27 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbul, adrı n SİYASİ GAYELERİMİZ Hiç bir devletin siyasi- gayeleri küzimkiler kadar vazih değildir. Bu- u yalnız bir iddia etmiyoruz. Umu- hi vaziyetimizi mantık gözü ile, ak- gelim ile mutalaa edenlerin de ve- Tecekleri hüküm böyledir. Gerçek, yeni Türkiye dahili ve ha ci siyasetinde açık, dürüst bir sulk Ve emniyet politikası takip ediyor. da söylemeliyiz ki, bizi böyle siyaset takip etmeğe, tulb ve em- Aiyet gayelerine sarılmağa sevkeden ller yalnız sulhperverane hisle- hüsnü niyetimiz değildir. Bu Amitlerden Başka ihtiyaçlarımız ve diselerin mantığı da bize bu zatı- Kati ilbam ediyor. Hayatır birçok sahalarında olduğu bi politika âleminde de dilemek başarmak arasında ekseriya racsa- ler, uçurumlar olur. Yazık ki yal- z beyi ilel adalete istinat ede- lek bu manileri atlamak müşküldür. Ümum! harbi takip eden mütareke İevri bu acı hakikati, mazlüm ve mağ lüp milletlere çok acıklı misallerle di: sulh muahedeleri şeddetli İr kin ve intikam havası içinde ya- ildı; aynı çiddet ve infial İle tatbik llidi. Bu şiddet politikasının aksi İsirleri anarşi, ümitsizlik, kıyam, İbtildi şekillerinde her tarafta görül e başladı. , Mitalya'nın sabik başvekillerinden Tni bir kitabında bu devrin tahli- perşembe37haziran 1099 e: Istanbul, Milliyet iken şöyle diyor: “Vaktile Christophe Colomb, Hint anı arsmak için Avrupadan ha- t . Karşısına — Amerika , şı=ı Reisicumbur — Wilson, pa ya sulh götürüyorum diye yi ika dan çıktı. Fakat — buraya Anarşiden, ihtilâden beşka ÜEFEE dderatı böyle imiş: eılıiı“ln- bizden evel gelen nesi (alarını, .uııuın':r bir — çektik. şeflerimizin yüksek idaresi de fedakârlıklarımız, emekle boşa gitmedi. Bize her şeyden evel ilün ve onun dahilt ve hariet İâzımdı. Umumi harbin netice- Türk milletinden bu kadar basit adalet hakkını esirgemedi. Onun millet, haksızlığa karşı ihtilâli, hak ve vazife telâkki etti. Türk ihtilâlinin zaferi yalnız bu- Noktai nazarımızdan değil, u- tı sulb cephesinden de adalctin zaferini ifade — ediyor. İnkilâp İtlerimizin ruhları, öz vatana ol tü kadar insaniyetin sulh ve re- üna da hizmet ettikleri için her Ççök müsterihtirler. idaresi, dahili idarede ka- hâkimiyetini esas olarak — aldı: kette içtimal nizamı bozanla- teceddüt hareketlerine karşı ko- ita, asayişi iblâl eden unsurla- kargı açılan — cidal, meyvelerini İA parça hâli tam bir İatikrara kavuşmuş — bulunuyor. kki ve inkişaf sahasında geri KA Za dd İ e< SK KA ASA bundan Ç Gölgesi altında, ferih ve müste et uykusuna dalacak / deği> Maziden, kâfi derecede mülessir İştüer aldık. Hükümet, memlekette S5eviR *t noktası biliyor. üi Başvekil Paşa nn de- Bibi: “Cumhuriyetin serbest ve li nizamı, vatandaşın yaşayı- itmniyet ve adalet içinde ber en. © korumaktadır ve dalma koru- kudrettedir.” B anatciak Girü ee ü mülhem bulunuyoruz. Şark ile olduğu kadar garp dev ti İle de dostluk münasebetleri- takviye ediyoruz. Dostlukları- İ berhangi bir