21 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

Buhran ve Madencilik! İDünya ekonomi | kargaşalığının madenlerin üzerinde tahammülü 3 eziciliği olduğu muhakkaktır. len bunu — #öylemek bir yenilik değil, hepimiz biliyoruz. Ama ge- nişliği ve kuvveti ne kadar; bilhas- sa kriz Türkiye madenciliğini han gi cephedn sarsıyor?... İşte bu sa- tırların mevzuu, Buhran en fazla iptidai madde - lere tesirini gösterdi. Maden cev - berlerin de şüphesiz bunların ara - dındaki yeri de en başta gelir. Bu sözlerimizi adetlerle ölçelim: Me - 07 yi tonu 1934 O senesinde # 19/4) ©, kurşumun (103/9) a, il e mun da (11.12/6) kâğıt İngi- Tür nemi milyar iki yüz milyon ton kadardır. Bizim ise ancak son sene ihracatı - miz bir buçuk milyon tonu aşmış - tır, Binaenaleyh bizim dünya kö - mürcülüğündeki mevkiimiz binde bir pek az bir şeydir, yani biz kömür ihracatımızı bir kaç misli daha da arttırsak hemen cihan pi - yasasının haberi bile olmaz. Fakat memleketimizde yapacağı iktısadi tesir pek mühimdir. Bakır, kurşun ve sair madenlerimiz de ayni ölçü- dedir. Nitekim dünya bakır istih - salâtı bir milyon tonu aşar. Biz bu- gün için hiç bakır cevheri ihracatı yapmıyoruz. Fakat Ergani madeni işlese, tasavvur ettiğimiz büyük is- tihsal programı tatbik edilse 20 bin ton bakırı cihan piyasalarına sev - kedeceğiz. Bunun dünya istihsalâtı ve istihlâki üzerinde — ne tesiri o - | lur?... Buna mukabil (o her sene 20 bin ton bakır bedelinin küçük olan ekonomi hayatımızda yaratacağı re fah mühimdir. asma kadar düştü. Acun eko- tarihinde bu adetlerin eşine tesadüf etmeğe imkân yoktur. Yal- miz 1694 seninde | kurşunun (9), 1885 senesinde çinkonun 13.10/—, bakırın da 1889 senesinde bir kere 85) İneiliz alınma kadar düştü - ” Zünü borsa cetvellerinde rastlıyo « fuği Gene İtirsa cetvellerini karış-| | Demek oluyor ki, bizim krizin Mrirak en düşük (atları ele alalım. | krizin de bizim üzerimizdeki tesiri (S9) senelik © vasati fiatı ne fazla istihsaldir, ne de stok mal- larımızdır. Zaten en şiddetli buh - ran günlerinden de elimizde satıl- mıyarak kalmış (normalden fazla cevherimiz yoktur. Çıkartabildiği - miz kadar sattık, Hattâ son aylarda | hükümetimizin yaptığı klering mu. kaveleleri tesirile istihsalimizden » Bakırın ağ 52 senelik va» datisi |, çi ; melik vasat ir (21 1377) ingiliz ğunu Sörürüz. Halbuki, bugün altın ile kuğunun fiatı | takriben | Oz dilimizle | Topraklarım'ız Gazeteler yazıyorlar: — Sinoö'da petrol bulundu!.. Ben buna şaşmıyorum. Yalnız a- cınıyorum. Neden saşmadığımı an latayım: Türk toprakları, yery nün en zengin ergenelerini göğsün- de saklayan topraklardır. Petrole gelinceye kadar, bizde kimbilir, daha ne gömük'ler var ki, nasıl a- ranacağı bilinmediği için şimdiye kadar meydana çıkarılamadılar, Belki daha birçok yerlerimizde, adı sanı belirsiz, böyle nice zen « gin damarlar gizlenip kalmıştır. Türk topraklarının verimliliği - ni, yeni duyup yeni öğrenmiş deği- liz. Bugün Sinob'da, petrel çıktığı gibi, yarın da söz gelişi Bitliste bir altın damarı