4 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

; a şi iy (Başı 1 inci sahifede) verdik. Hilifetin ilgası, ların ilgası, kanunu medeni ve buna mü- teferri bir çok kanunlarımız vardır. Fa- kat tatbikatta görüyoruz ki ve bilhassa keresini kabul buyurursanız şimdi o ka- nunun konuşmasını yapabil.riz. (Okay sesleri). Bay Hakkı Kılıç'ın sözleri işler Bakanının izahatından sözü Bay Halekı Kılıç (Kocaeli) alarak şunları söylemişlir: — Baylar, bugün yüksek huzurunuza getirilen kanun hürafeleri ve hürafecileri temsil edenlere dair bir kanundur. Vakı- n onlar göktan mezara girmişlerdir. Bu kanun onların üzerine taştan bir baskı vaziesini görecektir. Artık bu hurafeleri uklarımız da görmiyecekler- «Baylar, bu kanun büyük inkalâbımı- sm , orattığı kanunların en mübarekle- rindendir. Gönül arzu ederdi ki bu ka- mun şapka kanunu ile beraber gelsin. Fa- kat içişler Bakanı arkadaşımızm dediği gidi beiki zamanı gelmemişti. Geç oldu. Nihayet oldu. Bütün hür Gilsirlileri sevin- dirdi. Memlekelte zaten fikir hürriyeti tamamen yayılmıştı. İslâmiyetin rubun- da bir kere teşkilât yoktur. Namaz me- selesi var, imam vardır. Hususi bir sarık ve cüppe, kıyafet yoktur. Faziletlir ve bilgin bir kimse mihraba geçer, halka namaz leldırır. Bugün de vicdanını bir i- badetle tatmin etmek isteyenler istediği malyede gider. İslâmlikta asıl olan bu- dur. Binaenaleyh resmi bir şekilde imam tanımamakta çok haklıyız. Müftüler, fetvalar sAncak bu kanun gelirken isterdim ki, bir madde daha ilâve edilsin. O da hiç bir yerde mânası kalmamış olan müftü- lerdir. Müftülük bugün balk nazarında şi ir görünen bir vazifedir. Çok de- fa kulağımla işittim: «Hadi müftü sen de müftü oğlun diyorlar. Bu kadar düşmüş bir ad: kullanmakta bir mâna yoktur. Müftülerden bahsederken fetvaları da ha- ura getirmeyi lüzumlu buluyorum. Fetvaların bu aziz yurtta yaptığı cinayetlerin hepsini saysam saatlerce yorarım. Fakat burada kültüre ta eden yalnız birini söyliyeceğim. O, da İbrahim mi el sanal Mile. küs marbaacılığı Fotvacı Ahmet namında birinin bir fetva ile ortadan kaldırma sıdır. bu, yüzden kültürümüz di bu - çuk asır geri kaldı. (Yalnız o kadar wa sesleri) Diğer hususlarda (sizin hür fikirleri nize yeniş düşüncelerinize iştirak ede rim. Artık gelecek nesiller ve gele - cek Meclisler bunlarla uğraşmasın. Onlara yalnız kültür sahalarını bıza - kalım. Birkaç gün sonra intihabatın ye nl enmesi için tabii dağılacağız. Ayrı» lırkon en son işlerimizden biris de bu “a madem, ki lüzum Müftü ve fetva, yoktur, artık ortadan kalksm. (Okay sesleri) Son bir ricam da bu kanunun bir ar evvel kabul edilmesidir. Hükümete teşekkür Bundan sonra Bay Turgut (Mani- sa) söz alarak bu lâyihayı Meclise vor diği işin hülümete teşekkür etti ve dedi ki : Lâyikada muvakkat bir mede vardır.Bu Maddenin © hallanasını doğru- dan doğruya kanunun olduğu gibi der geçilmesini hal