23 Şubat 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5
Mo. 2918—333 UYANIŞ SANAT ESERİ Nasıl Doğar? Üstad, İsmail Hakkı Baltactoğ- lw bu yazısında, bir sanat ese- rinin yaradılışında âmil olan sebebleri ve muhtelif görüşlere göre, sanal ösbrini, ilmi ba- kımdan iedkik ediyor. Bu ya- mn, bir sanat eseri yaratmak iddiasında olan herkesi şiğdet- le alâkadar edecek, büyük kıy mettiedir. Tez. — Sanat eserini ferdin eseri olarak anlamak tabii bir hâdisedir. Çünkü vücudümüz mekân içinde bir ayrılık man- zarası gösterir: bu vücudün kendine göre bir ağırlığı, şekli ve hareketi vardır. Onun vasıtasıyla yaptığımız her işi onun öz eseri olarak düşünmiye temayül ederiz. Ferdçi ve ruhiyatçı gözüyle baktığımız zaman, sanat eserini böyle görürüz. Antitez, — Tarihçi gözüyle gördüğümüz zaman sanat fikri sosyete fikri olarak belirir : kavim sanatı, site sanatı, ümmet sanatı gibi. Tarihçi, daha doğrusu sosyolog gözüyle bakıldığı zaman, tek başında doğan sanat eseri yoktur; ferdi kalan eser- ler sanat eseri olamazlar. Sentez gibi görürsek, ne fert vardır, ne de sosyete var- dır; fertlerden teşekkül eden sösyeteler vardır. Sosyetesiz fetd- ler yoktur. Böyle olunca sanat eseri sos yalferdlerin, yani şah- siyetlerin eseridir. Bu şahsiyetlerin inhilalı bütün kültür ve me- deniyet âleminin inhilâli gibi, sanat âleminin de inhilâlidir. Ameli netior. — Bir sanat eseri yaratmak demek, şahsi- yetini en bit ve en bütün şekliyle yaşamak demektir. Bu ba- kımdan yaşamanın tek manâsi var: ahlâki vazifeyi, ilmi ha- hakikati ve estetik samimiyeti yaratmaktır. Çamlıca 21-2-1939 sm, Hıkkı Baltacıoğlu ( Okuyucularımıza ) “Servetif ünnn,,un çalışmasını programlastıraME, tam bir münevver ve aile gazetesi olmak yoluda attığı adım, okuyucular arastada alâkağlı kar- gland Bunu her gün aldığımız mektublardan da anlıyoruz, Okuyucuları- mıza teşekkür ederken, İlâve edelim ki: Servetifünun daha gok şeyler yap- mak içek haarlamaktadır. Bu #e, gene değerli okuyucularının arlan alâ- kalariyle tahakkuk edevektir. 211 Halkevleri Bayramı! Halkevlerinin yıldönümünü küt- lutadık. Bu, memleket için, hakiki bir bayram oldu, Çünkü, Cümhu- riyet rejimi bu sene yurda yeniden 158 Halkevi daha kazandırdı. Halkevi ! yurdüt, ımk mabedi- dir. İleri hamlelerin hepsi, ordan doğücak. Halkevi çatısı altıta ilim sever ve sanatgever kitleleri, yarı Dın büyüklerini, yüksek faziletli Türk getiçliğini topluyor. Halkevi davamız, bügün artık hedefine ulaşmış sayılabilir. Çünkü, memleketin dört bucağı, in üctü köşelerine kadar, bu ilim ve irfan ocaklariyle dölmüştur. Halkevi! büyük hamlelerle yu- rüyen inkilâb rejiminin manâaı içer sinde, ileri bir fiir'hum, bir «hüvi- yet» tir, Necmi Rıza Kıymetli ressam ve karikgtii- ris$ Necmi Rızanın, birkaç sayı- danberi büyük ihtimamla hapırla- dığı, eserlerini neşrediyoruz. Bn haftaki kapak rüinülmir iie Necmi Rızanın dikkat ve titizlikle ortaya koyduğu üörlerlndendir” Arkadaşı- mızın gelecek âayılarımızda, Ser- vetifünun okuyucularını yeni sür- prizlerle karşılaştıracağını, şimdi- den müjdeleriz.
