29 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

© — TAP'Hİ TEFRİK (BAHAEDDİN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESİKALARA GÖRE) Her hakkı mahfuzdur. Yazan: A.C. Rusya - Boğazlar meselesi - Babıâli - Italya ... | 1 — 1900 senesinde akdedilen K Karadeniz mukavelesinden vazgeç- © mek; iğ 2 — Bir Balkan ittifakı vücude getirmek için çalışmak, 3 — Boğazlara bir düşman tara- fından hücum olursa Rusya tara- fından yardım edilmek. . Rus sefiri Çarikof 6 kânunuevvel | de 6 maddelik bir nota ile Babrâli- ye müracaatla Boğazlar meselesi i- © — çin derhal müzakereye girişmeği is | © temişti. Hükümet bu vaziyet karş | sında kat'i bir karar vermek mecbu | riyetinde bulunuyordu. Ortada ar- | tık mevzuu bahsolan Boğazlar me- selesi değil, Avrupada biribirlerine ke karı gitikçe büyük bir rakip kei- « len devletler grupundan birisinin tarafımı iltizam etmek meselesi var- dı. Bir tarafta itilâfı müselles, di- ğer tarafta da (merkezi Avrupa devletleri Almanya ve Avusturya bulunuyordu. Alman siyasi ricali Boğazlar me- selesinde hususi bir ehemmiyet veri yorlardı. Almanlar bu hususta İn- gilizlerle anlaşmanın mümkün ola- mıyacağını anladıklarından gene Rusyaya meyletmeğe başlamışlar. da. Rosya barisiye Dazırı Sosasof Bezlini ziyaret etmişti. Potsdamda | imparatorun o huzurunda yapılan | | © yaya bazı imtiyazlar bahşederek Rusları Almanya tarafma çevir. mekti, Bu maksatla yapılan müza- kereler oldukça ilerliyordu. Alman hariciye nazırmın adamlarından birisi Alman sefiri Baron Marşal ile anlaşmak üzere İstanbula gel- mişti, Halbuki Alman sefiri, sonra- dan neşrolunan diplomasi rapor! rma bakılacak olursa, Almanya ile Rusya arasmda böyle bir anlaşma ki ya şiddetle aleyhtar bulunuyordu. i Almanya, bu aralık © Ruslarm Boğazlar hakkındaki © arzularını kabul etmek için o Avusturyanm muvafakatini şart koşmuştu. Hal bah Armıtirya beeiciye mezi Ereusal buna razı o olmuyordu ve Avusturya - Macaristanın vaziyeti bunu kabule müsait | olmadığını söylüyordu. Çünkü İstanbuldaki A- vusturya sefiri Pallaviçini Viyana- ya gönderdiği raporlarında diyor- arafından is tirilmesi A- yusturya - Macaristan mevcudi- yetini azami derecede © tehlikeye sokar.Rusya,Avusturyaya başka şey lerden tavizat verse bile Boğazla- | rn aclımasmdan dolayı Avustür- *ya için hasıl olacak zarar hiç bir »swretle tazmin edilemez. Bir kere Boğazlar açılırsa o zaman Rusya © bütün deniz kuvvetini Karadeniz- © de birleştiretektir. Bu yüzden yal- li nız İstanbulda değil, Balkanlarda li da fevkalâde bir nüfuz kazanmış olacaktır. Akdenizde yeni bir kuv- vet doğacaktır. Adriyatikteki de- niz kuvvetlerinin muvazenesi de bozulacaktır. Onun icin Rusyanın arzuları yerine getirildiği takdirde Avusturyanın yakın şark politikası | tamamile mağlüp olacaktır. Şu hal- | de İstanbuldaki mevkilerini ve nü- k fuzlarını muhafaza etmek isteyn devletler, mevcut o müahedelerin bozulmaması için bütün kuvvetle- rile çalışmağa ve “ws taleplerini ka bul etmeyen Türkiyeye yardım ey- lemeğe ırlar, Fakat Babıâli hakikat halde mu- - kavemet ediyor mıydı? Sadrazam © Sait