devlete ve yahut bir zümreye karşı husumet i- gönekten uzaktır: “Beynelmi ğ&emıuımııa. emnlyet vesi- Tutum, döstluklarımıza — vefn, firatta ve elimizden geldiği ka- lih ve huzura hizmet. .." İşte Tİayet ettiğimiz e- Medent bir devlet, yetişkin bir göarinı bu. / düsturlara görüyoruz. Bu kanaati- btnimidir. Hiş bi sebep ve Yaramaz. R MK M am MEkRREL A R TÜ REE aA K , Hnci sahifemizde : ÇORŞE tefrikamızi Tepedelenii An ÖL ÇN ve Vasiiiti haberler 3 Uncü sahilemizde: İktadi hareketler Glata mühim adliye haberleri ( Üncü sabilemizdi F Say A Vç sa t L hüküüm biyleni İderehanei Azkara caddesi, No 100 i . Telefon numaraları 3911 İstanbul, Gazete ve matbaoya all hasuslar için müdiriyele Müracaat edilmelidir. Müddeti geçen nashalar (0 kuruştur. Gelen evrak geri verilmez. Nuaslhaası L l(uı:ıı.'_ııı- 1-B 2-İdamları Ça İdamları 9912— 9913 ü A LA istendi istenen 4ncl. Nene XNo 1xl0 Abone ve Ilan Ücretleri Gazetemizde çikan yazıların hukuku mahfuzdur Abone şartları Bnci Sohifode San'imi ğ RNiuns?amsa bvl(ııı'—“-ı- etliynet Yakuİıuîıînahİyeti tamamile meydanaçıktı 5 komünistin muhakemeleri ne safhada?.. İlan tarifesi FN İzmirdeki komünistlerin muhakemeleri pek mühim ve şayanı dikkat bir safhada “Kızıl yıldız.. gazetesini ve “Yaşasın 1 Mayıs,, beyan- namesini nasıl hazırlayıp neşrettiler?.. İımlıdo, Istanbulda komünistlik propagandası yapan, be- yannameler dagıtan, | mayıs münasebetile duvarlara bir takım saçma sapan yazılar yapıştıran 35 kişinin tevkif ve muhakeme için İzmire sevkedildiklerini yazmıştık n İzmir Agır ceza mahkemesinde muhakemelerine lanan bu 35 komünist taslagğının muhakemelerine alt İlk haberleri telgraf haberi olarak neşretmiştik. İddea mekamı tarafından ceza kanununun fedakârlıklara katlandı. Taribin| mucibince haklarında İdam cezası verilmesi talep edilen 147 inci maddesi bu maznunların muhakemelerine alt şayam dikkat tafsilatı da bu gün dercediyoruz. Komünistlerin yapacağı şeyler neler miş?.. yötakü brlstanbul ve İzmir komünist ocağının ele ba- | | | : 1 deniz | |Bu ceviz başka ceviz Ceviz çuvallarile esrar kaçırılıyordu! Komisyoncu kendisini attr. Dün -limanımızdan. Bikenderi- yeye hareker eden Râşit vapu- Tunda garip bir kaçakçılık vak- meydana — çıkarılımıştır. > Ali Haydar efendi. namında bir ko- misyoncunun - İskenderiyede Ali namında birine teslim “edilmek üzre vapura yükletiği 35 çuval ceviz vakı olan ihbaf üzerine muayenesi ne lüzym görülmüş ve cevizlerden bir kaçı kârdırılarak esrar ile dolu oldüğü görülmüş- tür. Bu keşif — izerine cevizler derhal musadere edilmiş bunları yökleten komisyoncu Ali Haydar €L İnuhar kastile kendini denize atmışsada — etraftan — yetişilerek kurtanlmıştır. Kaçak esrarı mühtevi olan bu sözde cevizler hakkında * düzce cevizi , diye Tapor vefren mu ayene memurları hakkında tahkikata Daşlanmış ve malların sahibi olan a6$ı şıları kimler? - Kızıl beyannamelerde neler| Halil ismindeki udir de yakı- var ve ne budalalıkların neşrine çalışılmış? Teşkilât relsi kim? İzmir komünist hucresinin - reisi sayılan muallim - Ahmet Kaya efen- didir. Mumileyhin cürmi vaziyetini tespit için Polis tarafından evinede yapılan — taharriyet — neticesinde keşi ve müsadere edilen kömünistliğe ait bürüin Evrak, mektuplar ve vesikalar vardır. Bonlar arasında Ahmet Kaya etendinin-bizzar kaletüe aldığı konmü- Hlst beyanmamesi dahi dahildir. 