3 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

a Her hakkı mahfuzdur. İngilizlerle Hicaz âsileri arasındaki Yazan: Son anlaşma Arapların muhtariyeti — İngilterenin rolü — Yemen valisi Mahmut NEDIM neydı? Suriye Arapları — Fransız menfaatları Fakat Şerif Hüseyin kellik hududu tesbite yişlerine kızmıştı. Körü nl ki yam edemiyeceğini, devleti met- buasına, makamı O hilâfete karşı böyle bir zamanda isyan etmekle &lemi İslâm nazarında mes emi M bir işe girişmiş olacağı için ni büyük bir siye ee te kabül etmesi lâzımgeldiğini ileri sürerek mutlaka ne için cidale a- tıldığını bilmek istediğini söylü- yordu. Şerif Hüseyin İngiltereye şöyle yazıyordu: “Sırf Araplarla o meskün olan Halep, Humus, Hama ve Şam mın- takalarının Fransızlar tarafından işgali Arapların mutlaka kıyamma sebebiyet verecektir. Fakat bu maada şimali gar. hududu tanzim ettikten son- ra Araplar benim ( teklif ettiğim bududu kabul edeceklerdir., , İngilizler ise Şerife (£ şu cevabı veriyorlardı: “Mersin ve İskenderun mınla- kalarile Şam, Humus, Hama, Ha- lep garbindeki Suriye arazisinin Arap ekseriyetini hâvi olmadık. ları cihetle bu mıntalaların nazarı tetkike alınan tanzimi huduttan hariç tutulması lâzımdır. Balâda zikrolunan tahdidattan maada Arap rüesasile aramızda mukarrer olan itilâfta ısrar edilmi. yecek olursa hudu'ların şekline muvafakat ediyoruz. Büyük Bri- tanyanın Fransız menaflini renci- de etmiyecek bir surette serbesti- yeti haiz olan arazisinin bir kıs nda hükümeti metbuamdan âti- d ikredeceğim teminatı ver- meğe mezunum: “Büyük Britanya balâda ( zikrolunan tahdidat ile Mekke Şerifi tarafmdan gösteri» len muntakalarda Arapların muh- tariyetini ve hudutlarını tanımağa ve kendilerine yardım etmeğe ha- zırdır.,, Şerif Hüseyin 5 teşrinisani 1915 de verdiği cevapta Mersin ve Ada- manın zikrolunan mıntakadan ih- muvafakat ettiğini, fakat mıntakaların bilhassa Beru- a İsrar ettiğini yazıyordu. ı bm 1916 ise Şerif Hü- seyin Fransız — İngiliz ikilâfına halel getirmemek için Cebelilüb- pandaki yalaka harbin hita. mında tekrar talep edeceği kaydi- le sarfı nazar ettiğini bildiriyordu. İngilizler ise (o Fransız — İngiliz itilâfının harpten sonra da devam edeceği cevabını veriyorlardı. ya Hüseyin İngilizlerin bu ha- reket tarzlarını bir türlü hazmede- miyordu. Csbellibmammz Berut- Ondaki gafletin derecesine bakı- nız. İngilizler o sırada onu ayak- Javdırmak için o (bütün şeraitini bilâkaydüşart kabul ediyoruz) de- selerdi, demek ki o buna inanacak- tı. Beynelmilel vaziyetten bu de- rece gafil olan Şerif Hüseyin işte nihayet bu gafletin cezasını çek- miştir. Senelerdenberi Arabistan için yranaların, İngilizlerin besledik- eri emelleri bilmesi | lâzrmgelen bu adam (büyük Arabistan ii e ratorluğu) sevdasile şaşırmış yaa ını bilmez bir halde Or manlı vin İngilizlerin harpten galip çıkarak kendilerine iltihak etmediği için Şerif Hüseyini Mekke emaretin. den atmaları ihtimali o ise,bu,ni- hayet gene olmadı mı? Harbi u- yaumi bizim mağlübiyetimizle ne- ticelendikten pek az sonr | Şerif Hüseyin gene Mekke emaretinden 9 İLE il sırf İngilezlerin arzularile atılmış değil midir. Şerif Hüseyin devle- tine âsi olmadan harbi geçirebilir, ve nihayet Kıbrıstaki menfası ye- vine İstanbulda hür ve alnı açık son nefesini