24 Ekim 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 15

No. 1732—47 UYANIŞ | 769 Kundak miütemmimatından olmak üzere ara- sra kullanıdan kundak sübekleri de zikr olu- nabilir Kundağı teşkil eden parçalar meyanında çocu- gun adi ve önden nısfen yarık gömleğini ve kolları ucunda bağları bulunan zıbını 2ikr- edebiliriz. Çocuk, yukarda sıra ile tadat olunan ve di- zilen bezlerin yatırıldıktan sonra dahilden harice doğru şu veçhile sarılır: Y — Küçük bez bacakları arasına alınır , 2) — İç bem yanlarından sımsıkı sarılır ve ayak ciheti açık kaldığından arka cihetteki bez öne kavrılar, . 3) — Ete kbezi kolbezi ile birlikte yanlardan ve ayak cihetinden kıvrılarak sıkılır, 4) — Tartıncak tepesinden yüzü açık kalmak ve yanlarından çaprazma gitmek üzere uçları çocuğun önüne getirilir, — Büyük kundağın, abaninin evvelâ aşa- gı ucu ayaklar üzerine getirilir, sonra yan köşe- leri çocuğun yanlarına bir iki defa alınarak sarılır ve işle bu suretle çocuk tamamen kundalk- lanmaş olur. Hâlâ < kundak sübeği » aletin ucuna, çocuğun zürriyet aletini zedeleme- mek üzere tülbent yahut bez sardıklan sonra <küçük bez» üstünden lâzım gelen mahalle yerleş- ortasında çocuğun kullananlar bu tirmektedirler. Memleketimizin bazı yerlerinde kundak içine, çocuğun apışı arasına, makadi tarafına höllüuk isminde beyaz ve emici bir toprak koymaktadırlar, Böyle bir adetin fenalığı top- rağın temiz olmayıp mikroplu olması, ve kulla- naldığı halde kundağın ziyade sıkılmağa mecbur kalınmasıdır. Yoksa bu toprak furundan geçiri- lerek temizlendiği ve kundakta ziyade sıkılma dağı halde bir çok bez tedariki guç olan fukara ailelerinde sık sık değiştirilmek üzere kullanıla- bilir. Bum sıkı sarılan böyle bir kundağın hemen her değiştirilişinde valide çocuğun kollarını birbiri üst ve ya altından çaprazına çekerek çeyrekler ve dudaklarım içeri çekerek ıslık gibi bir seda hasıl ede Çocuğun bu yolda o çeyreklenmesi o âdeta şömdi küçük yavrulara yaptırılan bedeni hare ketlere benziyor. Zaten annelerimiz çok sıkı bir kundağın çözülmesinde çocukların uyuşukluğınn gördüklerinden çeyreklenmeleri lüzumunu anla- mışlardır. Bugün bu hareketlerin yalmz kollara değil bütüm bedene faidesi olduğu tahakkuk eylemiştir. Çocuğun kolları bileklerinden tutulup başına doğru kaldırılır, çekilir, ayakları yakalanarak hafifce bükülür ve dizler karın üzerine getirilir; işte bu yolda daha memede olan yavrulara her türlü bedeni hareketler yaptırılır. Lâkin bazı ebelerin henüz doğan çocuğun az çok şekli değişen başını düzeltmek üzere sıkmağa kalkışmaları pek fena olup bazen ölüme sebebiyet verir. Çocuklar hâlâ birçok yerlerde işte bu Suretle iki üç ay kadar sımsıkı kundaklanmakta ve ancak üç aydan sonra kollar bu cendereden Çi karılarak yatım kundak kullanılmaktadır. İşte üstten alta, dışdan içe kadar bütün parçalarını sayup durduğumuz vene yolda kul- lanildığınıda bildirdiğimiz bu kundağın gittikçe kalktığını ve yerine daha gevşek maktil ve sıhhi bir kundak' kaim olduğunu görmekle memnun kalmaktayız. Fen erbabının arzu eylediği husus esasen harekete ve serbest tenefiüse muhtaç olan Ço- cukları soğuktan korumak ile beraber nisbeten serbest bırakmak ve hele bu spor hayatında daha küçük bir yaştan itibaren harekâtına mani olmamaktır. Kabul edeceğimiz kundak, çocuğun el ve kollarının harekâtına engel olmamak üzere <bir nevi yarım kundak» isede bu kundağın üst ke- narının koltuk altlarına kadar çıkması ve ço- cuğun kollarının hemen ufki bir vaziyette kal- ması hiç muvafık değildir. Birde ilk zemanlar- da kullanılacak olan bu yarım kundağın alt ucu çocuğun ayaklarını oynatmasina engel olucak kadar kıvrılmamasıdır. Sıhhi esaslara tevfiken kundaklanan çocuk harekâtında serbest ol- malı, derin, serbest nefeş almalı ve fakat emin bir surette soğuktan korunmalıdır. Küçük çocuğu birden “zükkâm»a ve «göğüs nezlesine» (bronşit) maruz kılacak üşütmekten, soğuk aldırmaktan muhafaza etmelidir : Küçük bir yaşta çocuğu soğuktan, daha doğrusu so- guklatmaktan korumak için en muvafık vasıta ve usul yolunda kundaklamaktır. Kışın, son baharda ve mayısa kadar ilk ba- harda daima gece ve çok defa gündüz çocuğu kundaklamak münasiptir. Pek yolunda ısıtılan odada (ki nadirdir) çocuk yalnız geceleri kundağa sarılır; gündüz, bu sarılan bezler daha hafifle- tilerek ilk ay nihayetinden itibaren triko bir külot istimaliyle terk olunmalıdır. Her halde okadar sıcak olmayan aylarda çocuk bir müddet daha geceleri kundağa sarılabilirsede gündüzleri serbest bırakılmalıdır. Bugün üzerlerinde külot ve zıbın olan çocuklar bacakları ve kolları çıplak olmak üzere serbest bırakılmakıadırlar. — Mabadı var — Dr. Besim Ömer