26 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Son Her hakkı mahfuzdur. Yemen valisi Mahmut NEDİM Eline mektup tutuşdurdular, okudu ve git gide sarardı Şu Sait bilmem neyi tepelesem ne olur sanki? O halde Ebülhüdayı haklayalım Bu sebeple zatön pek müteessir, ve meyus bir halde bulunan Hakkı paşayı biraz teskin etmek için, — Paşa, dedim, acele etmeyiniz, bugünkü vaziyeti Emir ile de elele vererek ıslah etmeniz lâzımdır. Bence onu itham etmeyiniz, çünkü zahiren öyle orsa da asıl mücrim tahmin ettiğiniz vechile o değildir. Sakin o olunuz, ve soğuk kanlılıkla vaziyeti muhakeme edi- niz, şu anda mücrimi bilmemizin bir faydası olamaz. Asıl meşgul o- lacağımız şey başkadır. Va'i Halekı paşa iyi bir adamdı, beni sonuna kadar dinledi, sonra arkamı okşayarak; — Feki, peki.. dedi, işi sana bi- rakıyorum, düşün, tetkik et, neler tavsiye ederien ben kabul ediyo- rum, yalnız vakit geçirmiyelim, çün kü bir yandan ahval vehametini art tırırken, diğer (taraftanda saray tehditlerini günden güne yükselt- mekte, saki kabahatli, (o günahlı ben imişim gibi hep bana yüklen- mektedir. Vallahi şaşırdım kaldım. ne yapacağımı bilemiyorum, dedim ya, sana bırakıyorum.,, Tam paşadan ayrılırken eline bir te'graf tutuşturdular, okudu, okur- ken yüzü gitgide sararıyordu; biti- rince, bana döndü; — İşte, dedi, nefes aldırmayor- lar ki... hem de tehdide bak, hilâ- fete dokunan, hilâfetin şan ve şere- fini, itibarını ihlâle bais olacağın. dan endişe edilen O bir gaile meye mal olursa olsun halledilmeli imiş.. Amenna,. kim aksini iddia ediyor ki,. Şak », onunda, yukon dö dü- “anha zdecexlerinder o.h- | sediyorlar.. Ben mi bu işi yaptım, güneh benim mi ki...A'lah Akal, bu bi1.. Vali Hakkı paşayı tekrar teskine çalıştım, o da mabeyine cevaben bu işin müsebbibi Emiri Mekke lir, na- amafih hal ve faslına itina etmekte- yim tarzında bir cevap verdi. Bir yandan da Selânik ester su- var alayı kumandanı Şemsi beyin (1) Hicaza gönderilmesini istedi bir müddet sonra Şemşi bey Selâ- nikten Ciddeye geldi. Görüştük, i- şin vehametini o da gördü. Kendi- sine uzun uzadıya izahat verdim, hepsini dinledikten sonra; — Peki, dedi, şu Sait bilmem ne- yi m ne olur sanki... demez — Aman Şemsi bey, dedim, onu tepelemekten ne çıkar, o yapacağı- nı yaptı, esasen onu idare eden de Ebülhüdadır. — O halde, Ebülhüdayı, hak aya pe yılanın başını ezmedikçe rahat edilmez... — Haklısm, fakat buna da şah razı olmaz... en — Neden razı olmasın. Bunca Türkün “kanma giren, e nemi menfaati, keyfi, hırsı için kanmı emen bir herifi ne diye himaye e- der? — Orasını bilmem, dedim, — O halde neden himaye eder — Çünkü, o Ebülhüdanın böyle şeylere karışacağına ihtimal ver. mez ve biz bunu isbat edemeyiz. — Demek ki Ebülhüdanm bu iş- — medhaldar olduğu muhakkak de Anlayordum ki Şemsi oBeylâfı uzatarak