1 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Dün de muhtelif kurumlar yıllık kongrelerini yaptılar. Tıp talebesinin | rültülü oldu. ! FİATİ 5 KURUŞTUR. kongresi gü- 9 uncu sene No. 3166 Sahip ve Başmuharriri : Almanyaya ihracatımız ürk - Alman Alış verişi | Geçen yaz ökonomi bakanı Bay #lâl Bayar ile Alman ökonomi tanı arasında yapılan bir kli- g anlaşmasından sonra Alman- |A ile alım satım işlerimize iyi bir Üzen verilmişti. Hen iki ölkenin dileklerine uygun olan bu an- ima bir yıldan beri iyi yürümek- lken, geçen eylülde Alman öko- i bakanlığmın koyduğu bağ- a çok zor bir yola girdiğini öğ- hiyoruz. Bir aydır Almanya ile ! yapan alım satımcılar bu zor- iğu bize anlatacak yazılar gön- iyorlar. Alım satrmcıların söyledikleri ldur: Geçen yıl yapılan kliring tlaşması ile Türkiye'den Alman- Nya mal çıkarma ve Almanya- Türkiye'ye mal getirme bü- bir genişlik içinde yapılmak- idi. Türkiye bu genişliği daralt- tuş değildir. Herkes Almanya'dan iğini alabilir. Aldığınım pa- Tasını ödemek için de hiç bir zor- yoktur. Ancak Almanya 24 eylülden be- Hi yaptığı bir düzen ile mal getir- teyi sıkı bağlar altına — almıştır. lanacak malm nereden gel- d'ğını, kaça alındığını, kimin sat- ğmı, ince uzun araştırarak, gele- ilir veya gelemez diyen bir ku- Tum yapılmıştır. Çok kez Türki- Ye'den getirilecek —malın değeri Ağır olduğu ileri sürülerek, alrm tatımcı o malı ısmarlamaktan alı konulmaktadır. Sonra alınan ma- İm ödenmesinde de bir çok zork hıklar yapılmaktadır. Gerçek her ölke ökonomik işle- tine iyi bir düzen vermek için is- İediğini yapabilir. Ökonomik sı- içinde bunu yapmak her tö- ü için bir borçtur. Ancak başka lkelerle — yaptığı — anlaşmaları ak gerektir. Almanya'nın Yeni düzeni bizimle yaptığı anlaş- ttayı bozmakla kalmamakta, onu k".:e saymaktadır. Alım satımcı- Almanya'ya mal götüremez ol- Son Klering anlaşması Almanyanın da lehinedir Galata rıhtımında Dünkü sayımızda Almanyada tatbik edilen yeni ithalât sistemi- nin Almanyaya ihracat yapan ta- Almanyanın Türk tacirlerine çıkardığı müş- — kilâtın manasını anlamak kabil değil ihracat mallarımız cirlerimizi müşkül mevkide bırak- tığını yazmış ve Almanyanınm Tür- (Devamı 2 inci sahifede) CUMARTESİ Yeni kıyafet kanunu Sörler ve Frerler de kıya- fetlerini degıştırecekler Imam ve papasların ruhani kisvelerini yal- nız âyinlerde, mabet- lerde vecenaze gibi merasimlerde giyebi- leceklerine dair hü- kümetin Millet Mec- lisine sunduğu lâyiha bu hafta içinde gö- rüşülerek kanun ola- rak çıkacaktır. Öğen- diğimize göre kanun hükümlerinin tatbiki içinimam ve papas- lara hazırlanmaları maksadile kısa bir mühlet verilecektir. Kanun hiç bir istisna ta yacaktır. Sör- Götürenler öd iyorlar. k"âıle giderse Almanya'ya mal gö- ve Almanya'dan mal getir- he duracaktır. Bu, kliring anlaş- tu yapılırken gözönünde tutu- amaça uygun olmıyan bir İurumdur. _Alım satımcıların arkası kesil- iyen dileklerini törümüze bildir- tteyi bir borç saydık. Kliring