verebilirdi. — Ya oğulları, denebilir, böyle olsaydı, Şerif Faysal İraka kıral olabilir mi idi? Evet bu ihtimal varittir. Fakat bubun için şu cevap verilemez mi? — Şerif Hüseyin, nân ve nimeti- le perverde olduğu bir devlete en müşkül zamanında isyan ederek Mekkede kayalardan Türk nefer- lerini fırlatıp atarak, parçalatarak başladığı ve birçok masumun ka- nının ıma sebep olduğu is- yanı yapmasaydı da hiç olmaz'a bekleseydi, harbin alacağı şekle in- tizar etseydi, o zaman İng lizlere iltihak etseydi oğullarının kırallı- ğını gene temin etmiş (olmaz mı idi? Şerif Hüseyin cehlinin, hırsmın, gafletinin kurbanı olmuştur. Tarih onu bazı! m zanm.tti- ği gibi hattâ, (Arap milliyetper- verliğinin lideri olarak isyan bay- rağını kaldırmış bir adam) diye de kaydedemiyecektir. Çünkü onda böyle bir büyüklük görebilmek de mümkün değildir. Şerif Hüseyin (devletine karşı kıyam ederken, bu kıyama sebep olarak şunları sayıyordu. 1 — İttihat ve Terakki fırkası mevkii iktidara geldiği gündenbe- ri memleketi o kadar fena idare etmiştir ki devlet birçok arazi ile bütün nüfuz ve haysiyetini de za- yi etmiştir. 2 — Bu siildare yüzünden zu- hura gelmiş olan birçok harici mu- harebat esnasında ahali, bilhassa Hicazlılar o kadar büyük fakrü 66- falete duçar olmuştur ki evlerinin kapılarını bile ( satmağa mecbur olmuşlardır. 3 — Bununla iktifa etmiyerek ahkâmı İslâmiyeye riayetten sarfı- nazar etmişlerdir. Meselâ İstan- bulda hükümetin ve şeyhislâmın gözleri önünde intişar eden (İcti- beg emme ismindeki bir risalei mevku- 'ahrikâinat efendimiz hakkın- ie ikindi mutadenin kabul et- 'miyeceği bir dil kullanmağa cüret etmiştir. miyenin tadil etmek lâzım geleceğine dair mütalea dermeyanmdan çekinme- miş ve mali mevruse erkek ve ka- dın varislerin mütesaviyen iştiraki lâzimgeleceği ictihadında bulun muştur. b kkk dit ettiği gil kendi başmabeyin- ile hazinci hassa mazarını biz. yet ler düşerek hükümetin Enver pa- perma ielman ka di inhisarında olduğu anlaşılmış ve bunlar devleti istedikleri gibi i- dareye kendilerini mezun saymış- Uzak Şark İmparatorları ie Mançukuo imparatoru Mikadoyu ziyrete gidiyor HSINKINO, 2 (ALA) — Manço imparatoru ve maiyeti Japonyaya git mek özere hareket etmişt: . İmpaı tor Dairen'e kadar hususi bir gidecek, orada, bir Japon zırhhsma binecek Yekehama'da karaya çıka - caktır. Mikado ile imparator arasın - da ilk buluşmı 6 Nisar ohsaktır, Renodel öldü i PARIS,2 (ALA.) — Fransanm ta - nınmış sosyalistlerinden Bay Piyer Renodel ölmüştür. İtaiya - Habeş i Görüşmeleri Habeşler Cenevre, Paris veya Londrada yapılmasını istiyorlar CENEVRE, 2 (A.A.) — Habeş hü kümeti, Uluslar kurumuna İtalya - Ha beş görüşmelerinin Cenevre, Paris ve- ya Londrada yapılması için yeni bir | teklif notası vermistir. ROMA, 2 (A.A.) — Italya hükü- meti, Habeşistan ile münakid munhe denin derpiş ettiği bilümum vessiti he- nüz kullanılmamış olduğundan ulus - lar kurumunun müdahalesine mahal olmadığı tarzındaki nokta nazarın - da tarar etmektedir. Litvanya A'dırış etmiyor Bir Alman gazetesine göre Memeiden harp doğabilir BERLİN, 2 (A.A.) — Sir John Si- monun Memel kanupu esasini zümen altnda bulunduran devletlerin Kovno daki teşebbüsleri hakkında yaptığı beyanatlan bahseden çazetelör, bu teşebbüsün bir semere