tatbikatına me - lardan r'ca edeceğim. Hükümetten de bilhassa bu maddenin geri rica ederim, Bay Turguttan sonra Bay Ibrahim Giyene) söz istedi. Başkan müzakerenin kifayeti hak- kında bir takrir vardır. evvelâ onu re fim. dedi. Bay Ibrahimin sözleri Bay Ibrahim (İsğarta) kifayet a - hinde söyliyeceğim diyerek kür. alinin ai dinlediğimizde, ki Ki barla Şükrü ia dahıldir, » va- ellerimiz değil bütün canımızı ve- Bay Terahimden sonra, Bay Şükrü Kaya söz alarak dedi ki Bu kanunu icap ettiren sebebin a5 lı, mahiyeti inklâbm emrettiği bir sara zaruretleri i- “ gözetirilken şu had Kola sezeleri). İnkılâp ya. pıldığı zaman onun gösterdiği zaruret. ler talip edilmez ve inkişafına yardım ©- Mi vee alir geri kahır batta geriye Slap geriye döndüğü vakıt bu Türk camiasının massİ bir akibete duçar ola- cağı tahmin etmek gayet kolaydır. Takılâbın İmparatorluğun kendi elile bu millete Kıyafet kanunu Mecliste kabul edildi ei çr Kiler demektir Bizim içimizden aslâ böyle bir aça ımayacaklr (Olcay senleri göğe detii alkışlar). ön asayişi, akibeti vahim neticelede uğ- ğa beni blm çi mec Ee vesi rica edilmiştir. (Bravo sesleri). Kanunun birinci maddesi budur. “ İlinci maddesi ondan daha mühim ve memleketin nizamı arumesi ile alâkadar olan bir maddedir. Memleketimizde hal- kımızın, milletimizin gerek lâik ruhunu gerek millici ruhunu, gerek istik- İİ aşkını etmiyecek © ©- bab mucibeyi hazırlamak lâzımdır. Her şeyde, hattâ memlekette bir gün fena vaziyetlerde” kalıp ta devlet ve böküme- nizi müşkül vaziyette bırakmamak için bu lâzımdır. Hükümet etmek demek, görmek ve icebmı yapmak demek. melik mazhar olan hükümetimiz. itimadmizı miş demektir. Omun içindir ki memleke- tin düçar olabileceği bütün akıbetleri na- zarı dikate alarak bu birinci ve ikinci maddeleri huzuruâlinize takdim etlik. Bunun haricinde olan messil bugünkü mevzuumuzun tamamen dışındadır. Eğer inkılâp bunu da icap ettirirse hüküme- tiniz onda memleketin menafiini görürse derhal huzurumuza böyle bir kanun ge- tirir. eme” mizdir. Hükümetin vazifesi hülkmünüzü yerine getirmektir. Mekin ister ki bir devlet kurulduğu yakıt bir sistem tutulduğu vakit, onun bütün icabatı hattâ akıbeti birden tam ve mütekienil kanunları ve kararları rapte- dilin, Fakat devlol bör gün yaşayan bir uzviyettir. Her gün ayrı ayrı ihtiyaçları olan bir uzviyettir. Eğer bunda gecilil- miş ise dumalden dolayı değil vaktın gel- memiş olmasındandır. (Çok güzel sesle- ri, .. alkışlar). Hükümetin bazı Âzüme hizmetlerine taalluk etmek itibarile aldığı salâhiyet çok cüz'i bir şeydir. Ve bu sa- Böhiyetin arkasmda da büyük ames'u- liyet vardır. Eğer hükümetlere tatbik 6- decekleri büyük işler için bazı salâhiyet- ler verilmezse onun vazifesini tamâmile yapabilmesi müşkül olur. Ricam şudur ki bu kanunda gerek müddet ve gerek ufak bir salâhiyet için hükümetin istediğini ne bu hükümetten ve ne de başka