an- tT bozulmadığına göre, Al- hanya'dan buna uygun bir yolda Yürümesi istenilmelidir.Yoksa ken- li yaptığının karşılığını kendisine Yapmak gerektir. Umarız ki iki arasında bir alım satım sava- İma çığır açabilecek böyle bir yo- baş vurmaksızm bu iş başarılır. A. Şükrü ESMER Sübakan İiliş müdafaa vekâleti bu sözü aldı Dairelerde kulla- nılacak tabirler ANKARA, 30 (Telefonla) — Milli müdafaa vekâleti Süba- adını almıştır. Sü eski türk- He asker demektir. Bakanlıklar 'lıuvafık" sözü yerine Onay keli- Mesini kullanacaklardır. hamaktan gelmektedir. Yine dairelerde “Dikkat” yeri- &!, «ret» yerine «ıabam» kelime- Onay o- ler ve frerler kıyafet- lerini değiştinecekler- dir. rencide edecek kıyafet ve alâmet- lerin men'i için kanuni tedbirler a- lınması mukarrerdir. Esasları ha- riç memleketlerde olan teşekkül- lerin Türkiye dahilinde ferdi veya cemaat halinde elbisesini giymek alâmet veya nişanını takmak ya- sak olacaktır. Bundan başka milli duyguyu | Kanun hie bir istisna tanımıyor Bir papas bir si vil bir hoca... ı İzcilik, sporculuk, avcılık gibi maksatlar için teşekkül etmiş ce- miyetlerin kabul edecekleri kıya- fetlerle memleketımize misafir su- retile g l bi ordu ları ve ıporculmn hususi kıyıfe!(. lerile bilmeleri de hükümetin müsaadesine tâbi olacaktır. Deniz üstünde kalan yer- siz yurtsuz Yahudiler Bir kaç gün evvel, Filistinde yerleşmek isteyen 318 Lehistanlı Müsevinin, Filistin hükümeti tara- fından karaya çıkmalarına müsa- ade edilmediğini ve bunların 1i- man İliman dolı.ştıkian sonra İi- mnmızdm geçerek yme Lehista- na k için Kö ye git- tiklerini yazmıştık. Bu Müseviler el'an Köstencededirler. Yakında ümit etmekte olduklarından el'an Köstencede, hareketlerine müsaa- de edilmelerini beklemektedirler. Verilen habere göre İngiltere Müsevileri, Londrada bu dindaş- Larının Filistine kabulü için Ingil- tere hükümeti nezdinde bir teşeb- büste bulunmuşlardır. İngiliz kra- İmın küçük oğlu Prens George iki gün evvel Yunan prenseslerinden tekrar Filistine kabul edilmelerini Prens George'a müracaat ederek Filistine yer- leştirilmeleri için İngiltere hükümeti nezdinde tavassutta bulunmasını rica ettiler hattında işleyen Köstence Siirt Meb'usu MAHMUT İmlâ sisteminde Bir değişiklik a öklR Sonu c, d, b ile biten sözlerin imlâsı İmlâ sistemimizde şu değişil lıklenn yapılması kararlaşmış - Sonu b, c, d harflerile biten kelimeler, tek başlarına yazıldık- ları zaman şimdiye kadar son harfleri p. ç. t ye . çevriliyordu. (Arap, ağaç, at gibi. . Bundan böyle bu kelımeler es- ki imlâda bittikleri son harfleri aynen alacaklardır. (Misal: ki- tab, tunc, ind gibi). Bu yazış tar- zı kelime meselâ, (kitaba, ina- dım) gibi şekiller aldığı zaman değişmemesine yardım etmekte- dir. Basın kongresi Yakında Ankara- da bir Basın kon- .)| gresi toplanıyor ANKARA, (Telefonla) — Ya- kmda Ankarada bir bar m kongre- si toplanacaktır. Kongrede görü- şülecek işler tes- bit edilmektedir. Merkezi Ankara- da olmak üzere bir Türkiye Ba- sın kurumu teş- kili kitap ve ga- zeteleri dağıtma işi gazeteciler ıçın u;.