26 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

çarşamba26baziran 1929 Istanbul, 30) 8912—39913 Cczete ve —INI)I 6if hususlar için müdiri müracaat edilmelidir. KBN çöçen nedkelak İ9/keraşlur! Önlen rük geri veriimez. Nuelaa: a. I5 Edunmungücur” 4neti. Sene No 1204 Abone ve Tlan Ücretleri Gazetemizde çikan yazıların hukuku mahfuzdür Abone çartları İlan tarifesi MENFAAT SİYASETİ — o—— Bir taraftan fikir ve nazariyat sa- Masında, beynelmilel müsavat, tesa- Rütten — bol bol babeedilir, diğer laraftan bayat ve filiyat vadisinde devlet yalnız kendiği düşünür bütün iktisadi menfaatları yalnız dine hasretmek ister. - Hukukta Bücavat ve hayatta adilânc bir teva- Sin düşünceleri, benüz devletlerin ün icraatına bakim olacak derece- kuvvetlenmemiştir. “Mukaddes| İbdbinlik" bugün ve belki de daha İzun bir zaman için milletlerin sım | Şekı merbat oldukları bir umdedir. n misalini beynelmilel hayatta gün görmekteyla. Amerika son devirlerde sulh ve in hniyete hadim büyük prensipleri litaya atmakla çöhret — kazanmıştır. ilson'un Cemiyeti Akvam'ı, Kel- 'an harp aleyhindeki misakı bun- İktın en marıflarındandır. Altın ve te boğulan Amerika, dünyanın kıtalarındaki muztarip beşeriye- gördükçe rikkat ve merhamete ge T ve bol keseden ortaya güzcl İlüze) fikir ve feisefe kombinezon- Âh atıyor. . Avrupa da bir borçlu İlm alacaklı karşısındai klasik vazi. inde bulunduğu için bunlara (- ur gibi gürünmek -Zarüretini du- ör.. Ve dünya da bir müddet nağmelerle — çalkanıp duruyor. etnada Avrupa Amerikadarı bil. z borçlara ve diğer maali mesele- dair ufak bir müsaadekârlık is- k olsa Amerikalı kaşlarımı ça- “Bu ayrı bir meseledir” diyor ipa da ayni şeyi daha zaiflere Sişı söylüyor. Beynelmilel iktisadi üt mefhumunun ölçüsü de şim- her devletin kendi menfaatın b ibarettir. Sen günlerde Amerikanın bir ka- Bit msann ve-diğer milltetarin tünü daha fazla açmıştır. Ameri himaye sistemini tesis edecek de- 'e gümrük — tarifelerini arttır . Reisicumhur intihabı esna- Amerikanın garp havalisinde- Sifçilere vadedilen himayeyi tesin dan doğan yeni tarifeler da- ““*yı gitmiş ve Amerikanın ik- Sdi siyasetini mühim bir mispette etmiştir. Esasen bir memleke- İktisadi hayatında şu ve bu faa- Şübesini himaye etmek şeklin- kat'i tefrikler yapılamaz. İktisadi bütün şubeleri ile bir kül teş- *der, Bildarz ziraat hakkında it- edildiği iddia olnan tedbirle- naat ve ticaret âlemini de ali- etmemesi imkânı yoktur. Bü- tihanın iktisadi vaziyet ve şart- iyice vakıf olan Hoower'in Ki in himayesi kadar, Amerika ik- tenın bir kül halinde himaye e istihdaf ettiği şüpbesizdir. ikanın yeni gümrük siyasc- ü Kanada, Küba, Arjantin... AÂmerika memleketleri mütees- —qgı gibi Avrupanın bir çok de şimdiden telâşa düş- 'dir. Hatta Avrupaya, İsviçre, fa, İtalya ve Norveç gibi bazı tlerin protestoda bulundukları öylenmektedir. İtalya bilbassa içindedir. İtalyan İktisat Na- lyanın Amerikadan alımını 4 Liret, ve Amerikaya satımı- bııçuı milyar