paşa ile nazırlardan bazıları Rus taleplerini terviç eder gibi gö- rünüyorlardı. Yalnız hariciye na- zırı Asım bey, şayet © arkadaşları Rus teklifini kabul ederlerse, isti- ; fa edip çekileceğinden bahsediyor. © odu. Avusturya sefiri Pallayiçini'nin raporlara bakılacak olursa Asım bev Boğazlara'ait mukaveleleri muhafazası için Almanya, Avustur ya ve Romanya ile Türkiye arasm- da gizli bir mukavele akdjedilmesi- Bi Avusturya sefirine teklif ediyor. © du. Avusturya sefiri böyle bir itti- © fakın Avusturya için tehlikeli oldu. ğunu itiraf etmekle beraber fayda- ları olduğunu da söylüyor, fayda olarak ta Rus projelerinin suya düş mesini, Balkan devletleri tarafıy- dan Avusturyaya karşı yapılacak bir hücumda © Türkiyenin ve Ro- manyanın Avusturyaya yardım et- mesini, Balkanlarda yeşeaz Di mendifer inşaatında Türkiyenin A- min daha müsaadekâ- , l rane davranmasını ve Arnavutluk- meselesinin Avusturya lehine hal. ledilmesini sayıyordu. Avusturya sefirinin bu tarzda- ki notaların tesiri altında kalan Avusturya hariciye Nazırı Türkiye- nin tam olarak muhafazasında A- vusturyanın büyük bir Türk dostu olduğunu göstermek istemişti. Ta- bii bu dostluk siyasi icabattan do- ğan bir dostluktu ve bu itibarla o- nun büyük bir kıymeti yoktu. Yal- nız dikkate şayan olan bir cihet varsa o da Türk dostluğunun Al manyadan Avusturyaya intikal ey- lemiş olmasıydı. Rusyayı kazan. mak ve bir Alman - Fransız harbin. de Rusyanm bitaraflığını temin et- mek isteyen Almanya, bu gaye uğu runa Türkiyeyi feda etmek isterken boğazların açılmasını menfaatleri- ne uygun bulmayan Avusturya bir- den bire Türk dostu oluyordu. E- sasen Bosna ilhakından beri Türki- yedeki nüfuzunu kaybeden Avus- turya, tekrar Babtâlinin muhabbe- tini kazanmak için mütemadiyen çalışıyordu. Trabulus muharebe - sinden beri İstanbulda Almanya- ya karşı gene bir itimatsızlık hâsıl olalıdan beri Babıâli daha ziyade Avusturya'dan fikir almağa başla- mıştı. Meselâ Hariciye Nazırı A - sım Bey, Rusların Boğazlar hakkın daki notalarmdasi Avusturya'yı da ha evvel haberdar etmiş ve sefirine meseleyi (oOondan üç gün sonra açmıştı. Alman Sefiri aram Mareşalin Boğazlar meselesine da- ir vukubulan mülâkatı hakkında Berline yazdığı rapora bakılacak olursa hariciye nazırımız; EN (Bitmedi) Üniversiteliler Toplantısı (Başi 1 inci sahifede) istiklâl marşı ayakta dinlendik- ten sonra kongre açıldı. İdare he- yeti reisi Bay Osman Birliğin yıllık faaliyet raporunu, Bay Sait te ge- çen haftaki teftiş heyeti raporunu okudular. Raporlar münakaşalar- dan sonra kabu ledildi. Bundan sonra idare heyetinden Bay Şükrü halen doktor olarak bulunduğu ka- zada nasıl çalıştığını ve arkadaşla- rin da bu gibi yerlerde nasıl çalış- maları lâzımgeldiğini, köylü hak- kındaki gi süne istinaden tes - bit ettiği müşahedelerini anlattı. Ve alkışlandı. Bundan sonra idare heyeti ile teftiş heyeti raporları üzerinde söz almak isteyenler fikirlerini söyle- diler. Bu meyanda Kubilây günü- ne Talebe Birliğinin niçin işi etmediği, Almanyada Firdevsi için yapılan merasime niçin gidilmedi- ği ve Çanakkale abidesi