1 mayıs beyannameleri İstanbulda tevkif edilen mazaun- Jardan Manoşafhamın üzerinde * Va- şasın T mayıs , serlavhalı beyanna, diktesi altında Nesim elendi tarafın- dan yazılmış ve teksir edilmek üzre Manoçaribana — verilmiştir. Bu, tam manasiyle bir komünist propaganda beyannamesidir. ve şa sözlerle niha- yet bulmaktadır ; “ Yoldaş, bo beyannameyi oku- duktan sonra başkasına ver okuduk- larını arkadaşlarına, tanıdıklarına an- Jar, kömünist teşkilâtna gir.., İkinci — beyanname lerek yine sastçi Nikoya isde edil- mişti. Bu da komünist entemasyona- linis alıncı kongresinden - bahis lunmakta ve orada ittihar edilen ka- zarları göstermektedir. Daha bir çok evrak ve vesikalar meyanında şur Müsvedde ölendi tarafından — Verit — eftadiye verilip Aatişarı temin edilen. Komtnlsı fikir ve pre- siplerinden babis Kızı) Yıldız tesi, gene Taz İsmall efendinin ği ve neşretiği komünist neş- tiyatından “Günün eseri, günün ve- zifesi, unvanlı yazılar, aynı maznu- nun Baytar Mehmet efendi vasıta- siyle Bulgaristandan ik Ferir ;muıııyl' dağıtılması temin edilen omlNİSt gazetesi Sosyalizme Faşizm “nedie 7 çi Te Si olmalıdır. - Fırkanın ” bolgevi: Fırka hucreleri neden dağılır?. Gaze: teci göyle anlatıyr, Teşkilat bahsi, Dahili hadiseler, Ekmek kaygası, v.r. uavanlı her biri komünise fikirlerinin a G 4 Tİzmirde pdalet önünde şimdi hesap veren komünistlerden... Kamdnistlerin reisi Ahmet Kaya propağandası — mahiyetinde yannameler. Sokaktara yapıştiritan - gazeteler Aynca, Şarfman tarafından teksir edilerek İstanbul — ve İzmirdo devar- lara asılan - “Gençler birliği, imza- B bamil beyannameler de mah- kemenin dünkü celsesinde diğerleri De beraber tamümen okunmuştut. Tahkik — evrakına göre maznun- lardan doktor Hikmet beyden madası tahkikst hâktmi buzurunda kendilerine atledilen cürümleri itiraf etmişlerdir. Bu sebeple bu nokta Üzerinde mu- hakemenin uzun — süreceği Istidlâl edilmiştir. Doktor. Hikmer beye — gelince, mümtileyh - komünistlikle esas ve prensip noktai nazanından alâkadar olduğunu inkâr etmemekle beraber maznun komünistler ile hiç bir mü- nasebeti olmadığını iddia ermektedir. Maznunlardan bazıları” teşkilâeta Hikmet beyin de alâkası - olduğunu söylemişler ve muvacehelerinde de bu noktayı tekrar. eylemişlerdir. Bu cihet te tahkikâe evrakından anlaşıl- maktadır. İddla makamı — maznunların 147 ve I7i inci maddelere tevfikan tec- ziyelsrini talep etmektedir. Ceza ka- nununun yüz kırk yedinci maddesi idamdır. makale lanmıştır. Dün - yapılan tetkiket meticesinde her çuvalda( 100-140) kadar cevizin içinde esrar bu- lunduğu