hükümet #ten lütfen deriğ buyurmayınız. Büyük arzularınızın tam husulü için ba lâzmm- dir. Lüildik halkında söylenilen iki arka- daş arasında geçen bahse gelince; her isterim. Madde gayet sariht'r. Vazıhtır. Mü sandemizle bendeniz de bir defa okuya yım. “Herhangi din ve mezhebs men- Bap olurlarsa olsunlar ruhanilerin ma bet ve âyinler haricinde ruhani kisve taşımaları yasaktır.,, - güzel sesleri - Lütfi Müfit (Kerşeh'r) — İkinci fele ra, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya — Dö- nelerek — Hükümet her din ve mez- hepten münasip göreceği yalnız bir ru haniye mabet ve ayin haricinde dahi ruhani kıyafet'ni taşıyabilmek vakkat müsaadeler verebilir. Arıoğlu Damar (Adana) — Buna Tuhaniye verilmesi ca'zdir.,, Zannediyorum ki, madde çuk sarih ve açıktır. Hükümet kendisine böyle bir salâhiyet almak istiyor. Demin ar - zettiğim g bi bunu verirseniz kanunla rın tatbikmda vüsat vermiş olursunuz. Lüyihanın maddeleri görüşülürken Bay Ragıp Zonguldak, istisnanm lü - zumu nedir diye iç işleri abkanırdan bir sual sordu. MİLLİYET SALI HARİCİ HABERLER| Avusturalyadaki Kasırga Sular köprüleri üleri götürdü bir şehir boşaltıldı MELBURNE, 3 (ALA.) — Victorin kişi yurtsuz kalmış, 20 isişi ölmüş ve 17 kişi de ortadan yok olmuştur. Ya- Zik bir milyon isterlin olarak kestirili- yor. Federal hükümet, yersiz kalanla Ta yardım olsun için 10,000 Vira bağış lamıtşır. MELBURNE, 3 (A.A.) — Yarra su yu, şandiye kadar hiç görülmedik bir surette taşmıştır. Birçok köprüleri su lar sürüklemitşir. Başkaları da tehli- ke altındadır. Kuverap şehri boşaltıl- mış, trenler, ahailyi yarı çıplak ve 60- ğuktan donmuş bir halde alıp başka yerlere taşımıştır. İçlerinden birçoğu sırsıklamdır. Parçaları kıyıya düşen (Karamba) | vapurundan yokolan 17 kişinin ne ol- dukları bil nemiyor. Harap olan yerlerden, tüyler ürper tci haberler geliyor. Kuverapta, dam- alrı üzerine sığınan ahali, bütün ge - çe, suların içinde yüzen yılanları uzak laştırmakla uğraşmışlardır. Hastaha - "neyi de vu basmış ve hastalar damda açılan bir delikten kurtarılmışlardır. Filipinde de öyle MANILLA, 3 (A.A.) — Iki ayda altı kezdir Filipin adalarma debelleş olan tayfun, şimdi de Suzan'ın cenup eyaletlerini tehdit ediyor, Nisayan 8- dalarını 29-11 de harap eden beşinci aya 18 kişi ölmüş, 70 ki- ortadan yok olmuş, 15000 kişi de a- çi Sali Sarre Almanyaya geçerse Binlerce insan Sarre'ı terkedecek PARS, 3 (A. A.) — Havas: Thael- mann davası hukuk komüsyonu ile ulus lar arası hukuk birliği tarafından tertip edilen uluslar arası hukuk konferansı dun Metr Ompinci'nin başkanlığında 2- Salkeıştr. Sar avukatlarından Sender, Sar halkı. sın Almanyanın kullandığı teorkutma u- süllerine karşı himaye edilmediğini bil- dirmiş ve Sar Almanyaya gağiamığı tak dirde memleketi bırakacak olan on bin Sar'lının ne olacağını sormuştur. M. Rompinci, kn davası hak- Uçlerin hazırladığı