3 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

: E FİATİ 5 KURUŞTUR. >Altın î)loku Para ıç!eı-ı dunı.lmıd Bugün acun — Üüçe ayrılıyor: ( Altın bloku), (sterling bloku), (Dolıı- bloku). Bunlardan (Dolar bloku), boyu.nı direlen doları yerinde tutmak için de- Hemelere gınşmışur (Sterling bloku), Parayı tutmuş görünüyor, amma, ken- dine güvenli değil, dört goıle dolar denemelerinin sonunu bekliyor. (Al - tın bloku) na gelmce, altına bağlı ka- lan yedi ülke biribrine kilit olmuş, altından ayrılmıyorlar. Bu ülkeler Şunalr: Fransa, Belçika, Hollanda, İ- talya, İsviçre, urg, Polonya. Geçende bunlar Brükselde toplandı - lar, altından ayrılmayacaklarına and- laştılar ve şu iki şeyi durdurdular: 1 — Alışverişlerini yüzde 10 arttır- Mmak, 2 — Altını dışarıya çıkarıma - Mmak. Türk parası Fransız frangına bağ- hdır. Bımdın oturu, Frnnaız frangı - nn zon;mızdur Bu yazıda, ahm bloku Kun girişt ği güçlü işin içyüzü göste- — Tilecektir. Blokun içindeki ülkelerin her biri gidilecek birçok yolları tasarlamışlar- dır. Fransayı alalım. Bu ülke, koloni- lerle birlk olup kendme goıe bir Fransız O tir. Bu ov.elunden ıuçtur Düşünülürse, öte kinde, İngiliz Ottawasında, temel dü #ünce, İngilterenin kolonilerden ham eşya alıp onlara yapılmış eşya ver - Mmesi idi. Fransa, koloniler'ne yapıl - Mmış eşya vermek gücünde bulunmu - yor. Bundan ötürü ki, Fransa, daha çok bir ekim ülkesidir. Anca kendine göre yapılmış eşya çıkarıyor. Kolonile re bunları yetiştirebilecek industri gü çünde bulunmuyor. Belçikaya gelin - ce, bu ülkede Belga'nın değerile oy- namak, onu düşürmek, bir savlak ol« muştur. Oradaki (orta banka) nım ba- = ile Belçik finıı: bal c u den ayrılığın - dmyukıbımmww İsviçrede, düzülimek e 1 4 DER bivo blâ ıçııı In- bir sürü ko İıylıklır verılmıçhr Kısası ,şu kı nl- dogın bezginliği gidermek için güçlü savaşlara girişilmiştir. Altın blokunun ökonomi'sini balta- layan başta şu var: Bu ülkelerde (eş- ya değeri) ile (yaşama değeri) denk değil. Eşya değeri, ökonomi'ye giren bütün eşyanın değeridir. Yaşama de - ğeri de yalnız yaşamaya yarayan belli başlı eşyanın değeridir. Bunlar başka başka şeylerdir. Ve bir ülkede bun - Maliye şubeleri vergi kar- nelerini hazırladı ve satışa çıkardı, herkesin vergi bor- cu karnelerden anlaşılacak. öülliyet Sahip ve Başmuharriri : 9 uncu sene No. 3168 ANKARA, 2 (Telefon - la - Geceyarısı) — Teşkilâ- tr esasiye kanunumuzun 10 ve 11 inci maddelerinin değiştirilmesi için Büyük Millet Meclisine bir ta - dil teklifi verileceğini öğ- PAZARTESİ Siirt Meb'usu MAHMUT 3 K. EVVEL 1934 M. Titülesko Bükreşe dön dü ve on altı senedir ilk defa Bükreşe gelen Sovyet elçisi ile konuştu. ar e ea Teı. ( Müdür : 243 azı işleri müdürü : 24319. t İdare ve Ma! 24310. Türk kadını mebus sççecek ve seçilecektir rendim. Bu teklif Türk kadınına meb'us seçiminde seçmek ve seçilmek hakkının verilme- sini istihdaf