vermedi; kay dötmektedirler. Memel direktuvarı, ik» #der mevkiinde kalmakta ve tazyik devam etmektedir. İdam mahkü rar, sanahediziin kalöeğreMi Mesele, değil, fakat sistematik bir şekilde ihlâlidir. Binaenaleyh, Litvanya”tiya- setinde cezri bir değişiklik lâzımdır. Bu da devletlerin müdahalesi ile kabil dir. (Börsen Çaytung) gazetesi, zâ - min devletlerin daha şiddetli bir - dahalesini istemöktedir. Zâminler ara harb tehlikesi doğuracaktır. (Börsen Çaytung), bu tehlikeli za- manda Kovno ile bir ticaret anlaşma- " vi yapmağa çalışan Arasturyanın has takbih amam Bir tersanede Büyük yangın Seksen kişi öldü, örfi idare ilân edildi ŞANGHAY,2 (A.A) — Dune Şunpao gazetesinin yazdığına göre Mukden tersanesinde 30 Mart günü bir yangın çıkmış ve 80 kişi ölmüştür. Yanırın biz kazanın patlamasından çık mıştar. Yanım iğe hamlolun- #naktadır. Orfi idare ilân — edilmiş ve Tersane müdür muavini ile birçok a - mele tevkif olunmuştur. —— e Muhaliflere iş yok ATINA, 2 (Milliyet) — Muhalif - lerin en ileri gelenlerinden Ziraat Ban kası umum müdürü Kondikas azledil miştir. Yeni ökonomi bakanı ATINA, 2 (Milliyet) — Divanı barbin verdiği İşüküm üzerine hâlim- leri tebrik ettiğini gazetelerin yazması üzerine kabineden çekilen Maliye Ba- kanı le başbakanlık müsteşarlığına eko- nomi müsteşarı Helmis ile sabık mü- nakalât müsteşarı Çaldaris'in tayin 0- dil-cekleri satar. Adriyatikte fırtınadan boğulanlar ROMA, 2 (AA) — Adriyeik de nizindeki son fırtınalar neticesinde öl lerin adedi 32 ye varmıştır. ekme İl Balonla 10 kilometre yükseğe VARŞOVA, 2 (A.A.) — Yüzbaşı Bursineki, serbest bir balonia bugün yaptığı bir uçuşta 9,625 metreye kadar çalmıştır | Fransız filosu Manevraya çıkıyor Manevraya" iki iki filo birden iştirak edecek PARIS, 2 (A.A.) — Fransız fi. losanun büyük manevraları mayıs bidayetinde Zibralitar ile Asor &- daları arasında yapılacaktır. Bu menevralara birinci ve ikinei filo « iştirak edecek ve ikinci filo en son sistem iki torpito ile takviye edilecektir. Manevralardan sonra bütün filo Fas sahillerinde topla - nacaktır. Stresandan da bir şey çıkmıyacak | !Musolini yeni görüşmelerin yeni bir devre başlangıcı olacağına inanmayor ROMA, 2 (A.A.) — (Popolo d'ita lia) nın başmakalesinde Bay Mussoli- Lu ei yazıyor! 'Her vakitli varsanlar (hayal - e ai bir kere daha yapılmak ü- zeredir. Mübalâğa edilmiş olan bu nikbinlik şarabına bir parça su kat - mak muhakkak lâzımdır. İtalyanla - rın müstesna Varsanlara kendilerini bırakmaları doğru değildir. Çünkü in kisar kadar insanın gayretini kıran rupanın politik ve diplomatik yani bü yük varsanlara yer olmağa gayri mü- o bir hava içinde yapılacağını te - barüz ettirmek istiyoruz. Acumun ü - mid ve menfaatlerinin gelecek Stresa konferansına müteveccih olması anla- labilir, fakat Stresa'nın yeni bir dev renin başlangıcı olacağı kanaatinden 'doğan mevsimsiz bir heyecan mevcud olmamalıdır. Buy Mussolinin yeğeni diyor ki ROMA, 2 (A.A) — Duçenin ye - eni Bay Mussolini © tarafndan 2 olunan Popolo d'ltalin gazetesi, toplanacak olan Stresa kon fara hakkında yazdığı bir yazıda di ” azizlerin Berlinde yaptıkları t- tikşafların muvaffakıyetsizliği üzeri » ne Siresa konferansına büyük ümid « İlerle başlamaktarır. Bazıları Siresn kon foranımın dünyaya nihayet selâmeti