11 Şubat 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Her hakkı mahfuzdur. B yıgın iskelet, MİLLİYET PAZARTESİ YI ŞUl IT AŞBSTAYLI NM IHARİCİ HABERLER| Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDIM kimi birbirine girmiş, kimi bükülmüş Yemen, bu koca ülke Mehmedçik için budört duvardan farksız bir Kocam itiraz etmiş, f — Hayır, ben yapacağımı biliyo- rum, şimdi hepsinin ellerini kolla. rını bağlayın, dedikten sonra, ce- belin eteğindeki metrük bir bina- nm içine doldurmuş bu zavallıl ve emir vermiş; : Örün bütün kapıları, pencere- le Birkaç saat (o içinde hertaraf ö- rülmüş; bir çatı, bir zemin, ve dört duvar arasında bırakmış bu asker- leri... Ne bir katra ışık, bir damla su, ne bir lokma yiyecek... Ara sıra dışarıdan duvara kulak verir, can çekişen biçarelerin fer- yatlarını, iniltilerini | dinlermiş.... İşte kocam bu kadar zalim ve mer- hametsiz bir adamdı. Orada o ©- tuz günahsız asker bu şekilde can vermiş. Kocamın maiyeti kaç defa merhamete gelmiş te yalvarmışlar; — Günah, demişler, açalım şu kapıları, yeter bu çektikleri... Kocam, bunu söylemeğe cesaret edenlerden üçünü kılıçtan geçirmiş fakat zavallıları | salrvermemiş... O bina hâlâ öyle metrük ve kapalı durur... Refikam gözleri yaşararak Ge. na bunu anlattığı (ozaman ne hale geldiğimi tarif edemem. O feci sahneyi gözlerimden gün- lerle silemedim. Ne yapabilirdim, bu zalim kabi- le reisi çoktan ölmüş gitmiş ve ara- | dan seneler geçmişti... “Buna rağmen bir gün kalktım, u- zunca bir seyahahti göze alarak, bu inanılmaz vakanın sıhhatini tahkik etmek merakına düştüm ve tarif e- dilen yere gittim. Kadının anlattığı yerdeki her tarafı örülü kulübeyi buldum, derhal bir kapı ve muhte- iri kimi bükülmüş, kimi uzanmış... Yemen, denince ben bir tarih ha- tırlarım, fakat siz, eğer (o Yemeni irmedinizse, eğer Yemeni bilme- inzse, Yemen denince şu kadarını batırlayn! Vakıâ Yemende bu ayarda, bu kadar zalim ve cana susamış ka- bile reisi nadirdir. Bu, muhakkak ki bir hilkat garibesi, yamyamdan beter bir vahşidir. Ancak, Yemende can veren Meh metciklerin hemen hemen hepsi aşağı yukarı ayni şerait içinde tü- kenmiş değiller midir? Yemen, baştan başa bu koca ül- ke, Mehmetcik için, nihayet daha geniş, fakat gene bu dört duvardan farksız bir maktel değil mi idi? Oraya gönderdiğimiz askerin ne- sini düşünür, düşünebilirdik? — Burada öleceksin, derdik. Aç, susuz, ümitsiz ölürlerdi. Ne üstlerinde adam akıllı giye- cek, pe torbalarında son nefesleri. ni tok verdirecek yiyecek, ne mat- ralarımda kana kana içebilecekleri “su, hiçbir şeyleri yoktu. Saray bu askerlerin kesesinden çalar, padişah bu askerin | geride bıraktığı kimsesiz ve yoksul ana- sından, ın, yetimlerinden vize döve, inlete inlete vergi alır. . Osmanlı imparatorluğu bu idi. Bunu biz gözlerimizle gördük, bu devrin içinde yaşamak bedbaht- lığına uğradık. Ve eğer bunu sonu- Du görmek saadetine ulaşmasa idik, bütün bu karanlığın sonunda yeni , gözlerimizi bu fâni dünya; kimbilir ne tarif edilmez bir mea ıstırab içinde kapâyacakcık! Zaman oldu ki, ağam br aç ti, istikbali, selâmeti, için Arabistanda şu, bu yapılmalı, şöyle bir programla işe