beni iskandil E etmek ni- yendi Ben de bahsi değiştir. rm. Birlikte Mekkeye gidiyordı Yol hâlâ açık değildi, Üni ir bileler şiddetlerini Netekim yarı yolda aldık a hâl ile Mekkeye vardığımız zaman vali Hakkı paşayı büsbütün mütees sir ve meyus buldum. O derecedeki ümitsiz kalmış gibi görünüyordu. Cuma günü şehirde Mekke emiri- nin, cumalarını geçirdiği güzel bah gede, vali Hakkı paşa, fırka ku- mandanı Divrikli Osman Paşa, Ah- met Ratip paşa ve ben toplandık. İstanbuldan, mabeyinden gelen ye- ni telgraflar: okudular, Sultan Ha- mit şaşırmış, bunalmış, çileden çrk- mış mütemadiyen köpürüyor, teh- ditler yağdırıyordu. o Tehditile iş .görülecevine kanidi. Bu telerailardan en çok korkan ? ne belâdir, bu ne musibettir yarab- İ irem Emiri Şerif Avnürrefik paşa — Uykum kaçıyor, aklım başım dan gidiyor, zatışahanenin gazabı- na uğrayacağız, ah ne yapacağız, De edeceğiz, diye döğünüyordu. Bir müddet yanımızdan ayrılan Emir biraz sonra elinde bir telgraf müsveddesi ile geldi, oturdu, ve ke- mali itina ile elindeki kâğıdı imza- ladıktan sonra Hakkı paşaya uzat- tı, — Paşa hazretleri, dedi, zatıâli- leri de imza buyururlarsa... Hakkı paşa telgrafı © okur oku- maz yerinden fırladı, zaten pek a- sabi bir halde idi, büsbütün köpür- müştü; “ — Şerif hazretleri, diye bağırdı, bu telgrafı kime yazıyoruz, siz rüya da rawmız, yoksa hüd. negerde şu- urunuza halel mi geldi, kime yazı- yoruz bunu; ne diyoruz, farkında- mısınız? Elinden kâğıdı bıraktı, hiddetli hiddetli başmı salladı, ve asabiyet- le yerinden kalkarak; — Padişaha yalanı söylemek ayıp tır, ve bu yalanla kendi kendimizi aldatmaktan başka bir iş te görmüş olmayacağız... Allaha şükür henüz aklım başımdadır. Ama, bu gidişle e de çileden O çıkacağım mu- gibi görünüyor, diye uzak. pes başladı. Kalktım, paşanm koluna girdim, bir müddet bahçede £ dolaştıktan sonra tekrar yerimize geldik, ve -Usrur oturraaz. Ahmet Ratip paşa ! elindeki mahut telgrafr okur gibi bir müddet tetkik (ettikten sonra | Halkı paşaya hitap etti; — Fakat paşa hazretleri, dedi, | bunda telâş edilecek bir şey görmü- yorum, asabiyete kapılmadan bir kere daha mütalea buyrulsa.. İ © Hakkı paşa bir müddet sesini çı karmadan dalgın dalgın baktı. Yü- zü hırstan bembeyaz olmuştu, sade- ce; — Lâhavle velâkuvvete illâbil- lâh.... dedi ve Ahmet Rartip paşa- rın elinden telgrafı alarak kelime- leri tane tane okumağa başladı: —“C. — bermucibi iradei seni- yei hazreti hilâfetpenahi icap eden- lerle müzakere olundu. Gailenin pek yakında bertaraf edilmek üze- re bulunduğunun atebei ülyaya ar- zını temin ve istirham eyleriz...,, Hakkı paşa okumağı bitirince bi- rer birer yüzlerimize baktı: — Kiminle srüzakere ettik.. sora- rım size kiminle müzukere ettik vs neye karar o verebildik? Kaç gün- dür karanlıkta göz kırpar gibi hep söylenip