rapor si bu sabah, Baron Pompeo Aloisinin nevreye önce son bir top- lantı yapacaklardır. Anlaşma imzalandı LONDRA, 3 (A. A.) — Sar meselesi hakkında Fransız - Alınan anlaşması Ro- sna'da imzalanmıştır Fransız ottavâsı vi Müstemlekelerde alışveriş Bay Şükrü Kaya kürsüye gelerek maddeyi okudu, dedi ki: Hükümet diz Mustafa Şeref Ozkan (Burdur) — Her dinde âyinler sabit şeylerdir. Bay Şükrü Kaya bu suale şu'ceva- P Babiliye V ili liye Veğiki Kaya (Muğ- ln) — Her dinin ley in melliyide Air 5 dünya işlerine karışması rolü bitmiş Bundan sonra kanınun heyeti umu miyesi alkışlar arasında onaylanmış - tr. Anadolu ajansı kanan hakkında şa tafsilâtı vermiştir. “Herhangi din « ve mezhebe mensup olursa olsunlar ruhanilerin mabet ve iyinler haricinde ruhani kisve taşı - ml e en mü nasip göreceği yalnız bir ruhaniye. etini taşı; i helen i yoebimek için muvakkat Bir müsaade müddetinin hitamın- da onun ayni ruhani hakkında yeni. e e a se Türkiyede kanuna tevfikan teşek- kül etmiş ve edecek olan izcilik ve spor Şek gibi topluluklar ve cemiyet ve ulüp gibi heyetler ve mekteplere mah sus kıyafet ilâmet ve levazım taşı. mak ü Zaman yalnız nizam- name veya talimatname ile muayyen bir düzene konacak vazım taşıyabilirler. Türkiye.» bulunan Türklerin ve ya Bancıların, yabancı şnemleketlerin siya- set, askerlik ve milis teşekkülleri ile minsebeli beyeil. ve elâmetlerini ve levazımını taşımaları yasaktır. » Ecnebi teşekkül mensuplarının ken di kıyafet, «lâmet ve lecazımları ile lunanların kıyafetleri beynelmilel me- ri adetlere tâbidir. Müsaadei mahisusa ile gelen yaban cı memleketler kara, deniz, hava kav vetlerine mensup niformalarını nerelerde ve ne zaman leri icra vekilleri heyeti kararil tayin olunur. Bu kanunun tatbik suretini göste- Ce | olan büyük siyasa oyununu gözden 4 KANUNEVVEL 1934 Kirof'u Öldüren kim? Maktulün Leningratta büyük bir nüfuzu vardı MOSKOVA; 3 (A.A) — Dahiliye İliç tahkikata göre M. ei ie Nikolayef vasilyoviç 1904 Gağan el keler b minesi a ve köylü müfettişliğinde memur- İTabkikat devam etmektedir. Kirof kimdir? MOSKOVA, 3 (A.A.) — Leningrat ta öldürülen Kirof eski bir ihtilâlci i- di ve komünist fırkasına 1904 de gir- mişti. Stalinin de şahsi bir dostu idi Kirof ihtilâlcil gi yüzünden Çarlık za- beyazinra karşı savaşarak Denikin or dusunu ezmiştir. 1921 de komünist fır katı merkez icra komites'ne üye ol - | muş, 1926 da Leningrat komünist fır- kası kâtipliğine getirilmiş ve geçen se ne de merkez icra komitesi riyaset di- vanma seçilmiştir. Kirofun bütün Leningrat işçileri zerinde çok büyük bir nüfuzu var Ölümü yalnız bu şehirde değil, bütün | Rusyada derin bir acı uyandırmıştır. Her tarafta protesto mitingleri yapıl- mış ve bu yasın işçileri Lenin fırkası ve Stalin ağ daha sıkı brleşti- vlağini bildiren kararlar alınmıştır. Kiref 1886 da doğmuştur, İhtilâle el kaldıranların vay haline MOSKOVA, 