Liret takdir e- kç Zaten İtalya, Amerikaya kar- dü bir vaziyette bulunurken Yeni tarifeler dolayısiyle sa- tarı daha düşerse ne olacak- gok Avrupa memleketleri Koi ayni sünl varittir, ve onlar 5llrulı: mükabeleye Karırlan- b yu karşısında zamanımızın ÜYük iktisadi bakikati beynel- sadi merbutiyet ve muva- V Seği, milli iktisadın istiklâli- Memleketi mümkün mertebe ":ıı:hıa; olmıyacak ve hariç- Çe az satım alacak sürette bir cüzü tam haline getir- . İtte bugünün menfaat siya- N alınacak başlıca ders bu- ZEKRİ MESUT B zübedele mürahhası Wm dün - posta ya gitmiştir. Bugün kilâf müzakeratına tek- Macaktır, İkinci — Yunan M. Fokas şehrimizde Vergilerin aldığı yeni şekil Malıye Şubelerıne bildirildi Maliye vekili Saraçoğlu Şükrü Beyln mesal esna- .ııııdı ıldırdıqıııu bir nıılıııleı-ı Ne kadar vergi vereceğiz? Defterdarlık asli vergiden muhtelif his- seler ve kesri munzamların kaldırılması üzerine vergilerin tahsil esaslarını tespit ederek tahsil şubelerine bildirdi eenn ee — Müsakkafat, ticaretgâh, fabrikalar ve eshamlı şirketlerden, hususi müessese müstahemlerin- den vergiler ne nispet üzerine alınacak ? Vergilerin yeni esasları Mnukkılıı. arazi, kazanç vergilerinin munzam kesirle- rin tevhidi hakındakl kanunun 1929 mali senesi başı olan hazirandan itibaren tatbikına başlanmıştır. Dolmdırlık yeni kanun mucibince mazarı itibar masi lâzım gelen esasları maliye tahsil şubelerine bil- dirmiş ve ona göre vergi miktarları tesbit olunmakta bu- Junmuştur. Vergilere ne kadar zam yapıldı Musakkafat vergis ne yapilan zam ve tahsil şubelerine yapılan tebligat 1 Haziran 829 senesi başından kbaren şu şekilde tahsil olunmakıadır. Ahşap ikametgâhlar için , geçen sene munzam kesitler de dabil, asli vergi yüzde 114 arımıştır. - Mesclâ geçen sene 100 lira asli müsakkafar vergisi veren bu — sene 214 lira ve recektir. Kârgirler için yüzde asli vergi 109 nisbetinde artmıştır. Meselâ 100 İira aslâ vergi veren 209 — liravere- cektir. Fabrika ve imalâthane vergileri Fabrika ve imalötbenelerde asli Vergi yüzde 7 artmıştır. Ahşap, kâr- Br ve alelimum — ticarethanelerde yüzde 493 nisbetinde artmıştır. Meskenin nazarı kanımmda tarifi Mesken gerek ikametgâh olsun görek akar olsun mesken . sayılır . Pansiyon , ban , ötel , bekâr odaları ticaretgâhtir. Kerpiç, ahşap addolunur. —Sathı arzdan iki metro yakanısı ahşap bi nalar da ahşap meyanındadır. Kazonç vergisi ne nispette alınacak? Safi hasılatlar Üzerinden vergi verenler de geçen seneye — nazaran zi kazanç vergileri yüzde 18 nis- betinde artmıştır, Hasılsu zayrı safiye üzerinden de yüzde 20 nisbetinde artmıştır. Eshamlı şirketlerin vergi nispeti Kahamlı şirketlerin hissedarları göçen sene verdikleri asli vergiyi bu sene yüzde 7,7,84 nisbetinde fazla vereceklerdir. Kazanç vergilerini dükkün ve mağazalarının ican üze- rinden tediye eden ikinci sınıf mü- kelleflerde bu < nisbet yüzde 3-9 arasında mütemevyicen tezayüt ci- miştir. Kayıkçı ve şoförlerin vergisi AA Kayıkçılar