duruyoruz... Çöllerde ise kan akıyor, şu ânda aç, susuz, mü- himmatsız bedevi ateşine göğüs ğe- ren asker ve jandarmalarımızın ne halde olduklarını düşünüyor, gözö- nüne getirebiliyor musunuz? Bin- başı Mahmut ağa müfrezesinin kan ları daha dün aktı o ve kurumadı... Çölde kan akıyor | paşalar, çölde kan akıyor... Biz bu güllerin, karan- fillerin ortasında kendi kendimize gelin güvey oluyoruz... Haydi ba- kayım, hangi kabadayı Mekke ka- pısmdan çıkar da, şöyle yarım sa- at yürüyebilir, o mahsuruz yahu... kimi aldatıyoruz padişahı mı?.. Hakkı paşa coştukça coşuyordu, haksız da değildi, isyanın, hareke» tin başladığı günden beri ahval sa. lâha doğru değil, fakat gün günden ri beter olmağa doğru gidiyor. bu. Fakat sarayın tehditlerinden kor kanlar, bu tehditlerden korunmak için şimdi, İstanbulu aldatmak, 0- » avutmak kağ sapmak istiyorlardı. Hakkı paşa gitikçe ar- tan bir asabiyetle sözünü bitirdi: — Ben yalan söyleyemem, değil padişaha hiç kimseye, hiç bir sebep le yalan söy'eyemem, ve bu kâğıdı asla imza edemem... — Bitmedi — ————— * Bilahara Selânikte As B. tara. fen 3 vurulan Şemsi paşadır. LAR SI 6 İKİNC HARİCİ HABERLER Amerika sularında feci bir kaza Iki vapur çarpıştı bir tanesi derhal battı Batan vapur 5896 tonluktu, yolcuların ve mürettebatının hepsi kurtarıldı SEN JON, (Yeni Brunsvik), 25. A. A. — 5895 tonluk Amerika bandıralı Mohavk vapuru, Yeni Jersey açıkların- da Norveç bandıralı Taksan vapuru ile arpışarek batmıştır. Yardıma koşan vapurlar, 1060 yolcu ile tayfanm kurtarıldığını telsizle bildir. mektedirler. Mohavk vapurunda 53 yolcu ve 107 tay o “ğa bildiriimektedir. Bunların hepsi tahlisiye sandallarına binmişlerdir. >. Dapsrlere göre, içindekilerle be- raber sandallardan mamıştır. Kaptan da gayıptır. Bir sandal imdat istiyor .NEVYORK, 25, A.A. — Mohavk ge- miskin i bir sahil postasından aldıkları telsizde bir sandelmı imdat iste diğin haber almşlardır. Sandal Yen Jer- sey'de, Springinke'den bir kaç mil açık- tadır. Kaza nerede oldu?.. NEVYORK, 25.A.A. — Sahil istas- Küçük Lndbere'in öldürü'mesi Suçlu çocuk kaçırıldığı gün evinde oturuyormuş Suçlunun avukatı fidyenin ver'ldiği gün de onun başka yerde FLEMİNGTON, 25. A.A. — İd- e makele dinlenmesi bitmiş- Hauptman'ın avukatlarından i, bu davanın mahkemenin sa- lâhiyetleri dışımda olduğunu söyli- yerek mahkemenin, jüri beyetine bu yolda tavsiyede bulunmasını is- temiştir. Mahkemenin bu talebi red m Lindberg'in çocuğunun kaçırıl- dığı iş aramkata olduğunu ve © günün akşamını karısı ile bera- ber geçirdiğini ispat &decek vazi- yette olduğunu bildirmiş ve demiş- tirki: — Fidyenin #dendiği 2-4 tarihli gün, Hauptmanın nerelere gidip'ne yaptığımı bütün tafsilâtı ile bildire- ceğiz. O günün akşamına gelince, Hauptman evinde arkadaşlariyle beraberdi. Bu sözlerden sonra Hauptman Amerikada