Kk X kadar İstanbuldaki Ebülhüda gibi He: hakkı mahfuzdur. o Yazan: Son Cemal Paşayı da kandıran bir Arap ihtilâlci Yemende! Yemen valisi Mahmut NEDİM Seyyit İdrisin yanına gelen serseri kendisini nasıl gösteriyordu ? Bu dost ecnebinin sözlerini din- |“duttu. lerken, bizim içinde yuvarlana yu- varlana alıştığımız halin bir ya » bancı gözüne nasıl © göründüğünü va de bir kere daha öğrenmiş ol- am, Bir yabâncı diyorum. Fakat ben bu sözleri (dost) ların, kendi (va « tandaş) larımız ağızlarından da i gil. San'ada iken © (Seyit İdrisi) yi | yola getirmek, hükümete karşı tut- tuğu sakin siyasetten vazgeçirmek için bir çok devlet ricalimizle bera- ber nihayet Cemal paşayı da iğfal et | miş olan Arap ihtilâlcilerinden İz- zet Cündi Şamdan (Hudeyde) ye gelmişti. Bu adamın ne matah ol - duğunu rdum. Bugün bize hiz met için Seyit İdrisi nezdi - pe gelen bu meşhur © hilekâr, çok zaman Evvel Parmakkapıdaki El - mütediyüledebi | kulübünde, sar - «hoş bir halde bana şöyle diyordu: — Mahmut Nedim £ Beyefendi, çok samimi söylüyorum. Ben Arap olduğum halde Arabistanın bir kı- sira yeteri ırkdaşlarımdan iğreniyorum, Artık meşrutiyete ka- yuşmuş uz için fikirlerimi- açıkça töyliyebilmek imkânma kavuştuk. Bu devleti sahili selâme- te Çi için el birliği ile çalış- mak çaremiz kalmadı. A- rabistanı hususan ve bütün vatanı İş böyle Arabistanın bir inde hâlâ tehlikeye kapayan ve böylece tehlikelerin olduğunu takım © Yerleri karşı gözlerini bu in yok zanneden gafiller var. Bunlardan Kalde tile e rin alı örüklemekten çekinmiyorlar...“ — İzzet Cündi bu tarzda bir çok söyledikten sonra, sözünü şöyle bi. tirmişti: —... Meselâ Seyit İdrist hâlâ şe kavet ibrazından geri durmuyor, ne İstiyor, inannız ki bu adam Arap- ların yüzünü kızartan bir belâdır. Onu hep tel'in ediyoruz. Bu ada - mn | nasıl kurtulabilece » iğiz bilmem ki... Düşünüyorum da, | zannediyorum ki en iyi çare bu he | sifleri kendi başlarma bırakmak - > Ne ire verelim, var ne ha - Jin varsa yap, diyeli alım 1 Bin lim, bak ında sarhoşlukla içini dökü z Alman zabitinin görüşti ve yas Yişi ile bunurki arasında büyük bir fark vardı. Ve bu adam dün dene bilecek ere bir mazide — ine bı | ee Ek ondan bir Yüz karasıdır. — dediği risi'yi — yola getirmek, a- ek için onun nezdine gidi. Aliye divanıharbından hükmü yiyen bu Arap iftira » Gısı gibi bizi aldatanlarn © hemen hemen hepsi buhranlı zamanlarda bizim gafletimizden istifade etme. di zatında ne ne Hicaz ve : vE pie i sini bilmişlerdir. Hadi #türedilerin elinde oyuncak olan A . *rabistanın bir çok yerleri, meşruti- Arap ifti- geçiyordu. Vâkra evvel de Avrupada Arap cemiyetleri vardı, Faki faaliyet e sonra, kanunu esasinin bah. adan istifade ederek | | Fakçılarının eline Meşrutiyetten o evvel hariçteki belli başlı Arap cemiyeti (Cemiyeti Arabiye) den başka Lübnanlı hı - ristiyanların kurdukları Eluhzatı Lübnaniye'dir. Bu cemiyetin mak - sadı da Berutu Lübnana ilhak et - mekti. Görülüyor ki mahdut bir sa- hada © çalışıyordu. Meşrutiyetten sonra ise bütün Araplar, Arabistan namına söz sahibi olduklarını iddi- a edenler sürü sürü meydana çıktı. Evvelce kuruluşlarını yazdığım Elehalarabi ve