30 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
Her hakkı mahfuzdur. vilik birdenbire Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDIM nasıl susmuştu?. Osman paşa Ciddede - Şeyhler süt dökmüş kediler gibi geliyorlar - Yemin yemin üstüne - Müşir Osman paşa fikrimi mâ- kul buldu: — Doğru düşünüyorsun, başka çare olmasa gerek. Cebrü (o şiddet muvakkat bir tedbirdir, ve bu yol- dan muvaffak olacağımızı da pek kestiremiyorum. Hem niçin yok ye- re kan dökelim, Ve bir müddet düşündükten son- ra kat'i kararını verdi: — Evet, evet, muvafıktı, bizim babacanları şeyhleri odavet ette gelsinler... Derhal çöle adamlar saldım. Mü- şir Osman paşanın Ciddeye geldi- ğini e görüşmek istedi- Ciddeye gelmelerini haber ver bir davet üzerine sallana | sallana süt dökmüş kedi gibi | geliyorlar, Osman paşanın dizlerine, ellerine dı. amel divan duruyorlardı. Pa- şa benim vasıtamla bu işe çok mü- teessir olduğunu, derhal meselenin kapanmasını istediğini (o söyledi. Şeyhler hep bir ağızdan bağırdılar: — Emrin altındayız, sen ne diler- sen yapmağa hazırız, sana kurba- BİZ. — Hep birer birer (Kur'ana el balanin : Bunun üzerine esirleri topladık, onlara işi haber verdik, sevii zıplamağa, oynama- ie dun etmeğe başladılar ve ii diler şeylerin peşine tekrar çölün 7“ kac va işe böle kap İt aeiiz konsoloshanesi de sustu. İstanbulda Mahmut paşa, Fincan cılar ve Çakmakçılar rmn- da bir elinde keşkül, bir'elinde a- ei İri uzm saçlarını sallaya sallı” ya kasideler okuyarak dilenen bir derviş, birkaç sene içinde saray kapıcılarından başlayarak, seyta- neti, desileri, hilekârlığı, nihayet tek meziyeti olan güzel sesi sayesin- de Osmanlı imparatorluğunun ba- şındaki tacidara kadar sokulduktan sonra Serencebey yokuşundaki fe- sat yuvasında işte, devletin başma, sırf kendi zevki, hırsı ve menfaati için böyle gaileler açıyor, Arabista- nı allak bullak ediyordu. Ozmanlı imparatorluğu Arabis- tanda niçin, nasıl yıkıldı? Bu sua- li sormak bile abestir. Osmanlı i ğunun Ara» bistanı nasıl idare ettiğini gördük- ten sonra, insan bihakkın şu suali sorabilir: imi İâzemdir, nasıl oldu da o zama- na kadar dayandı, yaşadı, yaşaya- bildi? Hoş, o zamana kadar harita üze- rindeki mevcudiyet te bir (ya- e idi ... Ebülhüda e bu acı mağ- lübiyetini ve onu bu mağlübiyete sürükleyenleri, bu arada beni asla unutmadı, affetmedi. Bunun böyle olacağını zaten bilmiyor değildim. Benim yegâne düşündüğüm şey, bu hâdiseden sonra Ebülhüdanım Hi- cazdan gözünü çevirmek, herhangi yeni bir hareketine kat'i surette mâ ni olabilmekti. Bunun için tedbir- ler alıyordum. > Fakat hâlâ hiç kimseye bu işte Ebülhüdanın parmağı bulunduğu- nu haber vermemiştim. Çünkü haber versem de Ebülkü- dayı İstanbulda sorguya çekseler inkâr edecek ve padi- çık: Ortada yalnız Sait Bajiseyrin iti- hâdise nasıl durdu? rafatı vardı. Halbuki bu adamda tazyik karşısında, hele Ebülhüda- nın korkusundan inkâr edebilirdi. Ebülküdanın