1 Eylül 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12
220 SERVETİFÜNUN No.1881—196 Ottawa konferansı dağıldı İngiltere hükümeti konferanstan beklediği gayeleri istihsal etti. Bu neticeler İngiltere iktisadiyatı seyrine yeni bir istikamet verecek. Ottawa'nın mana ve mahiyeti nedir ? İngiltere ile dominyonları arasında iktisadi mü- nasebattan, ticari sebeplerden bundan epeyce bir müddet evvel çıkan ihtilâf, bir kaç ay evvelisi hât bir şekil almıştı. İngiltere hükümeti müstemlekeleri ile yaptığı ticarette, mukabil tarafı memnun etmi- yordu. İhracat, İthalât ekseriya bu müstemleke hü- kümetlerinin aleyhine ve zararına olarak yapılıyordu. İngiltere hükümeti bu müstemlekelerden ve müstem- lekeler birbirlerinden nasıl ve ne gerait altında mal alıp vereceklerdit. Ottawa konferansında bir celse. Bir nevi mübadelede lâzım mı idif, Bu ik- tismadi meselede o şekilde hareket etmek ihtiyacı vardı ki, çünkü bir tarafın zararı dolayısile İngil- tere imparatorluğunun menafinin iblâl edilmesi idi. Bu karışık mali ve ticari meseleler uzun müd- det böyle karışık kaldı. Sonra anlaşıldı ki bu mühim meseleleri kat'i olarak halletmek, sıkı bir esasa, bir muahedeye bağlamak zaruridir. Bu ze ruret ki İngiltereyi müstemleke hükümetlerile daha yakından ve ciddiyetle konuşmiya ve anlaş- miya sevketti. Ve bu suretle Ottawa'da bir kon: ferans toplanmasına karar verildi. Konferans bon- dan dört ay kadar evvel başladı ve daha geçen hafta hitam buldu. Konferans çok uzun, çetin ve müşkülâtlı oldu. Bir çok defalar ihtilğtlar, anlaşamamazlıklar baş gösterdi. Fakat neticede muahede imza edildi. İngiltere hükümeti konferansın neticesinden bütün gayelerini istihsal etmiş vaziyettedir. Söylediğine göre bu konferansın neticeleri bütün dünya iktisa- diyatı üzerine İngiltere için kuvvetli ve hususi bir istikamet verecektir. İngiltere imparatorluğu resmi ve muhalif matbuatı konferanstan son derece mem- nuniyetlerini izhar etmektedirler. . oOOttawa'da toplanan bütün mürahhaslar birer birer memleketlerine avdet etmişlerdir. Apcak şurası var ki bu konferansta verilen kararlar ve imza edilen muahedenameler İngiltere parlâmentosunun tasdikini müteakip kabil olabilecektir. Parlâmento ise 15 teşrinievvelde açılacağından konferansın semereleri- nin tatbikatı daha iki üç aylık meseledir, demektir. Ottawa konferansının son celsesi hakkında ajans telgraflarının verdiği malümat şayanı dikkattir. Merasime ait olan bu telgrafları aşağıya dercediyoruz; Ottawa (A.A.) — Hitam celsesi bütün heyetler rüesasının huzurile M. Renettin riyaseti altında başlamıştır. Mumsileyh, kral tarafından gönderilmiş olan tel- sizi okumuş ve müteakiben birinci komitenin rapo- runu takdim etmiş ve bu rapor, her heyetin reisi tarafından imza ediimiştir. Yalnız İngiltere ile Canada arasındaki muahede- Ottawa konferansının küşat resmindeki sahne name tesvit edilmiştir. Irlanda ile cenubi Afrika, Canada ile cenubi Afrika, Canada ile Rodezya arasındaki mua- hedelerin tanzimi henüz ikmal edilmemiştir. M. Bennett'in teklifi üzerine pederi bu konferansin içtimaa daveti hususunda önayak olmuş olan M. Oham-- berlain, İngiltere-Canada mu&hedenamesini imzalamıştır.