töpit edilmiştir. Komis- yöncü Ali Maydar” elendi, bu kaçakçılıktan — Mmalüctüe olmadı. Pini iddin etmiştir. Kâçakçiların afyon ithali mem” no olan Şark memleketlerine göndermek Üzre cevizlerin içini boşaltarak esrarla doldurduktan sonra turkalla kabaklarını yapış- tırdıkları anlaşılmıştır, Zabıta da meseleye — vaziyet otmiştir. Ubeydullah Efendi Üstat daima genç | olduğunu söylüyor Fazılı muhteremin hastanece aldırdığımız resmi Beyoğlu Nikâh memuru Ubey- dullah efendi üstadımıza iki defa Dr. Behçet Sabit bey tarafından ameliyat yapıldığını — yazmıştık. Ubeydüllah efendinin - kapanan yaralarındaki — iplikleri dün çö zülmüştür. Bir muharririmiz Sıhhat yur- duna giderek Milliyet tahrir hey- eti namına Ubeydullah efendiyi Ziyaret etmiştir, Ubeydüllah efendi. bu ziya- retten çok Mmemnun- olduğunu söylemiştir. Bu esnada bir çok zevat ta üstadı ziyarete gelmiştir. Ubeydullah efendi güler yüzle nasıl ameliyat olduğunu —anlat- mıştır. ve demiştir ki : *— Bir gazete benim Voro- nof aşısı ameliyatı — yaptırdığımı yazmış. Bu yalandır, Şimdi yet- miş iki yaşındayim, fakat bu benim devrei ulâmdır. - İnşallah daha çok yaşayacağım. Ben ken- dimi genç buluyorum., Tey'et git Salibiahmer - kongresi Başmurabas asan — Beyin mubaniri- mize bayanalı Murahhaslarımızdan Nusrat Bey — irene binerken Beynelmilel Salibi Ahmer kon- gresine iştirak edecek olan murahhas heyetimiz relsi Trabzon mebusu Hatan, mutabhds ve Devlet Şurası reisi Nusrat, doktor Abdülkadir bey- ler dün ekspresle - şehrimizden Ce- mevreye hareket etmişlerdir . Diğer murabhas Akil Muhtar Bey Paristedir, aradan Cenevreve gidekektir. Hey'et dün Atina sefiri Enis , Hariciye memuru — Hakkı beyler ile bir çok zevat taralından - teşyi olun- müştir. HASAN BEYİN BEYANATI Heyetin rçisi Hasan Bey trenin hareketinden evel bir muharririmize beyanatta bulunarak demiştir ki; * — Köngreye - iştirak: etmek üzre cenevreyc gidiyoruz. Köngre- iH bir ay devam etmesi muhte- meldir . Köngre bittikten şönra Viyanaya gidecek bir hajta İstira- het yedeceğim, Ağustosta da Ce- nevrede toplanacak olan terbiye | konferansında Bulunacağım. . ÜSERA NİZAMNAMESİ Aldığımız malumata göre - Salibi Ahmer kongiesinde 1906 senesinde kabul edilen üscraya ait nizamname- de tadilâr yapılacaktır. Bu tedilâm esaslar üsera ve mecruhların — mütekabilen — terfihleri gayesine matuftur. Yakup hoca! Bu bettinet adam neler uydurmuş ? D Yer yüzünde bundan dehs İleri adilik ve maskaralık olmaz! Balyada tevkif edilen Hoca Ya- kup hamında bir serseri nin dini a- et ittihaz ederek propağanda yaptı- İğr cihetle tevkif edildiğini yazmış: itik. Balıkesirde çıkan Türk dili re- fikımizde okuduğumuza göre bu de- ni adam dolaştığı yerlerde: — Din elden gidiyor. Şeriat elden gidiyor gibi bir sürü tefvevvühatta bulunuyor : — Araplar Süriyeden yürümüşler. İngilizler geliyor. Selim halife ola- cak diyormuş. Bu hoca kimdir? Tabkikat öğretiyor: Bu, memleketinden uzun müddet level tagayyüp etmiş