mektuplarını bütün gayretlerime rağmen ele geçireme- miştim. Sait belki de korkusundan hakikaten bunları imha etmiş ola- bilirdi. İş bu şekilde olunca, Ebül- | hüdayı ortaya çıkarmanın bir fay- ol Bilâkis o, masumiyetini iddia et- tikten ve başta Sultan Hamit olmak üzere İstanbulu bu masumiyete i- nandırdıktan sonra günün birinde Hicazda yeni ve daha büyük bir ga- ile çıkarmak istiyecekti. Bunu — bakın işte, bu da mı benim eserim, bunu da mı ben yaptım, demek için yapacaktı. Ve bunu yapmadan evvel de be- ni Ciddeden kaldırtacak, ve Hica- zın her tarafına kendi adamlarını tayin ettirerek minareyi çalmadan kılıfını gayet güzel hazırlatacaktı. Onun bu gibi işlerdeki mahareti- ni, hareket tarzlarını, oyunlarını bildiğim ii için susmağı, beklemeği, durmağı tercih ettim. Müşir Osman paşa da, Hicaz va- Tisi Hakkı paşa da, diğerleri de bu gailenin itfasında benim ( rolümü gördükleri için İstanbula hakkımda iyi şeyler yazdılar. Bu vaziyet kar- Şisında o zaman Ebülhüda benimle üğraşmak istemedi. Ve bittabi bir müddet için de olsa Hicazı unutmuş göründü. Ebülhü- dayı Hicazda mağlüp etmiştik, fa- kat bu kâfi değildi, Şimdi ne yap- malı idik ki, Sultan Hamide bu a- | damın mel'anetini » anlatabilelim, ve imparatorluğun başındaki bu be- lâyı kökünden sökü; li Senelerden sonra İstanbula git- tiğim zaman, Yıldızda gene kızlar ağası Abdülgani ağayı ziyaret et- Sarayın çok nüfuzlu olan bu ağa- sı evvelce de kaydetmiştim ki, beni çok severdi. Sultan Hamidin de o- na büyük bir itimadı 'vardı. Evvelâ ona biraz açılayım, de- dim, çünkü o da yavaş yavaş Ebül- hüdanın ne mal olduğunu anlama- ün başlamıştı. Açılmak üzere iken, bazı mülâhazalarla bu fikirden vaz | geçtim. Yalnız ağadan, bir yolunu bula- rak beni huzura kabul ettirmesini rica ettim. Çok geçmeden, ağa bu işi temin etti. Gene Sultan Hamitle karşı karşı- ya idik, bu sefer Sultan Hamidin huzuruna hangi vesile ve sebeple çıktığımı şimdi pek hatırlayamıyo- rum, ancak, benim (bütün düşün- cem Ebülhüda meselesini ve padişaha bu adamın iç olduğu gibi söyleyebilmekte retti, Bir müddet sonra bu format zuhur etti, ben daha Ebülhüda is- mini telâffuz ederken, Sultan Ha- mit; — Hayır... dedi, Ebülküda değil, Ebuldelal'dır o.... Ebuldeli Birdenbire padişahım e onu bil diğini, iç yüzünü tanıdığını, hattâ çok iyi tanıdığını görerek ferahla- dım. Bu benim için bir sevinç ve sa- adet müjdesi idi. O halde bünkâra istediğim gibi açılabilirdim. Fakat benim söze başlamama va- kit bırakmadan, Sultan Hamit de- vam etti; — Amcam cennetmekân Sultan Aziz zamanımda bu ( Ebuldelal'ın çarşı pazarlarda eline def ve keşkül, perişan bir derviş halinde dolaştığı- nı söylerlerdi. İnanmazdım. Tahkik ettim. Doğru imiş... Ve bir gün bu- nü bir münasebetle kendiğine söy- ledim. Hiç bozulmadan “ozaman öyle icap &diyordu, hak yolcusu- nun yolu bazan oo tarafla düser, tebdili kıyafet yalnız bizim değil, Sultanlarm da bir zamanlar yaptı- ği