5 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
rer gün öğleyin çıkar Halk için mücadeleden yılmaz Mefküre Gazetesidir İderehaneni: Emir - Gazi Bulvari “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde 5 kuruş Si e R.. ..... ... kinin ânunu€vvi 1930 Yazı müdürü: Bohzat Arif 1 Gölge ve ihsan! o (#efhi beyin sual lakriri| üni İktisadi Devlet, iktisadi serbes- | tinin tahdidi demek olmamalıdır Âli iktisat meclisinin küşadı|bazı imtiyazlar tesis olunmuştur. münasebetile, iktisat vekili Mus- Bonlar da Te gili e verecektir - Münakaşat çok Hâlâ derebeylik ruhu Cumartesi günü İsmet paşa cevap | şesükek m? İŞ Her taraftan koparılan bin bir feryat arasında Halk fır kası mutemetlerinin de he- men hemen her yerde birer derebeyi kesildiği — iştikâm vardı. Ne kadar da geç olsa bu hakikat görüldü ve his- sedildi. Netekim fırka grubu mutemetliklerin, o müfettiş- liklerin ilgasına karar verdi. Filen kalkmış bulunan bu teşkilâtın ruhu ve maziye ait nüfuzu hâlâ bazı yerlerde yaşıyor. Bir misal: Sökede fırka mutemedi Paşa zade namile maruf Hüseyin bey isminde bir zat vardır. Eşraftandır, agnıya- dandır. Buna bir de fırka nüfuzu ilâve olununca Söke demek Hüseyin bey demek haline gelmiştir. O ne isterse olur, ne is- temezse olmaz, Ancak mü- rakip bir fırkanın hayat bul- duğu üç ay zarfında halk hakkını istemek fırsatını bul- muş, Hüseyin bey ve taraf- tarları seslerini kısmıştı. Fa- kat bugün maziye ait nüfu- zun tesirile eski mevkiini iş gal eylemiş bulunuyor. Dün Sökeden aldığımız bir mektupta bu zatın imti- yazlı hayatına işaret olunu- Hüseyin beyin dalyanı var- dır. Balıkçılık yapar. Dalya- tafa Şeref bey, fransızca tabir- lerle dolu. nazari bir nutuk söy-|dır ki ihsanları arıyanlar, sadece h i : m m lay yemler araretli olacaktır kil beyle ayni fikirde olmadığı-| yoksa, Diyojenin meşhur sözü, i > İk : ii > iğ nızı söylemek istefiz. Mi bunların da seve seve tekrar, | İstanbul 4 ( S.C ) —Htakibatın vaktinde yapıl-)mına Fethi beyin sualine Şeref bey devlet . telâkkisinin edecekleri bir sözdür. Cumartesi günü B. M./mış bulunması iktiza etti-| Başvekil İsmet paşa mec- değiştiğini ve dünkü jandarma| (o İktisadi Devlet (nazariyesi, Meclisinde hararetli mü-İği kanaatindedir. Şimdi- Zi â vünkü devletine bedel, bugün vazifeleri-| devletin iktisadiyatına müdaha- ğ tindedir. Şimdi-İlisin Cumartesi günkü min hududu genişlemiş, ürtinmeli i-İlesi demekse, bunu tasvip ede” zakereler vuku bulacağı|ye kadar lüzumu muha-)celsesinde cevap verecek- lerde merci halini almış iktısa-|cek bir ekseriyet, halk arasın: tahminedilmektedir. Mef-|kemesine karar verilen|ti » Bu münasebetle hara- di devlet telâkkisinin kökleşti-Jda güç bulunur. Filhakika şim-|suh Serbes Cumhuriyet bir heyetin tahtı muba-|retli bazı münakaşaların ğini, söylemiştir. dilik tatbik edilen sistem budur. Filbakika hükümetlerin ikt- Devlet ticaret yapmaktadır, dev fırkasının sabik lideri Fet-)kemeye alınmamış olma-|vuku bulması muhtemel- sadi işleri de salâhiyetleri dac|let sanayi yapmaktadır. Devlet hi bey tarafından verileni şayanı dikkat görül-ldir. biline aldıkları doğrudur. Bunun | vatandaşlarla rekabet etmekte-(sual takriri bu celsede|mektedir. Sabık Lider) (OAnkara, 4 (S.C) — ne dereceye kadar eyi neticeler|dir ve tabii devlet olduğu için,İmüzakereye Okonacaktır.