fışkırabilir. Bun. dan iki yüz yıl önce, Zonguldak dağlarının birer kömür deposu ol- duğunu kim biliyordu? Erganinin bakırı, üç bin yıl önce nerede idi? Bundan şu anlaşılır ki, yardu - muzun toprakları altında; daha pek çok kaynaklar var. Bu kaynaklar, alttan alta; sin - miş, uyuşmuş, gün görecekleri gü- nü bekliyorlar. Cümhuriyet rejimini karan bü- yüklerimiz; toprağın üstüne oldu- ğu gibi altına da el attılar. Bizden sonra geleceklerin, yeni yeni fışkı- ran ergene'lerin getireceği bolluk- fazla hariçten alma talebi vardır. Şu vaziyetten anlaşılıyor ki, kri- zin maden cevherlerimiz üzerinde- ki tesiri bilhassa bir cephedendir. O da fiat düşüklüğüdür. Maliyet fi- atlarımız dünya satış fiatlarına uy- piyasasının vasatisi (58.2/6) İn iz İirasıdır. 1934 senesinde ayni bakırın tonu (27.3/1) dir. Bu- Türk Paraşma çevirelim. 1930 bilecek kadar arttırabiliriz. Diğer inde bir ton bakır 600 liradır. memleketlerdeki istihlâkin isti den az olması buhran âmili ke; yet ne bizden çıkmış, ne de kapımızı çalmıştır. Onun için hü - kümet yardım etti, maliyet fiatları- mız izin verdi, maden ihracatımızı çoğalttık; daha da çoğaltabiliriz. Sadreddin ENVER Diğer metal cevherlerinde de a- şağı yukarı ayni vaziyetimiz var - Ş Yani krizin Türkiye cevherleri üzerindeki © tesiri daha fazladır. ü bizim memleketimizde cev - il başka, ayrıca da ma- den gym (Baz) rası öyle ya, 1 Jin Öz Dilimizle ATATÜRK olan İngiliz li- kaybetmiştir. senesine nazaran ster > önle senesinde api harice sattığımız kömür açılan özdile doğru gidiş yolund ille adımların izlerini bu kitapta gö- receksiniz! Bütün gençler ve bütün mektepli. ler, bu kitaptan birer tame edinmeli. dirler... Kültür Bakanlığının takdirini kazanan “Özdilimizle ATATÜRK,, Temiz ve güzel türkçenin en güzel örneklerini içinde saklıyor! 50 Kuruştur Dağıtma yeri: Maarif kitaphaner r anununun haricinde — kk bu vaziyet ne 2836 Dr. A. KUTEL Karaköy Topçular caddesi No 33 2447 hiç mesabesindedir. dünya kömür ihracatı bir Mill Roman : 10 i. Fedakâr Bölük YAZAN: YILDIZ Tüzbaşı bağırdı: rindi. Yüzbaşı Cevdet omu teselli edecek t — Hazirol!.. birkaç söz söyledi. Meliha susmuş onu Askerler toplandıla, i dinlüyordu... Belki birkaç saat sonra ona “Gür ve kuvvetli ses tekrar emretti: kavuşacağını düşününce müsterih oldu.. pe Selâm Ee Kn Ve sükünet buldu... 1 ölüyü Bir saat sonra © yan yaha kazılan iki hürmetle solümladılar. Ve bu se- | mezara kahraman ölüler defnedilmiş bu- İm merasimi, derin bir sessiz. | lunuyordu. Yüzbaşı bir tahta üzerine şu MK içinde beş dakika kadar sürdü. | yazıları yazarak mezarın başı ucuna dik. Derin bir teessür bütün mubiti istilâ et. | tiz Mmişti. Herkes mütecssirdi. Kalpler ayni “Ey yolcu! Önünden geçtiğin bu me. heyecanla çarpıyordu. Gözler ayni man: | zarda vatan için kanını akıtmış genç bir kahraman yatıyor! Onu hürmetle selim- lal... * $ Aradan bir saat geçmişti. Ric'at eden ordu. kalenin o önünden © geçiyordu. Askerler kalenin önüne çıkmışlar, munta zaman ric'at eden orduyu selâmlıyorlar. Ü; Topsu, süvari