8 Mayıs 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10
AY EE İskandinav Bu mevzuda ilk hatıra gelen kudret ve tesirile dünya tiyatro- Suna orijinal bir hava getiren İb- sen'dir. Bkiem'de doğan Henrik İbsen (1828-1906) hayatını boydan bo- ya müşkülât içinde geçirdi. Eczacı çıraklığı, gazetecilik, şairlik, tiyat- ro müdürlüğü yaptı... Tam gşöhre- tlni kurduktan sonra Münihde ya- şadı. 1860 dan 1900 e kadar kırk yıl zarfında en mühim olarak Peer Gynt ve Brand'ı verdi. 1879 itibaren Maison de Paupfe, Les revenaniş, 1' Ennemi du peuple, le Canard Sauvage, Rasmerskolm, Öuand nous aufres morts nous noüş revsillerons gibi kuvvetli eserler verdi. Bu piyeslerin sağlam kuruluşu, klâsik sadeliği, yapmacıktan uzak sâde ve cazip üslübu içinde mah- zurun acı İğnesi dalma mevcuttur. Bu eserlerde ahlâki noktalar mü- dafaa edilerek içtimai kusurlara hücum edilir, İbsen ekseriya formüller kulig- DIL, İbsen tiyatrosunun bıraktığı in- tiba elddi, ve çok defa vahşi ol- makla beraber, manâlı, kudretli ve derindir... Bu sebeplerdir ki hemen bütün dünyada pek geniş bir nüfuzu, ve modern tiyatronun birinci plânında sarsılmaz bir mevkii vardır. Bijörnson : (1832-1910) İbson gibi tiyatro müdürlükleri yaptı, fazla seyahat etti, yazılarının, makalele- rinin, piyeslerinin ve konferanala- rının kazandığı rağbet, siyasi mü- nakaşalarda ibraz ettiği hararet 296 — Servetifünun — 2332 Tiyatrosu ona birinci derşscede bir mevki kazandırdı. Destanlar, köy romanları, man- zumeler yazmiştır. Le Ohani de la Mantagne (1870) bu tarz man- zumeleridir. Fakat Björnson'un mevklini ya: pan cüretkârüâne yazdığı milli dram- lardir: Sigura Te Bdiard: (1889) Le gani, Au delâ de nous faroes (1883) son verdiği bu eserlerdir ki; Björnson'u dünyaya takdim et- miştir. Sirindberg: (1840 - 1912) realist bir nesle menaubtur. Gerek dram ve hikâye janrındaki iktidarı, gerek yoklnkia geçen gençliği, mariz, muzırdir, alıngan mizacı, müfrit ve mütecavüz zekâsı ile Strindberg, sinirlendirici tahrik edici bir tipti. Muhakkak ki mariz ruhunun tesirile çok orijinal bir şahsiyet o- lan Strindberg en büyük nüfuzunu şimai memleketlerile Almanyada yapmıştır. İbseni çok defa taklit etmiştir denilebilir. Fakat sonraları İbsenin fikirlerine şiddetle hücum etmiştir. İlk eseri Maüre Olaf (1872) temayül itibarile mütereddit, fakat hakiki bir kıymete melik büyük bir manzum dramdır. Sonra (1887), Le pdre (188) Le Ordaneters, Mile Julie (1901) La danse da mori gi- bi içtimai piyeslerinde anarşist mizacına, cemiyet, izdivaç, kadın ve kadınlık hakkındaki kin ve ga razine açıktan açığa rastlarız. Sanatı kaba, fakat kudret ve ifa- de itibarile emsalsiz kuvvete &a- hiptir, ibdağ kuvvetine ender t6- sadüt edilir tiyatro muharriridir... Cc. 5S. Türk izcileri : Dâima hazır ! Yurddaş ! Türkiye, bu harp içinde, en az harp sıkıntısı çeken memlekettir. Bunun kıymetini bil. Sıkıntıya düşmemek istiyorsan, bir harp dünyası içinde yaşadığımızı, daima düşün. Tasarruflu yaşa. Nerelerden, nasıl ve ve ne kadar tasarruf edebileceğini daima hesapla. Meselâ : — Önüne yiyebileceğinden fazla ek- mek alma, Kuruyan ve atılan bir lok- ma ekmeğin bile, bugün her zamândan daha büyük bir haram olduğuna inan. — Lokantalarda önüne yiyebileceğin: den fazla ekmek korlarsa - ki dalma korlar - hemen garsonu çağır, duha küçük bir dilim iste. — Çayına üç şeker yerine iki şeker at. — Fazla yağlı yemeklerden sakın. Mide, karaciğer, bağırsak, şişmanlık hastalıkları hep, bu fazla yağlı ye- meklerimizden ileri geliyor. İnanmaz- san doktora da bir sor. — Boş yere ve lüzumundan fazla elektrik yakma. «Damlaya, damlağa göl olur.» unut ma ! Ulusal Ekonomi ve Arttırma Kurumu