işlerden değil mi idi, padişahım, diye cevap verdi, böylere işin için. den sıyrılmak istedi. Sultan Hamit bir lâhza sustu; dü şündü, ve ilâve etti; — Peki ya dilenmesine ne diye- lim., padişahlar da tebdilikryafetle gezdikleri zaman dilenirler mi idi? — Bitmedi — MİLLİYET ÇARŞAMBA 30 İKİNCİKANUN 1935 İngiliz meclisinde Bir hâdise Bir mebus Makdonald için / “Kırbaçla dövülüp umumi Çöllerde sel gibi taşıp köpüren Bede hayattan kovulacak adaml,, dedi LONDRA, 29. A.A. — Avam İcama- kakı olmayip, €v- alce içtimai mua cnet dairesinden yar- veni yardım meclisi çin istenilen & mil. on İngiliz iralık yanzam tahsisatı mü. akere etmiştir. Müzakere eanasın- yislerin arasından yükselen kadm ve er. İİ Kkeclken kertik hükümeti, diye ba- ö Birçok kimseler dışarıya çıkarılmış lardır, içlerinde bazılarının protestola- rına rağmen, halka mahsus | tribünleri işgal edenlerin hepsi yerlerini terke mec- bur edilmişlerdir. Müzakere tatil edilmiştir Bugün de- vam edilecektir. LONDRA, 29.A.A. — > Dün, mebus Bukunan'ın avam kamarasında çılamasna sebeb olduğu hadise esnasında, in hademesi tribünleri boşaltmak istemiş” lerse de, bunların, nizam dahilinde hare- kot eden 60 kadar nümayişçi tarafından müdafaa edildiğini görmüşlerdir. Beş dakika kadar ortalık karışmış, son va nümayirçiler dışarıya çıkarılmışlardır. Bu hadisenin önceden müretteb oldu. ğu anlaşılmaktadır. Nümayişgilerin hep- si de gençtir. Parlamento zabıtası, süküneti yalniz başına idareye muktedir olamadığından, «n yakın merkezden yardımcı polis getire. miştir. Nümeyişçilerden 3 erkekle | kadın, bir müddet msvkuf bulundurulmuşlardı. Uruguayda Askeri isyan Asi'er'e hükümet kuv- vet eri çarpışıyorlar MONTEVDEO, 29 (A.A) — ruguayda karışıklıklar artıyor. Asiler i kıtaları isyan ettirerek o kududu mm edeceği hakkında teminat ver “MONTEVİDEO, 29 (AA) — Po His, muhalefet fırkasnın o merkezinde ştormalar yapım, bir çek. tevkifat yaparak . Kolonyada 200 iheilü met kuvvetleri çarpışmış, 5 kişi ölmüş- tür. Hükümet, bunun üzerine dam san- sür ilin etmege karar vermiştir . Hükümet, parlimentoya © vaziyeti anlatmış, fevkalâde tedbirler, taharri- yal ve tevkitat olacağım bildirmiştir. Bir mamut Kafası bulundu İngiliz kıyılarında denize batmış eski bir orman LONDRA, 29 (A.A.) — Durhamda Vest - Hortelpool kıyılarında, dalgalar karaya acayip ve korkunç bir Kayvanın kafa tasını atmıştır. Bunun bir mamuta ait olduğu zan- nediliyor. Şimdiye kadar (| fırtınaların karaya attığı bu kabil enkaz, Durham sahilleri boyunda, denize batmış eski bir ormanın mevcudiyetini göslermekte- dir. Bulgar kabinesinde SOFYA, 29 (A.A.) — Muvakkaten bakanlığı işlerini gören adliye Kalenderofun maliye ba - karar kral adliye bakanlığın Siya üniver - sitesi rektörü Bay Liubendikof tayin edilmiştir. SOFYA, 29.A.A. — Bulgar ajansı bil- 4 Bütün baml zim hükümet de- i ehemmiyeti hakında tefsira- ta devam ederek (bu değişikliğin, 19 mayısta devlet teşkilâtının