20 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

, 4 Her hakkı mahfuzdur. Ne dedimse para etmedi: — Biz buraya istirahate gelme- dik, diyordu, Büyük, misli görül - memiş bir harp içindeyiz. Benimle beraber bir sürü Alman genci bu harbe seyirci kalamaz. Zaten ben razı olsam da onlar muvafakat et - mezler. Bu gibi vaziyetlerde emrin bile bir kıymeti kalmaz. Sonra da İmparatorumuzun emri var. Müw- kün değil biz burada (kalamayız. Yolda ölebiliriz. Fakat burada ka- Tamayız. Çok teşekkür ederim. Onları bu ölüm yolundan çevir - mek, bütün gayretlerime rağmen mümkün olamadı. Yüreğim sızlaya sızlaya yol hazırl klarımı dım. Mücakün olan her tedbiri itti- haz evledim. Ve yola çıkardım (2) Luhayya'dan koyıklarla, ilk ka - file £ m fon Müller hana şu mek'u- e görderiyerdu: “Dev'ermenn efendim Hazr tie - ri. “Yemen teprağına ayak bascığı- mızdan beri hakkımızda ibzal bayu rulan eltaf ve himematı samileri ne- ticesi olarak bundan üç gün evvel sali; Konfedeye muvasalat etti- ğimizi arz ile ke:bi şeref ederim. Yemen valii âlişanı Mahmut Ne- dim Bey Ha:retlerinin namlarını daima kalbinin o en minnettar bir köşesinde sairlayacak olan fon Mül- ler, ken.li ve rüfekası mama tak dim eylediği o ihtiramatı faika memzuç teşekküratının o kabulünü istirham eyler. Kunfede 19.4.1332 yüzbaşı Von Müller Aradan bir ay bile geçmeden Behriahmer Komodörlüğünden şu telgrafı aldım: “7 mayıs 32 He Cidde'den hare ket eden Almanlar on altı saat me- safe katettikten sonra Cid'an kabi- lesi tarafmdan telef o olundukları kemali teessürle arzolunur. Mik . mandar olan mülâzim namzedi Hüs mi efeni" salimen Rayaka gitmiş - Komodor NAFİ ”; Hüseyin bu cinayeti niçin yö Uuştır? İngilizler Hicazı, Şerifi elde et- mek için çalışıyorlardı. Şerif Hüse- yinin Sudan'da bulunan bir adamı e üsen Şerif Hüseyinden evvel İn. gilizlere kapılmış, satılmıştı. Şeri fi elde etmek için İngilizler, Os mani hükümeti ile hali harpte ol- dukları halde Hicaz sahillerini ab- luka etmemişlerdi. Hicaz tabii za- manlarda olduğu gibi her şeyi ha- en getirte biliyordu. Bütün ih- tiyacatını dışarıdan temine mec bur olan bu kıt'a için bu, büyük bir nimetti. o Diğer taraftan Şerif Hüseyin İngilizlerden daha bir çok şeyler koparabileceğini ve büyük Arap İmparatorluğuna kadar gide - bileceğini kafasına ko; İngilizler Hicazda bizi meşgul etmek, böylece Filistin ve kanal se- ferlerimizi akamete değilse bile, her halde büyük müşkülâta uğrat- mak için Şerif Hüseyinin isyanma kıymet vetdikleri kadar, halifenin cihad fetvaları, emirleri ne olursa olsun bir parçacık © bulanmış olan ve bu bulantıdan © istifade eden propagandalara karşı: — İşte evlâdı Resülden Şerif Hü- seyin Paşa bile bu fetvaları dinle- medi, halifeye ( ve padişaha karşı isyan etti! Diyebilmek için, bilhassa bunun için de, Hicaz kıyamma ehemmi - (2) Emden kruvazörünlün birinci ka- filesi daha evvel gelmişti, Bu ilk kafile binbaşı Moltke'nin © “kumandası altında dördü zabit olmak üzere kırk dokuz ki. giden miirekkepti. Hudeydeye yarım sa- at mesafede (Şeyh Yunus) mevkine çık. mışlar ve oradan San'aya gelmişlerdi. E. #ason bunların © geleceğini Enver Paşa telgrafla bize haber vermişti. | San'ada kendilerini istikbal ettik. Kışlaya misafir oldular. Ziyatetler verdik ve srarları ü- zerine yola çıkardık. Luhayya'dan ka - yıklarla. /Kan'azaya oradan Ciddeye ve , karıdan Medineye gittiler. Yollarda ba- | taruzlara © uğradılarsada gsakeyd olsa menzile vetnbildiler , Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDIM İngilizler Hicazı, Şerifi eide etmek için çok çalışıyorlardı Osmanlı imparatorluğu ile harp ettikleri halde Hicaz sahillerini abluka etmemişlerdi | İ Şerif Faysal orada vaziyeti güçlük- yaptır - | İ du. Ve bu arada İngilizleri de kuş- i Kanfedeye gittiler. Bura - | dan bu ikinci kafilenin kumandanı | yet veriyorlardı. Binaenaleyh tam | bir uzlaşmaya varıncaya kadar her | iki taraf da ihtiyatlı, hesaplı hare- ket etmek lüzumunu hissetmişler - di. Şerif Hüseyin de ihtiyatlı elden bırakmıyordu. Onun vaziyeti daha nazikti, Çünkü isyan bayrağını a - çacağı âne kadar Osmanlı hüküme tine bir şey hissettirmemek, bilâ - kis samimi, candan dost görünmek lâzımdı. Şamda bulunan (o Cemal Paşanın nezdinde ( bulunan oğlu | İe idare ediyordu. İş meydana çıkı. verse hem Mekkedeki Osmanlı ku- mandanı harekete geçebilir, hem de Şamdaki oğlu Faysal mahvola - | bilirdi. İhtiyar Şerif bunları düşünüyor. kulandırmamak icap ediyordu. Şimdi İngilizlere bir çok zarar - lar vermiş, bilhassa ele avuca sığ - madıkları için, bir türlü yakalan - madıkları için İngilizleri fena hal- de sinirli miş (olan (Emden) kruvazörünün zabitan ve efradı o - nun topraklarından, kızgın Hicaz göllerinden geçiyorlardı. Bunların serbestçe geçip gitmelerine müsaa- de ederse İngilizler ona neler de - mezlerdi. Belki bu hadise yüzün - | den bütün teşebbüsler ümitler bir ânda suya düşebilirdi. Vakıa İngi- lizlere: — Bunların buralardan geçtikle- rinden haberdar olamadım, diyel lirdi. Fakat o, bunu söylemektense tab'ına daha çok uyanbir yola saptı ve bize: — Ne yapayım, bedevilere hâ - kim değilim, o vakıt ve zamanında haberdar olup tedabir ittihaz et - mek mümkün olmadı, demeyi tercih etmiş göründü. Ve bir avuç Alman genci Hicaz göllerinde imparatorun emri uğru - | Ba çetin bir müdafaadan sonra can verdiler. Aradan bir hayli zaman geçtik - ten sonra kurtulmuş olan ilk kafi leye mensup bir zabite İstanbul. tesadüf etmişti Hararetle elimi sıkan bu pişkin ve temiz bahriye! yi evvelâ tanıyamamıştım. O za manki bin bir savaştan çıkmış ya nik çehreye mukabil £ şimdi rengi yerine gelmiş kıp kırmızı bir yüzü vardı. Bana başlarına gelenleri, se- lâmete erişinceye kadar neler çek - tiklerini kısaca © anlattıktan sonra dedi ki: — Her şeyden fazla hayret etti. ğimiz nokta yüzlerle sene bu top - tuttuğunuzdur. nizle kuş uçmayan kervan geçme - yen bu toprakları almakta, elde tutmakta ne fayda vardı? Hâlâ bu mi yı halledebilmiş değilim. ü orum, bu hususta bir çok ta okudum. Eğer dini bir kıymeti olduğu için ise, oralarını kendi hi line bırakıp uzaktan bir hâmi gibi kalabilirdiniz. Zaten kendi halinde kalmış değil mi? Fakat siz yok ye- re oralarda yıllarla asker besledi niz, torba torba altmlar harcadınız. Bu paranm çok cüz'i bir kısmı ile bu kıtayı o idare etmek, hele hiç kan dökmeden idare etmek müm - kündü. Neden bunu yapmadınız da orada helâk oldunuz? © Ben orada bizden sonra © geçerken can veren kardeşlerimin matemini hâlâ tutu- yorum. Sonra düşünüyorum: o Ya sizden, ya Türklerden kim bilir ne kadar mert asker orada son nefe - sini vermiştir. Bu on binlerle yiği- tin matemini asırlarla tutsanız ge- ne azdır. Bu topraklardan sizde ka- lan bu acı ve hazin hâtıraya hürmet ederim. Ancak Osmanlı İmparator. luğunun niçin, o neden en kuvvetli zamanlarında