5 Mart 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8

Saklanmak suretile ölüm tehli- kesini atlatan Başvekil Amiral Okada, minimini torunlarile birlikte Son hafta içerisinde Japon- yada askeri bir isyan çıktı, isyancılar tedhiş hareketile ileri atıldılar, fakat buna rağmen isyan birkaç gün içerisinde basdırıldı, İsyanın çıkmasına kimler ve neden önayak oldular? Bu hususta akseden haberlere göre, Mançuriye hareketinden biraz evvel silâh ve mühimmat almış olan birinci fırkanın üçüncü alayı, birkaç zabitin kuman- dasında Tokyonun başlıca mev- zilerini, bazı bakanlık dairele- rini, polis direktörlüğünü iş- gal etmiştir. Bundan sonra ba- zı nazırlar öldürülmüştür. Bu nazırlar, Maliye Nazırı 'Taka- haşi ile eskiden Başvekil olan Mührühas Nazırı Saito'dur. Şimdiki Başvekil Amiral Oka- danın da öldürüldüğü şayi ol- muşsa da, benzerlik sebebile Başvekil sanılarak onun kayın biraderi albay Dengo Matsuinin öldürüldüğü anlaşılmıştır. Baş- vekil, isyanın koptuğunu vak- tinde haber almış ve isyancı- ların vaziyete hâkim olarak kendisini aradıklarını öğrenin- çe saklanmış, sonradan ortaya çıkmağı tercih etmiştir. «Şuntao> gazetesinin yaz- dığına göre, Tokyo isyanının UYANIŞ No. 9063—378 Japonyada askeri bir isyan çıktı, Çok sürmeden bastırıldı. sebebleri şunlardır: 1- Minsei- to partisinin seçimde kazanması sebebile Okada kabinesinin va. ziyetinin sağlamlaşması. 2 - Mançuri - Sibirya ve Mançuti- Mogol sınır hadiseleri. 3- Pro- fesör Minobenin «İmperatorun bir devlet rüknü olduğuna, bizzat ve bizzat devlet olmadı- gına» dair olan akidesine karşı askeri muhitlerde kızgınlık. Bu profesörü birkaç gün önce meçhul bir şahıs yaralamıştı. İsyancılar, neşrettikleri be- yannamede bu hareketi yapan zabitlerin, Oİmperatoru ihata eden ve Okada ve başka bazı süel ve sivil Büroklatlarla bir- likte nlusal rejimi yıkmak is- tiyen bozuk unsurları Japon- yanın aşırı derecede güçlük- lerle karşılaştığı şu sırada or- tadan kaldırmağa karar vermiş olduklarını, gayelerinin siyasal rejimi korumak suretile İmpe- ratorluğa karşı olan vazifelerini yerine getirmekten ibaret bu- lunduğunu ortaya atmışlardır. İmperator OHiro Hitonun 12,009 kişilik muhafız alayı, isyanı bastırmak için derhal hareket emri almış, çarpışma başlamış, asiler sığındıkları yerlerde abluka altına alınmış, örfi idare ilân edilmiş, bir ta- raftan da hükümet kuvvetleri yetişmiş ve nihayet isyancılar teslim olmuşlardır. Hükümetin emri üzerine, isyanın elebaşı- ları olan 18 gabit, rüvelverle kendilerini öldürmüşlerdir. İs- yanda asıl rol oynıyanın, ye- dinci piyade alayı kumandânı yüzbaşı İşiraro olduğu tesbit edilmiştir. İsyanı bastırmak üzere mu- kabil harekete geçen kuvvet- lere kumanda eden General Kashü, onlara şığındıkları yer- İere uçaklarla atılan ve ayrıca radyo ile neşredilen beyanna- mesinde, şöyle demiştir: «As- kerler, İmperator, sizlere kış- lalarınıza dönmeyi emrediyor. C:-saretinize ve zabitlerinize karşı gösterdiğiniz osedakate sımimiyetle hayranız. Fakat, onlar hatalarını anladıkları için, siz de, utanç duymaksızın deha- let edebilirsiniz. Hareketinizde israr ederseniz, asi muamelesi göreceksiniz. Mevzilerinizi terk- ederseniz, affolunacaksınız. İm- peratorunuza, milletinize ve telâş içinde olan ailenize dönü- nüz !» Bu beyanname, tesirini göstermiş, askerler dehalet et- mişlerdir. İsyan hareketinin harici siyaset- te değişiklik yapılması gibi bir tesir göstermiyeceğini söyliyen Hariciye Nazırı Hirota