7 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Liberalizm dedir Muharriri: Emila Esgyet, On ikinci fasıl Memurların hürriyeti Bu hesaba göre memur, hiç bir şekilde hükümetin esiri ve esali değildir. Ona sadakat de- gil, hürmet borcu vardır. Ona, vazifesi haricinde hususi taah- hüdat tahmil edecek ve bunları ifa etmediği için onu azledecek olan hükümet, hakkını tecavüz etmiş: olacaktır. Ne dahiliye, ne de hariciye nezaretlerine tâbi olmıyan bir memuru *azletmek için, mantıkı olarak, bir plebisit İâzimgelir. Tatbikatta ise, bu nevi memurlar ancak mahkeme- İerin veya memurin muhakemat &ncümenlerinin kararile, mesle- ğine ait hatalar işlediği sabit olduktan sonra azledilebilme- lidir. Hükümetin vasıtası (de; memleketin memuru olan bir adamın hükümete. karşı diğer vatandaşlardan o fazla vazifesi olmadığını “ve onlar kadar ge Diş hürriyetten istifade ede bileceğini mi “iddia. ediyorum? Bunu farzetmek vahim bir hata olur. : Evelâ, hürriyetler yalnız yekdiğerini tahdit etmekle kal- mazlar. Hürriyetin istimali anar- şiye müncer olduğu zaman o hürriyet muzurdur. Meselâ: alelâde bir vatanda- şın Tolstoy felsefesine taraftar olması,ve mahkemeleri, orduları ve vatanları ilga etmek lâzım- geldiğini düşünmesi, söylemesi ve “yazması mümkündür. Fakat farzediyorum ki bir hâl İletin bir günah olduğunu ve hâkimlerin haydut olduklarını söylesin ve yazsın. Bunu mahkeme binası cinde söylediğini ve yazdığını ve kanaatını bu suretle. ızhar serbes . olması lâzım geldi tediği kadar söylesin ve iddia etsin; ona, ( fikrimce çok-haklı olarak, şu cevap ve- rilebilir. “Bir -insan bu “derece ikiye ayrılamaz. Serbes “adam sfatile bu şekilde kanaat 1z- barı, onun hâkim sıfatile bütün Gtoritesini" izale. eder; halbuki hâkimin otorite sahibi olmasına ihtiyaç va, Mesleği haricinde, bir zabitin askerlik mesleğini bir cinayet gibi gösterdi tasavvur edi yorum. Ona da, çok haklı ola- rak, deminki itiraz serdedilecek- tir, Bir tarih mualliminin, sınıfı haricinde, “vatan fil aleyhinde makale yazdığını farzediyorum. Mesele vakidir. O istediği kadar sınıf haricinde, diğerleri gibi serbes bir adam olduğunu iddia etsin, şu cihet ileri sürülecek- tir ki, tarih inüallimi, veya ede- biyat, veya felsefe muallimi ola- rak çocuklara vatan fikrini ve vatan muhabbetini telkine mec- burdur. Gazeteci olarak serdet- tiği mütalealar ise, talebelerin malümu olacağından, muallim sı- fatile vereceği derslerin tesirini âzaltacaktır ve binaenaleyh bu vaziyette ikisinden birini tercih etmek zarureti vardır. Dindar bir kadının! günahla- rını çıkaran bir. papas kumar oynadığını duyunca ku- mar aleyhinde lânetler yağdırı- yor. Günahkâr kadın, biraz sa- bırsızlanarak! “ Fakat papas e- fendi, diyor, sizinle oynayor- dum. ,, — Ben kumar oynadığım 2a- man kumar oynarım, günah çı- karttığım zaman da günah çıs kartırım., © Bir adamın iki kısmı ara- sında böyle birinden diğerine hari- onun rafta yaptığı ile başka tarafta yaptığı birbirine karışmasın. Bi- naenaleyh, memurun hürriyeti ne memuriyeti başında ve me- muriyeti haricinda — mesleğinin ruhuna muhalif harekette bu- lunmak, nede kendisini tayin eden, maaşını veren, terfi eden, bazı cihetlerce imtiyazlı bir mevki bahşeden, bir hizmetkârı, mute- medi ve adeta bir nazırı oldu- ğu memleketten ayrılmak dere- cesice varamaz. Diğer taraftan hükümetin değil, memleketin memuru olan şahıs, yalnız memlekete karşı değil, hükümete karşı da - fikrimce pek mahdut olmakla beraber - yine bazı vazifeleri haizdir. Hükümet onun amiri değil- dir, bunu ispat ettim, fakat nev- ima