ve piyadeden müteşek. ordu yarım sâat lanuyordu, Mimaki O zaman yüzbaşı askerleri topladı ve atmıştı. “, Yam bu sırada gürültüyü işiten Meli. ha odasından dışarı fırlamış ve aşağıya 7 Yünbaşı ve askerleri bir cesedin <i, selâm vaziyetinde görünez hay'- duğu takdirde maden ihracatımızı |! memleketimizde bir bolluk yarata- |' la, bizden çok daha erinçli günler yaşayacaklarına ben şimdiden ina nıyorum, Salâhaddin GÜNGÖR ugünkü proğram ISTANBUL 17.30 İnkılâp dersi — Üniversite mamina kons torunu — Mania saylavı Hikmet, 1804 Jim mastik (Bayan Azade Tarcan), 18,50: Muhte » Mf plâkler, 19,30; Mahmut Şan — Bakanlığı namına kon salar, 21801 Radyo Cüz ve Bay Çadırcı (Şan - WE Kİ ' be. MOSKOVAZIM. *" Şarkılı konser; 18: Sözler, 17,30; Parti Kk inçe yayımı Zi: Almanca, 382 Khz, MOSKOVA (Silin) 3ö 1830: Oparadan nakil, 22: 83 Ki. BÜKRE 12: Koro konseri, 12,0: Plâk (Şarkılar) 3: Radyo salon orkestrası. — Duyumlar. 13,50 Konserin davamı. 14.15: Duyumlar. 14,40: Mar Gil musiki. 174 Köy yayımı, 18: Romen musi- isi CPLâk). haber imali. 1918 yarat pa: 25; Kanserin devam. Khz. VARŞOVA 1i5m. mal yayım, 0 e Yilları,, operası. 23: Duyumlar, 24: Da ları, * sö Kar BUDAPEŞTE 0m. 15,10: Asker muzıkası. 20,15: Stüdyo piyesi 22: Spor, 2330: İmre Mağyari Sigan takim. 23,45: Cazband. 191 Khz, DEUTSCHLANDSENDER 1574 m. 19,30: Yemi sesli plâklar. 20: şarkıları. 21: Spor, 21,101 Dans Duyumlar, aktüalite. 23451 Deni Dans, 904 Khz. 1048: HAMBURG3iZm. Şu halde bir iki saat sonra düşman buraya gelmiş bulunacak... O zaman biz, burada en az düşmanı iki saat işgal ot - | mek mecburiyetindeyiz. Çünkü ric'at den ordunun köprüyü | geçebilmesi için bu şekilde hareket etmek lâzımdır. Bu - nun için hepimiz ölünceye kadar çârpı- şacağız, Belki biz öleceğiz, Fakat bizim bu fedakârliğımiz vasıtasile yüzlerce, binlerce kardeşimizin hayatı kurtulmuş olacaktır. Sizi, vazife © başında cesur ve fedatir görmek istiyorum.,, Yüzbaşı sustu, Askerler her şeyi anla- rynlerd. Ve her türlü fedakârlığa haz e La Aradan iki saat kadar bir zaman geç - mişti, Askerler hazırlanıyorlardı. Bu &r- rada bir silâh atıldı. Ve möbetçilerin sesi işitildi: — Düşman geliyor... Yüzbaşı derbal odasından asker. lerin başma geldi. Hakikaten © düşman askerleri şatoya doğru © yaklaşıyorlardı. Süvari, topçu ve piyadeden © müteşekkil munzzam bir asker kütlesi kaleye doğ. . Silâhlar omuzlandı, Kalenin duvar de- liklerinden dışarıya tevcih edildi. Meliha Ekono hisleri A'manyaile 1934 senesi nihayetine kadar Alman- yaya hararetle © yapılmakta olan toprak mahsulleri ihracatı son üç dört ay için- de tam bir durgunluk geçirdi. Bu di hadlerinin memleke. ndan çok aşağıya dü- li hareketi kendi Almanların bu salarında mahsullerimize karşı artan ta- leb ve rağbetin pek tabii neticesi olarak piya- ortaya çıkardığı fiat işinin önünü almak ve bu suretle iç piyasada bir düş“ künlük yaparak daha uygun fiatlarla sa- tın alma yollarını hazırlamak içindi. Bu- pa sebeb olarak da Türkiye ihracat mal- larının fiatlarında