için iane- nin neden toplanmadığı soruluyor. du. Bu sorgulara idare heyetindex Ekrem, Rüknettin, Osman cevap verdiler. Her yıl Kubilây gününde Tale- be Birliğine müracaat edildiği hal- de, bu yıl müracaat edilmediğini, iane toplamak için de vilâyetin mü saade vermediğini söylediler. Bay Rüknettin Kubilâym ruhunu an - mak için arkadaşlarmı bir dakika susmağa çağırdı. Ve bundan sonra celse beş dakika tatil edildi. Birinci celsenin sonu ile kongre divanının işi bitmiş olduğundan ye ni kongre divanı seçildi. Reisliğe tekrar Bay Nedim, ikinci reisliğe de Bay Mithat getirildi. Ikinci celse başlarken yeni çalış- ma programı üzerinde konuşma- lar oldu. Neşriyat işi uzun müna- kaşalara yol açtı. Dört teklif kabul edildi. Davasına intizar edilen Bir lik gazetesi çıkıncaya kadar bro- şürlerle neşriyat yapılması veya gazetenin bir kooperatife bağlan- ması veya arkadaşlardan birinin imtiyaz alarak yeni bir gazete çi- “karması ve bununla neşriyat yapıl- ması istendi. iç Anadoluya, Trakyaya, bilhas- sa 26 martta Edirnede yapılacak merasime iştirâk edilmesi, Avrupa memleketlerine ve Antakyaya — rer seyahat tertip edilmesi, Hi Şirketihayriye, Akay yila "Tramvay şirketinin talebeye ten- zilât yapması istendi. Bu işler ye- ni idare heyetine havale edildi. Bundan sonra en mühim olarak Birliğe yeni varidat kaynakları Orta Avrupada Macaristan'ın Dış siyasası İttihad ve Terakkil HARİCİ HABERLER Amerikada Çok feci iki | Tren kazası oldu Dış işleri bakanı Kanyanın| BE: çok kimseler öldü bir bir gazeteye beyanatı BUDAPEŞTE, 28. A.A. — Macar a Jansı bildiriyor: Dışarı işleri bakanı Bay, de Kanya, Pesti Naplo gazetesine beya- natta bulunarak Cenevre müzakereleri" nin büyük bir diploması imti “ğunu Macaristanın pre, Ve uluslar kurumunun otoritesini muha- faza eylemiş olduğunu söylemiştir. Bay de Kanya, sözüne devam ederek demiştir ki» Macaristan hükümeti, Macar memur larının muhtemel hatalarımı, kusurlarını ortaya çıkarmak için geniş bir tahkikata girişimiştir. Ancak uluslar kurumunun al miş olduğu karar da dahi bu hatalardan ve kusurlardan ancak bir ihtimal olarak bahsedilmiştir. Macar hükümetinin evvelce yapmış ol- duğu araştırmalar, tethişçi teşkilâtı ve tethişçilerin icraatı hakkında kendisine malümat verilmemiş olmasından dolayi müşkülâta tesadüf etmiştir. Macaristanın dışarı işleri siyasası, dai. ma barış sever uzlaşmayı ararbir zih- niyetten mülhem olmuştur. Macaristan her zaman doğrudan müzekerelerde bu- İunmaya bazır olduğunu ilân etmiştir, fakat bu müzakerelerin hukuk beraber- liği esasına dayanması şartile, » Tuna havzasında barışın berkitilmesi, bir takım devletler grupu tarafından ya- pılan bir diktatörlük şeklinde telâkki ve tasavvur edilemez. Roma misakına — bazi şartlar altında — her devlet girebilir, Roma protokol. larını şümul dairesi genişlesin veya ge- işlemesin, bü protokolları ilham etmiş olan fikirlerin terekkisine bağlı bir şey- dir. Güneşin dünkü kongresi Gk Vefa ve Güneş (Başı Dinci sahitede) ayaza ve m çamurlu olması- na rağmen, Taksim stadında bu maçı seyredecek bir kaç yüz seyir- ci vardı. Güneş