ılıcnk kurs dil i ışı ve gazete- dil işi ve gazete- Basın U.M. Bay lerde çalışanları VEDAT NEDİM | koruyacak tedbirler alınması gö- rüşülecek işler arasmdadır. Kon- greye Türkiyede çıkan her gazete- den bir mümessil ve muharrirler çağırılacaktır. — Mebusseçimi karar verecek ANKARA, 30. (Telefonla) — Mec- &huuıpndcmdıum”. ektir. Bu husus- ta bir takrir hazırlanmıştır. Meclis ka- Bay Muammer ERİŞ gitti Bir kaç günden beri İstanbulda bulunan İş Bankası genel ınudur vekili Bay Muammer ERİŞ, dün akşam Ankara'ya dönmüştür. Bay ERİŞ'i bir çok tanıdıkları uğurla- mışlardır. Hâkımıyetı mıllıye g Z UİLU! 1K. EVVEL 1934 Meclis bu hafta îçin'd;d Japon hariciye nazırı harici sıyasadan bahsederken Rus - Japon münasebatının günden güne iyileştiğini söylemiştir. Tel- f Müdür : 24318. Yazı i .ı.n müdürü : 24319. İdırı ve Matbaa: 24310, Dünkü spor hareketlerı Fenerbahçe - Galatasaray sıfır sıfıra beraber Beşiktaş - Istanbulsporu 0 - 2, Beykoz Vefayı 0-1 maglup etti Fener - Galatasaray maçı başlarken Ticarâ mallar vardır; — meselâ: “Bilmem ne kahvesi”, «falan traş bıçağı”, “filân kurşun kalemi”,.. Bunlar yapılan mütemadi reklâm- lar kadar, bidayetteki — iyilikleri yüzünden yıkılmaz bir şöhret ka- zanırlar ve seneler geçtikten son- ra, fenalaşsalar bile, şöhretlerini ve müsterilerini kolay kolay kay- betmezler... Dünkü Fenerbahçe - Galatasa- may maçmı seyrettikten sonra bu maça gelen beş altı bin seyirci — ve bir çoğu pişman ola- l rak — stadı boşaltırken, bu ticari mnllm düşündüm ve kendi kendi- Galıtmrayla Fenerbahçe se- nelerce bize o kadar güzel oyunlar göstermişler ve kendilerine öyle bir şöhret yapmışlar ki bugünkü o- yunlarile hâlâ seyircilerini kay - betmiyorlar, dedim. Yazık, gönlümüz bu hale razı o- lamıyor, beş altı sene evvel oyna- nan güzel futbol tarzını görmek is- tiyoruz. (Devamı 2 inci sahifede) Dünkü maçta heye canlı bir an muna kadar toplu olarak acele ve mühim Öz türkçe yazı örnekleri & Dil yapısı , Dil yapısı âşini ben, kendi görü- şümle, şöyle anlıyorum: Gözünüzün önüne bir çocuk getiri- ıııBııçouık(uıuhr ydı Dil araştırma kurumunun dört bu- pısı için getirtilmiş çeşit çeşit, boy boy harçl b biliriz. Bunların içi miş, zengin bir ana babadan doğmuş- tur; onun — beşiğini çifte çifte dadılar sallıyor, döşeğini takım takım halayık- lar topluyor; evinde süsü şatafatı, kapı- sında arabası atı vardır; parası boldur, Şimdi sorarım size: Yalnız bu soy Hâkimiyeti Milliye arkadaşı- mız ismini değiştirmiş ve öz türk- çe olarak Ulus adını almıştır. Yukarıdaki klişede yeni isim altında intişara başlayan Hâkimi- yeti Milliyenin başlığımı görüyo”- sunuz. Arkadaşımızın yeni ismini kut- lularız. izliği, yabaz bu sma baba zenginli- ği, yalnız bu dadı uşak bolluğu o ço- cuğun yolile gelişip — gürbüzleşmesine, adamcılayın büyüyüp — yetişmesine el- verir mi? Hayır! Bunlar yalnız o ço- cuğun kutluluğunu gösteren