uluslararası fiatlarıma nisbetle yüzde otuza kadar bir fazlalık olduğu iddiası ileri sürülüyordu. Bu iddia hakikate yakın olabilir. Fa- kat makul olur mu? Alman ithalâtçiları nım, dünya piyasasından daha ucuz al mak imkânı varken bu imlânda, ifade edememeleri tabii sebepsiz değildir. Dünya ticareti bugünkü ekonomik şarilara göre serbest rekabet sahasindan uzaklaşmış karşılıklı menfaatlere odaya- nan hususi ticaret anlaşmaları çerçeve: si içine girmiştir. Umumü buhranm doğurdüğu bu tica- ret sistemini kabul eden O memleketler, müuahedeler ve anlaşmalarla o bağlı ol- dukları memleketler lehine mütekabilen fedakârlıkları katlanmak . mecburiyetin- dedirler. Nitekim Alman malları, Türki- yeye ithalinde her türlü kolaylıklardan istifade ettiği gibi, Türk ithalâtçıları ta- rafından satın alma şartları ve tarzı da hükümetimizin hiç bir müdahale ve kon- troluna tâbi tutulmamaktadır. Türk alıcısı ile Alman satrcıı arasın. da fiat kararlaşması bırakılmış ve hattâ devlet, koni yaatının klering anlaşması olan memlc- ketlerden yapılması mecburiyetini kabul etmekle onlar lehine bir tercih © hakkı verilmiş olmasına karşı, Almanların biz- den alacakları mallarm fiat kesiminde serbestliği kaldırması ve bunu bin türlü kayıtlara ve güçlüklere boğması karşılık- İr menfaat prensiplerine uyıyun bir hare- ket sayılamaz. Bundan © başka, Türk ihracatçılarına mallarının paralarını ödemekte de güç- lükler çıkarıldı. Bu güçlükler, Türk ihra- catçılarına karşı yapılmış haksızlıkların en mühimeidir, ve halen de devam et smektedir . Ihracat ticareti az kârla yapılır. Bin türlü kayıtlar ve şartlar içinde güçlük- le çalışan ihracatçılarımızın elde ettik. leri bu küçük kârı gecikme faizine ver. | dikleri ve hattâ bir çoklarının da bu yüzden tamamile zararlı çıktıkları mey» 'dandadır. Bütün bu acı hakikatleri ortaya koy- maktan maksadımız, yeni © anlaşmanın kat'i bir mahiyet alacağı şu serada bu mühim noktaların dikkat O mazarlarından uzak tutulmaması içindir. Yeni anlaşmayı temin ederek memle. ketimize dönen murahbaşlarımız bundan sonraki ticari münasebetlerimizde ihra- catçılarımızm şimdiye kadar uğradıkları haksızlıkların ve o güçlüklerin © önünü tedbirleri almış olduklarını uma riz. B.G, Küçük ilân Tarifesi Kuruş Beş satırlık bir İlân bir defası 30 . © ili detası s5 üç defası s0 ler fazla satır (4 kelime it. 5 barile) bir delan Pek yakında çıkacak olan Türkiyenin bu en büyük gezeteri sevgili okurlarına hizmet etmek maksndile bir ilâm sütunu a sasaktır. Bu süte dı. Yüzbaşı d şar çıktı. İçlerinden bir za- bit güzel bir türkçe ile: — Teslim olunuz, diye bağırdı. As kerleriniz her tarafta mağ'üp oldu, artık Türkiye ve Türk ordusu yoktur! gi iza hiddelli bir senle cevap ver - — Madem ki biz burada varız ve ya şıyoruz Türkiye de vardır! Teslim olmı- | yacağız, son neferimiz — ölünceye kadar çarpışacağız! Yüzbaşı içeri girdi ve emir verdi: ılamuşta, Silâh sesleri her ta « rafta yuxseldi; bütüm muhit ateş yağmu- runa tutulmuş gibi idi. İlk hamlede düş « man epeyi zayiat