takımı sahaya pu şekilde Hüseyin Reşat Ismail C. Şefik Refii Rasih Necdet Rebii Vefa takımı den mahrumdu. Maçı ilk devrede yaptığı iki, i- kinci devrede yaptığı üç gole mü- kabil son dakikada yediği bir gol. le 5-1 güneş takımı kazandı. Bundan bir müddet evvel Istan- bulsporu 3 - O yenen Güneş takı- minı, ciddi bir maçta, dün ikinci defa gördük. Bu ikinci maçla, bu takım hakkındaki kanaatlarımız artık az çok belirmiştir, ; i Ilk olarak bu kanatları yazalım: | | Güneş takımı, bazı kusurları is- tisna edilirse, İstanbulun birinci s1- mf tanınan birinci küme takımları arasına girmiştir. Bu kusurları bu yazımızın aşağı taraflarında oldu- ğu kadar sırası geldikçe de yazaca | ğız. Yalnız şunu söyliyelim ki bu takımım ilerisi hakkında çok büyük | © ümitler besleyebiliriz. Güneş ilk golünü, Rebiinin çok güzel attığı bir kornerde Râsihin | mükemmel bir kafa vuruşu ile yap- tı. Bu kafa vuruşu, az görülen bir güzellikte idi. Ikinci golü gene Ra- sih, bir frikikte, yerden ve sıkı bir şütle yaptı. Geri kalan üç golü, ikinci dev- renin orlasından sonra hemen he- men üst üste yaptılar. Üçüncü gol, solaçıktan güzel bir —— — ——————— bulunması, uzun. uzadıya görü dü. Ve yeni idare heyeti seçimi gö- lecek haftaya bırakıldı. Saim, Nuri ve Gazi- | çokları yaralandı MONTGONERİ, 28. A.A. — Garbi Virginia), — 350 maden işçisini götü- ren trenin lokomotifinin kazanı patlamış 13 işçi ölmüş 35 İşçi yaralanmıştır. Lo- komotif ile beraber 3 vagon parçalanmış- tır. Cesetler havaya fırlamış ve yakında olan bir bina tuzla buz olmuştur. Gene Bileşik Amerikada Ohyo dahi- Binde bir yolcu treni yoldan çıktıktan sonra bir marçandiz trenine çarpmış max kinist ile ateşci ölmüştür. On iki kadar yaralı vardır. Kazanın yo Yun tahrib edilmiş olması yüzünden çık- mış olduğu söylenmek; Bir otomobil Bir köprüden geçerken kanala yuvarlandı KOLONYA, 28. A.A. — Gazetelerin Amsterdamdan öğrendiklerine göre, Al. man sinırma yakın ve Felemenk topra- ğında bulunan bir yerde dokuz kişiyi gö- türmekte olan bir otomobil, bir köptü- nün yan dıvarını yıkarak kanala | düy- müştür, Yedi kişi ölmüştür. Sarre'da siyasi faaliyet SARREBURUKEN, 28 (A.A.)- Almanya'dan ayrılmak taraftarı 0- lan mahafil, Noel mütarekesini bo- zarak görünüşte tamamen Sare gazetelerinin ve bilhassa katolik- lerin Landeszeitung gazetesi şek- linde bir takım gazeteler çıkarmış- lardır. Bu gazetelerde Alman a - leyhtarı, iftirak taraftarı bir takım makaleler vardır. takımları bir arada akış yapan Rebiini, ne deplase olmuş i de tam yerinde Refii'ye verdiği paslardan sonra Refii'nin zamanın le oldu. Dördüncü gol, Rasihten uzun ve derinlemesine bir pas alan Rebii'- nin topu sürerek ve Vefa kalecisi- Dünkü maçtan bir enstantane ni atlatarak vurduğu burun şütü ile yapıldı. Beşinci golü, Rasih, Rebii'den gelen müsait bir şandeli fevkalâde bir vole şütle yaptı. Buna mükabil, merkez muavin- m iİ Vaşington deniz antlaşması fes- a, leri Lütfinin oldukça iyi oyunu i Menemende Gön heykeli IZMIR, 28 (H. M.) — Menemenliler, Menemende hükümet ö- nündeki meydanda Atati 'k'ün bronzdan büyük bir büstünü