tensikine te- vessül eden mahafilin ittifakıyle ve Geor- gicf hükümeti siyasasının idarçesi şek- linde yapıldığını kaydetmektedir. Sivil ve askeri idarede hemen hiç bir değişik- Hik yapılmamıştır. Yunan aekeri tecbizatı ATINA, 29 (Milliyet) — Memle- askeri lechizatınm ikmali mesele- sini konuşacak olan fırka reislerinden mürekkep toplantı bu haftanın sonun. da yapılacaktır. rası, dün aksam işsizlik tazminatına i- | HARİCİ HABERLER, | amam Japonlar yeni Tayyareler isteyor| İs Bahriye ve Harbiye ba- kanları hava kuvvetleri- nin azlığından şikâyetçi TOKYO, 29 (AA) — Bir sunle cevap veren bahriye bakanı amiral A- sumi, âyanda demiştir ki: “— Deniz konloransmın akamete uğradığı takdirde bundan bir deniz wi- lâhlanma yarışı çıkmıyacağını hiç bir vakıt söylemedim. lstikbali şimdiden kestirmek kabil olmamakla beraber, bahriye bakanlığı, inkitaını istemek şöyle dursun, gelecek deniz konleransına memnuniyet verici ve dostane bir metice verdirmek için e- inden gelen gayreli sarfetmektedir., pek az menun olduğunu söylemiştir. Harbiye bakanı da, Japon hava kuv- vetlerinin azlığından şikâyet etmiştir. Sardaki uluslar Arası kuvvetleri Sar komisyonu ile ayni zamanua çekilecekler LONDRA, 29 (A.-A.) — Avam ka- marasında bir suale cevap © veren dış bakanı may Simon, Sarda bulunan u- İuslar arası kuvvetlerin hangi tarihte çekileceklerine dair hemüz bir karar ve- rilmemiş oldugunu söylemiş ve demiş- tir ki: Muhtelif kuvvetlerin Sar hükümet komisyonile ayni zamanda £ çekilerek memeleketi Alman makamına bıraka- cakları zannediliyor. Bu hasustaki karar alikadar arasmda görüşüle - rek tesbit olunacaktır. Ameriküdü kaçak içkiden ö.enler NEVYORK, 29 (A.A.) — Perşem- be günündenberi 16 kişi gizli ve ka- çak pie ğe aikolden zehirlene- rek öl Üç kişi de can çekişmektedir. Po- in gizli a fabrikalarını basmış ve tevkifat yapmıştır. Atinada bir Protesto mitingi Adalı gençler üç metre- polidin azlini istiyorlar 'ATINA, 29 On iki adalı talebenin ön aysk olması üzerine on iki ada abali - sine yapılan tazyikatı protesto maksa- dile dün akşam burada bir miting ya - pılmıştır. Bu mitingte bulunanların his- siyatı galeyana gelmiş, taşkınlıklar çı - kacağı sırada zabıta müdahale ederek ahaliyi dağıtmıştır. ATINA, 29 Giy) — Atinda bulunan on iki adalı gençler derneği dün patrikbaneye bir telgraf çekerek, Rodos, malimnoz ve Karpanos metro - pelitleri Apostalos, diğer Apostolos ve Yermanosun dini vazifelerini yapmağa ehliyetleri olmadığından vazifelerinden azledilerek yerlerine başkalarının gön- e Bu telgrafta on iki adalı | gençler patriğin verdiği direktiften memnun o- larak patrikhanenin yarında cephe el- Yunanistanda yeni bir tersane ATINA, 29 (Milliyet) — <Skara- manyada yapılacak tersane ve bu tersa- eda yapcak ük terke mer İşi ecnebi fabrikaların © teklifleri yarınki sarpa göni açmak; Küçük Lindbergi kaçıran adam FLEMİNGTON, 29 (AA) — Hauptmanm mukabil isticvabi neti - cesinde, ona