verdi, Çünkü Türk as- kerleri mahfuz bir yerde bulunuyorlardı. Maamafih ümit yoktu, Ancak bir iki sa- at kadar düşmanı işgal etmek mümkün 0- labilicekii, © Geride ridat eden ordunun köprüyü geçebilmesi için sonuna kadar mukavemet etmek lâzimdi. gir at gesi, Türk erir isi şehit düşmüştü. Harp bütün şiddetile in gm leş saat sonra şato ene va Mala kalmeştı. Kalenin derya - sının istildema uğramıştı. Meliha, Su kak Faman ve cesur kız, askerlerin yaralarını tedavi ötmeğe koşuyor. onların ıstıran - / bulunmaları lüzumu tebliğ makamına ka SARAY sinemasında Yarın wk'em saat 21 de Münir Nurettin ( GÜRSES ) Ya'nız bir defaya mahsus Mü- tenevvi program, halk türkü eri ve piyano refakatile ulusa mus'ki parça'arı Yüzbin kutu et konservesi 7-5-935 Salı günü saat 15,30 da kapalı zarfla alınacaktır. Tahmin bedeli beher kutu 45 kuruştur. Şartnamesi 225 ku- ruş mukabilinde Komisyondan almır. Teminatı 3375 liradır. Eksiltmesine gireceklerin bel- li günde ve saat 14,30 a kadar tekliflerinin şartnamesinde ya zıldığı veçhile Tophanede Sa- tınalma komisyonuna verme - İeri, (1992) Asker Konağı Müdüriyetin ce 13-11-934 tarih ve 389-8 No. lu 2000 kilo patates ve 500 kilo kuru soğan için müteah - hit Asım namına yapılan ayni- yat tesellüm makbuzu zayi ol- muştur. Yenisi verileceğinden hükmü olmadığı, (2060) Ist. as, 6 ince hukuk © mahkemesin- den: Simonof kızı Sara tarafından, ko- cası Istanbulda atik Mustafapaşa mahal. lerinde, Kilise sokağımda 1-16 sayılı ev. de oturan Mihal Mihailidis aleyhine açılan boşanma davasında, müddaaleyhin ikametgâhı meçhul olduğundan hukuk u- sulü muhakemeleri kanununun 141 inci maddesi mucibince arzuhalin on beş gün müddetle ilânen tebliğine karar verilmiş olduğundan bir nüshası mahkeme divan- hanesine asılan dava arzuhaline ilân ta- rihinden itibaren on gün içinde, Istan- bul asliye mahkemesi altıncı hukuk dai- resine müracaatla cevap vermesi lüzumu tebliğ makamına kaim olmak üzere ilân olunur. (10688) Ist. Asliye mahkemesi © yenileme bü- rosundan: Istanbul Evkaf idaresi ile dava olunan- lar Istanbul Şehzadebaşında Emin Nu reddin mahallesinde ve caddesinde 251 numaralı hanede Tevfik ve karısı Fidnad aleyhine açılan alacak davasınm yenilen. me muamelesi sırasında: o İkemetgihi meçhul bulunan Tevfik ve Fidnad hak, kında ilânen tebligat icrasına karar ve rilmiş bulunduğundan tetkikatm yapıla- cağı 22.5.935 saat 17 da büroda hazır VOAAMAEN Oz Türkçe ile Bilmecemiz Osmanlıca karşılıklarını yazdığımız melerin öz türkçe mukabillerini bulara limizin boş hanelerine yerleştirerek & Ve “Milliyet bilmece memurluğuna, | riniz. Doğru ler arasmda kura yor, kazananlara hediyeler veriyoruz? Müddet: Pazartesi günü akşamına lu Yeni bilmecemiz 128-6 Dİ “a ne Soldan sağı i Tiyatronun babanı 7, Dem 3, 2 — Köpek 2, Aptal 3, Şart edatı 2, 3 - Çalgı 3, Babanı eşek, ama anası değ 8, 4 — Nota 2, Eski bir ayakkabı & 5 — Duman lekesi 2, Beygir 2, 6 — Bahçe 4, İnce değil 4, 7 — Kemiğin içindeki 4, Aşsıkâr 4, 8 — Erkek 2, 9 — Eşek yavrusu 4, 10 — Trakyada bir