bile bir zayıf örneği sayıldığını, hele son zamanlarmda nicin can çekişen bir hasta adr ile anıldığını bu göllerden © geçerken, bilhassa bir o rüya gibi gelip geçen TANILI B. Litvinof Parise gelivor PARIS, İSA.A. — Bay Litvinof bugün Parise gelecek ve karşılıklı yar dım misal müzakerelerine devam e lunacaktır. Bay Laval mayıs başların- da yapılacak belediye seçimlerinden sonra Moslovayı ziyaret edecektir. Misakrn esas hükümleri hakkımda Fransa ile Sovyet Rusya arasmda an- laşmalar elde edilmiştir. Şimdi Sov - yet Rasyanın, tahrik olmaksızın ma - ruz kalınacak bir tecavüz halinde sü- ratle yardım edilmesi keyfiyetini w - luslar kurumu tarafından tecavüz vu- kubulduğu tanınmadıkça Ren hudu - duna riayet cdilmesini tazammun © den İokarno misakı taahhütlerile telif eden formülü kabul etmesi kalmıştır. Bazı müşküller var PARIS, 19 A.A. — Alman istihba- rat bürosu muhabiri bildiriy. Bay Laval bakanlar meclisine, Rus- Fransız müzakereleri hakkında izahat vermiştir. Mevsuk bir membadan ha- ber alındığına göre Fransa - Sovyet uzlaşması meselesinde bazı müşkül - lere tesadüf edilmektedir. Rus elçisi Potemkin, bugün dış iş - leri bakanlığı umumi kâtibi ile temas etmiş andlaşmanm otomatik b de tatbikine mâni olan Fran: tiraz kayıtlarını bertaraf etmiy. lıymıştır. Bay Laval bu hususta henüz tereddüt etmektedir. Bu akşam dış bakanlık sarayında, bugün Parise gelmesi muhtemel olan Litvinof şerefine büyük bir ziyafet verilecektir. Andlaşmanın kati imzası Moskova - da yapılacağından muvakkat imza cu martesi günü burada yapılacaktır. Gazetelerin mâtaleaları PARIS, IS AA. — Fransız-Rus andlaşması gazeteleri alâkadar etmek tedir. Kati şeklin tesbitinde bazı müş- küllerin çıkmış olmasma rağmen, ci di mânilerin çıkması muhtemel gö - rünmemektedir. Pöti Pariziyen gazetesi diyor kit — Muhtelif engellerden anlaşılıyor ki, andlaşmanın kati şekli bügün tes- bit edilemiyecektir.,, Pötü Jurnal şunları yazıyor — Kati şekil bugün parafe edilâbi- SELANIK, 19 (Hususi muhabirimiz. den) — Buranın birinci divanı harbinde muhakemeleri yapılmakta olan Demirhi- sar alayına mensup Âsilerin hükmü bu gece tefhim edilmiştir . Divan, yüzbaşı Korkuti ile Papadaki- «i müebbet küreğe, binbaşı Farandonu en beş sene muvakkat küreğe, (binbaşı Kazancakisi yirmi seneye, yüzbaşı Luro- yanniyi dokuz sene ağır hizmetlere, mü- lâzem Veligrotis ve Çilyonidisi yedi sene ağır hizmetlere ve | diğerlerini de daha «z müddetlerle hapse ve bütün mahküm- ların rütbelerinin alınmasına karar ver- miştir Yenişehir divanı harbi SELANIK, 19 (Hususi muhabirimiz. den) — Yenişehirdelci divanı harp isyan- la alökadar olarak tevkif edilen mebus ve siyasilerin muhakemelerine başlamış - tar. Divanın riyasetine miralay Bulis ta- yin edilmiştir . Suçlular arasmda dört © general, boş miralay, bir sabık mazar ve bir müsteşar ile üç gazeteci ve bir çok mebus ve Ar Amerika Mançukada petrol inhisarı yapı.masını protesto etti VAŞINGTON, 19 (A.A.) — Ameri- ka hükümeti, Jsponyaya bir nota gönde rerek Mançuko petrol inhisarının tesis proteste etmiştir , Amerika hükümeti bu inhisarı mevcut müahedeler ahkâmım ihlâl eder mahiyet- te telâkki etmekte ve inhisarın uzak şark taki açık kapı siyasasma muhalif olduğu mütaleusnda bulunmaktadır Amerika - Japonya ticareti PARIS, 19 (A.A.) — Amerika ile Ja- ponya arasnda yapılması muhtemel lâfin, Japon ihracatının Amerika sanayii- nin