30 Mart 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 6

Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu Listenin neşrine devam ediyoruz 1 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği Calâmeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında sırası ile uzmanlarımı- zın (mütehassıs) yazılarını gazetelere vereceğiz. 2 — Yeni konan karşılıkların iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştur. 3 — Kökü türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş ve kullanılan şekilleri ri alınmıştır: Aslı ak olan hak, aslı ügüm olan hüküm, türkçe #ransızcaları “çek” kökünden gelen şekil gibi. Böd — Yel » sdban — Yelken ade - — den sonra — (Fr.) Aprös Örnek; Badelmevt — Olümden sonra Badehu — Sonra — (Pr.) Puis, et puis Büdi — Sebeb ÇT. Kö) Büdire — Koran, zorgeçit (Bak: akabe) Örnek: Bu badireden de kurtulduk — Bu korandan da. kurtulduk. Büdiye — Çöl — çFr.) Dösert Bazal — Koltuk Örnek: Ziri bağalde — Koltuk altın. da Bağteten — Ansızın baği (Bak: Asi) — Azıyan — (Fr) Revoltâ, rebelle Örnek: Buğiler derdest edilerek ce - salarını gördüler — Azıyanlar yaka ianarak cozatarını gördüler, Bâh (şehvet) — Kösme — (Fr.) asci vit, örotisme Baha — Pnha Beha — Güzellik har — Bahar (1) — (Fr.) Printempa öznel — (Pr.) Erötigve, por- Bographigue Örnek: Bhi eserler adâbı umumiye ye muhaliftir — Kömnel izerler ütsal törüye uymaz. Bahil — Cimri yan) — Açık, apaçık, Ornek: Okuyup yazmanın taanımi mü terakkinin alâmeti bâtiresilir — Okuyup yazmanm yayılması ilerle- menin apaçık belde; Baka, trtuyasak, e gr —o. Seşmek — (Er.) Parler Öruek; At yarıyarında bahis tutu - şanlar — At yarışlarında öceşenler — Deniz Bahren — Denizden, deniz yoliyle Bahri — Denizsel — (Fr.) Maritime Örnek: Bahri vesaiti nakliye — De Dizsel taşıt Bali mali © Ökmn > ÇE) Ordan Baha — Ayıt — (Fr.) Propos, güestinn Bahse (tutuşulan bahis anlamına) — Bahsetmek — Ayıtmak — (Pr) Parler, r Örnek: Son Kamutay seçimlerinden ayıtan gazeteler — Les journaux gul parlent des nouvelles #lectione, my — Büğşetmek — (Fr.) Faire » babş — Veren Ornek: Payda veren — Paidebahş » babşü — Veren Ornek: Sevinç veren — Meserret - bahgi Bahşiş — Bağşiş — (Fr) Pourboire Baht — Bahıt (T. Kö.) Bahtiyar — Bahtiyar (Bahtı yar) — (Fr.) Heurcux Bahusus — Hele, yalnız — (Fr.) Sur- tout, partiçuliğrement Ornek: Bütün meselelerde, bahusus iktisat meselelerinde azami itina lâ- zımdır, — Bütün sorumlarda, hele ökonomi sorumlarında coğay özen gerektir, Baid — Uzak, irak Bale — Sebeb Bik — Korku Baka — Kalım — (Pr) Perpdtult€ Balay Kaka — DE) Les rettes, selde Bâki (Bak: Lâyemut) — Kalız — (Fr) mnortel Bâki — Geri, geriye — (Fx) Reva Örnek: 1 — Bâkisi düruğu biniha- yet — Gerisi bir sürü yalan. 