reisidir. Cemiyet o suretle tanzim * edilmiştir ki hiç bir sü- retle hükümetin vasıtasi olmıyan milletin hizmetkâr: olan ve bü sıfatla hükümet tarafından kabul edilen pek çok vatandaşlar hü- kümet tarafından vazifeye alın- makta, mevkilerinde muhafaza himaye olunmakta ve hükümet marifetile maaşlarını aİmaktadır- lar. Binaenaleyh ona hürmet borçları “vardır. Onu, merasimde takip et tikleri gibi,. tesadüf © ettikleri her mevkide ona riayetle mü- kelleftirler. Hükümetin © nazri- yelerini “ve hareketlerini diğer bütün vatandaşlar gibi münakaşa edebilir ve hatta etmelidir. Fa- kat bedihidir ki, diğer her han- gi bir vatandaş gibi ve aynı lisanla * münakaşa * edemezler. Kimse kabul edemez ki bir me- 'mur, hatta ne kadar az memur sayılırsa sayılsın, bir papas rei- sicumhur veya bir nazır hakkin: da'bir gazete kadar serbös “bir lisan kullansın, burada “bir. fark varsa, bu bir nezaket mesele- ir. Hulâsa, diğer işlerde olduğu gibi, fazla “ olarak bir ölçü meselesi- -devlet kendi | dairesinde mutlak “hâkimdir ve mutlak bir itaat ister; tabii dairesi haricin- de ise, şahsi hürriyetler, adam ve vatandaş haklarına salâhiyeti mahduttur. Binaenaleyh, devlet kudretinin vasıtaları olan meş rla sadece memleketin ha- olan » memurlar arasında tam birfark vardır. Birincileri tam bir tâbiiyet içindedirler. İkinciler tamamen setbestir- ler. Fakat Hepsi, birincilere em- reden, ikincilere riyaset eyliyen hükümete karşı ayni derecede hürmetle mükelleftirler. — Bitmedi ierbesumhuriyeti Telefon numarası - 2697 Telgraf adresi - İzmir Serbes Abone şeraiti Senelik: (10 lira Altr aylık: 6 lira Ecnebi memleketler için: Senelik: © 25 lira İlânat Birinci: sayfa: Satır 100 kuru; İkinci sayfa: 50 ca pazarlığa: tâbidir ve aza-| mi teshilât gösterilir. geçmek imkânı olmıyan bir du- var kabul edilemez ki: bir taz İHTAR: Abone ve ilân üc“ edilmekte, imtiyazları dahilinde" burada'dâ - fakat burada |' Sonbahar at © koşularının üçüncü ve sonuncu haftası dün ikmal edilmiştir. Dünkü hususi muhasebe koşularına da, geçen haftalar gibi çok büyük “bir kalabalık iştirak etmiş ve hava da pek müsait gittiğinden ko- şular zevkli ve heycanlı “ olmuş” tur. Bir çok resmi zevat ara sında, Ordu “müfettişi Fabrittin paşa, mevki kumandanı Hüseyin Hüsnü Emir paşa, vali Kâzım paşa ve bir çok meb'uslar ko- şuda bulunuyorlardı. Birinci koşu: Birinci koşu, yerli hayvanlar tecrübe koşusu idi. Mesafe 1400 metre, ikramiye 300 lira. Susığırlıktan Şaban ağaya ait Sülek birinci, yine Susığır- lıktan Veli efendiye ait Şahin ikinci ve İzmirli Hüdai efendiyg ait Servet üçüncü gelmişlerdir, İkinci koşu: 1600 metre mesafeli ve 400 lira ikramiyeli sonbahar İngiliz atlari Koğusu idi. Birinci gelen Celal beyin Flespuâr 300“ “lira ikramiye kazandı. Refik beyin Mis Pikl ikinci ve Tahsin beyin Nona üçün- ncü geldiler. 9 Eylal koşusu Üçüncü 9 Eylâl o koşusu Serbes Cümhuriyet Dünkü At koşuları Hususi muhasebe At koşuları çok zevkli ve heyecanlı olmuştur metre, ikramiye 600 lira idi. Kâmil efendinin bindiği Nasip birinci gelerek 500 lira ikramiye kazandı. Manisalı Tevfik beyin Sadası ikinci ve baytar yüzba- şısı Hilmi beyin Reyhanı üçün- cü geldi. Relsicumhur koşusu Dördüncü | Reisicumhur ko- şusuna 4 İngiliz atı iştirak etti. mesafe 2400 metre. M. Yanktsin Jon Türkü bi- Akif Beyin Androniküs ikinci, Refik beyin Mis Pikl üçüne cü gelmişlerdir. Bu koşuda bir kaza olmuştur. Birinci tur so- nünda Mis Pikl, Jon Türk ve Yaver Ahmet beyin atı, baş başa gidiyorlardı. Hakem. ; heyetini geçtikleri sırada, yaver Ahmet beyin atı Mispikl ve Jon Türk arasın da sıkıştı ve binicisi Kâmil e- fendi düştü. : At yalnız: başına koşuya devam etti. Bu üç at a- rasındaki sıkışmadan istifade e€- den Jon Türk birinci geldi. Buca koşusu Beşinci koşu Aydın. demir yollarının Buca koşusu idi. 1800 metre mesafeli idi. 6 hayvan iş- tirak etti, Birinci Refik beyin Mahbup; ikinci Derviş ve üçüncü zafer. arap âtlar arasında koşuldu. 