S E R V Sahibi ve müesslai A. İhsan Tokgöz Naşriyat Müdürü : BR, Fahri Ozmnsey Fiyatı 15 Krş. Evo UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ—İLMİ—SOSYAL— HAFTALIK GAZETE G Kuruluşu 1891 UN U NN yar 50 — cw 88 No. 2308 Talgraf : Servetifünun İstanbul 21013 14 İkinciteşrin 1940 Perşembe Telefon ı HAFTA HASBİIHALI Henüz 17 yaşında unvanlı Fransız piyesi — İsviçreli Pro Familiya cemiyetinin celâdeti — Ahlâki ve içtimai selâmet yolları. Yazan : Avrupayı baştan aşağı yakıp ka- vuran muharebe ve ateş tufanın- dan dışanda kalan, İsviçrenin Cenevre kantonunda Pro Familia isminde bir sile cemiyeti vardır. Onun ezaları memleketin yüksek ahlâk seviyeli adamlarıdır. Cemi- yetin gayesi aile ocaklarını kuy- vetlendirmekten ve sile arasında küçükten büyüğe hürmeti ve bü- yükten küçüğe şefkati arttırmaktan ibarettir. Bu cemiyet tarafından 28 Birinci teşrin tarihile Cenevrenin meghur komedi tiyatrosu müdürlü- ğüne yazılan bir protesto mektu- bunu Cenevre gazeteleri neğret- mişlerdir. Protesto mektubunu ablâki ve içtimai ehemmiyetine mebni aynen tercilme ederek aşa- gıya alıyorum. Cenevre Komedi Tiyatrosu Müdürlüğüne Henüz 17 yaşında Adlı oynadığınız piyesi görünce bunun esasındaki ahlâkaızlığa karşı vicdanımız cogdu. Size bu protesto mektubunu yolla- maktan kendimizi alamadık. Bu piyesde ahlâki nezahetten, yüksek düşünceden eser yoktur. Piyes gençliğin mühtaç olduğu ahiâk knvvetini tehkir eyiiyor. Evlâtle- rın babalarına ve analarına karşı Ahmed — İhsan gösterecekleri sevgiyi tezyif edi- yor. Baba ve &na sevgisini müğ- tekreh hikâyelere karıştırıyor. Te- essüf olunur ki bugünkü muharrir ve ediblerin çoğu geçinmeyi bu yolda çirkin yazılarda aramakta- dırlar |! Fransayı bugünkü vaziyete dü- şüren sebepler arasında dediğimiz nevi ve şekilde yazıların çok acı tesiri olmuştur. Çok taaccüb eyli- yoruz ki İsviçrede her muhitte ve bilhassa edebi ve güzel sanat- lar vadisinde bu gibi yazılara ve eserlere karşı bir kaynama hasıl olmuş olduğunu anlıyamamış gö- rünüyorsunuz. Memleketimizin her tarafında aileleri çirkin yollardan gevirmek için son derece gayret- ler ve himmetler sarf olunurken sahnenizde gösterdiğiniz. henüz 17 yampnda piyes gayreti bozuyor. Protestomuzun ruhunu ânla- dınız Okaysatindeyiz. Fransada artık sevilmeyen ve sahnelerde gö- rülmek istenilmeyen ve ahlâkı yıkmaktan ve insanlığı sukuta sevk etmekten başka işe yarama- yan eserlerin Üenevrede tiyalro- nuzs getirilmemesi lâzımdır. Saygı- İsrımızın kabulünü rica ederiz. Pro Familiya Cemiyeti Reisi Profesör Ad. Grossey TOKGÖZ Ankara - 13 » İkincileşrin 1940 Aile bağlarını o gevşeklikten kurtarmak için İsviçrede Cenev- rede kurulmuş olan Pro Fami- lia cemiyetinin şehirdeki komedi tiyatronu müdürlüğüne gönderdiği protestonameyi okuyunca çok de. rin bir düşünceye daidım. Fransayı iyice bilirim; heis Cenevrenin ah- lâkt sağlamlığını iyi tanırım. Ce- nevre kantonunun dili Fransizca dır; Fransadan her hangi bir eseri alıp orada oynamak çok kolay bir iştir, hattâ Fransız artistleri gelip işi onlar görürler. Şimdi anlaşılı- yor ki böyle mile bağlarını söken vear ve hayayı yıkan son moda gerleri 7 simdiki Fran- sads izin vermedikleri için ondan bir tanesini yani henüs 17 yaşında yı getirip Cenevrede oynamışlar!! Pro Familia cemiyeti müteessir O- lap bu ahlâk bozucu eseri oyna dığından dolayı komedi tiyatrosunu müthiş surette muaheze etmiştir. Fransada vukua gelen felâketlerin başlıca sebebleri arasında ahlâk düşkünlüğü ve yalniz paraya ta- pınmsk olduğu hiç şüphe götür. mez. Milletlerde kanaat ve feragaö hisleri azaldıkça, aileler içinde bü- yüklere hürmet ve küçüklere şefkat zayıtladıkça muhakkak surette iç- — Devamı 320 inci sayfada — 313 — Servetifünun — 2306