birer ko- laylıktır. Bu kolaylıklar sağlam bir bil- gi, erdemli bir görgü - ile kullanılmaz- memez. Gerektir ki onu doğuran ana- dan beşiğini sallıyan dadıya, ona ilk adımı attıran babadan son sözü öğre- lı:n hocaya varıncayadeğin bütun yar- ları bilgili olsun... Deniz yolları —— İlerisi için bir proğramın temelleri atılıyor Deniz yolları işletmesinin açtı- ğı Portsait seferinin, şimdilik ka- Batı ellerinin çocukları böyle ye- tiştiriliyor. Orada çocuk bakımının ku- ralları, yolları, yöddemleri vardır; o- nun içindir ki Batı çocuklarının iç yüz- leri daha düzgün, dış kılıkları — daha gürbüz oluyor; onun içindir ki Batı ço- cukları barışta olsun savaşta olsun yurdun gücüne güç katabiliyorlar. Turk dili de böyledir. O da yukarı- ğa benzer: Onun da zançlı olmadığ riçin kaldırıl na karar verilmiştir. İskenderiye seferlerine dokunulmamıştır. İle- ride hangi yabancı limanlara se- fer tertip edileceği deniz yolları işletmesi programının yeni vapur satın alınması da vardır. Proje, vekâletin etütleri bittik- soyu temiz, kıynıgı zengindir. Son- suz enginler onun beşiği, yüce alanlar onun döşeği olmuştu. Ona da mice ni- ce erler bel bağlamış, nice nice aksoy yıgn.ler gonul veıuıan Omın da se- 1 var- dır. Ancak o zengin çocuk gibi bu soy dil de özleşip güzelleşmek için bilgili bir bakım ıner Kayniı ıenzmhzı. âî'r" ten sonra kanun lâyihası şeklini e sari” $ ıı-ı—ıııııııı davuramaz. çİ riz. içinde yararı var yaramazı var, iyisi var kö- tüsü var, çürüğü var dayanıklısı var, kabası var süslüsü var , hamı var işlen- mişi var, Güçlü bir bilgi bunları birer birer elden geçirip ayıklıyacak, işe ya- rarlarmı ayırıp yapıda kullanacaktır. Ocak bacasmı tuğla yerine — tahtadan yapacak olursa günün birinde çatı tu- tuşur, temeli kurarken taş yerine ker- piç kullanacak olursak çok geçmeden yapı çarpılır. Dil yapısı da böyledir. Bunun har- cını da ustabaşı ayıracaktır. Biz bu yü- ce yıpıyı ohır olmız yapıcının dine lon pırkumden, tenekeci Yahudi ma- kine zenbereğinden anlamaz. Türk dilinin iç özünü bize (Ata- türk) gösterdi, dış ömneğini de o ve- recektir. Otedenberi bilgili y İak düzen böyledir: Baş;ısta çizer, sıra us- taları b ir; çünkü sıra darı yal- nız gözlerile, başusta ise hem gözü ile, hem de us ile çalışır. Dil yapısında baş- ustanınm bilerek çizdiği düz..gi (plân) sıra ustaları inanarak — yakıştırdıkları gün yapı kurulmuş, iş değişimi kurtul- muş demektir. O güne kadar biz eli kolu bağlı o- turacak mıyız? Hayır! Biz de kendi bil- Şi lerıııze, kendi ölçülerimize göre ör- nökler çizip duracağız. İIşlemiyen de- mir pas tutar derler; biz de bu örnek- lerle kafalarımızı — durgunluktan, par- maklarımızı uyuşukluk kur çalışacağız. Yalı'ıız şunu bilmeliyiz ki koşuya çıkmadan önce yarış atlarma yaptırılan alıştırmalar ne ise bu - çalış- malar, bu örnekler de odur. Büyük hız Büyük Onderin örneğini gördükten sonra başlıyacaktır. Bu da çok uzak değil, çünkü iş şim- di erinin eline geçmiştir. I. Müştak MAYAKON