9 hayvan iştirak etti. mesafe 2400 Ne için Aydın : bir ses yo Aydın belediye intihabatına fesat karıştırıldığı ve haksız ve kanunsuz yere rey sahiplerinin ekseriyetle rey verdikleri mef- suh Serbes fırka o namzetleri yerine' Halk fırkası azalarıtın kazandırıldiğını, Gazi hazretleri” ne Dahiliye vekâletine haber ves ren ve müfettişi istiyen vatan daşlar henüz haklarının bir ne- ticeye bağlanmadığını * görmekle ızharı teessür etmektedirler. Şurayı devlet bir çok yerle- rin feshi kârârlarını verirkei çin “bir şey- çok “ calibi, dikkattir. Müfettiş Hakkı" Sabri| bey teftiş yaptığı sıralarda en cümen. azalarından belediye. hey. eti mazbatasına İmzasını atmi- yan ve haksizlik olduğunu açık» ça . söyliyenler sözlerinin. aksi zuhuru halinde 'en ağır ceza ile mahküm edilmiye razı “olduk” larını «itiraf ettikleri halde mü- fettiş tahkikatının ve “fezlekek inin we “yolda “yekâlete - verile iğini henüz öğrenememişlerdir. Aydınlılar ekseriyet itibarile bugünkü belediye heyetinin su- reti teşekkülünden kat'i surette Sessiz filmler zamanında dünyanın birinci artisti'un- vanını kazanan ve MAVI MELEK filmile bu şerefli 300 lira mükâfatın 200 lirasını birinci gelen Mahbup. kazandı. Her taraf tetkik ediliyor intihabatından k diyorlar memnun değillerdir. Çünkü bu intihap beldenin £ intihabı (ve çok mükaddes olan teylerin âdil bir. tecellisi şeklinde tihâyetlen- memiştir. “Şurayi devletin “âdil kararlarini * bekleyen - Aydınlılar, bü” teessürünü £ dinliyecek “ bir 'merci istiyor, Cumhuriyet devrinin Türk va- tandaşlarına verdiği büyük hak- ların geri , alındığını görmiyece- ğimize emin olduğumuz için bu adaletin de en yakın bir zaman icinde meydana müsbet şekilde çıkacağına ümitvarız. Ve bu Tür- kün en tabil bir hakkıdır.Beni Ay- İdinlı kardeşlerimin hissiyatlarına tercuman olan büyük “arzularını hakikatin ;sübutu şeklinde » gör- İmek. bizim en büyük” bir sevin- |cimiz. olacaktır. Serbes fikirlerin yaşadığı bul 0-0 Jmuhitte“ “haksizlığa © tahammül edecek bir Türk” vatandaşı 'bu- lunacağına hiç bir süretle * kani değilim, beldelerin işlerini göre- cek unsurların lâyık ve “çok kudretli ellerde bulunmasını is“ tiyor ve bekliyorüz. İstanbul maçları Beşiktaş ve Feri galip İstanbul, 6 (S.C) — Dün iki 'mükim maç vuku bulmuştur. Beşiktaş takımı İtalyan takımı- na iki-bir galip gelmiştir. Fenerbahçe ve Pera takım- ları arasındaki maçta Fener hâ- kim bir oyun oynıyarak birinci haftaymda üç, ikinci haftaymda iki gol yaparak sıfıra karşı beş golle galip gelmiştir. Muhafızgücü galip Ankara 5 (A.A ) — Bugün yapılan lik maçında Muhafizgücü birinci takımı bire karşı iki sayı ile Gençlerbirliği birinci takı- mına galip gelmiştir. K.S.K. Futbolcuları bu sabah gittiler Sakızda “Lelapes ,, kulübü ile bir maç yapmak üzere Sa- kıza gideceğini yazdığımız Kli. 5. K. birinci futbol takimi bu gün körfez şirketinin “ Uşak, vapurile - Sakıza müteveccihen hareket etmişlerdir. K. 5. K. futbolculara ayni. kulübe men- sup bazı -zevat ile gazeteciler ve diğer kulüp azalarından bir kısmı refakat etmektedir. K. S.K. taku seyahata azami surette ehemmiyet vere- rek takımlarını takviye etmek üzere oGöztepeden (Muzaffer, Altınordudan Namık, Altaydan Vehap ve İsmail