dolandırıcı, ah- İâksız, sefil bir adamdır. Gece, bu- lursa hatta gündüz içer. Umumlhane- lerde rezalet addedilecek vak'aların faili olur. Namuslu bir vatandaş gi- bi çalışıp kazanamadığı için: — Buraya oğlumu görmeğe gelmiş tim askerdi fakat ölmüş gibi yalan- larla kendisini acındırarak para di- lenir. Hergün bir yere konar, herak şam başka bir minderde — barınır. Hulksa bedmel* ve bettiynet, rezil ve mütereddi bir mel'undur. Üsküdar hadisesi Dün de bazı şahitler dinlendi Aliye Hanım ne zaman istlcvap edilecek ? Mm. Mannik - Aliye hanımın meselesi tahkikatına devam edil- mektedir. Üsküdar — istintaka hakimliği dün bazı şahitler dinlemiştir. Ba şahitler Aliye hanımın elinde ta- banca olarak Herant beyin evine bize Milliyetin büyük anketi Gazininenbüyük eserinedir? MEHMET EMİN BEYİN CEVABI 44 Gazinin milli hayat itibarile en büyük eseri JIstanbulun işgalt üzerine Ankarada milli hükümeti kat'iyen tesis etmesidir...., Büyük Gazinin herbiri bir faniyi tarihte ebedileştirmeğe kâfi gelecek olan eserlerini yekdiğerinden ayır- mab, onları mukayese eylemak, için- den en büyüğünü —seçmek ne kadar güçtür. Gazinin eserleri ayrı, 'ne kadar büyük ise bunlar arasında-. ki insicam da, zamanlarını tayindeki isabet de o derece dahiyanedir. Bunları parça parça düşünürken bu büyük kudretin yarattığı vak'a- Jarı sıralamaktaki yüksek zekâyı gö- Tememek tehlikesinden ürküyorum ve bunun için zihnimde Gasi ve e- serleri bir kül halinde yaşıyor. Eğer bu eserlere teker teker bakmış olsa- .ydım onları ikiye bölerdim. Bir kis- manın büyüklüğü bilhassa milit ha- : | Mehmet Emin Bey 'tır. Böyle olduğu içindir. ki Büyük yatımız itibariledir. Bir kısmı ise| Gezi milli kahraman olduğu kadar millf olduğu kadar insanidir. Gazi- nin milif bayat itibarile en büyük ese ri İstanbulun işgali Üzerine Ankara- da milli hükümeti katiyen tesis et- mesldir. Milli hududu aşan büyük eserleri insaniyet tarihinde yer a müş bir dehadir. Bu gün için bu kadar deye biliye? rus. Kim bilir, Büyük Gazi muaazam eserine yarın neler ilâve edecek? Büyük adamların yaratma kudütk “İlerini insan zekâsı evelden takdir ve onun neticeleri yal n Türkiye hayatı için ehemmiyet- Vi olmakla kalmadı. ve kalmıyacakı- tar. Bu vak'aların âlemşümul kayme- ti vardır. Buçlar şark memleketleri hayatına tesir yapmıştır ve yapacak- edemer. Hürmetler etendim. Talitn ve Terbiye ğ Reisi M. EMİN * ** MUSLİHEDDİN ADİL BEYİN CEVABI fılip işıldayan tek bit yildız gibi ortaya çıktı ve efhana sığmayan sz- mile, millete yöktan bir vatlik yarat- tız İstiklâl! Beş asırdan beri hakikf bakimiyes tini kaybeden Türke GCaziğinsyüh- sek azmıdır kâ İstiklâlini Tade cttk Harp meydanlarında te'min olunan bu zafer Lozan Sulhile bütün cihan tarafından da tasdik edildi. Gazi, henliz tarih bile olmayan an *"*x scnelik küçük zaman baysalası için- M. Adil. Bey Bir dakika görzlerimi kapiyor ve tam on senelik hayatı fikren yaşı- yorum.. Haya) nazarlarımın önünde şu levba açılıyor: Büyük