ait bir defterde pencere ve merdiven şekilleri bulunduğu görül Hauptman, 1929 senesinde 10,000 dolar kadar birikmiş parası bulundu- ğe lâkin nen bunu Han; iyii ayakkabının ver m gz 5 iddia ma- kamı bu numaranın, Hiküergin y cerelri altnda görülen ayak rine. aşağı, yukarı tetabuk ettiğini söyle » miştir. Hauptman, bugün de devam ede - cek olan çok sıkı sorgunun sonlarına doğru pek endişeli görünüyor ve elle- ri titriyordu. Memel valisi diyet mecli- sini açtırmayor * BERLİN, 29 (A.A.) — Memelden İ büldürildiğine göre, vali bugün açıla - cak olan Memel diyetinin toplantısı » nı yasak etmiştir. Diyet meclisinde bu- lunan Alman mebuslar bunu protesto etmişlerdir. Yy . e > - a tanbul- Diyarıbekir hava postala ANKARA, 29 (Telefonla) — Istanbul - Diyarbekir tayyare ları havaların bozuk gitmesinden dolayı nisan başına kadar işlemi cektir. Maliye mütehassısının tetkikatı ANKARA, 29 (Telefonla) — Maliye bakanlığı muamelâtı i ve kambiyo müdürlüklerinin yeni teşkilatlarını tesbit etmek üzere tirilen mütehassıs Paul Mase, baka nlığın teşkilât projesi el fında tetkihatta bulunmakta olan mütehassıs Bay Alfanın birinci poru ile bu müdürlüklere taallâk eden kanunlarla diğer mevzuatt kike başlamıştır. Yeni sene bütçesi için hazırlıklar ANKARA, 29 (Telefonla) — Maliye bakanlığı müvazenei miye dahil bakariık ve genel müdürlüklerce | hazırlanarak yollanan bütçeler üzerinde tetkik ve 1935 bütçesi etrafında ik İlklere başlamıştır. Er i : Türkiye - Meksika münasebatı ANKARA, 29 (Telefonla) — Hükümetimiz bu sene Çine e dermiyecektir, Bu mesele 1935 bütçesinde nazarı dikkate a ümel hariciye bakanlığı merkez memurlardan Bay Tahsin irtibat memura olarak Meksikaya göndermeğe karar vermiştir. Bugüne kadar Meksikada Cum huriyet hükümetimizi Vaşingtof çimiz temsil etmekte idi. Bu yeni karar Meksika ile olan dostluk ve münasebetlerini arttırmak gayesine matuftut, Yeni meclis binası yapı'ıyor ANKARA, 29 (Telefonla) - - Yenişehirdeki Devlet mahallesif geri ea binasının inşası için bu sene bütçeye tahsisat konmağa ER, B. Tevfik Rüştü Aras Ankaradı ANKARA, 29.A.A. Dış işleri Bakanı B. Tevfik Rüştü Aras bu bah şehrimize gelmiş ve durakta içeri işleri Bakanı B.Şükrü Kaya C.H. F. genel kâtibi Receb Peker, bakanlıklar ileri gelenleri, merk€| kumandanı ve emniyet müdürü tarafından krşılnmıştır. B. Eden'in memleketimizdeki değ şiklikler hakkında güzel söz eri LONDRA, 29.A.A. — Bay Ed en dün Vavertri'de söylediği ta şarkta hasıl olan değişikliklere temas ederek demiştir ki : “ Türkiyeyi düşündüğünüz zaman sizde ne gibi bir fikir hasıl oluyor? Siz, belki de Türkiyeyi şark adet ve ananelerini memleket olarak tahayyül edersiniz. Bunların hepsi değişmi: da hiç bir fes ve hemen hemen peçeli hiç bir kadın göremezsi tün bunların yerine garblılık kaim olmuştur. Bir hüküm yürütmü rum. Sadece vakayı tesbit ediyorum, Şimal Afrikasında kar ve fırtınd ORAN, 29.A-A. — Kar o kadar kesiltir