getireceğini düşümmekledir. Fakat bu mübalâgalı mikbinkik şarabına bir mike dar su katmak lâzm geliyor. İtalyan lar büyük hayallere kapılmamalıdır - lar. Böyle söylemekle daha şimdiden Siresa konferansının. i âzltmak istemiyoruz. Yapmak istedi- gimiz, ba bugünkü Av - rupanın syasal, diplomatik ve askeri mevkiini mahafili arasındaki tir. Halbuki bu mahafil, nihai ve mü- kemmel sureti haller ümi ye müsaade etmemektedir. Eğer. Sire. ü iyi neticeler verir ise Dançig 7 rm dönmek isteyor BERLİN, 2 (ALA) <— Alman let barat bürosundan: Dançığ mıntakası kanun: n den hiç bir menfaatları olmadığını söy lemiştir. Dançiğ, serbest şebri hayati menfasilarını nazarı itibara almasma intizaren, Polonya ile iyi münasebet- lerini muhafazada devam edecektir. ki yalanları da mahküm etmiştir. İsviçre Almanların kaçır- dığı gazeteciyi istedi BERN, 2 (A.A.) — İsviçre hükü - meti, Almanyaya verdiği bir nolada, Nazi aleyhtarı olup (İsviçroden kal < dırıları ak Almanyaya götürüldüğü) id din edilen Alman gazeteci Jakob'un Ispanyada kabe kurulamıyor , MADRIT, 2 (A.A) — Çiftçi par tariyet esasını haiz bazı şernit koymuş olmasıdır. a ei Başba- kan Bay Lerruuyu sezdine ağırı. İspanyol kabinesi MADRIT, 2 (A.A.) — Bay Velas- ko, kabineyi ilde il ilden vazgeçmiştir. Reisictimhur, Bay Lerrouz'yu tekrar lr ta be Fransız başvekilinin sözleri Fransa müdafaa tertibatı almak mecburiyetindedir Fransız meclisi toplantılarına nihayet verdi, hükümetin tedbirlerini alkışlarla karşıladı PARİS, 2 (A.A.) — Havas Ajansı bildiriyor: Başbakan Bay Flan- den, mebusan meclisinin tatili dolayısiyle hükümete tam bir itimad gös- terilmesini istiyen beyanatı sürekli alkışlarla karşılanmıştır. Almanya - nın silâhlanması hakkındaki Alman tebliğinden “Alman ordusu, ihtiyatların çağırılması, askeri tayyarecili- demiştir bahseden Bay Flanden ğin tesisi ve kabili sevk balonlara karşt müdafaa tertibatının alınması ve evvelce ilân olunan 36 fırka haricinde topçu teşkilâtı vücuda gelirilme - siyle itmam olunacaktır. Hükümet, şunu çekinmeden söyler ki, Fransa, bu ordu karşısında, müdafaa tertibatı almak mecburiyetindedir. Ve bu- na askeri tedbirlerle ve barışın idamesinde alâkadar olan diğer devlet- derle yapacak askeri mukaveleleri e muvaffak olacaktır. Derhal alır * ması İğzimgelen tedbirlerden başka, Fransız ordusunun teşkilâtı yeni - leştirilecektir. Hükümet, her nevi ahvalde ulusal müdafaayı temin için vazifesini yapacaktır. Bu sebebten eğer memleketin emniyetini muhafa- za için uzun ve büyük gayretler sarfına mecbur kalırsa efkârı umami - ye bütün soğuk kanlılığını muhafaza etmelidir.., Bay Flanden bundan sonra mali meselelerden bahsetmiş hazine va- ziyetinin iyi olduğunu bildirmiş ve altın esasının muhafaza edileceğini bildirmiştir. Bundan sonra, meclis, hükümete itimad beyan etmiş ve yir- mi sekiz mayısa kadar içtimalarına nihayet vermiştir. Kım'erin parmak iz eri alınacak ANKARA, 2 (Telefonla) — Emniyet İşleri Umum Müdürlüğü bir gelir ve salâhiyet kanunu projesi hazırlamıştır. Bu lâyikamın bir ea - na göre kaçakçılık yapanlarla hırsız ve serserilerin de polis tarafından parmak izi alınacaktır. Ankaraya dün kar yağdı ANKARA, 2 (Telefonla) — Bugün şehrimize sabahtan öğleye ka dar fasılasız kar yağmıştır. Öğleden sonra bir müddet hava