bayındırlık| Bay Rozveltinem- |Bir takım cürümler af veyateciledi iyor rine beş mil- Rİ yar dolar verildi VAŞINGTON, 25.A.A. — B, Ruz- veli, kongreye bir racktup göndermiş, on senelik geniş bayndırlk progrumunm ilk on sekiz ayında ( kullanılmak üzere dört milyar dolarlık kredinin derhal em- rine verilmesi için tarar etmiştir. Bum dan başka, işsizlere yardım için 800 mil. yon doların da verilmesini istemiştir, yar harcanmak lâzmgeldiğini tahmin et- #mektedir. B. Ruzvelt'in iu mektubu, muhalefet muşta, VAŞINGTON, 25.A.A, — Mümessil. der meclisi, çok kuvvetli bir ekseriyetle yeni nafia işleri projelerini tahakkuk et. trmesi çn Bay (o Roosveldin emrine 4.880.000.000 dolar verimiştir. Müşa- rünileyh, bu parayı sarfetmek husunda temamile serbestir, Amerikada kar fırtınaları Soğuktan ölenlerin mik- darı 180i buldu! YAŞINGTON, 25. AA. — Kar furtr NEVYORK, 235.A.A.— Kar furtu. malarından Amerikada öl 180i mai meyi Merit nehrinin taşmasından o boğulan 25 kişi de dahildir. Nazi milisleri BERLİN, 25.A.A. — Nazi milisinin yeniden tensiki meselesi, hermen hem:/. 3 halledilmiş gibidir.Bu tenşikat yapılır. ÖN miele e “Üçüncü Alman İmparatorluğunda silâ- hı ancak Alman ordusu taşıyabilir, prensipidir. yalnız birisi baluna- |- yonları Mohavk'ın batmmamış olduğunu bildirmektedirler. Gemi sahilden altı mil uzakla yan yalmıştır ve su almaktadır. Nord Layn kumpanyası on beş yolcu ile tayfadan kk iki kişinin akıbetlerin- den hubersiz olduğunu bildirmektedir. Çarpışma, Mahavk ile aynı kurapanyanm Nord Layn'a ait olan Morrokasti'ın fa» daya uğradığı Arburipark'dan bir kaç mil ötede olmuştur. Haber alındığına göre, Mohavk gemi- si, geçenlerde Florida açıklarında kaya- ya çarpan Havana gemisi yerine çalış- makta idi, Kazazedeler kurtarıldı NEVYORK, 25.A.A, — Mahavk is- mindeki Amerika vapuru Nevyork açık. larında bir şileple çarpışmış ve hemen batmıştır. Vapurun bütün yolcuları ile tayfası Limon vapuru tarafından kurta. rılnişter. olduğunu söyledi sorguya çekilmiştir. Hauptman, 17 buçuk yaşında Almanyada asker olduğunu ve gazlerden zehirlene- rek çürüğe çıkarıldığını söylemiş- tir, Bundan sonra Almanyada bir mahkümiyet geçirerek Amerikaya gizli olarak girdiğini bildirmiş, Lindberg'in çocuğunun kaldırıldı. başı-e'-— saat 17 de ayrılmıştır. Hâtptman sorguya çekilirken müdafaa şahitlerinden furuncu Fre deriksen dinlenmiştir. Frederiksen, Bayan Hauptman'ın çalışmakta ol- duğu furunun sahibidir. Frede- riksen, o gün, Hauptman'ın ber za- man olduğu gibi, akşam üzeri ka- rısıı almak üzere gelip gelmediği- ne yemin edemiyeceğini söylemiş- tir. Sar'da vaziyet SARREBRUK, 25. A.A. — 17-1-935 ga uluslar derneği konseyinin verdiği bir karar mucibince, hükümet komisyonu, 17-1-935 den evvel işlenmiş bazı cürüm- lerin affı veya tecili için emirnameler çıkarmıştır. Sorak