Elmentediyüledebi". den sonra meşrutiyetin ikinci sene- sinde İstanbulda Kahtani cemiyeti kurulmuştu. (Kahtani) n'n müessis lerinden biri de Binbaşı Mısırlı A- ziz Ali Beydi. Aziz Ali Bey Enver Paşa ile geçinemedi. Tevkif edildi, âz kaldı idam da ediliyordu. İngi- lizlerin tavassutu ile Mısırlı olduğu için güç hal ile affedildi, £ Mısıra gitti ve orada maskesini atarak hü. kümete hücumlara başladı. Onun en buhranlı bir zamanda neşrettiği beyannamelerden biri de budur: “Yakın zamanda havas ve avam belki bütün dünya bir hâdise duy- du. Her idrâk sahibine ibret verme- si icap eden bu hadise Aziz Aliyül- mısri'yi idam etmek meselesidir. Hiçbir Osmanlı, Aziz Aliyülmisri nin şu devlete yaptığı (o hizmetten fazlasını yapamazdı. Binaenaleyh Türkler insaf ve nezaketle hareket edip Enver'i Aziz Ali'ye tercih et- memeleri lâzımdı. Çünkü Enver A- ziz Aliye hiç bir şeyi ile faik değil. di. Fakat Türkler insafsız ve neza - kstsizco hareket edip Enver'i za « bitlik rütbesinden Harbiye Nezare- ti mevkiine terfi ettiler ve Mısırın çocuğu Aziz Aliye Obuğuzuhaset gösterdiler ve ebnayi Arab'a karşı besledikleri © buğzukin icabı ola- rak en büyük bir şahsm ve (Mısır | saziminin ricalarına rağmen o kah ramanı idama mahküm ettiler, Fakat bizim delikanlımız 41 hun- harların elinden kurtuldu. Fakat iş- lâmların ve (Arapların hatırı için kurtulmadı. Çünkü bunların hatı - rınm menhus devlet nazarında hiç ir kıymeti yoktur. O, ne fes giyen, ne de sarık saran bir adamın hatı- rı için mıştır. İşte hakikat budur. Ve Osmanlı İmparatorluğu Arabistanda böyle batmıştır. —SON— mm m Mont Blanc'da Italya ile Fransa arasında bir tünel açılacak PARIS,20 (AA) — Gazeteler, Fransa ve Italya hü Mont Blanc dağınm altmda bir tünel açmak tasavvurunu kuvveden file çıkarmak için yakında uzlaşmağa karar verdiklerini ya- Bu tünelin i pm lin açılma gi 250 milyon Tünel, 12 kilometre uzunluğunda ola- çek ve İtalya ile Fransa oz m ın otomabilleri; gemi a lacak, e e bak Japonya ve Mançuko petrellari TOKYO, 20 (A-A.) — Japon hükü- Mançukö pelrol inhisar: meselesine kapanmış nazariyle bakmaktadır. Bay Hirota, Ingiliz ve Amerikan bi- yk ler İaponyanm bu meseledeki vaziyetinin evveleo verilen tamamile tasrih ve tayin p Slaryderine ğunu söylemiştir Mis Amelia Erhart seyahatte PERRANC. Ükalilernie) 20 (AA) — Tayyareci kadın Mis Amelia Eri bugün Meksikoya hareket etmiştir. şek Mis Erhart, 12 saatlik mütemadi bir uçuşla bu şehre varmak niyetindedir. Şarki Afrikaya gene talyan as”ceri gönderiliyor , NAPOLİ, 20 (A.A.) — Cesare Batiş. ti gemisi, Mesinaya hareket © etmiştir. Gemi, bu limandan şarki © Afrika için harp İevazımı ve küçük askeri kuvvetler keli elden. HARIÇI HADERLER Yunan divanı harpierinde Bir çok isyan suçluları İç Anadoluda b hapse mahküm edildi (fabrikası daha kurulacak J Kondilis: “Muhaliflerin intihabat için düşür- dükleri varsa idarei örfiye manideğildir.,, d'yor AATINA, 20 (Hususi ) — Cumhuriyeti koruma dernekleri reisi Papulas ile arka- daşlarını muhakeme eden divanı harpte dün müdafanlar yapılmıştır. Bugün avu- katlar müdafanlarmı bitirirlerse yarın divanm hükmünü vetmesi beklenebilir. Birinci ordu kumandanlığından