başlamalı, sözle- rinin bir kulaktan girip çıktığını, hiçbir fayda ve semere vermediği- ni ve & veremiyeceğini anlayın: İttihatçı rüesaya, belki kalbleri; hislerini harekete getirebi , dis ye akan kandan bahsettim, Yemen- de, Hicazda, çölün muhtelif yerle. rinde verdiğimiz o kurbanları, bu yüzden yıkılan, osönen ocakları tasvir ettim. — Merhamet?... dive bağırdım. Bunları ekseriya Talât pasa ile mia İlm mke Pa Ba ka “görüsü, Bence bir iş yapılabi- © maktel değilmi idi? lecekse ancak o sırada Talât paşa ile yapılabilirdi. — Artık düşünmeğe, uzun uza- dıya hesaba, kitaba, müzakereye, tahkika ne zaman müsaittir, ne de devletin menafii... demiştim. Talât paşa bir hayli düşündükten sonra; — Fakat Mahmud Nedim bey, dedi, para yok... — Paranın olacağı da var mı? — İstikraz... — İstikrazı bekleyen nice mas- raf delikleri var. Sonra da bu artık anane hükmüne girdi, Arabistan deyince para akla geliyor, parasız Arabistanda hiçbir şey yapılamıya- cağına kailiz. Bence bu da doğru değil, — Peki ne yapalım? — Size bir teklifim var. Bilmem kabul edecek misiniz...? — Söyleyin. — Gelin bir Yemen seyahati yapalım, o ş*ayı bir görün, bizzat vaziyeti mahallinde tetkik edin, bu faydalı bir hareket olacatır, kabul ediyor musunuz? Talât paşa, bir dükten sonra; —Doğru.. hiç te fena olmaz, görüp tetkik etmek pek muvafık o- İur, ancak buradaki işleri de bili- yorsunuz, Yemene gidip gelme, a- şağı yukarı iki aylık bir seyahat de mektir, bilmem ki nasıl olur, Ben ısrar ettim, o bir torpito ile seyahat edilirse bu zamanm hayli kısalacağını ve bunu yapmak için ortada hiçbir sebep mâni olmadı. ğını söyledim. — Evet, dedi, fakat bir kere ar- kadaşlarla görüşeyim, bakalım ne diyecekler?.. Bu görüşme hayli uzun sürdü, nihayet Talât paşa şu cevabı verdi: — Arkadaşlar şu sırada İstan. buldan ayrılmamı, hele uzunca bir zaman için uzaklaşmamı muvafık bulmuyorlar. Maamafih münasip zamanın hulâlünde, ilk fırsatta bu seyahati yapmağı kararlaştırdım. — Kararlaştırılan şey, hiçbir za- man hulül edemiyeceğine kani ol- duğum (münasip bir zamana) ta- lik edilince, ortada O kararlaşmış hiçbir nokta görememekte mazu- rum, Talât paşa bu cevabıma sinirlen- iş — Siz, dedi, yalnız Yemen ve A- rabistanla mı meşgulüz zannediyor sunuz, Mahmut Nedim bey, başı. mızda öyle işler var ki... - Biliyorum, dedim, fakat kor- müddet düşün- | kuyorum ki başmızdaki bütün iş- lerin hal ve fasledilmesi de hep böy | le (münasip zaman)ların bul talik ediliyor, her iş pamuk ipliği- ne bağlanıyor ve böylece (mesele) lerin hiçbiri matlüp neticeye ula- şamıyor, Ben razıyım, bu işler sı raya konsun, odenilsinkişu işşu zamanda, bu iş şu zamanda halledi. lecektir, böyle bir program ile ha- reket edilirse ben de Arabistan me- selesine sıra gelinceye kadar bek- lemeği memnuniyetle kabul ediyo. rum. — Öyle olmadığını ne biliyorsu- nuz? — İşlerin gidişi bana bu kanaati veriyor, hiçbir tarafta kat'i, cezri bir iş görülemediği için mesele üze- rine mesele, vaka üzerine vaka çı- kıyor. Ve siz gayet | tabii bulişler, meseleler, vakalar ortasında şaşt- Tıyorsunuz. — Yanlış görüyor, yanlış muha- keme ediyorsunuz, ni eşke öyle olsa... Dedikten sonra, Talât paşa hiddetinin artacağını bildiğim hal de kendimi tutamamıştım: — Anladığım şudur, Y. de, Hicaz da, bütün çöl 5 ille | kendi haline bırakılacaktır. Ve bu esnada her kafadan çıkan sözlere, günün, saatin icablarına göre bi; darei maslahat siyaseti takip edi cektir. Ve işte felâket te buradan doğacaktır. Pek beylik bir lâftır a- ma, sırası geldi, müsaadenizle söy- eyeyim; su uyur düşman uyumaz. 