işin çıkarılan emirnameler kal. dırdmıştır. Sarlılur Lejiyonu PARIS, eri ER yapılmayacaktır. Harbiye ei Uzak şarktaki harp Mançuri kıt'aları, Mongolların kar sında haylı telefat verdiler TOKYO, 25.A.A. — Rengo ajansının almış olduğu bir hab re Mançuri hıtaatı, Halumamias yakınında birdenbire Mongol fının taarruzuna uğramışlardır. Mançari kıtaatı, bir çok zayiat a uğramışlar ise de mukabil za geçmişlerdir. Muharebe, bütün ikindi vaktı devam etmiştir. Muharebe mevzi olan Mançur inin garb hududundaki mev lilere karşı yapılmakta olan askeri harakâtın mıntakasından ta bulunmaktadır. HARBİN, 25.A.A. — Dün Halumasım'da iki kişi ölmüştür. leri tarafından kabul edilmiştir. Prens Paul B.Rüştü Aras'ı özi BELGRAD, 25.A.A. — Türkiye dışarı işleri bakanı Rüştü Aras bugün saat 13 de başbakan Bay Yevtiç ile görüş Müteakiben Tevfik Rüştü Aras saltanat naibi Prens Paul Bay : Te Tevfik Rüşdü Aras öğle yeme ğini saltanat naibi Prens birlikde yemiş ve başbakan Yevtiç de yemekde hazır bulunmuştur. Bundan sonra Bay Tevfik Rüşdü Aras Türkiye sefaretat Romanya, Fransa, Arjantin sefirlerile Yunan maslahatgüzarının retlerini kabul etmiştir. Akşam Türkiye sefarethanesinde bir ziyafet verilmiş zi) başbakan Bay Yevtiç, dışarı işleri bakanı muavini Bay Puriç, Ri ve Fransa sefirler hazır bulunmuştur. Bay Tevfik Rüşdü Aras yarın Belgrad'dan İstanbula hareket cektir. Yunan ayan intihabı ATINA, 25 (Milliyet) — Başbakan Bay Çaldaris ve fırkasi | kında yapılacak âyan intihabatına pek çok ehemmiyet ve ler, Eğer bu intihapta kazanırlarsa bunu ahalinin hükümete ve sele karşı olan emniyetine delil sa yacaklardır. Şimdiden hazu ra başlamışlardır. Makedonya umum valisi bu meseleyi görüşm: re Atinaya çağırılmıştır. Paazrlesi günü Meb'usan Meclisi reisi 48 yare Bakanlığı müsteşarı ile birlikte toplanarak bu işler hakkındi rüşeceklerdir. Yunanistanda kış ATINA, 25 (Milliyet) — Yuna nistanın şimali kısmında kış o şidetile devam etmektedir. Makedo nya ve İbrde mütemadiyen kat| maktadır. Termometre sıfırdan aşağı 15 — 16 ya kadar düşmi Kastoriya gölünün donduğu söylen mektedir, Bulgar kralının Georgiyefe ziyaj! SOFYA, 25.A.A, — Kral ve Kraliçedün saat 13 de müstafi bine reisi Bay Kimon Georgief'le müstafi nazırlardan Bay Todo Bay Boajief'e bir öğle ziyafeti ver miştir. . . » —.. o Italyan kabinesindeki değişiklik ROMA, 25.A.A. — Resmi mahafil, kabinedeki değişikliğin tasyon prensiplerinin basit bir tatbiki olduğu ve İtalyanın dış ve iğ! li ve soysal siyasasında hiç bir değişiklik olmıyacağı şeklinde mektedirler. Bu arada, İtalya altun esasını muhafazada devam ,£ cektir. Lahay divanı —— Amerika uluslar arası di- vana ne şartla giriyor VAŞINGTON, 25.A.A. — Ayan, Bir. leşik Amerikanın uluslar arası Lahey &- dalet divanma girmesi teklifine B. Van- denberg tarafından yapılan ihtiyat