veri - len emir üzerine on iki adalara kaçan ge- neral Viohos da dabil olduğu halde şim- diye kadar mahkemeye © gönderilmemiş bulunan bütün firarilerin mayısın ikinci günü muhakemelerine başlanacaktır. Sakız adası isyancıların muhakeme eden divanı harp (o hülmünü vermiştir. Ka; Antanopul binbaşı Len kal müebbet küreğe, başı muavini Lina ve Papadonikolaki on beşer sene küreğe, bazı sivil ve zabitler de daha az cezalara mahküm edilmiş suçlulardan bir çoğu beraet etmiştir. Berset edenler a - rasmda eski Sakız mebusu © Rozakis ile belediye reisi de vardır. Drama divanı harbinde ATİNA, 20 (Hususi) — Drama diva- nı harbinde muhakeme (edilmekte olan hudut muhafaza kıtaatı fırka erkâni har biyesine mensup âsi zabitlerin muhako- mesi bitmiş ve hükümler verilmiştir. Miralay Gogaras, Piliunis, kaymakam Tunlas, binbaşı Petas, Riyopulos, Ha - cakis müebbet küreğe, üç yüzbaşı yir- mişer seneye, İki yüzbaşı muavini on be- şer sene küreğe, diğerleri daha hafif ce- zalara mahküm edilmişler ve hepsinin as- kerlik rütbelerinin alınmasına karar ve rilmiştir. Larisa divanı harbinde ATİNA, 20 (Hususi) — Larisa diva- nı harbi isyanla alâkadar olan bir binba- şıyı iki sene, bir mülâznm altı ay ve bir doktor ile bir avukatı birer seneye mah- küm iğerleri berat etmiştir, Gümülcüne divanı harbinde SEDANIK, 20 (Hususi) — Gümülcü- kişer buçuk sene ve diğerleri daha hafif cezalara mahküm edilmişlerdir. Kadro haricine çıkarılanlar yetinin kararile bir jandarma generali i- le yedi miralay kadro haricine çıkarıl - nz müsteşarı bütün hasiğiyikeler. de doktor ve sair müstahdimler arasında tasfiye yapılmasıpı bakanlar heğetinden Hitlerin 46'nci Yıl dönümü Almanyanın her tarafında büyük şenlikler yapılıyor BERLİN, 20 A.A. — Alman istibe- vat bürosu bildiriyor: Bütün Almanya bugün Hitlerin 46 m- «a yldönümünü kutluluyor. Binalar, tram vaylar, otokarlar bayraklarla donanmış- tar, Matbuat, Hitlerin başardığı bütün iş- leri saymaktadırlar: Almanyanın birleş- tirilmesi, hukuk müsavatı, hareket ser - bestisi.... Hitler, binlerce tebrik o mektubu ve telgrafı almıştır. Ecnebi gazete muhabir- leri birliği, Hitlerin mesaisinin Almanya ile komşuları arasmda dostane münase » betlerin tesisi ile meticelenmesi temenni” sinde bulunmuştur. Propaganda nazırı Dr. Göbel, 12 de radyo İle neşredilen bir nutuk söylemiş ve Hitlerin meydana getirmiş olduğu e- serden iştir ingiliz kralının tebriki BERLİN, 20 ALA. — İngiltere kralı, Bay Hitlere bir telgraf çekerek doğumu nun 4â mcı dönüm yılım tebrik etmiştir. Ordunun sadakat yemini BERLİN, 20 A.A, — Hitlerin 46 ıcı yıldönümü münasebetile harbiye bakanı, yanında deniz ve hava kuvvetleri velsle- ri ile birlikte tebrikte bulunmaş ve or. dunun sadakat yeminini tokrarlamıştır. Eski muharipler cemiyeti reisi Mira - ley Reinhard, hediye olarak Mitlere 14 bombardıman tayyaresi vermiştir. Taşkınlıklar Almanyadaki Litvanya- lıların bir protestosu KAUNAS, 20 (A.A.) — Almanyada ki Litvanyalılar cemiyeti reisi Bay Ma- ciulaitis, geçen martta şarki Prusyada Litvanyalılara karşı yapılmış olan taşkın» lıkları içeri işleri bakanlığı nezdinde pro- testo etmiştir. Umum müdür Bay Kosrner