İsual takriri münasebetile|Fethi be aya diği verdiği münakaşa edilebilir. Bu vatandaşların serbestisini izale 7 hi bey buraya geldiği Vaziyet vü laz edirez, seki, Eni sibitanline, Takrir 1928 senesinde kısa bir nutuk irat ederek günden beri mubtelif me- Yun olduklarını iddia — etmek, inhisarlar kurarak bu rekabeti Adana (belediye heyetilnoktai nazarını izah ede-|sail üzerinde tetkikat ya- fazlaca nikbin olmaktır, sanı- ye etmektedir. Bu sistemin, hakkında şurayı devletejcektir. parak meşgul bulunmak- ya Mk 2 lll una. verilen lüzumu omubake-| (Bu suale cevap ver-|tadır. Yeni kanun lâyiha- daşların hükümete: “Gölge etme |debilir? me kararının şimdiye ko- mesi iktiza eden Dahiliye|larının müzakeresinde ve başka ihsan istemem, dedikle-| | Bilâkis bütün müşkülât, ref- dar niçin tatbik edilme- vekili Şükrü Kaya bey)bilhassa bütçe müzakera- rini, bagt Tir a De ge yi eee diğini sormaktadır. Cazi hazretlerinin refaka-|tında Fethi beyin şiddetli gön iktisadi işlere ait istidalar zerine vazolu- i e İ 7 sidiği ka pdy or bk İukllarlar faaliyetleri), Fethi bey kanunun tin'e İstanbulda bulun- tenkitlerde bulunacağı “ Gölge etme, başka. ihsan baltalayan vergiler gibi ağır yük- hükümran bulunması için'duğu cihetle hükümet na-'tahmin ediliyor. istemem! , nazariyesi yalnız biz-İlerden ve usullerden ileri gel- en ye gi de değil, her memlekette ikti |miştir. F d l k si Y İl İl ma ten “Ke masaya) İ TANSAda temizi unanlılar sözdür. Hükümetin iktisadi ha-| bilmemesine. imkân -yoktur. Bir Be, 2 kre mahallerinin iyi ne ee, tad. bilmek, içi Kabina azaları tekerleniyorlar İzmirle iktısadi ticeler verdiği şüphelidir. İngil-|iktısadiyatı serbes bırakmak me-|gyee e : - e. ir gl br memlekelerde: briyetmdedir. Devletin are Hükumetin ekseriyetil4reyeindi| faaliyetlerini “Gölge etme, başka ihsan iste-İleri iktisadi değildir. İktisadi ali G0 a ere ei Fransada * Börsa aplan vardır. a arttırmak vazifeler tamamen millete aittir. N Ni lesinin Tardicu kabinesini! © Sosyalist fırkası reisi Müsyü z di bi tebasından bil k -.İfktısadi sahada devlete düşen) 71 yalist fırka > İğ mında ecnebi tebasından bir mektedir. Zir, ike vazife, miletin iktrdi vasif, vosl sarstığını yazmıştık. Adliye|Blum, neticenin ilânından e istiyorlar NE makebammeler Gale meseleleri kendi: idareleri altı-|rini işkâl etmemek, serbestisini|p”..—. ME ERNİE elen kalan ceesi iplerinin — Hatta bunun içerisinde Yu- pa almak iildissmda olan hhkü, tahdit“ eylericmük. Si Gölge banger e Lİ im ei istifaya m etmediğini) (OSon defa Ankarada imza nanlı da vardır. n nda olan | nl ; müşaviri idi. İstifaya mecbur söylemiş ve ilâve etmiştir... |edilen ticaret dostluk itilâfna- i da di- hetlerin gölgeleti daima ihsan-| etmemektir. ki Peyas vii mem | ELE maeli berabe iükmet Ali Rıza bey namında meleri üzerine Yunan tacirleri larına faiktir. Ticaret devletin işi değildir. pir ğer bir zatın da dalyanı var- Şu halde vatandaşlar niçin |Sanayi (devletin değildi iamento tahkil t beyetilöyle vahim bir darbeye duçar i P İzmirle iktısadi faaliyetlerini art- İğ dır. Lâkin ona Yunanlı mü- i > - İtesisi etti. Kabine © erkânından | olmuştur ki, sosyalist fırkasına iktisadi işler için hükümete