3 (A.A.) — Bütün ga zeteler Girofun katli münasebetiyle tedir. Pravda gazetesi başmakalesin. | de diyor ki: “ Amele smıfınn tara- fından gönderilen (katil katil memleketin en iyi bir çocuğunu, Lenin ve Stalinin ta- Tebesini ve Fırkanın mümtaz bir ko - münist'ni öldürdü. Sayman gazetesi yazıyor: “Girofu öldüren mukabil ihti katil bizi ağır surette yaraladı. Fakat bu menfur cinayete bağlı olabilecek Staline yazdıkları Celgraflarda şöyle diyorlar: âle, sosyalizme ve büyük va- tanımıza karşı, el kaldıranlarn vay haline. Kine karşı kin. Smufa karşı s:- nif, bir dakika bile bunu unutmıyaca- ğiz. Nasıl ki istikbal öldürülemediği # bi o da öldürülemez.” MOSKOVA, 3 (A.A.) — Girofun katli münasebetiyle bütün Sovyet 40- hirlerinden nefret ve taziyet telgraf- e N gelmekledir. LENİNGRAT, 3. (A-A.) — Girofun ölümü üzerine Stalin, Molotof ve Vo- | roşilof buraya gelmişlerdir. Temps'da bir yazı Japonlar istedik- lerini yapacaklar PARIS, 3 (A.A.) — Tan gazetesi Japon siyasetine tahsis ettiği uzun bir makalesinde ezcümle diyor ki: faalyet uzak şarkta inkişaf elmekte uzaklaştırmamalıdır. Japon faaliyeti- bu muntakada şimdiye kadar anane halinde mevcut olan nüfuzların kıy» metini alt üst otmek üzeredir. Japon kabinesi yalnız deniz me - selesini ortaya komuyor. Buna muvazi olarak, kendi icadı olan yeni Mançu- ku devletinin ve onun bundan böyle bu ramtakada nafiz ve Asya Avununun mukadderatına hâkim olan vaziyeti - n'n kuvvetleüdirilmesi için olan faali- m kayda değer bir azimle genişle Ee Hariciye bakanı M. Hiro- #aom Japon diyetindeki beyanatını leması vasıtalariyle ağır ve fakat te - Tan, Londra müzakerelerini tetkik ederek bu uzun makales'ni şu suretle bitiriyor: “Zek hükümetinin hakiki olarak istediği şey, kuvevtli bir filo yapabil- olan kuvvetlere malik olabilmesini te min edecek yeni bir munhede müzake r edilebilmk üzere Vaşington munhe- İM Londra görüşmeleri, Japon teklifi - nin ana hatlarını tasirh etmektedir. On sene iç'n aktedilecek bir anlaşma düksn Cl eeerike e b en k ve gay- retlerini yalnız zamanın imkânlarına & Japonlar bir gemi daha yapıyorlar TOKYO, 3 (A.A.) — Tokusuki tez güklarımdı. busesi deniz hizmet rim de kullanılmak üzere, Rengasaki minde 10,000 tonluk yeni bir geminin inşasına başlanmıştır. Rıhtım şirketinin satınalma mukavele projesi a 3 (Telefonla) — İstanbul Rıhtım Şirketinin satınal mukavele projesinin tetkiki ikmal edilmiştir. ŞirRet müdürü bugünler de gelerek mukavele e/rafında Bay Şükrü Saraç ile temas ed tir, Talim terbiye azalıkları ANKARA, 3 (Telefonla) — Mili Talir Terbiye eyetinde' açik ulanias nalı hl arız H syılarpaş a Hmmb Göksüfele MİLE Bez abii lâtif ve Maarif müfetişlerinden Bay Harunürreşidin tayinleri öli tasdikt iktiran etmiştir. Beşinci Türkiye güreş şampiyonluğu müsabakasına Bursada başlandı BURSA, 3 (Telefonla) — Besinci şampiyonlı müsabakasına bu gece saat dokuzda e