21 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Sumer Bank genel kurumu bu sabah Ankarada topla- nıyor Anadoluda bir çimen- to fabrikası daha kurulacak. FİATI 5 KURUŞTUR E oğazlar tabiii Genelsavaştan sonra yapılan ba- rış andlarının silâhsızlanma hak- kındaki kısımları yıkılmış tir, Almanya 16 kararile Ver- sailles andının silâhsızlanma hü- kümlerile bağlı olmıyacağını ilân etti, Gerçi Fransa, İngiltere ve İ- talya, andların bir taraflı bozulma- sını kabul edemiyeceklerini söyle yip duruyorlar. Uluslar Derneği konseyi de Almanya'nın bu hare- ketini talebih etti. Fakat Almanya'- Aa lâhlanması da artık bir emri vâkidir. Barış andlarile silâhsızlan- dırılan diğer ikinci derecede devlet- lerin silâhlanmaları için de adım atılmıştır. Versailles andı gibi, St. Germain, Trianon ve Nevilly and- larmm silâhsızlanma hakkındaki bükümleri tarihe karışmak üzere - dir. Genelsavaştan sonra barış and- ları imzalanırken, £silâhsızlanma hakkındaki hükümler bizim hakkı- mızda da tetbik edilmek istenil- mişti. Ancak bu teşebbüsler Sevre andı İle birlikte suya düştü. Türki- ye, Lozan'da galip, mağlüb farkı gözetilmeksizin o düşmanlarile mü- savi şartlar altında barış andı im- zalamıştır. Ancak Lozan andı im- zalanırken, barışa olan bağlılığı: mızı göstermek için bir takım kayıt- lar ile bağlanmıştık. Bu kayıtlar i- ki kısma ayrılır: 1 — Trakya'da Bulgaristan ve Yunanistan ile olan müşterek sımır- larımızdan muayyen bir mesafe i- ginde tahkimat yapmamak, 2 — Boğazları tahkim etmemek. Bu kayıtların birincisi karşılık » hıdır. Yani Türkiye kendi sınırları içinde ne kadar mesafe tahkim et- memeyi kabul etmiş ise, Bulgaris- tan ve Yunanistan da kendi smır- ları içinde ayni mesafeyi tahkim et- memeyi kabul etmişlerdir. Bulgaristan ve Yünanistan bu kayıtlar ile bağlı kaldıkça, Türki. ye, kendi başına hareket ederek, Lozan'da çizilen mı tihkâm yapmayı di Ancak Boğazlar hakkındaki ka- yıtlar tamamile ayrr ve bir taraflı ürkiye'nin de bu önemli sorumu İleriye sürmesi tabii görül mek lâzımdı. Dış Bakanı Bay Aras, geçen gün Cenevre'de Türkiye'nin bu dilevini açık sözlerle ve inandırıcı mantık ile anlattı. Bu beyanatın Paris ve Roma'da iyi akisler uyandırdığı an- laşılıyor. Boğazlarda istihkâm ya- pılmaması tezini ötedenberi kuv- vetle müdafaa eden İngiltere'de bi- le bugünkü durumdaki aykırılık takdir edilmiş olacaktır ki, bunun, yakında görüş k olan Akdeniz İokarnosu ile da görüşülme- si lâzım geldiği bildirilmektedir. Akdeniz İökarnosumun müzakere konusu (mevzuu) ne olacak? He- nüz belli değildir. Burada bir kara- ra varılıp varılamıyacağı da daha az belli, Ortada belli olan şu durum vardır ki, bugünkü aykırılık sürüp gidemez. Boğazlar sorumunun iki Boğazların gemilere 1 ve İstanbul'un em- piyeti, Avrupa bü © sorumu daima birinci bakımdan görmüş, bu sula- rm, ayni vakitte en büyük şehrimi- zin kapısı olduğunu unutur gibi ol- muştur. Türkiye Cumurluğu Bo- öazların ticaret için önemli bir ge- çid olduğunu hiç bir vakit gözö- nünden uzak tutmamıştır. Ancak bunların Cumurluğu ikiye ayıran, istrateji bakımından hayati bir ge- çid olduğunu ve büyük bir şehri- nin kapısı vaziyetinde bulunduğu- nu başka devletlerin de gözönünde tutmaları lâzımdır. Bir ti mu- kavele ile tesbit edilen $il ziyette, Boğazların ve bu arada tanbul'un müdafaası üdeti aha bırakılmış bir iş gibi gi l Bununla beraber, Boğazlardan ticaret gemilerinin ve hattâ Lozan'- da tesbit edilen şekilde savaş ge- milerinin geçmeleri hakkında hiç bir sözümüz yoktur. Boğazlardan gemilerin geçmesi sorumu başka, İstanbul'u korumak için Boğazla- rm tahlcimi sorumu başkadır. Bo- ğazların tahkimini ka içinde is- | Fra 9 illyer Sahib ve Başmuharriri: Siird