yaptır - mağa karar verdiler. Büstün yapılması Kubilây o menkutaşini yapan ve açılma merasimine gelen Ratip Asir'e verilmiştir. Bay Recep Peker Kütahyada KUTAHYA, 28. A.A. — Cumhuriyet Halk Fırkası genel kâtibi Bay Receb Peker bugün İzmirden şehrimize gelmiş, hararetli bir suret te karşılanmıştır. Bay Receb Peker Cumhuriyet Halk Fırkasında verilen ziyafete saylav seçimi münasebetiyle mühim bir nutuk söylemiştir. Toplantıda bütün kurumlar mümessilleriyle Fırka mensupları ve kazalardan gelen heyetler ve fırkaya yazılan bir çok bayanlar hazır bulunmakta idi. Nutuk, bir çok yerlerinde şiddetli ve sürekli alkışlarla karşılanmış” Hapisane kaçkını bir katil AMASYA, in (A. A.) — Çorum hapishanesinden kaçan eşkıya- dan Çöllü adındaki katil, Alan dağında bir jandarma müfrezemiz tır, tarafından öldürülmüştür. 4 Dün gece bir #ramvay yangını oldu Dün gece saat 21 de Köprüden Beşiktaşa gitmekte olan 101 numa k tramvay arabası Fındıklı önlerindeyken; birdenbire tramvayın için- “ de bir alev yükselerek, arabanın tavanına kadar çıkmıştır. Vatman ve yanında bulunan Haber gazetesi muharrirlerinden arkadaşımız Ser Vâlâ Nurettin; kendilerini yere atarak yanmaktan kurtülabilmişler, A rabanın içindeki kadın ve çocuklar feryat ederek kendilerini dışarıya al e ışlardır. Ateşin neticesinde, tramvayın motörü harap olmuştur, Yol cular başka bir araba ile yollarına devam etmişlerdir. Deniz işleri | | Vaşington antlaşmasının feshine dair beyanat LONDRA, 28 (A. A.) — Japon deniz heyeti Tokyodan talimat al- mıştır. Talima tmucibince İngilte- renin tekliflerinin muhtelif cephe- leri hakkında tahkikat yapılGacak ve M. Yamanoto İngiliz mütehas- sısları ile görüşecektir. Vaşington antlaşması VAŞINGTON, 28 (A. A.) —U- luşal mahafilden bildirildiğine gö- re, Japon sefiri Saito, Japonya'nın hettiğine dair olan notasmı cumar- tesi günü M: Hull'e verecektir. Japonya'nın fevkalâde mümessili VAŞINGTON; 28 (A. A.) — A- | merikoda ve Avrupada Japotıyi nın fevkalâde mümessili olan Bay Yoshirla, tayyare ile | Londraya dönmüştür. TOKYO, 28 (A. A.) — Vaşing- ton muahedesinin feshini bildiren 1200 kelimelik beyanat, pazar gü- nü gazetelerle neşredilebilecektir. Beyanat cumartesi akşamı Ja - pönyanın Londra, Paris, Berlin, Ot tava, Sidney ve Şanghay sefaretle: rinde matbuatın emrine hazır bu- | lundurulacaktır. ara sıra ilerleyen ve daha fazla en iyi şütçü oyuncuları Muhteşem va- sıtasile Güneş kalesini tehdit edebi len Vefalılar ancak oyunun bitme- sine yarım dakika kala bir gol ya» pabildiler. Dün saha çok çamurlu olmasa idi ve bir çok kereler oyunculara top kontrolünü kaybeltirmeseyui maç çok daha zevkli olacaktı. Ça- mur yüzünden Güneşliler hem top ile çok oynadılar, hem de sanki ih- mal eden bir vaziyet takındılar. Bu itibarla, Güneş'in dünkü oyu- nu hakkında bir fikir yürütmek lâ- zımgelirse, bu hallerinden dolayı tamamile memnün olduğumuzu söyliyemeyiz. Fakat yaptıkları beş golün de biribirinden güzel oldu- ğunu ve bu golleri iyi hazırladık- larını söylemeden geçemiyeceğiz. Güneş.n &0.gresi Ateş - Güneş kulübü © senelik kongresi dün saat