etmektedir. Bundan başka 18 yaşını bitirmiş her erkeğe meb'us seçimine iştirâk hakkını ve- ren teşkilâtı esasiye kanu- numuzun bu hükmünün de değiştirilmesi ve 22 yaşını bitiren her erkeğe meb'us seçmek hakkının verilmesi mevzuubahistir. Yunan-Bulgar hudut hâdisesi Bakanlar heyeti toplandı. Hâdise An- karada fena tesir uyandırmıştır Yunanlılar hudut muhafız kıtalarını takviye ediyorlar. Hükümetimizin teşebbüsleri. Sofyada bir tebliğ. ATINA, 2 (Hususi) — Bulgaristan'- dan Yumanistana iltica eden Türkleri ta- Ep'eder_ken Yunan arazisine Bulgar as- larda denklik ol . İşte in bloktndeyasız dörerleri değerinden çok yukıd bulunuyor Hollındıdn 1928 den beri deşyı dege- ri de 50 dü leğeri yüz- T05 20 Baikadiribi Sayıle Yüzde, 46 've 20 dir. Fransada ise eşya degenıâm girdiklerini ve beş Türkü öl- dürdükten sonra diğerlerini cebren ala- rak gene Bulgar toprağına götürdükle- rini bildirmiştim. Bu hâdise üzerinde Drama fırkasmın yıptıgı Tesmi tahkikat telgrafla buraya » Bu resmi rapor, Bulgar as- yüzde 40 dü ine karşı y ğeri, değil düşmek çıktı bile. Sonra bir de şu var: Altım blokun- da eşya değerleri, uluslararası eşya değerlerinden üstündür. Bu da ayrı bir savlak oluyor. Bu değer üstünlü- #ü dolayısile altma bağlı değerli pa- ralar, altından ayrılmış olan değeri hz pın.lırı göre satmak deiıl, satın almak ıucıınded.ır Bundan ötürü al- kerlerinin Yıııınn hududunu geçen Türk- leri Kadıköy havalisinde iki saatlık me- ıafeyç kndnr Yunan arazisinde takip et- leri bul beş Türkün Bulgar ııkerlennm kurşunlarile öldürül. müş olduğunu ve öldürülenlerden dört kişinin vücudu kurşunlarla delik deşik edildiğini, birisinin ise kafasından aldığı bır kurşıınh öldürülmüş olduğunu tesbit tın bloku d eşya Büti'mbuköh'i giden öl Yunan kumandanımın isteği üzerine bir ” mııh.teli( tetkik komisyonu teşkil edilmiş, E buğü ) y Komitecilere karşı ATINA, 2 ('Huıuıı) Bulgar komıl:le— Teşkilâtı esasiya kanununda değişikiik yapılması istenecek. 50000 kişinin bir mebus seçmesi esasının kabulü muhtemeldir Diger taraftan öğrendiği- me göre hükümet, meb'us intihabı hakkındaki kanun - da bazı değişiklikler yapıl - masına dair bugünlerde Mil- let Meclisine bir lâyiha ver- mek kararındadır. Bu lâyiha Bakanlar He- yetinin bugünkü toplan- tısında görüşülmüştür. Otuz bin yerine Elli bin yurtdaşın bir meb'us seçmesi esasının kabul edil - mesi muhtemeldir. Leningraddaki feci cinayet Kirof'u öldüren işçi sınıfı düşmanlarının adamıdır Kirof için Moskovada kızıl alanda resmi ce- naze merasimi yapılması kararlaştırılmıştır MOSKOVA, 2 (A.A.) — Tas Ajan sının yaptığı bir hükümet tebliğinde, komünist partisi Leningrad merkez ko mitesi yazganı ve Sosyalist SWyel ©€ ıyellen bı.rlıgı meı-kezı icra rHâdise Ankaradaî Nasıl karşı'andı Bakanlar heyetinde görüşmeler oldu ANKARA, 2 (Telefonla) — Ba - kanlar heyeıı saat on yedide toplan- nuştır. Toplantı geç vakte