2 — Beş- Bük (Bükâ'dan) — Biki kalmak — Artamak — (Pr.) Sur- vive Gemi battıktan sonra arta- arasında buldular — Apr€e le ei yle Kal İğ el değmemiş, li e) ye toprak — Terrain ved İİ (non cultivâ). El değmemiş konu (mevzu) — Un sujet vierge. Balta girmemiş orman — Fortt vierge bal Bükire — Kız, kizoğlankır — (Fr) Vierge, pucelle Bakiye — Artık, kalıntı — (Fr.) Solde, reste Bül — Gönül — Kanad Bölü — Yüce, üst, yukarı — (Er.) Haut, ae dessus Ornek: Yüce boy — Kaddi bölü — Haute taille. Başının üstünde — dolaşan — Bilâyi serinde dolaşan — Au dessus de sa töte Küğıdin yukarımı (bilse) — Ze haut malı — Öyle yüksekten atanları ku- lak asmamalı. Böliğ (Reşid) — Ergin — (Fr.) Mür Biliğ olmak — Ermek, erişmek, var - mak — (Pr.) Atteindre, mürir Örnek: 1 — Sinni yirmi beşe bâliğ oldukta — Yaşı yirmibeşe erdikte. 2 — Memiye başlıyalı beri geçen zâ- man iki aya böliğ oldu — Çalışmaya başlıyalı geçen zaman iki aya vardı. Balin — Yastık 'Bâliş — Yüz yastığı Bam — Dam, çatı Büni — Kuran, kurucu, yapan — (Pr.) Bitisseur Örnek: 1 — Türkiye Cümhuriyetinin bânisi Atatürk'tür — Türkiye Cu - ran Atatürk'tür. (Fe.) Banlicuc banliyösli pek gü- yyendir — İstan- öresi pek güzel köşklerle süs- enmmiştir. Bap — Kapı Bap — Bölüm — (Pr.) Chapitre Örnek: © Bu eserde dört bap vardı her biri diğerinden mühimdir — izerde dört bölüm vardır, her biri öte- kinden önemlid | Bap (Husus) — İş, yol, konu, sorum, şekil, yön, balım, için, üzerine — (Pr.) | Cas, afiaire, maniöre, sujet, propos İ Örnek; Bu bapta ne düşünüyorsu - nuz? — Bs iste (yönde, konuda, s0 - rumda) ne düşünüyorsunuz — Bu- | e, bu iş için) me düşü- | ? — Gestce guc | vous pensez â ce sujet (â ce propos), 2 — Size ne (hususta) yardım ede - bilirim? — Size ne yolda (ne şekilde, nasıl bir işte) yardım edebilirim? — De guelle maniğre puis-je vous ötre utile dans cette aflaire? Bar — Yük Bir — Yük Örnek: Bu bârı girana tahammül için — Bu ağir yüke dayanmal için. bür — Yağı — saçan, serpen Örnek: Bolluk sacan — Feyzbâr Bürün — Yağmur Bârid — Soğuk Berd, bürudet — rule Soğ: Örnek: 1 — Aramızda bürüdet has oldu — Aramıza soğukluk girdi ? — Havadaki bürüdet tezayüt edi - yor — Havanın soğukluğu ortuyor. Örnek: Kesilmiş koyunların etlerini müberridde muhafaza ederler — Ke- silmiş koyunların etlerini soğutmaşta saklarlar. Tebrid etmek — Böridüne — Soğukça, soğuk Örnek: Niçin bana böyle bâridâne mu- amelede bulunuyorsunuz? — Niçin bana böyle soğuk (soğukça) davra - Miyorsunuz? mütebâriz — Belirgin Örnek: Bu işin böyle olduğu belirgin- dir (bârizdir). Tebarüz Bâs (Bâsü badelmevt anlamına) — Di - rilme — (Fr.) Rösurrection Basar — Göz, görme — (Fr.) — Oeil, vve Bâsma — Görem — (Pr.) La vue Örnek: Bâsrra havassı hamstenin en mühimlerinden biridir — Görem, beş duyunun en e biridir. — (Pr.) Prövoyance Örnek: Delen, devlet adamlarına gok lüzumludur — Öngörü devlet a- iretlir — lü Örnek: Siyasi âlemde basiretkâr ol mak lâzımdır — Sıyamal acunda öngö- rür olmak gerektir. Basit (Sade anlamına) — Basit (T, Kö.) — (Pr.) Simple Basit (Gayri mürekkeb anlamına) — Yalın — (Pr.) Simple | * Örnek; Basit ve mürekkeb cisimler — Yulmç ve katınç cisimler — Başbuğ — (Pr) GE n Örnek; Türk ordularının Başkuman- danı, Atatürk'tür — Türk orduları - nın Başbuğu Atatürk'tür... Başkumandan — Başkomutan — (Pr.) Cornmandant en chef Örnek: Şarktaki orduların Başkuman- danı — Doğudaki orduların Başkomu- tanı, Kumandan — Komutan Kumanda etmek — Kamutmak Bataet — Ağırlık, o yavaşlık — (Pr) Lenteur Örnek: Bu iş bu kadar batactle yürü- mez — Bu iş bu kadar yavaşlıkla (a- #irlıkla) yürümez. Bataet göstermek — Yavaşımak, ağırlık —(Fr.) Montrer de la lentcur Örnek: ie rinizde bataet gösterme - yiniz — İşlerinizde yavaşımayınız (a- girik elimi Bati — Ağır, yavaş — (Fr) Lent Bütıl — Çürük, boş — (Tr.) Fanx, ab- ime Örnek: O adam, benli hakkımı iptal Pe O adam, benim hakkımı çürüt- Bi mn palm ip iz — Bu dilekçenin pulun vu şürütünüz. Bütil itikmd — eşime LİE im am eroyance | trik lambası görülmüyordu. Hisar hal » MİLLİYET CUMARTESİ 30 MAR avon AYLAR | Kari kekturla BE | Anacoiuhissr sokakıarı ne zaman aydın anacak? Anadoluhisardan bir — okuyucumuz yazıyor: Bir buçuk senedenberi Anadoluhise- rma elektrik geldi. Fakst daha düne ka- dar Hisarın sokaklarında bir tek elek « kinin müteaddit müracastlrı üzerine ne İse iki adet sokak lambasmın biri is- kele meydanma, biri de Göksu âbidesi üzerindeki köprünün bir ucuna dödldi. Yani iki Iâmba ile Hisar aydınlatıkdı. Duyduğumuza göre hazirandan sonra om sekiz limba daha ilâve edilecekmiş. Bu on sekiz lâmba üç sokağa bir tane bile konsa yine yetişmez. Hisarlılar da kendi sökelelarimin adamakıllı aydınlan- masını isterler, Örnek: Bâtıl itikadi larılara ecımalıdır — B: larıp kalanlara acımalır ku birleşiyor — Dördüncü göbekte (ku- | £ şakta) dedelerimiz birleşiyor. Batm — Karın — (Fr.) Ventre Bütm — İçyüz — (Fr.) Interne, inte rieur Örnek: İşin zâhirine değil, bâtmuna bakmalı — İşin dış yüzüne değil, iç yüzüne bakmalı. Bötmi — Gizdem — (Fr.) Rsotörigue Bâyi — Satan, satıcr — (Fr.) Vendeur, marcband Örnek: Alanlarla satanlar anlaştılar — Les vendeure et les geheteürs ee sont (Fr.) Gu Bazi Kimi, bira, bie il ni sm — (Fr.) Çaelgne (5) Büziçe — Oyuncak — (Fr) jovet Bizu — Pazı — (Vir.) Biceps, bras Büzubend — Pazbağ — (Pr.) Amulette aktach€ an bras, brassard Becâ — Yerinde Nübeca (Nâbemahal) — Yersiz Becayiş — Almaş — (Fr) Permutatlon Örnek : İki memurun becayişi tasvib edildi. — İlki işmenin almaşı onandı. Bod — Kötü, çirkin Bed'endiş — Kötülük düşünen — (Pr.) Malveillant Bedahet — Besbellik — (Pr) Evidence muvacehesinde diyecek sözüm kalmadı — Bu besbel- lik önünde diyecek sözüm kalmadı. (Bak: bilbedahe) — Tasar. “., Bedhi — Besbelli — (Fr.) Evident Bedasıl — Soysuz — (Fr.) De basse oris gine Bedavet — Göçebelik — nomade Batbaht — Bahtsız, kötübahıt — (Pr.) Majheureux Bedhin — Karamsar — (Fr.) Pessimiste Grek Bedbin olanlar, her şeyi ka » (Pr) Viede ranlık görürler — Karamsar olanlar, her yeri karanlık görürler. — Karamsarlık — (Fr.) Pessi- sela Örnek : Hiç bir işte bedbiniye