ve — otomobilcilerin vergisi yüzde bir buçuk nisbetinde artmı Ankara-Istanbul tel nun son tecrübesi Ankata - İstanbul — telefonunun son tecrübeleri de yapılmıştır. Evelki gün Posta müdiri umu- misile Istanbul baş müdürü tek- Tar telefonla görüşmüşler ve tec- Tübe etmişlerdir. Telefonun umuma küşadı için emir beklenmektedir. Defterdar Şefik Bey Kanunun madde 25 - ve- birinci fıkrası mücibince deylet, belediye ve nevahi bütçelerinden maaş, ücret ve yevmiye alanların asli - kazanç vergileri yüzde kırk nisbetinde art- maştır. Husus! müessese müstahdemleri Hususi - mücaseselerde — istihdam edilenlerden imaaş ve ya ücret alan Jafın Casli Kazanç . vergileti — yüzde 36,5 nisberinde tezayür etmiştir; 100 Jiradan fazla masç alanların vergilöri yüzden fazlası için - yüzde 91)9 nisbetinde tezayüt etmiştir. Mühim bir noktayı kaydetmek lâzım Şu mühim noktayı kemali them- miyetle kaydedelim ki asli vergilerde yapılan bu zamlar asli veegi ile be- taber tahsil olunan vilâyet, ömanet, tedrisat hisselerini ve bilumum kesri munzamları kaldırmak içindir. Yani zamına esas olan asli ver- gidir, mühtelif hisseler ve kesri idir. feshedildi Yeni malüller kanunile malül- lere muavenet bey'eti ve pazarı feshbolunmuştur. Bunun için mu- avenet heyeti hesaplarını kes miştir. Pazara da yeniden mal alınmamaktadır. Müdalai —milliye ve Maliye xekâletlerinde teşekküleden bir hey'et cemiyeti tasfiye edecektir. Alj_ye Hm., Dün Adliyeye hasta raporu gönderildi Aliye Hm. in akli has- talığa müptelâ olduğu ıddıa edildi Mrn. Manniğin” Gürihi Şakir pa- şanın kızi Aliye hamm hakkın- daki tahkikata devam edilmekte- Dünkü nüshamızda Aliye ha- p edilmek üzre za- bita vastasiyle ihzaren celbedile- ceğini yazmıştık. Aliye hanım dün istincak hakimliğine hasta ölduğu na dair bir rapor gönderdiğin- den ihzar karan tehif edilmiştir. Aliye hanımın bu Taporunda a- sabi bir hastalığa mübtelâ olda- gu ve muhtacı tedavi bulundağu zökredilmektedir; Bu rapor üzerine dir. nımin isi Aliye hanı- B bir. kaç gün tech hür etmiştir. Hadisede ismi geçen ve Aliye hanimin alâkadar olduğu - söyle- nen artist Bergerin adresi henüz bulunamamıştır. Berger aranmak- tadır. Bogün bazı şahitlerin daha malümatıra müracaat edilecektir. Üsküdar tabibi adlisi bu ha- dise kakkındaki raporunu adliye- | ye vermiştir. Raporda Mm, Menniğin yara- sının hafif olduğu, bir haftada kabili tedavi bulunduğu zikredil: mektedir. Aliye hanim istintak hakimli- ginç. verdiği rapotu üzerine fil- hakika haştâ #lupsolmadığıdı tah- kik için Tıbbı * Adliye sevkedil: mesi mühtemeldir. Tıbbi Adli milşahedesi -neticesinde de- Aliye Hanımın emrazı rühiye ve akli- yeye mübtelâ olduğu anlaşılacak olursa cezasının tahfif edilmesi muhtemeldir. Mektepliler Müsabakası Faak Ger e S8inci haftanın neticesi Mektepli — elendilerin memleket işleri İle alâkasını tezyit ve fikirleri faaliyetlerini çoğalımak için açtığımız : “Kaftanın en mühim haberi hangisidir Niçin ?.,, müsabakası büyük birala- ka ile takip edilmektedir. Ba gün 8 inci huaftaya İştirak eden — yüzlerce tülebe arasında muvaflakıyyet kaza- nan elendilerin isimlerini muvalfaki- yet dereceleri Hle birlikte neşrediyoruz. 