ve ulusal akalliyetler şubesi müdürü, içeri işleri bakanlığının bu taşkınlıkları takbih ote mekte olduğunu ve tahkikat açıldığını söylemişler ve hâdiseler halkında bakan lığa mufassal bir rapor göndermesini B. Fududıarın ) Müdafaası ATINA, 20 (A.A.) — Harbiye na- zır, hududların müdafaasma müteal- lik plânları tetkik etmektedir, Hükü- metin, yeniden istihkâm inşası için üç milyon sterlin lirası tahsisine karar verdiği hakkında yabancı memleket - lerde çıkan şayianın Atina Ajansı, as- Ie olmadığını beyan ediyor. Ajansın nazaran, müdafaa plâ- istemiştir. Ş 1923 de siyasi sebepler dolayısile ör - dudan uzaklaştırılmış bulunan zabitlerin tekrar kadroya irilmeleri haldenda harbiye bakanına salâhiyet | verildiğine dair emirname dün resmi gazetede neş- redilmiştir. Komünist gazeteciler ATINA, 20 (Hususi) — Rizopastis namındaki komünist gözeteşi sahibi ile muharrirleri izinsiz gazete çıkarıp dağıt tıkları iddinsile tevkif edilmişse de istic- vaptan sonra serbest bırakılmıştır. Kondilis partisinin namzetleri ATINA, 20 (Hususi) — Harbiye ba. Kondilis partisi Çaldaris partisile bir- Ekte hükümet frkası olarak intihabata İntihabat ve muhalifler ATİNA, 20 (Hususi) — General Kon dilis gazetecilere demiştir kiz — Siyasi kavgaların sokaklara intikal etmek istidadını göstermesi örfi idareni devamına sebep a met memleketin asayiş ve intizamını her ne pahasına olursa olsun muhafaza etmek mecburiyetindedir. Orfi idare, vakti ge Hince kaldırılacaktır. Fakat örtü olduğu i kazdile olmayarak siyasi zah et , lerine, hiç bir vakit bir câmi teş kil etmez. idarenin Tuna konferansı İçin hazırlıklar Prens Starhemberg'ın Ro- mada yaptığı temaslar ROMA, 20 A.A. — Bay Mussolini, el- yevm Romada bulunan prens Starhem- berg ile uzun uzadıya görüşmüştür. Bu mülâkatm, Tuna konferansı r na taallük eylediği iliyor. LONDRA, 20 A.A. — Deyli Telgraf güzetesi evvelce Romada 20-5 tarihinde toplanması kararlaşmış olan Tuna kon - feransmın, yapılacak işin vüsati sebebile daha sonreki bir tarihe talik edileceğini yazıyor. Gazeteye göre sureti mahsusada Avusturya Başve- prens B, Starhemberg Mus solini ile görüşmüştür. Prens döndü ROMA, 20 A.A. — Avusturya başba- tayyare ile Viyanaya dönmüştür. Amerikalılar Almanlardan faiz istiyorlar VAŞINGTON, 20 (A.A.) — Berlin. deki Amerika sefiri Bay Dodd, Aktan hariciye nazırını yeniden şiddetli bir protesto tevdi etmiştir. Bu protesto, 2 milyon dolarlık Davcs tahvilleri faizlerinin Amerikalılara veril. memiş olmasına aittir İranın şimalinde Şiddetli zelzeleler Zelzeleleri Kandilli Rasat- hanesi de kaydetti TAHRAN, 20 A.A. — İran şimal ilâyetlerinde ve bilhassa Mazenderan'- dn zelzeleler devam etmektedir. Mübim zararlar ve bir çok insan telefatı olduğu söylenmektedir. Zelzele Istanbulda da hissedildi ISTANBUL, 20 A.A. — İstanbul ra- sathanesi bu gece, 19 nisan, saat 17 yi 26 dakika 49 saniye gece ve bu sabah, 20 nisan, saat 7 yi 14 dakika İl saniye geçe Episantri İstanbuldan 1600 kilomet re mesafede iki şiddetli zelzele kaydet - mi: beten daha şiddetli olan bu hâ- sinin de ayni yerde ve İranın ie Gi Mela yukabaldağsi â istemişlerdir... | CA AM Sümer Bankın genel kurumu bu