Saylavı Mahmud SOYDAN 10 uncu sene No. 3302 PAZAR 21 NISAN 1935 nsa - Sovyet Rusya anlaş- ması zorluklarla karsılastı Bir Fransız gazetesi, den £ Doğruca Moskovaya gitmek zaruretin- da kalan Bay Litvinof, Parise gelmiye » ir, Karşılıklı müzaheret andlaşmasına da» ir olan müzakerelere devam olunmakta - dır. Bunun neticesinde kararlaşacak olan metin, Pariste Bay Laval ile Bay Potem- kin arasında parafe ve Bay Lavalin ma- yı iptidasında mukarrer bulunan seya- hati esnasında Moskovada imza edile - cektir. Esas itibarile bu hususta mutabakat hasıl olmuştur. Şimdiki © müzakerelerin mevzuu, Fransa ile Sovyetler tarafından kabul edilecek olan her türlü suitefehhüm den âzade formüllerin araştırılmasıdır. Bay Litvinof, Cenevreden arkadaşla” rile birlikte otemibille meçbul bir istika- mete doğru hareket etmiştir. Romadan alınan bir telgrafa göre Sov yet mahafili, yakında Bay Lâtvinof ile kabui etmek mecburiyetindedir,diyor Eğer böyle olmazsa Sovyetlerin, Yugoslavyanm, Ro- manyanm, Türkiyenin ve Yunanislanın Fransadan yüz çevirecekleri tahmin edi! Litvinof Moskovaya dönüyor Almanya, İngiliz hükümetine Cenevre kararını protesto eden bir nota verdi PARİS, 20 A.A. — Havasın Cenevre | kubulacağını teksip etmektedirler. Fransa bunu ilebilirmiş. Fransız gazetelerinin yazdıkları BERLİN, 20 A.A. — Alman istihbas rat bürosuna Paristen bildirili Bay Litvinofun, Cenevreden doğruca Moskovaya gidişi, | siyasal mahafilde, Fransız - Sovyet müzakeratının son da- kikada vahim güçlüklerle | karşılaştığına bir delil gibi sayılmaktadır. Resmi ve yarı resmi mahafil, metnin tefsirinde, telâleki ihtilâlarından bahse- Biyorla Fransız - Sovyet müzakeratında çıkan müşkülât, Fransanın siyasası için gayet ehemmiyetli messile taallük etmektedir. Fransızlar ne istiyorlar? Sovyetler, Fransayı, zahir bir tarruz vukuunda, otomatik surette yani Cenev- renin kararını beklemeksizin müdahaleye mecbur etmek istiyorlar. Övr ile Eko dö Paris, Fransanın, Sov- ik t eylediğini ü geri alı» kararlar kabul etti Bugün bir gezinti yapılacak, akşam Tepebaşında miting tertip edilmiştir Arsulusal kadınlar kongresi dün sabah saat 10 da Yugoslavya murah- hası Bayan Milena Atanaskoviç'in başkanlığı altında toplandı. Ruzna - mede birliğe girmek isteyen muhte - lif ulusal kadınlık teşkilâtlarının ka- bulleri ve uluslar kurumile birliğin te porun müzakere: liğe girmek isteyen muhtelif ulusal kadınlık teşkilâtlarının kabullerine dair hazırlanmış olan teklifi müttefi- kan kabul etmiştir. Bir dakika süküt Kürsüye çıkan Birliğin Cenevrede- ki umum mümessili Bayan Emilie Gourd- wn teklifi o üzerine | kongre geçen yıl- lar zarfında ölen birlik erkânından Amerikalı Bayan Morgan ile muhtelif uluslara mensub tanınmış feminist ka anmak için bir da- Kadınlar silâhsızlanma komisyonu Bundan sonra Gourd bir yıl zarfında birlik işleri için Cenevrede uluslar kuru- ç mu nezdinde yapılan teşebbüslerle alınan neticeleri mufassal © surette izah etmiş, oradaki birlik bürosunun faidelerini anlatmış ve 13 arsrulusal kadın teşkilâ e temas ettiklerini , bu suretle bir silâhszlanma kadın komisyonu teşkili ne muvaffak olduklarını bildirerek Is tanbul kongresini hazırlamak için baş kan Corbett Ashby ile arkadaşları » pa RA eş faa hakkının bizden esirgenmiye- ceğinden emin olmak isteri ne ü iz nım şarkta seyahat ettiklerini söylemiş ve birliğin Londradaki merkezinin fa aliyetinden takdir ile bahsetmiştir. | Sovyetler, her hangi bir taarruz karşısında Fransanın Cenevreye sormadan harekete geçmesini istiyorlar İki Dışişler Bakanı: Bay Litvinof ve Bay Laval Kabinenin içtimaiı müteulap, Fransa- nin otomatik müzaheret prensibini ka - bul edemiyeceği, zira bu suretle lokarao mukavelelerile