1— Feyâlati kız İlsesi talebesin- den 263 Nezihe, Hamdi H. 2— Darlışşafaka Lisesinden 999 Fahri Bf Orhan Ef. A— Darüşşafaka Nurettin Ef. $— Feyzisti Lisesinden 92 Ah- met hakkı Ef. Bü efendilerin bu günden itibaren gazetemiz idare müdüriyetine muru: caatla ikramiyelerini almaları. Not— Müsabakayı — kazananların resimlerini dercetmekteyiz. Resimler bu gün ve yarın gazetemiz yazı iş deri hry 'eti müdürlüğüne göndenl- melidir. Ouncu hafta 9 uncu haftanın en mühim haberi nedir? müsabakası ( hazirandan (Bu gün ı itibaren bıçllıııııştır. ! Gelecek E Temmuz Sa- cevapları l günü ak- şamına kadar kabul edece- giz. Yuncu haltanın en mü- him haberi için alınacak netlce Tomnıııı Çarşamba gü- (S*| nü ilân edilecektir. Cevaplarınızı Milliyet mü- sabaka memurluğuna gön- deriniz. » Müsabakamıza haftanı: Not G allim kağotla e olduğunu bildirmek ve niçin o haberin tercih edildiğini izah etmekle İştirak odilmelidir. İstasaray Lisesinden 793 Lisesinden & Balya hadisesi Hoca Yaktbun Şerialçılık propagandası Balikesirde — deskll — ve. sonra saliverilenler kinlerdir ? Balya havâlisinde menfi propa> ganda yaptığı ciherle tevkif - edilen gerseri Tloca Vakubun eshak - mebul- lardan Abdülgafuar Et ile rülekâsı- pin İdare ettikleri gizli bir teşekkül namı hesubina hareket ctriği hakkın- daki iddlasının teeyyüt etmemesi Üzerine mumsileyhimin serbest bi rakıldığını dün — husust — telgrafrmıza atfen yazmıştık. Bulıkesirde çikan Türk dili refi- kimiz tihkikaun birinci safhası hak- kında şu malümatı vermiştir. Heca Yakup hadisel ctrafında Balya müddei umumiliğinin idaresin- de yapılmakıa olan tahkikatın hirinci gafbasına nihayet bulmuş nazarile bakılmaktadır. Alınan mevsuk malü- mata nazatan Hoca Yakup Boyabat- hdır. Sekiz seneevel memleketinden tagayyüp ermiştir. Köylerde bocalık Balyada devkif edilen ve bilühara şerdest Bırakıları Esbak Balikesir meb'usu Abdülgafur Efendi (ÇEskt-bir resmi) ve yaizlik yapmakla temini —maişet ettiği halen serseri bir vaziyetre bu Tutiduğu, ahlâken düşkünlüğü tespit edilmiştir. Yirmt gün eve! Balıkesire uğrayarak Balyaya göçen bu serseri Balyada ve Ralya köylerinde kendine bir teşkilâr mümessili sıfatını vererek gertatçilik propagendası yapmak iste- miş bu meyanda yalan heberler işan etmiş ve tefevvübarta bulunmuş Bah- kesirde eshak meb'os Abdülgalur, Melek zade Hacı Hafız Mehmet, Çantay zade kuyumco Hafız Ahmet, Tepe- cikli Nuri elendilerle — görüştüğünü onlar tarafından bu işe memar edil- diğini muhtelit yerlerde - söylemiştir, Yakup isticvap esnasında bu noktayı tekrar ettiğinden Balya müddei umu- miliği Abdülgafur efendi ilc diğer elendilerin ihzarına lüzüm — göster- miş ve bunların Hadelerini — alarak müvaceheler yapmıştır. Balyadan ge- len son haberlere nazaran Yakubun iddlası — teeyyük ctmemiş — yalmız Bahkesire — geldiği zaman — mevzua behis dön kişi ile sadece gö- Tüştükleri —anlaşılmış Abdülgafor , Mehmet, Ahmet ve Nuri elendilörle Korucu nahiyesinde tevkif edilen üç şahsın halen tevkillerini — mucip bir delil bulunmadığından — serbesi birs- kolarak bahkesre - gelmişlerdir . — Vali tahkikatın her veçkeden tamik edil mekte olduğunu beyan ctmiştir. a.. Kardeş katili Ahmet dün adliyeye verildi Unkapanında Fatma isminde bir kadının - esansını almak zünden kardeşi Hacıyı öldüren Ahmet dün Ad- liyeye teslim edilmiştir. Tahkikatla üçüncü müstan- tk meşgul ok- maktadır. Fatma banım da dün isticvap edimiş Ve serbest birak rasebetle kardeş katili yü Bu Ahmedin bir resmini dercediyoruz maştir. mü »İler milletlerin hayatı üzerinde yapa- Milliyetin büyük anketi Gazinin enbüyük eserinedir? MEHMET ASIM BEYİN CEVABI “ Gazinin bütün eserlerini ayrı ayrı mulalâa etmek mümkünse bunları istikbal içinde yaşatacak ve güöste- recek olan harf inkılâbını diğerlerinden büylk addet- mek lâzımdır... ,, “Gazinin €n büyük eseri nedir ve niçin?” süaline bügün bir ilim ve fi- kir adamı için <cevap vermek çok müşküldür; çünkü büyük bir mille- tin hayatına şamil olan eserlerin bü- yüklüğü hakkında en doğra hükmü ancak o milletin istikbâl tarihi vere- bilir ve çünkü siyasi ve içtimaf ener- cağı tesirlerin bududu, Şümulü, de- vamı tarih sahasında bütün netayici ile tahakkuk ettikten sonra muhake- me edilebilir. Bununla beraber Gazinin eserleri- ni yaşamış ve görmüş olan herkesin bu günden bir görüşü olmak tabii- dir; işte ben de bu tarzdaki görüşü- mü tesbit etmek suretiyle süalinize cevap veriyorum. Garinin bütün eserlerinde müşte- tek bir farika vardır; bu da bu eser- ler meydana gelmezden evel mille- tin münevver tabakasınca şiddetle arzu edildiği halde imkânsiz gibi gö Mehmet Asınmı Bey zırladığı zemin üzerine bina edile- rünmesinden dolayı teşebbüs azim- lerini kırmasıdır; halbuki Gazi ira- desinin ve görüşünün kuvveti saye- sinde bunları mümkün kılmış, mu- vaffak olmuştur; bu itibar ile Gazi- nin Büyük eserlerinden hepsi ayrı ayrı birer harikadır. Acaba bu eserlerin içinde en yüğü hangisidir? Dikkat edilirse bu eserlerin terti- binde tarihi ve mantıkf bir sıra vi dır; bu sıra ve tertip #meliyesi biz- vat Gazi tarafından bu işlerdeki müş külâtm derecesine göre yapılmış bir tasniftir. Hakikat halde Gazinin e- serleri yan yana dizilse bir merdive- nin aşağıdan yukariya çıkan ve ara- larında çok geniş mesafeler bulunan basamaklarma benzetilebilir: İlk ba- samağa basmadan ikinci basama; geçilemez; aradaki basamakları layarak son basamağa fırlamak müm- kün olamaz. Diğer taraftan bir zincirin halka- ları nasıl birbirine bağlı ise Gezinin muhtelif eserlerini de ayrı ayrı mü- talâa etmek doğru değildir; büyük zafer siyasi ve idarf inkılâpların na-' sıl ayrılamaz bir mütemmimi ise iç- timaf inkılâbın mütemmimi de zafer- le siyasi inkılâptır; harf inkrlâbr da ancak ondan evelki inkılâpların ha. ”.. bilmiştir. Binaenaleyh