düşme- melidir — ai işte karamsarlığa düşmemelidi, Beddua — Men: (Pr.) Malâdiction, Anathöme Örnek: Ana baba bedduası almaktan içtinap etmeli — Ana baba ilencine uğsamaktan korunmalı, Bedel — Karşılık — (Er.) Contrevaleur “ Örmek: Senin verdiğin am karşılık (bedel) sana bir kılıç veriyorum. Bedel (Esman anlamına) — Tutar giyme Örnek: Bugün bava mütebeddil — Bugün hava değişken. Rea vi Örnek: (B) ile (P) harileri arasmda ber vakit değişki olabilir. Bedel olarak — Yerine — (Pr.) Ala place de, en remplacement de Beden — Beden (T. Kö.) — (Fr.) Corps (4) (Burhan: Katı) bu sözü Çin'de | bir putgedin ve Türkistan'da bir ateşge- din adı diye gösteriyor; kelime Türk kaynağından gelmedir. (2) Fransızca “inter, önekinin dili. mizde karşılığı olan bu “arar,, öneki hak- kında da ayrıca yazılacaktır. Ulus gazetesinin düzeltmesi Kulavuzun birinci sayısında ilk sayı” fanın dördüncü sütununda 19 uncu sa - tardaki (Adli) sözünün” karşılığı olan (Tüzel) den sonra fransızca olarak (jü- dicisire) yazılacaktır. Hukuk terimlerinden yâzı dilinde her zaman kullanılması gerekli olanlar için H harfinde (hak) ve (hukuk) ke- Hmelerinde toplu karşılıklar gösterile - cektir. ii Kılavuzun üçüncü sayısında, birinci sayıfanın dördüneti sütununda 17 ve 19 uncu satırlarda (esli) ve (asliyet) söz- eri karşısındaki türkçe karşılıklar (öz- gün) ve (özgünlük) olacak iken yan- yi Gözgül) ve e Milli takım oyuncuları | şer dün gene çalıştılar Süleymaniye birinci kümede kaldı Süleymaniye - Anadblu dünkü karşılaşmada Dünün mühim sayılacak spor hâ- diseleri Taksim stadında milli takı - mn egzersizile Şeref stadında Süley- maniye - Anadolu arasında yapılan terfi müsabakasıd. Esasen birinci kü Süleymaniye ile ikinci küme birinci- «i Anadoluya ber sene nasip olan bir heyecan vardır. O da bu terfi müsa- bakasıdır. Süleymaniye ile Anadolu terfi müsabakalarmı yapt lar ve Sü- leymaniye 2 — 1 galip gelerek ken- disi birinci kümede kaldı, Anadoluyu da gene ikinci kümede bıraktı Taksim stadındaki milli takım ©g- e © sonuncusu mutat zersizine gelince, ingiliz anirenorun telim hakemliği altnda yapılan bu müsabakası, kabul edelim ki, $ ye kadar yapılanların «n dö — Muhtemel ae tak şöyle teşkil edilmişti: Avni (G. 5.) Ikinci devrede Hüsam (F, B.) Yaşar (F.B.) O Faruk (Güneş) Feyzi (B.) Lütfi (Vefa) Esat (F. B.) Rebii (Güneş) o Salâh (1 5.) Rasih (Gücmş) Muhteşem (Vefa) Niyazi (F.B) Güneş - Istanbulsporun geri kalan oyune in müteşekkil muhte - Wi: Corceviç (Güneş) Mahmut (1. 5.) © Asım (Güneş) Fahri (1. 