tezat hasıl olmuş olacağı beyan elilmekte idi. Petit Parirlen, Bay Herriot'nun, cuma akşamı (Sovyet elçisi Bay Potemkin ile görüştüğünü ve lâkin kendisini iknaa mu vaftal dığı, Bay Lavalin de sefirle mülükağının eyni sürelte neticesiz kal. dığını yazmaktadır. talin'den emir mi? Övr gazetesi, Bay Litvinofun, Pariic uğramadan Moskovaya dönmek için Sta- inden emir aldığını ve şimdi kendisile te- mas edeceğini temin eylemektedir. Bu gazetenin dinlematik yazıcısı, Moskova - nın iddialarından © vazgeçmiyeceğini ve bu takdirde, Fransanm ya kabul etmeğe, yahut ki yeni bir formül aramağa mec bur kalacağını zannediyor. Çıkan müş- külât, Bay Lavalin & her halde Cenevre konseyinin kararmı bellemek lâzem ge - AMME Devamı 5 inci sahifede aramama. i Halk partisi DördüncüKuruitay Görüşmeler dışarıdan duyulacaktır ANKARA, 20 (Telefonla) — Cum- huriyet Halk Partisi dördüncü mayısın 9 uncu günü on beşte toplana- caktır, Kurultayın birinci günü ve gece si Ankara ve şehirin on beş yerine hoparlör konacak, bunlarla ku - raltayın görüşmeleri dışarıdan duyula - caktır. Ankara Halkevi kurultaya gele cek üyeler İçin bir oyun ve bir de komser hazırlayacaktır. Partinin Ankara kuru mu, üyeler için Ankara otellerinde yer hazırlayacak, Ankara helediyesi de kurul -vm sonunda bin kişilik çay ziyafeti ve. vecektir. Kurultay sralarnda her tarafta sat kacak olan siyara paketlerinin üzerlerine Tütün inhisari satıcıları vasıtasile kurul. olarak © parti bayrağı ve im öğ adını taşıyan kâğrt- Muammer Eriş Anadou şubelerini teftişe çıkıyor Iş Bankası Umumi Müdürü Bay Muammer Eriş, bankanın Anado- ludaki şubelerini teftiş etmek üze re perşembe günü seyahate çıka . caktır. Bay Muammer Eriş'e şube ler müdürü Bay Fazıl ve Bay Mah, mut refakat edeceklerdir. Seyahat 15 gün kadar sürecektir. ve, w Gazeteciler “Heyeti gitti Alman Matbuat cemiyetinin daveti ü zerine gazetecilerden mürekkep bir dün akşam ekepresle Almanyaya gi tir, Gazetecilerimizin seyahatleri iki haf. ta sürecektir. Heyet 1 mayısta Berlinde yapılacak şenliklerde de bulunacaktır. BEAR Bugünkü miting Bugün arsıulusal birliği murah- haslarının iştirakile Tepebaşı Be- lediye tiyatrosunda bir miting ya- pılacaktır, Mitingde kadının vazi- feleri ve hakları mevzuları etra - fında muhtelif hatipler nutuklar söyliyeceklerdir. Bu meyanda An- salya saylavı Bayan Türkân Baş - tuğ söz söyliyecektir. Mitinge herkes gelebilir, Almanya, Cenevrenin kara- rı münasebetile İngiltereye nota vermiş ve Almanyanın ittihamını protesto etmiştir. Müdür, 2618, Yam işleri müdürü 345İ8| Idare ve Matbeaı 24310 TA TURKİYENİN EN BUYUK GAZETESİ 5 23 Nisan 7 Salı günü çıkıyor i Tel: 32 sahife i EN DEGERLİ TURK YAZICI ve GAZETECE LERİNİN MAKALELERİ, FIKRALARIYLE Sofya'ya, Belgrad'a, Bükreş'e, Atina'ya e gönderdiği hususi muhabirlerinden ala- i cağı telefon ve telgraf haberleriyle, ANADOLU ve TRAKYADAKI MUHABIRLE- RININ MEKTUPLARI ve TELGRAFLARIYLE Kadın, Moda, Çocuk, Meraklı dünya hadi- seleri, Spor, Sinema ve her sınıf halkı alâ- kadar eden daha birçok yazı ve resimleriyle TAN | 23 nisanda—————— 32 sahife Olarak çıkıyor o Yeni tefrikalarımız şunlardır: (Bizde casusluk! | AZİZ HUDAİ AKDEMİRİN VESİKALARA DAYANAN ESERİ Fatih Istanbulu Nasıl aldı? Tarihte bir çağ devirip yeni bir çağ açan en heyecanlı bir sayfa Meine Kemph “ Kavgam ,, N Hitler'in bütün dünyada bir çok dedikodular doğuran eseri Mahmud Yesarinin TAN içim” | hazırladığı büyük bir roman Edgard Wallece'in en meraklı polis romanı Stendhal'in şaheseri olan “Kırmızı Siyah , ismindeki roman VE BUTUN BUNLARLA BERABER HER SINIF OKUYUCUYU ALAKADAR EDEN CANLI HAVADIS ve GUZEL RESIMLERLE 23 Nisan salı günü Büyük bir havadis gazetesi olarak 325