mücadelei milliye ve büyük zafer Gazinin büyük eserleri- nin temelidir; ondan sonrakiler hep birbirlerine istinat ederek bu temel üzerinede vücude gelmiştir: Büyük zafer Türk milletini maddi esaret- ten kurtardı; siyasi, idari ve içtimai kilâplar kurtuluşun emniyet sınır- 1 kurdu; nihayet harf inkrlâbı 'Türk milletini kendi kendine müç tekil olarak yaşatmak için elzem ©- lan bilgileri ve görgüleri gelecek ne- sillere vermek için yapıldı. Şu vaziyete göre Gazinin nin heyeti mecmuası bir ehram man- zarası alır; bu ehramın kaldesi, de- diğim gibi, büyük zafer ise zirvesi de en son gelen — harf inkılâbıdır; bunların arasında da siyasi, idari, içe timai inkılâplar mevki almıştır : şüp- hesiz bir ehramın kaidesi en kesif ve en azametli parçasını teşkil eder. Zirvesi de en yüksek ve en ziyade u- zaklardan görünen yeridir. Bu itibar ile Gazinin bütün eserlerini ayrı tı mütalda etmek mümkün ise bur ları istikbâl içinde yaşatacak ve göw terecek olan harf inkılâbını diğerle- rinden büyük addetmek lâzım gelir, Vakit gazetesi başmuharriri Artvin meb'usu MEHMET ASIM FTEM AKİF BEYİN CEVABI Etem Akif Bey Lütufnamenize geç cevap verdi-|tam zamanında verilmiş, ğimden dolayr affinizi rica ederim. Bizlerc ne kadar güç mevzu verdi- niz silali âlinize hüvehüvesine cevap veremiyeceğim. Müsaadenizi rica e derek diyeceğim ki: Bu ulvi Deha asarını ölçmek mümkün değildir; ök- güye gelmez sıraya gelir. Büyük Ga- zimiz gayet hazik bir doktor gibi ih- tizar halini yaşayan hastanın evve- len hayatını kurtardı, sonra da onu tamüssıhha bir hale getirmek ve âle- mi medenyette zinde yaşatmak için e lâzımsa sıra ile kuvvet ilâçları ter 'tip ve rejimlerini tayin etti: Cum- huriyet, Garp medeniyeti, Garp ka- nunları, Lâtin harfleri.... hep bep birer eksiri hayattır ki sırasında ve yapılmış- 'tır. Muhtazır evvelen canmı kazana: cak yaşayacak. Hayatsız cihan ol niz; hiç bizim terazimiz Gazinin yük | maz. sek dehasınm muhassalası olan ef'a- Tini ölçebilir mi? İltifatnamenizi al- dığım Üç gündenberi daima, daima düşündüm Gazinin hepsi büyük olan eserlerinin arasında derece farkı gö- remedim. Ve onun içindir ki bende- Kalbi hürmetlerimin, samimi his- siyatımın kabulünü istirham ederim efendim. Hukuk Fakültesi Umumt kâtibi Dr. ETEM AKİP * .. HALİT FAHRİ BEYİN CEVABI Gazinin en büyük eseri bugünkü mes'ut Türk vatanıdır. Diğer bütün eserleri ise cikana hayret veren di- riltici kudretinin birer parçasıdır. Eskiyen ve yıkılan bir tarihe yeni baştan can verei vevatandaşlarına hür, müstakil ve medenf bir Türklük camiası bahşeden Gazi, bilhassa bizi Şarklılıktan Avrupal medeniyete sev ketmekle cehaletten — ve esaretten kurtarmıştır. Türklüğümüzle iftihar ederken en ziyade Gazinin vatanda- Şt olduğumuzu düşünüyor ve daha büyük şeref duyuyoruz. HALİT FAHRİ ——..—ÖO Pangalosu muhakeme Atina, 25 (AA) — Ayan meclisi, Pangalos “davasını rüyet edecek olan fevkalâde diyan: olmak üzere Bügün azasından 96 kişiyi intihan edecektir.