kadüar de - vam etmiştir. ANKARA, 2 (Telefonla - Gece ya- rısı) — Yunarı « Bulgar hududunda: |hi hâdise burada Fena bir tesir uyan- 'dınnışhr Bakanlar heyetinin bu ak - gamlıı tnplantuında bu hâdise ve bu den gelen lü, uzenndı goru;ıneler olmuştur. Hükü Mmetli mızuı hâdisenin ehemmı_vetı ile ciddi bbü girişme- rinin Yunan arazisine dıkları haber almmaıı uzenne lıudul mu- kıtaatı d ge karar uerdıgı anlaş:lıyor Buay Şük- rü Kaya dan sonra geç vakit hafız tli surette takviy ed.ıhıış ve kıınılecılenn en ufak bir ha- bile komitesi üyesi dün akşam sa at 16,30 da Leningrad Sovyeti bina - sında öldürüldüğünü bildirmektedir. Tebliğ, öldüren n işçi smıfı düşman - larının adamı olduğunu, hemen yaka lanan katilin kim olduğunu anlamak için müddeiumumiliğin işe el attığını söylemektedir. ” Kumımut pırtm merkez kcımıeu şı kı.rıırak Sovyet Ruıyı kolnıınut par - tisinin Kirofunle büyük ve yerine kuu maz hır kayba ugrıdıgı:m bild'rmişler dir. , Kirofun Bolşevil lıgın en canlı yupıcılarından bulun - ve | kü yen i melermde çok buyıık bir pıyı oldugu- ko nu ktadır. mııa'hgı do kmmıı orduyı yaptığı aşlarda kızıl ordu mın kııındıgı y:nmeler n en büyük kıldacısı - âmili - olan Kirofun öldü- a ta M Kürol ğünü ve Kirofun ünlü dınhgınm kızıl Hği ıneı-keı îm kuıııiteu' Kirofa ayın orduya ülkenin h bi kızıl res - örken olması dileğinde bul merasimi yapmayı karar - Sosyalist Sovyet Cumhuriyetleri Bıı' lqtırmııtır dış bakanlığa uğrayarak bir müddet N, İ için ;ıdde!.lı tedbırlu ılmmıgm' Sefaretimize malümat ATINA, 2 (Milliyet) — Türkiye Se- fareti dün Hariciye Nezaretinden Bulgar hudut muhafız askerleri tarafından Yu - nan toprağında oldurulen beş Tıırlı me- selesi hakkınd: ra- ma fırkasının bu hususa dair yıptıgı tah- (Devamı 5 inci sahifede) karşı durmak için altın blokunda, ay- düşünceden gidenler var. Bu.ııl.ır, Altına bağlı paranın altın değerini in- direrek, bugün her e dendiği gi- bi danluer ederek, i eşya değer- lerini eşya değerine uy- durmak ve kendi eşya değerlerini kendi yaşama değerlerile denklemek istiyorlar. B'o'ylo yapılmazsa, bloktaki Mkeml vü dokür ülkoleri k . ileri Aliıı blokunun kendi ıılaı-mdıln alımsatımı yüzde 10 arttırmak iç werdikleri söze, hem (karşı), haııı dı Aiçin) olarak düşünceler vardır. Nar- g olarık denebıhr ki, bu ülkeler ara- ta, arkadan blok dışmdaki ülkeler gelecek, onlar da böyle yapmak iste- yecekler ve bloktan bir sürü ön isteye ceklerdir. Şundan ötürü ki, bugün bü- #ün uluslar b'ribrlerine (en çok önle- Mme) kuralı denilen kurala bağlıdır. Bi- tine verilen ön ötekine de verilmeli- Demir sanayii kuruluyor Krup fabrikası direktörü ile mukavele' imzalandı Alman sanayi konsorsiyomu 9 milyon liralık demir sanayii malzemesi verecek ANKARA, 2 (Telefonla) — Al- man sanayi kon.