açmış isa de akşam üzeri tekrar kar yağmağa başlamıştır. Şehir beyazlar içinde- dir. Beriindeki Türk heyeti dönüyor ANKARA, 2 (Telefonla) — Türkiye - Almanya arasındaki ikti - sadi işleri görüşmek üzere Berlinde bulunan heyetimiz ayın on beşina doğru Ankaraya dönmüş bulunacaktır. Zonguldak limanında |(Japonyaya bir mütehassıs kömür yükletme işleri ANKARA, 2 (Telefonla) — Bakan- kabul etmiştir. — Bu kararnameye göre gönderiliyor ANKARA, 2 (Telefonla) — Ekono- | e Zonguldak limanında mihaniki sette | İkinci İnönünün yıldönümü A YA biri münhasıran y memleketlere ihraç olunacak kirizise kl eğecek, diğer vinç ile, seri yükletme âleti, mem leketiş erfolunan kömürlerin taken. Devlet eler ve limanlar ida- resi için kömür almağa gelen vapurlar vinç ve seri yükletme âlebinin ilk bo- talışında diğer vapurlara tercihan 3 - mür yükleyebileceklerdir. Ankara hususi idaresinde ANKARA, 2 (Telefonla) — Anka ra hususi idaresinde 25 lira esli maaş- k bir ayniyat muhasipliği ihdas edi - mektedir. Küçük san'atlar ve esnaf için kanun ANKARA, 2 (Telefonla) — Yüksek iktisat ve meclis bürosu — önümüzdeki toplantısında görüşülecek işler halekım- da hazırlıldarına devam etmektedir. Bu İl aranı Küpü Gale ve ea balıkımda bir kanun projesi dö vardır. Meclisin toplanma tarihi henüz tes pit edilmniş değildir. Çocuk esirgeme kuru- munun yardımları ANKARA, 2 (A.A.) — Çocuk Esir. geme kurumu genel merkez (o 16 mart 835 larihinden 1 nisan 935 tarihime kc dar 1595 çocuğa yardım etmiştir. Bunlardın 320 hasta çocuk ve anne genel merkezin polilliniklerinde mmaye- e ve tedavi edilmiştir. . Diş muayene | evinde de 897 çocuğun dişleri muayene ve tedavi edilmiştir. | Süt damlasından her gün 165 çocu- ğn 1284 kile yekün olarak bedava süt | tevsi edilmiştir. Fakir talebeler için açılan aşbaneler ve 206 çocuğa li ipe yemeği vo. Yardım için müracaat eden yedi ço- | gin a ie yapılmıştır. Gümüşhanede ilkmektep mualimlerine konferans GUMUŞANE, 2 (A.A) — Maarif müdürlüğünce ilk mektep muallimle - , KONYA, 2 (A.A.) — Halkevinde ıştar. ADANA, 2 (A.A.) — Inönü zafe- rimizin yıldönümü dün de zem gin bir programla za Konya belediye büdcesi .KONYA, 2 (A.A.) — 935 yılı be- lediye bütçesi hazırlanmaktadır. Bütçe nisan içinde toplanacak olan şehir mec Mart ayında belediye mezbahasım da 529 baş hayvan kesilmiştir. o Mart kış münasebetile en az et kesilen ay lardan birisidir. Cenub Amerikasında barış ASSOMPSLON, 2 (A.A.) — Parli entonun. hur Kp demiştir ki: '— Bolivyanın Şakoyu fethedemiyo- ceğine kaniiz . Her şeyden önce gere- ken muhasematın tatilidir. Göringin yeni vazifesi BERLİN, 2 (A.A.) — General Gö“ dünden itibaren Bu münasebetle dün Berlin civarın- da Doeberilz meydanında bir askeri nümayiş yapılmıştır. Yeni bir tip tayyare LONDRA, 2 (A.A.) — Bir ingiliz > makliye şirketi, uçarken karaya i- Faz kanatları ki inik tek satıhlı tayyareler kullanma” başlamıştır Amerika âyanına bir 1avsiye Me yeri nl 2 (A.A.) — Yübam cı devletler arasında bir harp zuhur ettiği takdirde, silâh ticaretini tahkik komitesine yapılan bir tavsiyeye na- zaran Amerikanın silâh ve mübinmat ihracatına amhargo koyması ve sanayi beee eğlen retinin muntazam kontrolu altında bu- lundurması lâzimdir. Bu tavsiye, âyan meclisine gönde- © rilen raporda münderiçtir » J