Clltl,sayıâ H 4— ö ; "S,E'BİLI".'IF%RE,_ŞAD"V lt — _' . - Millet Hakim iyeti, Ahlâk Hakimiyeti Yazan; Yusuf Ziyâ Kösemen iııi_vetin kalkması demek de-:ğildi;-. — Vicdaân hürriyetini müslümanlık 'tve_-v ( sis etmiştir —Fransada İâikliği tevlid eden âmil —— Müslümanlık esaslârı hiristiyanlıkta'n büsbütün ayrıdır — İslâmiyet, Cumhuriyet esasına ııiiis-'_ teniddir —. İslâmı dininin tesis ettiği beşeri ukuvvet ve hüı:_tiyet_yicdan., : Maneviyatı inkâr eden iıikllâ_bını sonu meçhuldür. — Lâiklik, ahlâkî hâki- : T NTT KA AD Terakki ve_tekâıniilüınüzün evvelâ iki e- sasın tahakkuk ve teessüsüne mütevakkıf ol- & düğuna şüphe yoktur.. Bunlardan birisi niillef: hâkimiyeti, dîğeri ahlâk hâkînıjye_tidu*. . . Cihan tarihi tetkik edilirse, bütün inkılaâp- ” gılarin ahlâk mefhumu üzerinde yürümüş ol- dukları görülür. Sf maddğye bağlanıp ruhi ve manevi hayatı ihmal veya inkâr eden inkılâbin - sonu ne olacağı henüz malüm değildir. Kırk sene evvel s&ve seve kabul etmiş öl-. *duğumuz milli hâkimiyet ve demokrasi hayatı- -mizin henüz mebadi ve ilk merhalesinde bulün- : duğumuzu ancak itiraf etmiş vaziyetteyiz. -Bu safe, bundan ibarettir. B e . Cürohuriyet inkilâbimızla berâber kabul etmiş'qud_uğumuz İğiklik umdğsiıü;ı'icapsız tak- yidata ve İüzumsuz ve çok yanlış tefsir ve tarif- uzun müddet zarfında katetmiş olduğumuz me - İere tâbi tutulması ve bu sebeple misline ender —| - tesadüf edilecek bir şekildevşhlâkî cephe ve ter- SA — derata ve şansa ayak uydurarak' ve 'Büyük AlL laha güvenerek kemali samimniyetle içimi dök - Tmaek, en veciz ve en kestirme bir hareketti. Ma- “ dem ki senelerce haba'.se_t—ini; hıyanetin.'i, kötülü- “ ğünü. ve dünyaya söaadeti Haram eden bir Ya- hudi siyonist teşkilâtının 'bütün sırlarını bili « Yorduk, :o halde edebiyat yapmadari'bu. cihan- ; ŞÜmul hastalığı olduğu gibi teşhis ve izah et- “ mekten ve ona karşı. aklimıza geleri tedbir,_İeri tatidafaa etmtekten daha tabif bir şey. olarnazdı.. : Nitekim öyle de yaptım VE içimden «Rabbi-işs “rahli sadri» âyetini okuyarak ağır ağır ayağa İkalktım ve önümdeki çana; içimden coşan bütün hirs.ve hislerimle vurarak tarihi çelseyi 'açtım ve plâka almari şu nutküu irticalen o udum: - $ Bila a Cevat Rifat Atilhan “evvelâ islâm hiye,hi.n yirmi küsur 'sene gibi uzün bir müddet “ihmal veya menedilmesi yüzünden ahlâki hâki- miyetimizin de duçarı zaaf olduğuna şüphe yok-. tur. M_illetin_geı'e_k mmaddi, gerek manevi-hayat- . Jarıhı inkişaf ettirmek vazifesile Iriül—:eîlef olan- * lar, mazinin bu sahada yaptığı talî_ı'ğ'batı tamir ve ıslâh için bu'iki tekâmül ve terakki unsuru ile çok esaslı meşgul olmaları. lâzımdır. Aksi Vtakdirde, vazifelefî_rü yapmamış olurlar, . Lâiklik umdesinin tarif ve izahı etrafında söylenen; maântık 've — nefsüilemre uygun düşen sözler telhis edilirse, lâikliğin en nihayet hürriyeti * vicdandan ibaret bulunduğu netice- sine vâsıl oluruz.- — , * : , Ötedenberi- devamı edip gelen. «her şeyi biliriz» batıl itikadımızdan vaz. geçmek şartile, ilmi ve tarihi bir kanaatia kabul edilip milli ve ahlâki hâkimiyet tesis edilirse geriye kalan ve teferrüattan ibaret olması lâzımgelen hususatiri da şüphe yoktur. 'zamanla ve şuurlu-bir 'mesai ile halolunacağamma © Bizim â'öii anlayışımıza göre, ..lâ_ıiklik keli « meşile ifade edilmelk istenilen Hürriyeti yicdan, mmefhum ve Ihânasıı, henüz yer yüzünde mevcut değilken ilk olarak islâm dini bu yüksek akide- yi ortaya atmış ve dünyaya yamıştır. Aksi iddi- anın -sebebi ya bilgisizlik, <yahut garezkârlıktır. —- İslâm' dini, hürtiyeti tefekkür ve.hürriyeti vicdana-o kadar . büyük kıymet ve ehemmiyet vermiştir ki dini tebliğ etmeğe memur bulunan zatı, «eşsiz bir insan olan Hazreti Muhammedi»p maddi mucizeyi Böstermeğe- mechur tutmadığı gibi, maddi mucizeyi de. yesen risaletin bütün - delili addetmmeiştir. Çünkü. maddi " harikalari