Harptan mağlup düşen, mütarekede — bütün varlığını — düşmanlarının — ellçrine bırakmağa cebredilen Türk “Mille- ti... asırların şeref ve yanımı omuz- larında taşıyan Türk askerinin peris yan hali... Anadolunun Akdenize açilmış elmastan bir penceresi aziz Tİzmirin işgali... daha sönra, Edirne- den Sakaryaya kadar Türk eline isti- la eden duşman sürüleri. .. Uzun ve meş'um gecelerin karan- Jrkları içide, sarp dağlar, müntehâ- sız ovalar arasında yolunu kaybet- miş bir yolcu vaziyetinde idik. De- cak birf başa intizar ediyorduk. günden tam on ya ayak basmış, ve #i hedefe, istikâi hedefine sevketti... Bu büyük baş o karanlık geceler- de gökte, bulutların arasından sıy- / girdiğini gören bazı zevattır. Aliye hanımın asabi hastalık- de, siyasi bayatta, askerlikte, idari ve içtimai sahada asırlara sığmayan eserler ibda etti. Bunların her biri ebediyete namzettir. Fakat bunların içinde Gazinin en büyük eseri, Tür- kiyenin tam İstiklâlini temin etme sidir. Muhali farzederek diyorum ki Ga, zi başka bir şey yapmamış olsaydı bile, yalnız bu eserile bütün cihan tarihine ve Türk kalbine hakim ola bilirdi; Ve pek ulvi şeref ve muhte remiyetinden bir zerre kaybetmezdi. Gazinin bütün eserleri bu escre istinat eder. İstiklâl olmasaydı, Tü kün hayatında hiç bir şey ibdâ edi- lemez, ve payidar olamazdı. Gazi bu eseriledir ki milletin ati- sini te'min etmiştir, çünki bir Millet için İstiklâl istikbal demektir, Zaten Gazi bu büyük eserine biz zat işaret etmiştir: “Ey Türk gençe Hiği": Birinci vazifen Türk İstiklâ ni, Türk Cümhuriyetini #ilelebet mu- ketin her köşesi bilfiil işgal editmiz olabilir. Memleketleri dahilinde ik- tidara sahip olanlar gaflet ve dala- relerinde cacışlar, yamaçlarında bi-|let ve hatta hiyanet içinde buluna- yanetler putu kurmuş çetin bir yol-| bilirler. Hatta bu iktidar sahipleri dan ilerlemek mecburiyetinde idik.|şahsi menfaatlarını — müstevlilerin Bu dolambaçlı yolda bize rehber ola-| siyast emellerile tevhit edebilirler. Millet fakrü zaruret içinde harap İşte, o baş bir mayıs günü, bu:|ve bitap düşmüş olabilir. Ey Türk evel Anadolu- | İstikbalinin evlâdı; İşte bu ahval ve (kü kurtarma- | şerait içinde dahi vazifen Türk Te a armetmişti. Bu büyük baş, yük- | tiklâ! ve Cümhuriyetini kurtarmak- sek nasiyesinin parlak güneşini gös- | tır. Muhtaç olduğuna kudret damar- tererek bütün bir milleti, işaret etti-| larındaki asi) kanda mevcuttur.” Darülfünun Hukuk Müderrislerinden MUSLİHEDDİN ÂDİL ber ikt alleyi de tanıdığını bu hadise ile hiç bir alâkası olma ları hakkındaki raporda müddet | diğini söylemektedir. ve mühlet bulunmamaktadır. Bu itibarla son üç dört gün Dün bir muharririmiz Aliye hanımla görüşmek üzre Şakir zartında Aliye hanımın isticvap | paşa apartımanına gitmiştir. Fa edilmesi muhtemeldir. kat Aliye hanımın hemşiresi ga İstintak bakimliği hadisede ismi| zetelere söylenecek hiç bir şey geçen Berğeri dinlemiştir. Berger olmadığını söylemiştir ' niBes g0 <Z ' | | j