mü-| Eğer bu işleri devlet U yerine|diz ei ırmak istemektedirler, Son on Ji tehassıs çalıştırmasına müsa- cant BA AİIE iel ig: işleri devlet — yerineİdiğer bazılarının da rezalete | göre mesele bitmiştir. ein mİ ilmek, yapacak hususi — şirketler © ve|alâkadar oldukları anlaşıldı. i 5 beş gün zarfında şehrimiz tica- iktsadiyatımızı tanzim eden ka-| şahıslar bulunmazsa, veya" bu) Nafin müsteşarı M. Faleoz ağ Er ae kabinaniiİret odasına Yunanistandan her nunlar o şekilde yapılmıştır ki| hususi şirketler ve ; şahıslar du- i nef iyi bir akil : müteaddit mektupli 1. Me Ri yek ri e Hn Selek ar ve İsleri ye eaayi nefise müsteşarı M.|daba iyi bir akibete lâyıktı. Hü-|Zün plar gel r let bu w Lantier istifa etmişlerdir. Baş-|kümet on dört rey ekseriyet ka-| mekte muhtelif maddeler üze- lsi vardır ve hükümete müra-| Parsa her iki Se çen vekile. gönderdikleri mektupta |zandı. Halbuki lak bişi faz-|rinde iş yapan Türk tüccarlarının çat etmeden iş yapmanın im-| etin iktisadi bir vazifesi Onsiic bankasle alelâde() müşlin mazı, mebus ewfaile. âraya|isim ve adresleri talep olunmak ânı “yoktur. Muamele vergisi öl MAD “varak teri münasebatta bulunduklarını |iştirak etmişlerdir. Bizim (için) tadır. si mer me e Bir nen faliyetine, mili ikta yazmaktadır ve tahkikat komir| mesele halledilmiştr. Hükümet Ne için diye sormağa lü- zum yok. Çünkü Hüseyin bey mutemet iken hususi emrini getirmiştir. Mutemet demek imtiyazlı vatandaş demek de- gil midi? Sonra Hüseyin beyin elinde iyatın. indi yonu huzurunda bunu ispat ede|iş başında kalmak için elzem i binlerce dönüm emlâki milli- tandaş hükümete müracaat mec- Nİ ini ceklerini söylemektedirler. ma ötbriteie malik de- i Naci bey yeye ait arazi vardır. Hükü- buriyetindedir. İnhisarların çen- iyetlere dama ser.) — Bu borsa rezaletlerine kabi- ğildir ve bundan sonraki reylere| , Bir müddettenberi İstanbul-| met bunların köylüye tevzii- berinderi' kurtulmak: için hükü- tır. na erkânmin karışmış <olması)iştirak etmiyecektir. da bulunan İzmir - Kasaba vefilni karar altıma almış, Bu kar mete” müracaat mecburiyetinde” müdafaa ettiği: kabinanın itibarını sıfıra endir.) Radikal sosyalist fırkası re-)temdidi demiryolları ikinci mü Jrarın Hüseyin beye gümülü dir. Bir taraftan vazedilen yükü,|miz ve edeceğimiz bu iktısadi|miştir. isi M. Daladier de fırkasının ay-|dürü Naci bey dün Bandirma | olamaz. Netekim bu arazi teşviki sanayi kanunundan isti liberalizm ile iktisat vekilinin) Sol cenah fırkalarının açtıkları İni şekilde hareket edeceğini bil | ekspresi ile şehrimize avdet (5 içerisinde ve civarında çali- fade ederek hafifletmek için |şimdiye kadar takip edilen siya-| temizlik ( mücadelesine © karşı |dirmiştir. eylemiştir. şan köylüler müteaddit mü- hükümete müracaat mecburiye-|sefi teyit eden sözleri arasında öndedir Kabulü muyakkat güm yal bir ark yard. Zam İdayanarak tutunmakta ise de V il d t dilât — amelesi için hükümete Tnllaa Felis iktısadi “Mü- ekseriyeti muttasıl erimektedir. ergi er e a Iı a müracaat mecburiyetindedir. Hu-| dahale ve himaye, > sistemini BU istifalar o üzerine | medlisi : : ami dani daniel her saf-İ;ktisadi liberalizme tercih etsin, a istizah mü- Komisyonlar esaslı tadilâta asında, o hükümete müracaatİNe müdahaleye, ne