16 Haziran 1938 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 9
Mo. 2189—497 UYANIŞ jectifdir, ve yalnız ruhta yaşıyan imajlar âlemidir; ve yalnız uygunsazluklardan kurtarılarak ruh kanun- ları tarafından birleştirildiği için objectifdir, zira ge- ne asybi kanunlar tarafından idare olunan fikirlere başka bürlü görünemezler, işte biz inğsnlara nasib yegâne objectivit6, Ayni muhakems altına bir tahayyül âlamini , alalım, onu-da önümüzde objectif bir hakikat gibi göreteğiz: ve onun bü sağlamı görünüşü yalnız, diğer âlemin yani maddi âlemin tesirleri tarafından En yıtlatılabilir. Çünkü bunlar ötekilerinin mevtuğiyüte. #erinin kendi ( hakiki mevcudiyetierile ) rahjeedaş eğabilrier, Şimdi bir de bu baysai âlemini kendi sihirli çer- çivesi içinde görelim, onun aksamı rubun kKanuniş- rinde kendi sebebini bulan vahdet çerçivesine nökü dar giretlerde bize okadar sxhih ve sarih görünürler, Ârlestonun yarattığı âlem hakiki imiş$ rel, *bir hakikat veya Jistonun tutul- az ilekikât ölemi gibi bir remite mahsulü deği, kenâi tesanüsü, #ükemmeliyeti, ve aksamın nisbeti, tepkilerin gbeügi, tonların birleşmesi, muhitin daimi- liğinden doğan debili bir muvazene İle reeldir| Realdir, çünkü beraberlik vaydır, (çünkü her şey ye rodedir, günkü biz onun hususiyetlerine ve parça- Işmsa değii, umumiyetine, rabıtalarına, ondaki fau- tazi fikrini süjp onu yaşanan hayat derecesine geti- ren dygunldğana bakarak bu hükmü veriyoruz. Bu Amelde, biz devamsızlık, bir fasıla size hudut- larının dışına kaçıracak ve sihri bozarak sizi başka hakikatlere çağıracak bir kesinti arıyoruz, Boş zahmet ; esrarlı belde önünüzde devamlı, v9 e uzanıp, daha bir manzaradan kurtulmadan birine dalarşınız; sizi alâkadar eden bir şey bitmeden diğer bir vak'a Gani, cagip bir şekilde der- hal sisi sarar, Ve- böşleee etrafınızdaki o atmosfer dağılmadan, gözünüzün öbüne giri çekip, sihirli mnhitten ayıra- cak bir vak'a gelmeden devam eder, Bütün bunlar yalnız harici şekil sebebinden değil, bütün vakayiin derin bir merkezde toplanmasından, etrafında del ve yaprakiar toplanan bir ağaca benzemesinden ileri geliyor. Şu halde, fantostik de olsa, buda bir hakikat, ve sahih, öyle sahih ki, bize Aşil'i İbad'ın çerçivesi için de tabii gösteriyor, ve gene &âyni sebebtendir ki, St Pietro kilisesinde abı mukaddes kapılarını tutan Berninin eseri devass çocuklar bize gayri tabii geli- yorlar, Ve Sixtin'deki peygamberler, bu hakikatten do- layı sahih değiilerse nedendir 9 Demek hakikatin sahih ve insanisr tarafından kw bul edilebilmek için yalnız bir şeye ihtiyacı ver: içinizde ve aramızda olması, ve bize ötekini müay- yen yemek sastleri olan, hastalıklara dokter çağır- mayı tavsiye eden, seyahat için bilete ihtiyaş göste- n ren hakikati unuğtarması kâfi, İşinigği mecmuatını anlamek; ba İzm, Seli başka bir hakikatle malyeğecddiri Ayda saklanan bir beyin mit ii çeşme mi dersek sihir bozulur ieessüften başkm: hir Şeğ v. süt: çünkü objeçtik eyy ritm, fantezi kalırsa d 23 eleği pe mürün bize ağır El m senlik Sie dığı hayal âleminden uzaklaılmış diği; Arloatopun hakikdliği, de af R riliği - işte burağağır” j ritme bırakın, âlem size hakiki, tir, hiç bir şey a sie gizi Mer gör yerl mes, Hiç Br Ale itidalli ve Sikke ieelpii 4 mevzua mü iğ fahtezisile karihiği ideal bir vasıta beldu. & noda akmak giti, etirikk akıntıyı düşünmeyiz. Üslüâbun da muhteviyat gibi beşir disiği todan başka az gairlerdö görürüz: bütan 3 uygunluk bize gerek zari gerekse #ntaa yal âleminden gelmeyip ayni râsh aini veriyor. Kolaylıkin anlaşılabilir iki, deyaşsalğge. 5 valyelik âleminden gelân kânları vermişti. Onun kabraranzı! miş humaniste meclislerde temizler girdiler. Bütüm bunlar doğru olmakla beraliğk, £ ve Furloxo'daki #lemin bu meyan) balışoluşunun âmil, © lr vermeğe kâfi d den şairin rujuloğü pği müssemenın bö-ün Messer Lwdovloo bütün bi. ei nerde buldunuz. onseigutur, bahgerağdp giçeli ali —. siyasette sisden daha Ve kara gösterebilir. Ama benim krellığımda ugân & oklar göğe kadar çıkağ, ve Oyğlandiyi zin pek iyi bildiğiniz o tesitj yper, ©“ Prot, Alanda Açık Muhabere ? N. İlhan Berkin iğasei