kayıt- larını kabul etmiştir. Bu ihtiyat kayıdları, divana girişin, Amerika için iç işlern munhasıran gör- mmck hakkının bırakılması demek olmaya cağını tavzh etmektir. Ayanın kabulü, Amerikenm divana görmesi yolunda yeni bir merhale teşkil etmektedir. Karanlık bir dava sunta dolaşan şaylaları tekzip etmiştir. alm ilde eli işsizliğe sarfe- Li Sar meb'usları IN, 25.A.A, — Rayiştay, geçen yili olduğu gibi 30 kânunsanide yilmaz davet edilmiyecektir. Bazı mahafil AL manyanın Sar topraklarının Almanyaya mesi İle Sar mebusları da Rayiştağa gi- recekler ve o gün Almanya için tarihi bir gün olacaktır. Sovyetler ve Belçika BRUKSEL, 25.A.A. — Dış işleri büt. gesi münakaşa edilirken, Sovyetlerle mö- masebete tokrar başlanılmasına tarafdar sosyalist gruplar karşısında harbiye ba- kam B. Dever, propaganda tehlikesini ö- leri sürerek ihtiyat kayrtları bildirmiş, fakat şunları ilâve etmiştir; — Eğer teminat verilirse, Sovyetlerle münasebata tekrar girişilmesine İtiraz etmem, Harici küçük haberler: * Montekarloda yapılan uluslar arası Gtomebil yarışını Lahe ile Katrou'dan mürekkep Fransız takımı kazanmıştır. * Romanyada Romanya, Moldavya miş altıncı yıl dönümünü kutlulamıştır. * Ispanyol güllecisi, genç atlet De- lahoz iki kolu ile arraşe olarak 91,6 kilo kaldırmış, dünya orta siklet şampiyonu Fransız Fransuvanm 90 kiloluk rekoru- mam rna im di.ecek paralar ne olmuş istidayı reddetmiştir. Bilindiği üzre Gentber, Hindenberg pamı verilen sermayelerden bir kısmı. nı işsizlere yardıma tahsis edecek yerde bu poraları gizlemiştir, mahkeme, ken. Gini iki buçuk sene hapse mahküm et- miştir, Bir çok noktaları karanlık kalmış o- lan bu davada Oscar Hindenbourg şa- hidlikde bulunmuştur. Gergükteki petrol mera- siminden dönüş Paul Bastid dün akşamki Toros ekspre- sile şehrimize gelmiştir. | Mösyö Paul Bastid Radika) - Soayalist fırkasından ve Mösyö Herriot'nun yakınlarındandır. Kerkükte yapılan merasime Mösyö Herriot da davet edilmişse de hastalığı dolayısile gidememiş kendisini ve Fan a RL ee sil eimiştir. Sb belediyesinde SAMSUN, 25.A.A. — Belediye başkanlığına lise Almanca mualli- mi Bay Hüsnü seçilmiştir. Ölüm cezasi Muğlada iki katil mahküm oldu MUĞLA, 25.A.A. — Cumuriyet Halk fırkası reisi nin öldürülmesine ait olan d yın yirmibirinde bitmiş ve sım ve Arab Abdullah ölüm" sma çarpılmışlardır. Mahk kalabalıktı. Karar sureti 16 olup bu kararda elli kadar! ve fen kurumlarının Ya porları vardir, Hava raporu ANKARA, 25.A.A, — Ziraat meteoroloji enatitüsünden umata göre, son 24 saat içinde Trakya, Ege mmntakalarıla Ak Erzurumda seçim. ERZURUM, 25.A.A. — müntehib seçimi vilayetin fından bitmiş ve C.H.F. ri müttefikan kı dın erkek rey sabiblerinin ö si reye işlirak Bl ir. vilayetinde 913 ikinci çıkmıştır. Merkezde 29 bay olduğu halde hepsi a nüz belli değildir.