Hakkı beyleri de beraberlerinde © götürmüş” lerdir. Seyahata iştirak — edenlerin miktarı elliyi mütecavizdir, K. SK. futbolcularımıza * şimdi den:- muvaffakiyetleri-« temenri ederiz. v Şefkat kupesi » Tur- nuva maçları İkinci küme takımları arasin- 'daki: “şefkat kupası- © turnuva müsabakalarına devam edilerek Sebat-Anadölut takımları “dün ikinci defa karşılaştılar. Geçen hafta icra edildiği halde tara- feynin. cezalı oyuncu oynatma ları yüzünden o futbol heyeti tarafından tekrar edilen bu maç- ta her iki takım bazı mühim oyuncularından mahrum bulunu- yordu. 45 dakika devam eden iki hâftayım. zarfında | tarafeynin sarfe ği bütün gayret ve ener- ir semere vermeden oyun. i hil i Berkesiliz neticelendi. Ge- Kek hafta bu takımlarımız ye- niden © karşılaşarak turnuvanın finalistleri taayyün edecek İtizar münderecat kesretinden ( So- rabilir miyiz ) (Öğleden öğleye ) Doktor Etem Vessaf “gihi Şaheserler sönük kalmaktadır. BU GÜN ELHAMRA namı hâlâ taşıdığını ispat eden EMİL YANİNGS İHTAR ve DİKKAT : n memnudur. yi |bilâ münakaşa ekseriyeti ara il, İkinci karantina Spor kulübü 5/12/930 Tarihine © müsadı, Cuma günü sabahleyin saat ond; İkinci Karantina Spor kulüb altı aylık kongresi aktedilerek yeni idare heyeti riyasetine H, Hüsnü, Umumi kâtipliğe | Şekir, Veznedarlığa İbrahim, azalıkları, da Karantina ser komiseri Yaşar, Sıtkı, Fehmi ve İzzet beyler se, gilmişdir. Yeni heyeti tebrikle, gençliğe müfit olmalarını temenni ederi; ANKARA sinemasında İki sabıkalı ortalığı ayağa kaldırdı Dün saat on dört raddele. rinde sabıkalılardan Afili Mus tafa ile Yaşar kafayı * tütsüler parasız Ankara sinemasına gir mek istemişler ve bittabi sine ma sahibi Mustafa. beyin mü mancatına maruz kalmışlardır. Bunun üzerine sabikalılar, “ ima. nı yoklar, bizede mi? ,, feryadı ile mümancat edenlerin üzerine atılmışlardır. Gürültüyü işiden sinemadaki müşteriler hepsi ayağa kalkmış- lar ve telâşe düşmüşlerdir. Bu sırada işe polis Nazmi efendi karışmış, Mustafa ve Yaşar po- lisi de kucaklayıp. dışarıya at mışlardır. ayet karakoldan - birkaç polis “istenilmiş ve sabıkalılar yakalanıp karakola götürülmüş. tür. Lâkin yolda yine “ bize yan bakılır mı? Bizi kimse karakola götüremez. Biz kendimiz gidi- yoruz. ,, diye bağırmışlar ve İki Çeşmelik halkını da ayağa kal. dırmışlardır. Fesih -kararı Kânutları ilga rölanasina gelemez Kahire < VALA) — İstinat mahkemesinin kararını nakzeden temyiz . mahkemesi Mahmut pa- şa zamanında nakzedilen kanun- ların meri olduğuna karar. ver- miştir. Bu da kanunların meclis tarafından verilecek alelâde fe- sih kararile ilga edilmiyeceğini ispat etmektedir. Avam: kamarasında Londra 5 (A.A ) — Avsm ke marasinda “irat “olunan bir-suale cevaben parlamento azasi tah- sisatinın yüzde 12 buçuk tenkisi teşkil “edecek * komitenin “üley- hinide * bulunduğunu “beyat' et miştir. : Rusyada zeriyat Moskova 5 (A.A) ki Bunuevvele “kadar Sovyet “Rus- yada 39-buçuk milyon“ hektar kış buğdayı ekilmiştir. Kafkas- yada ve: merkezi: Asyada zeri- yata devam edilmektedir. Geçen sütunları yarına tehir edilmiştir. Beyanı itizar eyleriz. IKUDRET - MUVAFFAKIYET - ŞEREF - ZAFER| kelimeler MA Vi MELEK şaheserinde EMiL YANINGS w MARLEN DiTRiH Gibi dâhilerin gösterdikleri san'at karşısında SEANS ŞAATLARI : -5.- 715 ve 930 i. Milli Kütüphane SİNEMASINDA Bu film çocuklara kati- CINSI sene sonbahar Zeriyatı 38 buçuk milyon hektara baliğ olmustu. ŞA Çal Bire, Sehhi diya ka- bili mukavemet güzelliğile erkekleri nasıl baştan çı- kardığını gösterecek olan CAZİBE tabirinin icadına sebep olan Marlen Ditrih