27 Haziran 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 16

No. 1715—30 biri vücuda getirmiş olduğu mükemmelce bir dalgıç ta- kımıyle gölün dibine indi. Gemilerden Oİmpertora (ait olduğu zannedilen diğerinden daha muhteşemini çıkarmak gayretine düştü, varını yokunu bu uğurda sarfetti. Ancak bir iki sütün başlık çıkarabildi. Zavallı öldü. Yetmiş sene sonra Nemi şato- sefalet içinde sunun yeni sahibi prens «Or- sini» de bu işi bir antikacıya tevdi ettisede buda bir kaç parçadan başka bir şey çıka- ramadı. Bu taharriyattan anlaşıldı ki gemilerden büyüğü 70 metre tulünde, 24 metre arzındadır. Bunlara gemi demekten ziyade geniş sallardemek münasiptir, ve bunlar kadim Mısır fıraunlarının Nil nehri üzerinde bindikleri, gezlikleri sabil kâşanelere müşabihdir. Son zamanlarda profesör Maes ile Güiria, İtalyan inşaat obahriyesine mensup malfatti bu gemileri düşündüler. Bilhassa ilim erbabından Garlo Mautani, Faşist hükümetinin İtalyadaki tarihi ve sinai hazineleri meydana çıkarmak istedigini anladı,bir sıra makalelerle halkın ve hükümetin dikkatını celbetti. Mussolini işi iptida tereddütle görmüş, maamafi tetkik için ilmi bir komisyon teşkil etmiş, komisyon oONemi gölünün suların kâmilen boşaltmak ve denize akıtmak kararı üzerine Mussolininin aklı yatmış. Bu işe 8,10 milyon masraf olacaktı, bir çok âcil nafia işleri varken bukadar parayı tarih namına sarfetmek makul görülmiyordu. Musso- lini «Pocieia romana distoria patria> cemiyeti merkezinde 21 nisan 1927de iratetmiş olduğu bir nutukta ise gemilerin çıkarılmasını iltizam ediyordu. İtalyanın kuvvetli ve zengin şirketlerinden bir kaçı Mussolinin hatırı için tekmil bu husustaki masarifi deruhte etmişlerdir. Hazineye bir para borç olmamıştır. Nemi gölünün kenarına suları çekmek için cesim ve kuvvetli tulumbalar konulmuş, suların denize akacağı vadi ile eski bir galeri bin müş- kilatla temizlenmiş, açılmış bir seneyi mmüteca- miralay viz bir zamandanberi ameliyata devam edilmekte bulunmuştur. oNisân. içinde gemilerden “küçüğü meydana çıkmıştır. Büyük geminin temmuz Nemi gölünün haritası. UYANIŞ 479 ayında zâhire çıkması ümit edilmektedir. Nemi gölü nihayet kuru veya çamurlu bir çukura dö- nerek kalacak mı? Gemiler ' ortaya çıkipte karaya çekildikten, ihtiva et- tikleri hazineler alındıktan sonra gölü kendi haline bırak- mak onu bir kaç senede tabii haline getirebilir. Göle akan menba suları, yağmur suları, seller gölü gene doldurur. Geceli gündüzlü çalıştı, çalışıyor gibi bir tabir vardır. Biz bu tabiri bir adamın fev- kalâde gayretli olmasından ki- naye ederek kullanırız. Nemi gölünün sularını boşaltmak için Musolininin bu işte de azmine bir misal olmak üzere hakikaten geceli gündçzlü çalışılmaktadır. İşciler üç ekip üzerine tertip olunarak, her takım işci sekiz saat çalışıyar, böylece mesai fa- sılasız yirmi dört saat devamediyor. Şimdiye kadar Nemi gölünün suları o dere- ce çekilmiştir ki gölün sahilinde bulunan yüce ve asırdide ağaçların göle salmış oldukları kök- leri meydana çıkmıştır. Gölün sahil tarafları kum ve çakıl taşlariyle örtülmüş enli bir bulvar şeklini almıştır. Göl kenarında kökleri ortada kalan büyük ağaçlar kurumağa başladığı için bunların birer ihtiyar mecruh gibi, tedavi edilmelerine teşe. bbüs edilmiştir. kökler islak bezlerle ve çamur- larla sarılmış, zaman zaman bu sarğılar üstüne sular dökülerek bu surette ağaçların hayatı imu- hafaza edilmekte bulunmuştur. Nemi gölü muvakkat bir zaman için sular- dan mahram kalâcağı bu güzel ağaçlar feda edilmiştir. düsünülmüş,