sabah | raporda kendir sanayii için tetkikat ta bulanmak üzere Rusyadan bir ken | tesbit edildiği, Kütahya porselen fa brikasının inşaatına, 35 yılı ortaların ir çimento Ankarada toplanıyor ANKARA, 20 (Telefonla) — Sümer Bankın Genel kurumu yarın sabah Kamutayda toplanacaktır. Y artnki toplantıda okunacak olan ban kanın idare meclisi raporunda devl et tarafından bankaya verilmiş olan beş senelik sanayi programının tat bikatı etrafında dikkate şayan ma- lümat vardır. İzmit kâad fabrihası nın Eylülde işlemeğe açılacağı, Ereğ- li pamuklu fabrikasının temeli biti rildiği, bu yıl sonlarına doğru çalış» mağa başlayacağı, Ereğlide patale sten piyasasının ihtiyaçları için nişas ta çtkarılması düşünülmekte olduğ u, Nazilli fabrikasının bir kısım inşa- atına Mayısta başlanacağı bu arada tasrih edilmektedir. Bundan başka dir mütehassısı davet edildiği, müt ehassısın Kastamonu ve İzmir hava- lisinde tetkikat yapacağı, Bursada kurulacak olan fabrikanın yerinin da başlanacağı da yazılıdır. İdare meclisi raporanda banka nın, hükümetin telkini ile, program harici olarak İç Anadoluda yeni bir çimento fabrikası kurabilmek için tetkikat yaptırmakta olduğunu ve bu teşebbüsün ucuz ve harcı ölem çi- mento politikasına doğru kuvvetli bir adım olmak istidadında bulunda ğunu ifade etmekte, bu yıl içinde H ereke ile Feshane fabrikalarının bir idare altında birleştirilmesine kara r verildiği beyan edilmektedir. Bankanın 1934 yılı hesabatına gelince, sanayi programı mucibince tesis etmekte olduğu fabrikalar içi n bu yıl içinde 3,317,360 lira sarfe- dilmiştir. Mevcud fabrikaların tevs ii dolayısiyle bunlara ve yerli mallar pazarlarına tahsis olunan sabit ve mütedavil sermaye mikdarı da 9 mil. yar 21 milyon 55 bin 58 liradan 11. 539.655,58 liraya ir, Yeni tesisler dolayısiyle banka nın tevessüi ile mütenasiben arlan masraflara rağmen 1935 hesab sen esi zarfında banka 1.617,032,01 lira lık safi bir kâr tahakkuk ettirmiş b ulunmaktadır. Maarif cemiyetinin toplantısı ANKARA, 20 (Telefonla) — T ürk Maarif cemiyetinin senelik top- lantısı bagün Halkevinde yapılmış tır. Toplantı başkanlığına Kamutay Başkanı Bay Abdülhalik Renda seç ilmiştir.Cemiyet yasasında yapılacak değişiklikleri tetkik eden komisyon un hazırladığı esaslar görüşülerek ka bul edilmiştir. Bundan sonra Genel Merkez üyeleri seçilmiştir. Varidat kanunu lâyihaları ANKARA, 20 (Telefonla) — İktısat encümeni, hükümetin Kamıs taya vermiş olduğu varidat kanun lâ yihaları üzerinde tetkiklerine devam etmektedir. Encümen bugün alâka dar bakanların huzurile bazı madde- lerden alınacak istiklâk vergisi hak fundaki lâyihayı tetkik etmiştir. Bu lâyiha bazı maddelere geçen sene konmuş olan istihlâk cergisi nisbet nin arttırılmasını ve yeniden bazı maddelerin vergiye tâbi tutulmasını istihdaf etmetkedir. Bu maddeler a rasında demir ve bakır vardır, Ölüm cezasının 20 seneye indirilmesi teklifi Kamutayda reddedildi ANKARA, 20 (A.A.) — Kamu yle ys zeren ğında yaptığı toplantıda Konya ova sı sulama idaresi ile yüksek mü akal 1931 yılı son hesabı na ait mütabakat beyannameleri hahkındaki divanı muhasebat encü meni mazbataları kabul edilmiş, ba- 21 eşhasın