himayeye |nakaşalarında, kabinenin mem-| ez 4» - : etmeden iğ altukdan mek /lbhiyaçı vadır 2 iekeğ e İİ Yİ ole ihtiyaç olduğu kanaatindedirler müşkül olmuştur. İktisat vekilil | < Gölge etme, başka Ihsan |teden mahrum kaldığı tebarüz (o Ankara 4 (S.C) — Vergile-|kanaat esaslı tadilâta bey bunü bir eyilik diye göste-|15tememi > ettirilmiştir. M. Tardicu itimatİrin tadilâtı ile meşgul bulunan bulunduğu merkezindedi riyorlarsa ve bu müradaatların YILMAZ. |meselesini ileri sürmüş ve 279İkomisyonlar kendilerine tevdi |projelerinin Kânunusani içinde seve seve yapıldığını zannedi- reye karşı (o 293 reyile ( yaniledilmiş bulunan raporlar üzerin-|ikmal edilerek vekâlete tevdi yorlarsa hayret ederiz. Ihr acatımız yalnız (14 rey ekseriyetlelde mesailerini ilerletmişlerdir. |*dilmesi muhtemeldir. Sene ba- Bizce “ gölge etme başka ih-| © İzmir iktisadi mıntakası da-|itimat kazanmıştır. Hükümet er-| Vergiler komisyonu varidat u-|şında maliye müfettişleri kon- san istemem İ,, diyenler ve di-|hilinde ikinci derecede ihracat kânından olan 26 meb'us ta ta-|mum müdürlüğünden müsakkafat |gresi de içtima ederek bu me- yecek olühlae yinü “vekseriyettir.|yapan iskelelerden 1930. seneyi (Mi kabine “İehinde rep; verdik İye razi vergilerinin ; vaziyeti vole le möğgul olacakdır... Gölge olmasa, ihsana ihtiyaç zarfında Avrupaya ve muhtelif|lerinden bu reyler | çıkarılırın hakkında mufassal malömat ia. |, Musddel vergi kanun lâyiha- Kalma, Hİiike als num memleketlere savkodılem: e |modlsie hükümetin ülallyette tamişti. Umum müdürük defter, |y701) Apek DAL ilme B larımız, İtasadi serbeatiyi. tab-|vat hakkında malümat taleplolduğu tezahür eder. i Me ime ki inni i darlıklardan topladığı bu malü-)çahmin edi dit etmi gril ır | ilm Ticürebeöci Geç cub E krann (eklenir in nala MEC ie rapör ialinde “küm ezer Yükler, vergiler, “usuller; tahdi | mıntakamızın ihracatı hakkında| “ istifa | istifa! ,, avazelerile kar-İyona takdim edecektir. Vergi- Milli cihazlanma hi vazedilmiştir. Bunlar gölge-|istatistik tanzim eylediğinden|şılanmış, fakat M. Tardicu istifa|lerde esaslı tadilâta lüzum gö- Paris 4 (A.A) — Meb'usan çeidir. Diğer taraften bu yük-|buna lüzum görmekte idi, Muh-|etmemiştir. Otorite kabineleri rülmüştür. meclisi milli cihazlanma lâyiha- erden, vergilerden, usullerden) telif iskelelerden istenilen ma- istifa etmezler, | zira istifaları) © Komisyonların bugüne kadar sının birinci maddesini kabul ve tahdidattan kurtulmak için İlümat gönderilmeğe başlanmıştır. halinde, verilecek çok ağır he-İtetkikatlarında vasıl olduklarıletmiştir. racaatler yaptıkları | halde alındıran bulunmamıştır. Ni- hayet son defa müteaddit yüksek makamata vaki müra: atlar üzerine mahallinde tet kikat yapılması kararlaştırıl mış, Aydın mektupçusu Ke mal beyin riyasetinde bir he: yet Sökeye gelmiş fakat tet- kikata lüzum görmeden avde yemiştir. Ne için mi? Oras: ni bende anlayamadım. En cümene göre Hüseyin beyin güzel hatırının bozulmaması için olacak, heyet mahalline gitmemiş. Ancak jandarmalar gide- rek on beş kadar vatandaşı tevkif etmiş yine adliye ada- eti tecelli ettirmiş bunları serbes bırakmıştır. Bu vazi- yet karşısında sorabilir miyiz: Hâlâ derebeylik ruhu yaşa- tılacak mı? M. Turdieu irtica (o fırkalarına