5.) Hasan (L 5.) Rıza (Güneş) Enver (1, $.) (İsmail Çi, 5.) Necret (Güneş) İsmail (Güneş) O) Şefik ağ nm ge YE İ fak olmadan her ikisini (o marke emeğe çalışıyorlar ve muvaffak © olamıyorlar. Halbuki muavinler ve müdafiler biribi- rile anlaşarak kendilerine en yakın bu- Tunduklârı oyuncuyu marke etmeğe ça- lışmalıdırlar. Esasen maça çıkmadan ev- vel, müdafi ve muavinler İcimi tutacak- ları hakkında aralarında anlaşırlar ve 0- na göre hasmı taksim ederlerse çok smu- valtak olurlar. Meinei bir wesele de oyuncuların biri- birlerinin yerini tatması meselesidir. Me- pas veremiyecek vaziyette olan bir müdafi ilerlediği zaman diğer bir oyun- cu mutlaka © onün yerine geçip yerini doldurmalıdır. Muhacimlere gelince; açıklar derhal ortalamalığırlar. Açıl topu ayağında ne kadar fazla tutarsa İcarşı taraf oyuncu- ları e kadar yer tutmağa vakıt bulurlar. Iç muhacimler pas vermekte geciki - yorlar, Bir de topu kaptırınca bırakıyor- İar, Halbuki süraile pas vermek ve topu kaptırınca tekrar atmak için uğraşmak İzemdir. Iç muhacimlerinin bir hatası da nere- ye pas vereceklerini — belli etmeleri ve karşı tarafa ona göre yer tutmak imkâ- te girmesi, top ayağında iken fırsat kat'i değilken Bile gür çekmesi Tiz. Birr da favul ve hendbol meselesi gelir. Bir egzersizde buna ehemmiyet veril - mese bile oyuncuların mümkün olduğu kadar bu gibi küçük görünen hatalardan kaçınması Hzrmdr. R FOLisTa ur dışında Bir cinayet oldu. Gece Mi bir veni bir genç öldürüldü a dışında Silivri yolu deki bahçelerden Sallabaş Dimütriye if sö. bahçede bir cinayet olmuştur. G€“* &cç vakte kadar jandarma ve yaplığı araştırmalam rağmen katili mak kabil olamamıştır. Maktul Sallabaş Dimitrinin oğlu e dori'dir. Todori gece geç vakit babçö" ki havâzun kenarında dolaşmağa şık ve bu arada atılan bir tabanca İsi ile sağ memesi üzerinden vuru anlaşılmıştır. Cinayetin bir garaz neticesinde YAP' dığı tahmin edilmektedir. Ceset bugün morga nakl Tahkikata devam ediliyor. Wedivenle duvara çıkan Mrs Evvelki gece saat 1,45 te BO, caddesinde muallim — Feridusün numaralı evine bahçe ta 4 diven dayamak suretile bir hırs © miş, fakat Feridunun oğlu kef gördüğü için bir şey alamadan #X& | mıştır. Derhal polise baş | vurulmüğ ŞE bırsezın eşkâli tarif edilmiştir, Ez. kâl üzerine Rumelihisarh sapi” takımından Ozer oğlu Kâmil YAK?” Â. lanarak Feridunun oğluna he Hrrsızlık yapmak istiyen m Kâmil olduğu anlaşılmıştır. Bir bakkal “dükkânında Le i Dün gece Ramide bir bakkal ©, kânının kapısı kırılarak içeri miş ve çekmecenin içinde buluna”. lira kâğıt para ile 180 kuruş PO” para çalınmıştır. Rami jandarma karakel ke danlığı işe el koymuştur. H: halar yakalanmamıştır. e Çocuğa çarpan otomobil. Okçu Musa caddesinde yolün ” şi tarafına © geçmek istiyen İİ YĞ şında Ali isminde bir çocuğa, 2 Veyselin idaresindeki 2532 od otomobil çarparak yaralanmasın? bep olmuştur. Şoför ya) EKONOM! / Plâkda ihrac ediyoruZ : Gramofon plâkları da son , İ da ihraç eşyamız arasında başlamıştır. Bilhassa Türk ealiyeti . Lİ öm z uz alk; : İstanbulsporun dünkü toplantısından evvel merbahçe, Vefa, Bayhan. ve aGlatasaray Güneş ve la sporun gösterdik- leri bu varlık cidelen takdire değer . Ilk devrede Güneş ve Istanbul sopr muhtelitinin cidden canlı oyununa ve kalecilerinin fevkalâde kurtarışlarına rağ men milli takım nameztleri, birincisi pe- naltıdan