on yedide kulü- bün Sıraseryilerde 20 numaralı bi- naşinda toplandı. Kadın, erkek bir çok âzayı kulü- be toplayan bu kongre başkanlığı» pa eski valilerden Bay Macit, kâ- tipliklere Bay Ulvi Yenal ve Emin seçildiler. Eski kongrelerin zabıtları oku- nup kabu ledildikten sonra, kulüp başkanı Bolu Saylavı Bay Cevat Gürer öz türkçe yazılmış olan idari raporunu okudu. Bu raporda Bü - yük Atatürk'ün kulübe (Güneş) adını lütfettikleri bildiriliyordu. Kongre Atatürk'ün bu ulu sayır- gi alkışlarla karşıladı ve hep 'n ayağa kalkılarak sporcu u- ela ile büyük Tür kulusuna ve A- tatürk'e üç kere (yaşa) bağırıldı. İdare heyetinin verdiği takrir üzerine kulüp nizamnamesinin bi- | rinci maddesi (Güneş adlı kültürel Japonya ile Türkiye arasında yapılan ticaret mukavelesi TOKYO, 28. A.A. — Türkiye ile Ja- ponya arasında yapılan ve son günlerde iki memleket tarafından tasdik edilen ti caret mukavelesi mubadele sistemi üzer ne kurulmuştur. Japonya Türkiyeden on milyon yen- * lik ham pamuk tütün vesaire şeyler ala” cak ve Türkiyede Japonyadan ayni meb lağ mukabilinde pamuk ipliği ve başlı Japon mevadı alacaktır. İHarie kuçuk haberler l almam Berlinin etrafında ve civarında iş“ leyen şimendüferler iki günlük Noel yor tuları esnasında iki milyon 138 bin kişi taşımışlardır. Geçen yıl iki milyon 50 bik kişi nakletmişlerdi. * Atinada Yunanistan ile Römanys | srasında yapılan Balkan kupası maçı & ki iki beraberlikle bitmiştir. Birinci bal tayında Romanya iki, Yunanistan bir go. yapmıştı, * 1934 ikinci teşrinde & Amerikanın iliracatz 194,901,000 dolardır. Ve 1933 ikinci teşrinden 10,645,000 dolar fazlada İthalât 22.378,000 fazlasile 150,919,00' | dolardır, 1934 senesinin ilk onbir ayı ih racatı geçen senenin 1.482.355.000 de İ larına karşı 1.962.731,000 ithalât ise ge" İ çen senenin 1.316.041.000 dolarına kar- ye 1.522.807,000 Mr imi m şarkta iki sene çalışacaklar ANKARA, 27 — Posta ve tel graf idaresi memurlarının şimdi: ye kadar bir yerde ne kadar kala: cakları melüm değildi. Bundan so ra memurların bir yerde ne kadar kalacakları ve terfi | işleri daha muntazam bir hale konacak, her memurun iki sene şark vilâyetle rinde çalışması mecburi tutulacak tar. Adanada Kubilây toplantısı ADANA, 28, A.A. — Dün akşam Halkevimizdo büyük devrim ölüsü Kubi lay için bir toplantı yapılmıştır. Toplan tı çok kalabalık ve iyi olmuş, kız ve er kek okulularla, bir muallim ve bir zabi- timiz heyecanlı söylevlerle bu sayın ö lüyü anmışlardır. Adanada yağmurlar ADANA, 28. A.A. — Sabahdan beri bütün ovaya tekrar bol ve güzel yağmur lar yağmaya başlamıştır. — — — ——— ve Tenel bir kurum kurulmuştur) şeklinde ittifakla tadil edilerek ke Tüp artık Güneş adını aldı. Bundan sonra mali rapor ve tak rirler okundu. Nihayet intihabata geçildi. Yapılan bir teklif üzerine Bay Cevat Gürer'in başkanlığı ak tında Bay Kemal Salih, Sadun Sa» cı, Şadan Hakkı, Adil Giray'das mürekkep idarâ beyeti yeniden 8€ çildi. Geçen yılın hesap müfettişle ri Bay Refü Celâl Bayar'la Refik Tevfik te yeniden intihap edildik ten sonra kongreye nihayet veri di, EH SAVCI i | | a | Sr)