2 >— Yani ? | levin bu kısmını tahfif ederek, as- İtalya - Yunanistan Başbakan B. Çaldarisin Beyanatı İtalya ile dostluğu bozacak şeylerden kaçınmalıdır ATINA, 10 (H. M.) Başbakan Bay Çaldaris dün gece ga. #ötecileri kabul ede rek, on iki ada met leleri otrafında Ra dostaki Yunan kon solosluğundan Diş iç ieri Bakanlığına ha berler geldiğini ve b haberlerin on iki ad. daki Rum ( abaliy, İİ karşı tazyik yapıldığı (© na dair gazetelerde çı İ< i kan havadislere hiç w. X, » madığını söylemiştir EMELİ Başbakan beyanatna ilâve ederek, Yunan a- » Bay Çaldaris balişinin böyle heye- canlı haberler karşısında soğuk kanlı olmalarını bildirmiş ve demiştir ki: — Italya ile Yunanistan arasında iyi dostluk münasebetleri vardır. Dostluğu bozacak şeylerden sakınmak lâzımdır. Amerikada Hauptmanın aleyhinde din- lenen yeni şahitler FLEMİNGTON, 10 (A.A.) — Iddia | makamı, Hauptman'ın lehine beyanat. ta bulunan ve fiş ile Viyolet Şarpın, çocuğun ıda methaldar olduk. İarını iddia eden buzı müdafna şahitleri- nin ifadelerini cerhelmek üzere yirmi kadar şahit dinlenmiştir. Bunlardan Bayan Morro, Viyolet Şarpin, o gece sofrada hizmet ettiğini, bazı şahitler de gene ayni gece Viyolet Şurpla beraber bulunduklarını söylemiş İerdir. Evvelce celbodilen tahta mütahassıs- ları, merdivenin tahtasile, Hauptman'ın tavan arasmda eksik bulunan taban tahtasını ayni cinsten olduğunu bir da- ha teyit etmişlerdir. Sovyet Rusya ve Amerika MOSKOVA, 10 (A.A.) — Ha- vas muhabirinden: Molotofun , Sovyetler kongre - sinin açılma merasiminde okuduğu söylev, Moskovadaki yabancı ma- hafile nazaran, Amerika reisicum- burunun, Rusyadaki * diplomatik ve konsolosluk hizmetlerinin tah- didine ve deniz ve hava ataşelik- lerinin lâğvma müteallik kararla- rında âmil olmuştur. Halk komiserleri heyetinin rei- si, yabancı iddialara ve ezcümle Amerikanın müddeiyatma karşı, Sovyetlerin baş eğmezliğinden bah setmiştir, Ayni mahafile göre, bilhassa yerli ahaliye hitap eden bu söy - kıdaki meselelerin teknik bir t da izahını, prensip telâkkilerin: ısrar etmeksizin, dış işleri komi- serine bırakmak daha uygun dü- şecekti. Pariste sosyalistlerin alayı PARİS, 10.A.A. — Sosyalistler- le, komünistler akşam üstü Cum- huriyet meydanında alay teşkil et- mişlerdir. Alayda sol cenaha men: sup parlamento azası da bulunmak ta idi. Alayın geçişi saat 18 de nihayet bulmuştur. Alınan inzibat tedbir- İ mi, Staviski meselesine dair olan dos- leri kaldırılmıştır... Alayın geçişi esnasında hiç bir hadise olmamış- tır. Bay Laval hasta PARİS, 10.A.A; — Gripten has- ta bulunan dış işler bakanı B, La- val'in sihhi eti düzelmekte İ- se de, daha iki üç gün kadar dı- şarıya çıkmıyacaktır. Londradan döneliden beri, B. Laval, hariciye işlerini çevirmek- ten biaran el