istikrarını bozmıyacak bir şekilde tos bit edileceği söylenmektedir. “Mali ve ekonomik ajans” ın Nevyork tan haber aldığına göre, manifatura sa- nayii erkânı, Japonya tarafından kabul edilen manifatura ihracatına kontenjan konulması için hükümet nezdinde şiddet o kara günlerden gözlerimi açtığım zaman daha iyi anlamıs o'dum, “Ritmedi) N teşebbüslerde bulunmuşlardır. Cumureisi Ruzvelt, bu | iş ile bizzat meygul olmaya karar vermiştir , Fransız-Sovyet misakında bazımüşkülât baş gösterdi Bu zorlukların yakında ortadan kaldırılacağ” ümit ediliyor.Laval k ayısta oskovaya g.decek lecektir. Bay Lavalin Moskovaya bu- mevkii teşkil anın tatb'ke konulmasına bir mâni edemez.,, Son safhayı teşkil eden mevzular» dan bahseden Maten gazetesi, itilâfın mutlak otomatizm esasma (o müstenit mütekabil yardım maddelerini ibtiva ettiğini yazmaktadır. İtilâfın şimdi şeklinin, şark o misakınm ruhundan farklı olduğunu yazan Jurnal g si, Sovyetlerin, omniyetleri bakkınd endişe beslediklerini söylüyor ve ilâve ediyor “Sovyetlerin bu endişeleri teskin &- diliyor. Fakat, bu yapılırken Lehis tan, Fransa ve Rusya ile beraber ha- reket etmek mecburiyetile kendisine aleyhtar bir koalizyon karşısında bı lunmak arasında bırakılmış bulunu - YOK Or diyor ki — Varşova seyahatinin | neticesiz kalmıyacağı şimdiden tahmin edile - bilir. Almanya ile münasebetlerinde, Fri tus askeri ittifakının ölme- iğini gösterebilmesi, her halde Le - histanın aleyhine yazılacak bir keyfi- yet değildir. , Rusya - Çekoslovakya CENEVRE, 19 A.A. — Sovyet Rus- ya ile Çekoslovakya arasında müza- kere edilmekte olan karşılıklı yardım misakını parafe etmek için Bay Bene- İzmir panayırına sür ezik IZMIR, 19 (A.A.) — Arsıulusal İzmir panayırı genel komitesi tara. fından Başbakan İsmet İnönü komitenin fahri başkanlığına, Ekonomi Bakanı Bay Celâl Bayar da ikincircisliğine seçilmiş ve seçim telyazı- larile kendilerine bildirilmiştir. Ismet Inönü ve Bay Celâl Bayar ba seçi- mi sevinçle kabul ettiklerine ve muvaffakiyetler dilediklerine dair ce- vaplar vermişlerdir. Bu cevaplar muhitimizde kıvaçla karşılanmıştır. Panayır faal komite, toplantısına devam etmektedir. Avusturya için Hukuk müsavatı Tuna devlet.eri konferansı bazır'ıklarına başlândı VİYANA, 19 (ALA.) — (Yarı resmi Korrespondans Politik) e yaptığı beya- patla, Bay Berger Valdenez | demiştir ki: “Merkezi Avrupa emniyet misakı ile alâkadar devletlerin Conevred büyük müsalemet eserini başarmak azminde bu» tunduklarını m hede ediyor.,, Avusturya askeri o statüsünün tadili hakkında söz söyliyen & Bay Valdenoş, Siresa tebliğinin altıncı O maddesinin A- vusturyaya askeri bukuk müsavatı ver - mekte olduğunu ilâve etmiştir . Tuna devletinin emniyeti VİYANA, 19 (A.A. — Prens Stah- renberg ususi mahiyeti haiz Roma se- yabalinin, bu şehirde 25-5 de toplanacak olan Tuna devletleri emniyeti konferan- İ smı bazırlıyacağı söylenmektedir . Bu konferanıta Avusturyanm vaziye- ti bilhassa görüşülecektir . Avusturya - Çekoslovakya VİYANA, 19 (A.A.) — Rayşpost ga- zetesine verdi; r mülökatta Bay Be nes, Avusturya - Çekoslovak teşriki me- saisinin ekonomik ve siyasal © sahalarda “BALKAN ANTANTI sin Moskovaya gitmesi muhtemeldir. Bay Litvinof ile Bay Benes dün çok uzun süren müzakerelerde bulunmuş- lardır. Müzakere esnasında yanlarındı hukuk müşavirleri de lovak heyeti murahhassası mahafilin- de müzakerelerin çok müsait olarak