ıonıyomu mümes- sili Krup fabrikası direktörü Her Banherger ile Maliye Bakanı ara- sında bir mukavele imza edildi. Bu mulamıeleye göre Alman sanayi dir. Güçlüğün biri bu. Bir başlı da #udur: Bloktaki ülkeler, biribir'nden çok blok dışile ılınııum yapıyorlar. Blok içinde blokla yüzde 20 - 30 dan Artık alımsatım yapan ıılke yoktur Sonra bunların ök: i bi- Devlet Demiryol. verdiği mal. di sı, larına mevcut 9 milyon lira matlübatı 940 senesine kadar tecil edilmiştir. Bundan başka konsorsiyom hü: ribirini ekleyecek türlüden değ 1. Ekuıı €i olan bu ülkelerin biribirine ekim tatmaları olamıyacağı gibi; kömür, demir çıkaran Belçika ve Lüksembur- gun da bu eşyayı bloka satması ko- lay değ Idir. ,, Bloka (karşı) şu sözlerden sonra, (için) olarak denebilir ki, blok, baş- kılnrmm ses çı.lınımınıuı ve benzer Ön istememesi için gümrüklerin o ta- Tif'lerini indireb lir ki, onlardan blok dışında eşya alan yoktur. Tiıpki bü- hun gibi kontingent'lerden de öylele- rini çoğaltır ki blok dışında bunları lanan yoktur. Bir de şu var. Büsbü- tün kullanılmayan kontingentler. Fran Sada bnyle 50 milyar franklık eşya İçer" 'ye giremiyor. Kısası, ne de olsa, bu bir başlangıçtır, bir şey yapma - Maktansa, bir şey yapmak daha doğ- Tudur denilmektedir. Güçlüklerle boğuşan altın bloku bir gerçeklik olacak mı? Arada İngiltere gideceği yolu seç- kümetimize on bir milyon liralık demiryolu malzemesi verecek, bu paranın yüzde yirmi beşi teslim za« manında, yüzde yetmiş beşi de altı sene vade ile ödenecektir. Bunun haricinde (9) milyon li- ralık demir sanayii malzemesi ve- recek, bunun da yüzde yirmi beşi teslim zamanında, yüzde yetmiş be- şi de altı sene vade ile konsorsiyo- ma ödenecektir. Maliye Bakanı Bay Fuat Bir çok şehirlerimiz Telefon hatlarile Ankaraya Bağlanıyor K ANKARA, 2 (A.A.) — Nafıa Ba- rini telefonla hükümet merkezine bağ lamak yolundı.ln plı.nmı büyük bir hız la yürütmektedi Nafıa işleri bıkı.nı Bay Ali telefon Bir İngiliz denizcisinin itirafı İngilterenin deniz silâhla- 00 w 06 rında üstünlüğü kalmadı İngilterenin Amerika filosu ile beraber » liği ancak kâğıt üzerinde kalıyor İ.JONDRA, 2 (A.A.) — Dış işleri la Afyonkarahisarla $ ve se- Amerika murah - &'n çok ıyı ı;m]dıgmdm ötürü kıvan- hıılınıl bulu.ıuık son zunlqrdo Ja - olun açılmasil Bı— larla yaptığı | ve bunların yeni bir plân vermedikle - rini, Japon Amirali Yamomotanınm İn- giliz deniz bakan'yle yaptığı konuş -« (Devamı 6 ıncı sahifede) ! lıkeıır, Kütahya ve Bursa k rı emniyet altına ılmım.ı olduğundan bunlarım birkaç açılması mukarrerdir. Diğer taraftan telefon konuşmalarının İsparta, Bur - dur, Antalya, Adana ve Mersinle de ynpılıhlmeıı için çalışılmaktadır. Tramvay, elektrik Havagazı v — Ücretlerde tenzilât yapılıp yapılamıyacağı — ; bugün tetkik edilecek Nafia vekâleti tarafından verilen e- mirde nakil vasıtalarına ait tarifelerin ber üç ayda bir ke- Istanbuldaki — trajı- vay ve vapur ida- welerinin — tarifeleri tetkik — edilecek ve yeni kararlar verile- cektir. Hk tetkik