Muhteşemin ayağıyle ve ikinci- si Salâhaddin tarafından olmak üzere iki gol yaptılar, Ikinci devrede Rasih, Muhüsşem ve ea srasile üç gol daha yapa - sayı o adedini o Beşe, oçi- esli, buna rakipleri penaltıdan ve Necdetin ayağ sile yeyâne penaltıdan ve Necdetin ayağı ile yegâne Bu çalışmadan sönra Güneş kulübü nün sporcular salonunda (toplanan iki taraf oyuncularına milli takım antrenö- rü kısa bir konferans verdi. Bu konferansın en mühim İsısımlarını bülüsa olarak naklediyoruzt Antrenör diyor ki: Kaleciler topu çabuk uzaklaştırmıyor. lar. Kalecilerin topu çabuk uzaklaştırma. | ları hem karşı tarafın yer tutmasına ma- | Bi olur, hem de vakıt kazandırır. İ Müdafiler mukabil tarafın hücumu 8s- | ari ya geri çekiliyorlar veya yerle - le beki la Hal 'Halbaki düşmem yün fe olduğu kadur uzakta karşılamak li- zumdır, Tehlike daima kaleden uzak bu- Tunmalıdır. Bu takdirde yeniden vaziyet almak için zaman ve imkân bulak ka- bildir. Yan muavinler iki hasım arasında du- 'rarak hiç birisini marke etmeğe muvaf. Disiplin meselesi de mühimdir. Yani oyuncular antrenmanlara bile tam zama- sında gelmelidir ve ferdi idmanlarda kaçınmamalıdır. Çünkü bir antrenörün gayreti oyun- cuları gerek ferden ve gerek memleket. leri eporu hesabıma yüleseltmeğe çalış- malıtan ibarettir. İstanbulspor kongresi istanbulspor kulübünün © kongresi dün İstanbul Halkevinde toplanmıştır. v Cumhuriyet gazetesinde görülen bir | havadis üzerine kulübün Güneş kulâ - bile birleşmesi mevzuu bahsolmuş ve bu hususta bazı müzakerelerden sonra ida- ve heyeti intihabma geçilmiştir. Ekseriyet olmadığından bu intihap iki hafta sonra yeniden toplanmcnk kon greye bırakılmıştır. Galatasaray Libertaz Viyanadan Fenerbahçe ve Güneş ta- kumlarile maç yapmak üzere Libertas is- minde bir takım geleceğini yazmıştık. Mermuniyetle haber aldığımıza göre ya pılan tekbif üzerine Galatasaray kulübü de Lübertas ile bir maç yapacak ve Fe- merbahçe, ANKARA, 29 (Telefonla) — Genç- bilği, Altnordayu 21 yendi izmirde lik maçları IZMIR, 23 (AA) — Buçün yapılan maçlarında Şi may Ter birl rilmek üzere plâk aknaktadır. Italya ve zeytinleri. & İtalya de Türkiye arasında İşle” göstermektedir. Çünkü kliring dolayısile Türkiye lehine 64 retlik bir fark yardır. Ba Sanli le Italya, ithalâtenr Türkiyeye 04 eacatı nisbetina çılarmağa El Bilhassa bu sene “ya eya ai 6 ki temenniyatın: kabul bei vb edilmektedir. ik Italyanların zeytinyağına olduğu ve bu ihtiyaçlarını Teketimizden Filistinin çıkardığı pe Filistin bu mevsim içinde ved portakal ihraç etmiştir. > dile ii, Bugünkü fiatlar düşüktür. Budapaşte sarı ; ücretsiz vize si 27 nisanla 13 mayıs a de yal may cektir. Bu parasız vizeleri kk em terilnesi gerekecek alan e eğe Da odası tarafından verilmekte ols © gi vesikası edinmek lâzımdır. di İzmirle İtalya arasın” kaldırılan postâ Pp? İzmir limanı ile e “aça haftalık postaları erimesi” 15 vi Günde bir şilep postası i Yıllık toplantılar düm