inkişaf ettiği tasrih olunmaktadır. İtalyaya giden diplomatlar ENEDİK, 19 A.A. — Lehistan dı. işleri bakanı Bay Beck ile Macar maliye bakanı Bay Fabiny ve Maca ristanın Berlin orta elçisi Von masi » evitz Cenevreden buraya gelmişler » dir. Se'ânik diğanı harbinde Gene bir çok zabitler | hapse mahküm oldular yan azası bulunmaktadır. Buranın efkâ. rı umumiyesi bu muhakemenin neticeni- ç ni merak ile beklemektedir. Atina divanı harbinde ATINA, o 19 (Hususi) — Buradaki divanı harpler muhakemelere devam et- mektedir. Pazara kadar hükümlerin veri- £ e leceği tahmin edilmektedir. Siy: lerin muhakemelerine 23 salı günü baş- lanacakıtır Venizelos Pariste ATİNA, 19 (Hususi) — Bura gazete leri, Venizelosun Parisa vardığını yaz- maktadırlar. Askerlik müddeti ATİNA, 19 (Hususi) — Bazı gaze- teker tarafından Yunamistanda askerlik müddetinin artırılacağı hakkında verilen haberleri harbiye bakanı general Kondi. is tekrip etmiştir Drahmiyi düşürenler ATINA, 19. (Hususi) — Drahmi fiya tın ine sebep olmakla suçlu sar- rafların icrayi sanattan menedildiğine da- ir bir kanun neşredileceğini © gazeteler haber almışlardır , i Hollanda'da Vilâyet meclislerindeNasi- yonal sosyalistler kazandı LA HAYE, 19. (A.A.) —Intihabata ilk defa iştirâk otmekte olan sosyalist partisi vilâyet meclisi azalık elde etmişi Hollandanm eski partisi (olan liberal ve radikaller ise biri 28, diğeri 26 azalık kazanmışlardır. Nasyonal sosyalist partisinin bu mü him muvaffakiyet gelecek saylav seçi. minde ski partilerin zararına olarak çok ileri gideceğini göstermektedir . Niste yapılan manialı at yarışları NIS, 19 (A.A.) — Arsmlusal atlı mac nialı müsabakalar, 17 nisanda başlamış. ter. İlk günkü müsabakaya İl ulus 58" atla iştirik etmiştir Bu müsabakaya iştirâk eden Türk zabitleri parkuru bütü muvaffakıyotle Yunan temel yasa- sında tadi ât Yeni yasaya ne gibi maddeler konuldu ATİNA, 19 (ALA.) — Ana yasanın ta- dili hükümetin salihiyotlerinin genişletil. mesi yolunda olacaktır. Kabine, yeni ana yasaya esas olacak umumü prensipleri &- na yasa komisyonuna bildirmiştir . 1 — Teşrii salâhiyet münhasıran say- lavlar meclisine sit alacaktır 2 — Masrafları icap ettirecek kamın | teldiflerini ancak hükümet yapabilir. 3 — Reisicumhur bülümetin tekbifi ü- zerine saylav meclisini feshedebilir. 4 — Reisicumhur intihabı o doğrudan doğruya ulus tarafından yapılır 5 — Saylav meclisinin itimad reyleri hususundaki hakları tahdit olunacaktır, 6 — Cemiyetler hürriyeti tam olacak» tır. Ancak saylav meclisi O icabında bu bürriyetleri tahdit edebilecektir , 7 — Yunanlıların nişan taşımasını yan sak eden kanım kaldırılacaktır. inkişaf edebileceklerini söylemişti Bay Benes, bu teşriki sa prensipleri yolunda temini den geleni yapacağını söylemiştir - KONSEYİ >) ee Balkan antantı konseyinin evocmı gün toplandığını telefon havadisi o- larak yazmıştık. Yukarıdaki resimlerde açılış nutkunu söyliyen Dış İş- ler bakam vekili Bay Şükrü Kayayı , ortada Yunan murahhassını, sağda üstte Romen murahhasını, altta Yu goslavya murahhasını ve en aşağı da da konseyi içtima halinde görüy orsansuz, we bitirmişierdir. Mülâzem Saim, Karacabey | barasında yetişen Kısmet ismimdeki ati le beşinci olmuştur . | Türk zabitlerinin, bütün müsabakalar | neticesinde çok iyi ümit olunmaktadır bir derece alaçakları | Memleketmize gelen Rus tayyarecilerinin Ankara garında karşılanmı larından bir intiba,