çekmemiştir. Macaristanda : dahili vaziyet PEŞTE, 10 (AA.) — Macar telgraf ajansının haber verdiğine göre, haip Horti, Başbakan Gömböş ve Kont Bet icn, davalı sıyasal meseleler üzerinde uzün boylu görüşmüşlerdir. Bu görüş- me neticesinde, şahsi ihtilâflarla anla. şamamazlıklar tamamen ortadan kal muştar. Staviskinin dolandırdığı paralar PARIS, 10 (A.A.) — Istintak hâki- yaların büyük bir kısmını mahkemeye tevdi etmiştir. Bu dosyalara göre, Sta- viskinin dolandırdığı paralar 250 mil. be M3 ll il Sam S X Pasifik denizi Dünyanın en can Alacak bir noktası Haline geliyor Cenubi Afrika birliği Başkanının bir nutku KAP, 10. A.A. — Başvekil ge- neral'Smuts radyo ile söylediği bir nutukta uzak şark müşküllerinin medeniyeti tehlikeye koyduğuna i- #aret ederek demiştir ki : Avrupa demokrası— faşizm ihtilâflarr içinde yüzerken,' Asya yürümeye başlamıştır ve nereye gitmek istediği de belli değildir. Asyanın başında daha (şimdiden dünyanın en kuvvetli iki deniz dev leti ile beraberlik isteyen Japon- va bulunmaktadır. Bu vaziyet ya- nında Avrupadaki müşkülat ehem miyetsiz bir aile kavgasından iba- ret kalır. Pasifik denizinin dünya- nın en tehlikeli noktası haline gel- mesi için çok ciddi sebebler vardır ve bu işe Japonya Sofyek Riya; Çin, Amerika, İngiltere, Kanada, Avusturalya ve Yeni Zellanda ka- rışabilir, Pasifik denizi dünya iş- lerinde can alacak nokta olmak is- tidadımı gösteriyor, Böyle bir ihti- lâfm önüne geçmek için İngiltere ile Amerikanın beraber çalışması lâzımdır. Avrupaya gelince, Fransız - İn- giliz hava anlaşması akim kalma» ya mahkümdur, Muvaffak olması için silâhsızlanma ile beraber ya- pılması şarttır. Almanyaya silâh beraberliği hakkı tanmmalıdır ve uluslar kurumuna dönmesi için ça- ışılmalıdır. Altın esası “Amerikada yuca divan ne karar verecek Kararın hükümetin fikrine uygun olacağı söyleniyor VAŞINGTON, 10.A.A. — Resmi malümat alınmadığı cihetle, yüce divanın, altın sası hakkında ne gü- nü karar vereceği katiyetle belli değildir. Müddeiumumi B. Cunnings, Reji sicumhurla iki saat görüştükten son İ ra Ak konaktan çıkarken : — Kararın ne günü ilân edilece- ğini bilmiyorum, demiştir. B. Cunnings, Reisicumhurla ne- ler görüştüğüne dair hiçbir beya- natia bulunmamışsa da, salâhiyet- tar kaynaktan haber alındığına gö- re, mükâlemenin mevzuunu, yüce divanın vereceği karara karşı hü- kümetin alacağı vaziyet teşkil et- işti mişi Valstritte kâin mühim s#imsarlık idarelerinden biri, verilen kararın hükümetin noktai nazarına uygun olacağını tahmin eylediğinden, bi- re karşı üç nisbetinde bahis kabul etmektedir. İyi haber alan mahafil, yüce di- yanın, kararını ilân etmek hususun daki teehhürünü, muhalif âzanın, kendi noktai nazarlarını bildir. mekte iltizam eyledikleri yavaşlı- ğa atfeylemektedirler. Kararın 18 şubata kadar tehir e- dilmesi, muhtemel görülüyor. * Almanyada mili sosyalist yardım cemiyeti hall yeniden “Ana ve çocuk yuvasına” yardıma davet etmiştir. Şim- diye kadar 4000 fakir ana sanatoryom- lara yatırılmış ve 393.522 şehir çocuğu da tatillerini iyi şersit altında köylerde geçirmişlerdir. * Romada Posta nezareti “binmem inşaatında çalışan beş amele 20 metro ü