24 Ekim 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 14

768 UYANIŞ No. 1732—47 Anne olacaklara : yan sıhhi bir kundakdan bahs edeceğiz. Bence gel Yeni doğan çocuğun giydirilmesi Doğum evlerinde, hastanelerde fakir annelere yardım, «içtimai hizmet». Anneler arasında muavenet — Anneler birligi. Çocuk sarılacak, örtülecek, giydirilecek ve fekat bir denk gibi sıkılmayacak, cendere içine alınmayacaktır. Doğan çocuk yavruları gibi kıllı veya tüylü değildir; cas 'cavlak, çır çıplaktır. Sa- rılmağa, ortülmeye, giydirilmeye muhtaçtır. Çocuk daha dünyaya gelmeden evvel, daha hayvan ana karnında yedi aylık iken doğum zemanında lazım olan her şey hazırlanmalıdır; bu eşyanın en başlıcası kundak takımı, beşik-karyola, beşik- sepettir. Bir çok defa tekrar ettiğimiz gibi soğuk, daha doğrusu üşüme pek küçük çocuklar için bir sebebi felâkettir. Küçük çocuklarda hara- reti tanzin eden asabi merakizin daha temamen teşekkül etmemesi, ovücutlerini örten sathin sıkletlerine nazaren büyüklüğü, genişliği, cilt- lerinde hayvanatta olduğu gibi tabii libas olan tüy vekil bulunmaması soğuğun tesirini ziyade- leşdirmektedir. Bebeğin yattığı oda ve yatakdaki hararet dikkat hararetin hakiki menbaı olan ve beslenmeyi derecesine etmelidir; emme tanzim ile beraber mutedil memleketlerde hariçteki hara- ret vücudününkine nisbeten daha aşağı oldu- gundan bedenin sathından vukua gelen zayia- tını tahdit eylemek lâzımdır ki buda ancak, üs- tünü örterek, giydirerek, bedenini “vasatı hari- ciden» ayırmakla kabildir. Bunun içindir ki bahusus ilk aylarda çok küçük çocukların yolunda giydirilmesine fevkalâde ehemmiyet . verilmelidir. Çocuk, soğuktan çabuk ve ziyade üşüdüğü- cihetle elverecek kadar örtülecek ve fakat ziyade değil. Çocuğun büyük adam gibi kol ve bacakları- nı oynatmağa hakkı vardır; kolları vücudüne, a- yakları birbirine yapışmayacak ve serbest hare- ket edebileceklerdir. Biz burada bir çok parçalardan, bezlerden ibaret olan ve çocuğu adeta bir cendere içine sokan kundaktan ziyade çocuğu soğuktan mu- hafaza ile beraber serbest haraketten alıkoyma- en muvafık usul, ve en yolunda kundak çocu- gun yaşına, hali sıhhatine, mevsime, iklime göre olmalı. Umumiyetle, çocuk soğuğa karşı ziyade hassas olduğundan kışın bir kısa müddet kun- dakla sarılmalı, sonraları yalnız geceleri kun- daklanmalı ve fakat hiçbir zaman sıkılmamalı. Memleketimizin hemen her tarafında hala kullanılan kundak on kadar bez ve bazı mütem- mim parçelardan ibarettir: ) — Büyük kundak — Değirmi abani, ipek- ten ve ya pamuktan ve hatta bazı soğuk mem- leketlerde yünden murabba bir bez olup kullanı- lacağı zaman muska gibi katlanır; bir köşesi çocuğun ayakları ve diğerleri elleri tarafına getirilir . Y — Tartıncak — Buda müsselles şeklinde katlanmış murabba bir tülbent olup müsellesin kaidesi kundağın üst kenarımı biraz tecavüz et- mekte ve yanlarındaki uçları kundağın yan kö- şelerine ve alt ucuda ayak tarafına müteveccih bulunmaktadır. — Duvak — Çocuğun üzere bir ucu tartıncağın üstüne konmuş uzun- ca beyaz yahut yeşil bir tülbent. Bu duvak ile kırk gün kadar çocuğun yüzü örtülür! 4) — Elek bezi — Yukarısı geniş aşağısı dar bir pamuklu olup hırka gibi dikilmiş ve yukarıki ciheti tartıncağın aşağı köşesini örtmek üzere büyük kundak üzerine konulmuştur, Etek bezinin üstüne tülbentten o < kol bezi » isminde bir bez daha konulur. Bundan maksat «soğuk bez» den yapılmış olan etek bezinin çocuğun yüzünü — örtmek boyun ve omuz cihetini örselememesidir. 6 — Ayak bezi — Yumuşak patiska ve pa- muktan hırka gibi dikilmiş etek bezinden küçük bir parça olup yukarıki geniş tarafı tartınca- ğın alt köşesi üstüne konulur. & — İğde Yumuşak patiskadan değir- mi katlanmış bir parçadır ki ayak bezi üzerine konulur. 7) — Küçük bez — İç bezine nisbeten küçük ve dört kat edilmiş olup çocuğun bacakları ara- sına yerleştirilir. 8) — Pamuklu takke — Yazın bir kat, kı şın iki kat tülbent ve saireden dikilmiştir. 9) — Çenber — Çocuğun tepesinden çenesi altına ve oradan tepesine götürülüp bağlanan yaşmaklık ince bir tülbenttir . 10) — Alın tülbendi — Çenber üstüne alım dan arkaya doğru iki defa sarıdan bir tülbent ve yahut yemenidir.