6 Ağustos 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 16

No, 1825—140 SERVETİFÜNUN 157 müyverrih diye tespit edemez, Bilâkis onda moderu deköra ve asrın hayatına daha kuvvetli bir meyil ve inhimak görülür. 1914 ten evvel Paul Adöm harbi müteakip yazılar ve intişar eden eserler tarz ve şeklinde kitaplar neğrötmiğtir. Bununla da görüyoruz ki o, âfiya doğru atılmış ve İleriyi keşfetmek istemiştir, Birkaç senedenberi bazı muharrirler gelenek ösir fardu geçecek vakayi ve hadiseleri — ekseriya mizühi bir. tarzda olmak üzere — kaleme alıyorlar, Paul Adam omulayyele sahibi olmakla beraber böyle yapmamıştır. (Gelecek zamanlardaki kadın — erkek rekabetini onlar gibi telâkki etmemiştir. O, bügünün içtimai nizamına göre ileride vukın melhuz hadiseleri, doğacak olan içtimai kıymetleri ve bunların tevellüdiş esnasındaki hareketleri ilmi ve fikri bir tarsda İladeye çalışmıştır, Lndendori, geçenlerde, bir harp hudusundan bühse- diyor ve bü harp gününün ilân tarihini keşletmek gibi garip bir kehanette bulunuyordu. Asrmız içtimmi- yaiçıları bu koğar büyük bir isnbetim hesabi ihtimali hudutları dahiline sığamıyacağını ve harp ibtimali meveğt ise de ancak, belki bu sir ssnazında ölgüji gını söylemekle (iktifa ederler. sânrim. İğte, Paal Adam da vekayi cereyanı hakkında emin fikirler serdetmemiş, fa- kat çok derin hir görüşle ihtimalleri Zibirer gvakın halinde zikretmiştir. “ik Bugün milletler bey-) ninde yalnız tibari ve kini mübadele değil, fü- kat aynı #ömanda İleri ve içtmhi mübadelede mevcuttur, Diysse, Ma rep Polo, Eviiya Çelebi, Rus feylesolları hep birer seyynalı değiller mi idi? Piere Loti profesyonel bir #eyyahatı. O, Sarkı, oyup hüzünlü, mağ ve toelankolik hususiyellerini görmek ve tanımak İslemişti. Romancı olmak itibarile Adam mensip olduğu neslin bu vadideki en mümtaz ve değerli miümessi- tidir. Dahamel, Amerikayı gezdi ve gördü. Panl Morand; Now-York'unu, yücüdü getirmekle garbi Avrupayı pek siyude cezbeden bm faaliyet morkezini Frunsırlara Paris'te Trokadero bahçelerinde Paul Adam'ın heykelinin resmiküşadı iamtmak istedi, Paul Adam'ın “Vuga d' Amdrigus — Ameriki Görüşleri , İsimli eseri pök başın bir Gininli Amerikan seyahatini dahi ziymde İâtin Amerikaya ve Kübü adumnn yapfıklan sonra meğhnr “Trnsi isimli romünmı vücuda getirdi. “Trust, başlı başına bir şaheser olarak sikrediliyor. Döstoievekey, Zola ve Balzac'ı birleştiriniz... Retlizim, hususi görüşler, hakimiyet, asil bir eda, haşmet ve vakur bir iHade,.. Pani Adam'ın toman tekniği zallür. Röimanlâri ümümiyetle uzun, hatta fazla azundur. Yoksa Huyo- not şeklini mi taklit etmek istedil Hayır! buza imkân yoktur. Zira, romancınm eserini vüonda getirdiği esnada şekli düşünmesine imkân yoktur. Büseyin Ruhmi'nin romanlarında vak'a anlatilirken birdenbire psikolojiye girilir. Bir hars romanında bu tahliller sıkıcıdır. Hele uzün olürsa! Paul Adam böylemi yapımştr? O da değill Adam kendi kana- ince uzun roman yazmağı bir meziyet telâkki etmiş ve eserlerini bililtizam nzatmiıştır. Uzun değilse bile okuyunu uzun besiri yapar, dahm kisa olarak yazıla- bilmesi kabil oolduğu hissini tevlit eder. Uslüp itibarile Adam'a birşey denemez. İfüde ve cöğ- kunlağu çehresinin hü tutu gibidir. husuziyoti baisdir, Başla eserleri olan «De inyetbre dek minegcs — kitlelerin sirri» sForca — Kuvvet,» 4#ber lot — Aklanlar», “1 enfant (dMAnstorliz — Atsterliz çocuğu, “Trosls, «ha ville incönümne — meçini şehir» #Lettreş de Mala» isle — Mülegyü mektupla» res, “Vnesd'Amdriğgne — Araerika görüşlerin, “Te dösir do Olarisso — Ölüriesö'in serlevhali romanlarında dalmi bir lıntip edası, bir #antana, bir coğkunluk ve munttar bir hava vardır. Bilhasan 'Drnst cok canlı ve kovvetli bir eker olarak zikrediliyar, ge AZUL — 153 üncü sahifeden mabaat— ve kendilerile görüşmüşlerdir. Mügnrünileyh Hz. beya nat bmlünarek bu büyük zalerin. ehemmiyetine İşi ret ve Türk gençliğinin de vaâşilesine (o temine buyurmuşlardır. Tayyare vemiyetinin en büyük nişa- nım Başvekil İsmet Pş. Amerikali tayyureoilare' biz- ent talik etmistir. İstanbul belediyesi pazar günü akşamı “Takim bahçesinde bir ziyafet vermiş, vali Muhittin B. bir nnbuk irat etmiştir. Avni gül Amerikalı teyyareciler Takaim saler abidesine birçelenk koymuşlar, büytük merisiin yapılmış ve nutuklar irat edilmiştir. Amerikan hava kabramanlnn Büyük Gazimizden çek büyük takdirle bahsetmekirdirler, “Türkiyeyi çok güzel bulduklarını, bunun için bahtiyar oldük lürıta ifade etmişlerdir, Amerikali düyyareciler şehri. mizin şayanı temaşa mahallerini ziyuret etmişlerdir. İstanbul, ilk defa olarak böyle bir büyük hava hadisesine şahit olmakladır. I