ye iğ Güleç'in ea başlandı. Seyirciler kalabalıktı. Hafif siklet şampiyonlarından Eskişehir li Dastan Bursalı Ahmedi, Mahmu £ Ankara, Osman Konyayı, Ömer İs tanbul Selim Ankarayı, Mehmet Es kişehir, Közüm Konyayı, Balkan şar piyonlarından Yaşar Istanbul Izzet Eskişehiri, Ihsan Konya, Rıza Anka rayı, Hüseyin Ankara, Zeki Bursay ı, Mustafa Eskişehir, Faruk Konya - yı, ikinci devrede Ömer İstanbul M estan e Ahmet Bursa Öş « man Konyayı, En hafif sikletten Ö mer lı Ahmei Bursayı, Selim Ankara Kâzum Konkayı, orla sikle iten Şinasi Ankara İzzet Eskişehiri, İstanbul Saim Ihsan Konkayı yenm iştir, Mebus seçiminde değişiklik. Lâ- yiha bugün Meclise veriliyor ANKARA, 3 (Telefonla) — S aylav seçimi kanununda değişiklik yapdmasına dair lüyihayı hükümet yarın Meclise verecektir. Saatte 96 kilometre yapan tank VAŞINGTON, 3 (A.A.) — Saa ite 96 kilometre yapabilen ve zincir li tekerlek üzerinde giden sekiz tonluk yeni bir tank Amerika ordusu et künı harbiyesinde tecrübe edilmekt edir. Sü bakanlığının bu yeni savaj âletlerinden sipariş edeceği bildirili yor. Goebbels'in bir tehdidi Almanya tarihte görülme- mişcüretkârbirişyapacak Göring'de artık artık Berline askeri bir gezinti ile gidilemiyeceğini söylüyor BERLİN, 3. A.A. — eş ajansı muhabirin. edi ” Mümtükbel b Kolizel ” esrarengiz - bir telmihde M.Gocbbelso alman me- selelerinden hangisine te- was ettiği soruşturulmak- tadır. Müfrit naziler ara- sında Sar reyiâmından sonra nazi heyecanını tur tacak “ bir yabancı ma- cera ç dan sik sek bahse dil: aya yeni bir tehd it savuran M. Goebbels han siyasetinin Almanyayı | kitlenin gücü barış için en emin bir z- Gi Ve Süzen geldi man olabilir. İki ulus arasında sik: el birliği yak niz iki milyon ölünün manevi vaziyeti ia değil, Avrapanm lisli işin de her ladıklarını sal Petain ile olan mülikatma işaret e derek : “ O bir asker ve bunun içinde Al- manlara da hücum eden bir şeref adamı- dır. Böyle adamlarla amlaşmak o müm- Eke öl Silâh yarışı devam ediyor BRUKŞEL, 3. A.A, —M. Vander- yk Bir eoiyalt toplantınmda, demetr « Ulsalar arası durumu — karışmıştır. Fakat yarın için bir harbe ihtimal ver- vakitten ziyade gerektir.,, Bütün İtalyan gazeteleri Mareşa - lin bu yazısı (Tredünyon) dan ala- rak basmışlardır. Türk - Yuaan ticareti ANKARA, 3 (Telefonla) — Yu » nan hükümetile aktedilm'ş olan ika- met Ticaret ve Seyrisefain muahedesi ile Konsolide edilmiş olan Türk tari” fesinde yapılan değişikliği gösteren iti Jâfnameyi tasdik için Meclise verilmiş tr. İtilâfnameye göre mandalina ve ağaçkavununda yüzde otuz beş, tare bantin yağında yüzde 60 tenz'lât tef bit edilmiştir. Vaşington deniz mu- kavelesi ve Japonya TOKYO, 3 (A.A.) — Kabine bu sabah toplanrak Vaşington deniz maa hedesinin feshinde takip edeceği user halekındaki & | Nü görüşmüş ve fesih rar mı hususi meclise bil Ba meclisin hükümetin a Mn tasvip etmesi beklenmektedir.