ikten, yere düşmüşlerdir. Uçü ağır, ikisi do hafif surette yaralanmış- lardır. * Paris belediye meclisi reisi Bay Konteno, bir otomobil kazasında yara- pılacaktır. Saatte 120 kilometre sür'at elde edileceği ümit olunmaktadır. * Hongkony'da içinde yetmiş çocuk bulunmuş olan Tungşov adındaki Kor- san gemisi mürettebatından bir ikincisi de bugün yakalanmıştır. * Groenland'da Çikan şiddetli fırtına» larda otuz kadar ev yıkılmış ve on zen- ci ölmüş ve 40 zenci de yaralanmıştır. Hasar çok mühimdir. * Irlanda kıyılarında kayalıklara dü- şen Lapganes adındaki İngiliz balıkçı gemisinin 14 kişilik mürettebatı boğul- muştar, 3 iğ i aş na N y Gümrük tarife kanunu projesi ANKARA, 10 (Telefonla) — Yeni gümrük tarife kanun proje | ni tetkik etmek üzere Başbakanlık ça bir komisyon teşkil edilmiştir. Komisyon iktisat âli meclisi umumi kâtibi Bay Enis Behicin liği altında istatistik umum müdür ü Bay Celâl, gümrükler tetkik ri dürü Bay Nuri, maliye kambiyo müdür muavini Bay Atıf, T. şeflerinden Bry Necmettinden mü teşekkildir. dır, Komisyon bugün Başbakanlık ta toplanarak tetkiklerine başlamıp. Memurların maaşları, dereceleri | ANKARA, 10 (Telefonla) —- Memurların maaşları, tertilerile ücretli memurların barem kantınuna göre tayin ve dereli meleri etrafında bir müddettenber i tetkikatta bulanmakta olan teşarlar komisyonu mesaisini bitir miştir, il Komisyonca tetkik ve bir karara bağlanan maaşlı ve ücretli M£ | murlar hakkındaki rapor hazırlanmaktadır. z Hazırlık ikmal edildikten sonra rapor Başbakana takdim olan? caktır, Ereğli mensucat fabrikası için ANKARA, 10 (Telefonla) — Sümer Bank umum müdi rallah Esat tetkikatta bulunmak üzere Nazilliye gitmiştir. Bank tarafından Kayseride kurulmakta olan mensucat — fabrii inşası bitmiştir. Makinelerin montajına devam olunmaktadır. i ü Bay ar | Sümer | kasır. Banka Ereyli mensucat fabrik asına lüzumu olan makinelet için b Alman le imza edilecektir. fabrikasile anlaşmıştır, “Umum müdürün avdetinde mukase” * Liman U. müdürlüğünün kadrosu | ANKARA, 10 (Telefonla) — İstanbul ve İzmir liman umum dürlüklerinin yolladıkları yeni kadrolar üzerinde Maliye tetkikatına başlamıştır. Bakanlıkça kadrolar üzerinde mühim değişik likler yapılacağı söylenmektedir. Bay Fahrinin muhakemesi bugün ANKARA, 10 (Telefonla) — Yarın saat on dörtte birinci asliğğ” ni Bay Suphi, telgraf işletme müdürü Bay İhsan Cemalin mu. ceza mahkesinde eski posta telgraf umum müdürü Bay Fahri, must # ne devam olunacaktır. İzmirde dün 6 bin lira kıymetindöli kaçak afyon yakalandı ! IZMIR, 10 (Milliyet) — Bugün büyük bir afyon Oo kaça meydana çıkarılmıştır: Aiman bandıralı Derince vapuruna yüklet! ilet | badem sandıkları içinde ayrıca te nekelere yerleştirilmiş 150 kilo af | yon yakalanmıştır. Ba afyonların tutarı 6 bin lira kadardır. l Suçlu olarak Jozef Pardo, Davi Alalofya ve gümrük komisyof” cusu Osman Nuri yakalandılar; suçlarını itiraf ettiler. Tahkikata d#” vam olunuyor. . , Jİ Başkan Özalp şerefine ziyafet | IZMIR, 10 (Miliyet) — Kurultay başkanı general Közum Özell bugün vilâyeti, belediyeyi, kumandanlığı, fırkayı ziyaret etmiştir. General Kâzım Özalp yollarda alkışlanmışlır. Belediye