vilâyetimiz 6 11 — Nihayet 3, İman 4, Yukarıdan aşağı 1 — Rabet edatı 2, Lâmbada bulunur Beygir 2, İdam et! 2, Eskiden b» sirdiğimiz sey 2, , Nota 2, şeyin üzerine şiddetle doyana 2 im 3, Cemi edatı 3, — Arka değil 2, Küçük bıçak 4, Tabaka 3, Rüzgâr 4, Barl 3, Zevce 4, 9 — Tıpa 6, 10 — Abus 4, Hançer 5, 11 — Bü , Beyaz 2, Eser 2 Zayi ve tilzrd.n düşmüş pasapo.t Istanbul İran general © konsoloslu dan ila kılman ve Haydar oğlu A Hoşank namına sit olan 18057 un ve 322 hususi mumaralı ve 17 Mo lursa kanuni takibat icra olunacaktn isim umdesi “MİLLİYET”! ABONE ÜCRETLERİ Türkiye içim Hariç içi LK. LK enesat edilir. Önevtemiz ilinlerm mes "örtini kabul etmez im olmak üzere ilân olunur. £ (10698) Harik Hayat Kaza ve Otomobil Sigortalarmızı Galatada Ünyon Hanmda Kâin UNYON SIGORTASINA yaptırınız. Türkiyede bilâfasıla icrayı muamele etmekte olan UNYON Kumpanyasına bir kere uğramadan sigorta yaptırmayınız. Telefon : ölü etmişti. Meliha ölümün yaklaştığını hissetti. Fakat metanetini ve soğukkanlı lığını muhafaza ediyordu... Yarım saat daha geçli... Bütün askerler şehit düşmüştü... Ka- lede yüzbaşı ile Meliha kalmıştı, Yüzbaşı yaşlı gözlerle ona baktı. Onu kucakladı ve alnından öplü.. Sonra yavaş bir sesle: — Beni affediyor musun, Meliha! dedi. Meliha, hararetle yanan ellerile yüzba- gınm donmuş ellerini sıktı, Yüzbaşı ona bir tabanca verdi, Ve tek rar kucakladı... Ölümün yaklaştığını his- ediyordu. Yüzbaşı silühinn başına gitti. Meliha, yerdeki silâhlardan birini aldı ve bir feryat işitti, başını geriye çevirdi bak tı ve deli gibi yerinden sıçradı. Bir adım i ilerde, Meliha ünden kanlar akarak yerde yatıyordu... Yüzbaşı onun yanına yaklaştı... — Meliha, Meliha! diye haykırdı. Ses yoktu, Çılgın gibi onu sarstı, deli gibi bağırdı. Fakat ses yoktu. Meliha öl- müştü. Yüzbaşı ağlıyarak onun soğumuş alnından öptü, Kanla boyalı sinesini ile yıkadı. Sonra, motanet ve 80 - i ılığını muhafaza ederek yerinden kaldı. İlerde asılr bir bayrak vardı, onu aldı, genç kızın üzerine örttü.. Şimdi bayrağın © altında bu ölü sima ilâhi bir manzara iktisap etmisti. Kumral, 4.488B, 2383 nu bir düşman hayatını adem uçuru: yuvarlıyordu Bu esnada bir kurşun yüzbaşının sünü parçaladı, yüzbaşı sendeledi. Göğsünden sel gibi kan akıyordu. kalbeşer bir kavvet sarfederek doğr Göğsünden akan kana parmağını ba Duvara yaklaştı ve oraya ,son kuvu sarfederek, titreyen ellerile şu iki meyi yazdı: — Yaşasın Türkiyel Sonra, yerde sürünerek Melihanıı nina kadar yaklaştı, başını onan göğ dayadı, gözlerini kapadı. Ölmüştü. * sında vazifesini yapan insanlara ma müsterih bir ifade vardı. Düşman madiyen ateş ediyordu. Fakat şatodan ateşin kesildiğini ce durdular. Beklediler.. o Hiz bi yok, Sonra kaleye doğru | ilerle, Düşman içeriye girince müessir bir i rşılaşmıştı.. - gıliz zabiti askerlerine emreti — Selim dur! Düşman askerleri bu kahraman leri hürmetle selâladılar... Bu müddet zarfında o Türk o muntazaman Tic'at etmişti. bı kale ile uğraştıkları Türk ordusu köprüye ye! meğe muvaffak olmuştu.