ölüm cezasına çarpılma larına ait mazbatalar üzerinde görü. şülmüiştür. Bunlardan Tirebolunun Arageriş köyünden Mehmet oğulla « rından Halil oğlu Asım ve Kavga o gullarından Emin oğlu Hüseyinin ö lüm cezasına çar; hakkınd aki mazbatanın mü i liye encümeni azalarından üç sayla vın karara muhalif seni 2 pm nın sebebi etrafında sorulan sunlle ve karşı encümen reisi İdin Yargı, kurultayın ve encümenin bu gibi meselelerde teşkilâtı esasiye ka- nununa nazaran olan vaziyetlerini i zah etmiş ve encümen cezanın değiş« tirilmesini icab edecek bir sebeb gö rmediğini söylemişti Ölüm cezasının 20 sene hapse ç evrilmesi lehinde Bulun oan Adı liye encümeni üyelerinden Ösman Dirçer de bu husustaki naza rın: izah ettikten sonra cezanın 20 sene hapse tahvili için verilen takrir, okunmuş ve reddedilmiştir. Mazba ta olduğu gibi kabul olunmuş, Ha- lek'in Araç mahallesinden Abidin oğlu Hüseyin Narinin ölüm cezasına çerpılması hakkındaki mazbata da tasvib edilmiştir. Kamulay pazartesi günü toplan acaktır." Hariciyede dereceleri yükselenler ANKARA, 20 (Telefonla) — Rados konsolosu Hasan Refetile Batum kançiları Örhan dereceleril e merkeze nakledilmişlerdir. Atina, Pire baş konsolosluğunda konsolos muavini Cavid Ulvi 9 uncu derece ile Rados konsolosluğuna terfian tayin edilmiştir. Ve Moskova elçiliği kâtipliğine tayin olunan Necdet Ta hir derecesile Roma elçiliği kâtipli- ğine nakledilmiştir. Iktısad dairesi nde orta elçilik müsteşarı Numan Ta hir altıncı dereceye, hukuk müşavi ri orta elçilik müsteşarı Mehmed Ali Tevfik yedinci dereceye, konsolos Ragıb Rauf, Belgrad elçiliği başkâ. tibi Saffet, Gümülcüne konsolosu S elim Rauf, hususi kalemden elçilik başkaâtibi Siret, üçüncü derecede el çilik ikinci kâtibi Faik Hüseyin seki zinci dereceye. Onuncu derece me murlardan konsolosluk şubesinde muavin konsolos Muza!fer Kâmil, Prag elçiliği ikinci kâtibi İrfan Sa » bit, Vaşington elçiliği konsolosluk işlerini gören Pertev Şevki, üçüncü dairede Rifat Rüşdü, kâtibi umumi likte Rıdvan Halid, Paris elçiliği kâ- tiplerinden Kemal Lütfi, Kahire el çiliği hâtiplerinden Cemal, Nevyork kançilari Cemal Tayyar, muhtelit hukuk işlerinde Ahmed Ragıb, Atina elçiliği kâtiplerinden Receb, Bern elçiliği kâtiplerinden Ahmet Celâled din, dokuzuncu dereceye terfi etmiş lerdir. Baikan antantı ekonomik konseyi ANKARA, 20 (A.A.) — Balkan antantı ökonemik konseyinin mü- nakalât b toplanmış ve evvelce Belgradda müzakere mevzuu teşkil eden meseleler üzerinde görüşmüştür. Bu. komisyon işle rini hemen hemen bitirmiştir. Tica ri siyasa komisyonu, bugünkü içtima ında umumi bir fikir teatisi yapmış tır. Balkan bankası komisyonu da bugün ilk içtimaıni yapmıştır. Balk an antantı iştişari konseyi mesaisine pazartesi devam edecektir. 5000 lirayı almak isterken ANKARA, 20 (Telefonla) — Himayei etfal cemiyetinin Iktısad ve Tasarraf cemiyetlerile müşterek ya pmış olduğu eşya piyankosunun bü yük ikramiyesi olan $ bin lirayı al mak için sahte bilet ile müracaat ef- len dolayı tevkif edilen avuka £ kâtibi Süreyya hakkında müstan . tiklikçe yapılan tahkikat ikmal edi Imiştir. Müstantik birkaç güne kadar kararını verecektir. â le, Ad.