tarafında İzmirpalasta şerefine 50.kişilik bir alışam yemeği öerilmiştir. Hırsizlar Güzel san'at eserlerine pek meraklı imişler GLASCOW, 10 (A.A.) — Borsa a- janlarından Bay Con Holmes'in, dün gece, evine giren huruzlar bimlerce İs terlin lirasından başka, Van Dayk (Van Dyeke) imzalı üç tablo, Çin fağfurlarm- dan vo İran hatılarından mürekkep bi- rer de kiymetli koleksiyon çalmışlardır Hırsızların; çaldıkları eşyayı seçmek susunda gösterdikleri itinadan, meli serler mütehassısı oldukları anlaşıl tadı Feci bir kaza BURJ - FRANSA, 10 (A.A.) — Bazı askerlerin çalışmakta bulundukları | bir taş ocağına, soğuktan donmuş kum kitleleri yıkılmış, iki askeri öldürüp, bi- rini de yaralamıştır. Çekoslovakya demokrali r PRAĞ, 10.A.A. — Hariciye na- zırı Beneş, demokrasinin geçirmek te olduğu buhran ile otoriter re- jimler için yapılan mücahedeler- den bahis, Moravya'da Jilhava'da bir nutuk irad etmiştir. gerek ulüslar arası siyasal ve öko pomik alanda , Çakoslovukyaya ge- reken tek bir rejim, ancak demok- rasidir. Napolyonun mektupları PARİS, 10.A.A. —Napoleon'un Mari İnize yazmış olduğu mektup lar, milli kütüphanede teşhir edile- cektir. Fevkalâde bir &bemmiyeti haiz olan bu mektuplar 318 parça- dır ve Fransa hükümeti tarafından, Londrada bir mezattan satın alın- mıştır. z Bununla beraber, birinci imper: torluk devrinin son asına dair daha bazı yadigârlar teşhir oluna- caktır. Fransanın en büyük tayyaresi KONT DE MARSAN, 10.A.A.— Fransanm en büyük deniz tayare- si olan “Yüzbaşı Paris,, in süvari- si B, Bonnet, 57ton ağırlığında olup tecrübeleri yapılmakta bulu- nan bu tayyareyi dün hükümet ve matbuat erkânıma, açarken göster- miştir Hıvavaziyeti ANKARA, 10 (A.A.) — Zirnat VE kâleti meteoroloji enstitüsünden ani” malümata göre, son 24 saat içinde Yö dun Trakya, Ege, Orta Anadolu ile A8” talya çevresi yağışlı, diğer yerler lu geçmiştir. Yağışlar Sıvas kar, diğer yerlerde yağmur dür, Hava subunetinde düne nazaran dun her tarafında 4 derece etrafında söliş vardr. En düşük suhunetler rin olünda Karsta 19, Errarumda Erzincanda 8, Sivasta 5 derecedir. yüksek suhunet te 18 derece olarak #” danada kaydedilmiştir. Ankarada bugün ö at 14 te suhünet srfırım üstünde 12 receye kadar yükselmiştir Elaziz belediye meclisi ELAZİZ, 10.A.A. — Vilâyei miz belediye meclisinin asıl vE dek azalarının çoğu nzalıkdan geçmiş ve bir kısınmın da kam” sebeplerden dolayi azalık hakla kalmadığından meclis infisah 6” miştir. Belediye başkanlığına mektubcusu bakmaktadır. Tokat'ta şenlik kelinin açılma şenli vakte kadar sürmüşti lektrik ışıklarıyle balk büyük bir fener alayt ederek heykelin önünden gi tir, Belediyede bugünün şere! büyük bir akşam ziyafeti ve kolordu kumandanı da gelmişlerdir. Fransız - Alman ticar€” BERLİN, 10. A.A, — Fran, üzakerelerini miştir. Önceden kavil edilmit Şu gibi bundan sonraki müztye ler pozartesiden itibaren Pari* cereyan edecektir. # Doktorları davet | ği Olümü aramızda büyük bir bele v5 rakan büyük âlim Selânikli Dr. Kİ” çin bagün yapılacak olan son v9 “df merasime tıp ailesinin iştirakini saygılarla dileriz. Şişli Sıhhat Y' Cenazeye saat 10,30 da Şiş Yurdunda toplanıp iştirak