ki, evleri yıkmakta ve B hal şimal Afrikasında işitilmemiş bir hadise teşkil etmektedir. Ağdi lar fırtınadan devrilmiştir. Yemişliklerde hasar çok mühimdir. vanlaş da soğuktan müteessir olma ktadır... İren ve Irak dış bakanları Romadi ROMA, 29. A.A. — İran dış işleri Bakanı Cenevreden Buraya miştir. İran Bakanı, hadut tashihi hakkımdaki görüşmelere dev rn içi keza Ceneorelen gelmiş olan İrak dış işleri Bakanı Nari Paşaya mülâ ki “ İzmirde kadın yüzünden bir adam öldürüldü, 3 kişi yaralı IZMİR, 29 Çblilliyet) — Burad a kadın ve kıskançlık yüzündeni kişi öldürüldü, üç kişi yaralandı. Ci nayetin sebei şudur Çoramla Hasan adında bir marangoz, kendi evinde kiracı Feli adında bir dul kadına âşık olmuş. Fakat ayni evde yine kiracı kadift eskiden beraber yaşadığı Mustafa namında bir adam da oturmakt! 7 r Ö Hasan hadım her şeyden kıskanmağa başlamış ve nihayet gece Mi fanın odasına girerek rakibini öldürmüştür. Cani bununla kızgınlı geçirmemiş, Mustafanın beraber 6 turduğu kardeşi Necibi ve diğe Mastafa ve Ali namında bir adamı da yaraladıktan sonra kaçmıştır. Katil bugün müddet umumiliğ e gelerek teslim olmuştur. sorgülâ soğuk kanla: — Kıskandım, yaptım, karşılı ğını vermetkedir. Ankara hukuk taleb2$i nin seyahati ANKARA, 29 (Telefonla) — hukuk fakültesi talebesi si Adanay? Taşınması yasak Olmayan silâhlar Me Bir proje hazırlandı ANKARA, 29 (Telefonla) — Ta. şınıması yasak olmıyan silâhların alım ve satımı hakkındaki kanunun tatbik | suretini gösteren bir nizainname pro - , Projeye göre, ya- e taşımması, sa tılması ve elden ele geçmesi izin kâ- kara tatilinden istifa i Hilâliahmer gençlil derneği başkanlı ANKARA, 29 (Telefonla) kirdağı saylavı Baz Cemil genlik Hiliahmer derneği miştir, ANKARA, 29 (AA) — Zir kanlı gireli mesinde man malümata Ogöre, üç gün bütün yurtta yağmur halinde edem yağış “Takirdâğı bö Tetanbel resile, Marmara havzası ve danları ir. Silâh alacak kimse fotoğraflı bir kında adliye ve zabıtaca tahkikat ya- pıldıktan sonra kendisine izin kâğr dı verileri. Silâh satıcıları silâhlarınm miktar, çap, cins ve numarasını istidalarına İ- lâve edeceklerdir. İzin kâğıdı alanlar silhlarını aldıktan sonra en yakım za- bıta âmirine müracaat ederek silâh ta #ma vesikası alacaklardır. Bu vesi - kalar, bir sene müddetle muteber ola- caktır. Hırsızlık, öldürme, yaralama, soygun ve baskın rare ılan suçlarla mahküm ola: br yeti ini haiz olmıyanlara, En fazla yağış Edremitte 4İ, dağ ve Çanakkalede 10 emilme? gülmüştür. Yurtta en düşük suhünet tında olmak üzere Karsta 22, 5 11, Erzurumda 7 derecedir. eli iz Manisa, Bursa ve Samsunda 19» Adana ve Rizede 18 santigratti” Yaz gibi hava TRABZON, 29 (A.A) — şehrimizde hava yazı ami i güzel ve ilıktır. Herkes kararak gezdi. ra silâ ve vesikaları ile birlikte ellerinden alınacaktır. Silâh satıcıları vesikası ol- mıyanlara e ine satamıyacaklar av tüfeği ve cepbanesi almak istiyenler - den av tezkeresi soracaklardır.