tram- vay şirketinden baş- hyacaktır. Nafia ve- kâleti — başmüfettişi * Bay Ibrahimin reis- miştir. M. Eden İskandinavyaya g'de- rek sterling blokunu yapan İsveç, Norveç, Danimarka ve Fenlandiya - dan, en önde giden İsveç'e dokunma- ğa girişmiştir. Öteden de, sterlingin tür. Acun Ottawa'lara gidiyor demektir. İngiliz Ottawa'smdan sonra Fransız Ottawası, Amerika Ottawa'sı, Avru- pa altın blok ottawa'sı. Bütün bu sa- değerin', Brüksel konfer he - men arkasından, bir günde 75 Fran- sız frangından 74,62 ye düşürmüş - lar olurken, bir Ottawa'nın öte- kile nasıl çaı-pıştıgı gözden kaçmıyor. Sungur SAV . liği altındaki — heyet tramvay şirketine verdiği emirde salâhiyettar bir murah- hasın yeni üç aylık tarife — projesi ile birlikte teftiş heyetine müracaatımı bil- dirmiştir. Yarın y şirketinin teftiş heyetine gelecek ve tarifenin tet- Bay İbrahim hh (Devamı 5 inci sahifede) Öz türkçe yazı örnekleri ( Kendi kaynagımıza döndük! “'Ana işlerimizde, geçmişle : ara- mızdaki bağları silkip attık. Kötü göreneklerin buyruğundan kendi- mizi kurtardık. Şimdi sıra öz dile geldi. Türkçe yazarken, gözümüzün ö- nüne yalnız Türkün isteğini getire- ğiz. Ölçumuz, onun anlayış, kım nın ne demek olduğunu, onun kaz dar bilenimiz yoktu. Şimdi, görüyoruz ki Atatürk ge- ne ayaktadır. Bize elile dünün yolu- nu kapamış, yarını gösteriyor: Geriliği çiğniyeceksiniz, ileriye atılacaksınız! diyor. Dil kaynaşmasında bu ileri atılış, yış, .ıezış ölçüsü Geçmişle, larla - bu y l istersek biz olalım'« ufak bir ilişiği- miz kalmayacak. Kafamızın içinde dünün gölgesi altında yaşamış ne varsa, topunu sileceğiz. İşin en zorlusu, en çetini yarını kurtarmak, yarını karşılamaktır. Atatürk bu işte de günlük, gün- delik sıyasa (siyaset) kullanmadı. Gününü gün etmeğe çalışmadı. Dokunduğu yeri aydınlatan yıldı- rrmlaşmış beyni ile bize uzakları, çok çok uzakları gösterdi. ktan başladı. Şimdi, yürüme, yü- rütme yolundayız. Artık kendimize döndük. Yeni- den yatağına giren bir sel gıbıyız Boşuna aka aka, kendimiz için bile tek damlamız kalmayacaktı. Bağrı yanık Türk, bozkırların ortasında, nice yıllar yılı bu tersine akışın acı- . sını çekti. Şimdi Atatürk, ona — kaynağını gösteriyor. Türk, bu kaynağa, ba- kınca kendini gördü. Içince yüreği- nin yanıklığı gitti. Anladı ki, aradı- &1 odur. Hepimiz bu kaynağın kandırıcı, Geçmişteki koksuz, desteksiz i- içeceğiz. Kimse, üzerimi- çların üstü ini geçi- rerek eskiliğe takılı kalan son biri- kintileri de gönüllerden sildi. Bu arada benliğinden geçip yan- lış yola sapanlar olmadı değil. Atatürk bu şaşkınları silkeleyip daldıkları ölüm uykuıundın uyan- dırmngı da üzerine aldı. © . h SS p. | l & ü suy ze varmasın, varanlar olursa haykı- racağız: — Türkün — anlamadığı yazıyı, Türkün sesini bize getirmeyen Ça- ğıltıyı istemiyoruz. Bizim olmaya- nı, bizde olmayanı, bizden olmaya- nı ı&temıyoruz' M. Salâhaddin GÜNGÖR zelk