5 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Bıktık bu İnsuli'den Illallah yahu! Amerikadan kaç mış, buraya gelmiş. Yakalanmış, Amerikaya gidecek. Bütün sütun - larla, sahifelerle yazdığımız yazı - ların hülâsası bu. Artık bana bir büyük (Reportage - Gazetecilik) sermeye mahal var mı ya? iribirimizle görüşürken: — Efendim, gazeteler okunmu - yor! diye şikâyet ederiz, siz olun da kariin yerinde dört buçuk sahi - fe Insull yazısını okuyan! Ben hiç bir zaman iyi bir gaze - teci olduğumu iddia etmiyorum. Lâkin muhakkak ki; orta halli bir kariim. Kendimi kari kütlesinin nü mune tipi olarak alıyorum ve ga - zeteleri gözden geçirdiğim zaman karin neyi isteyip neyi istemediği- ni hemen görüyorum. Biz bu İnsull işini lüzumundan Fazla şişirdik. Her cephede lüzu - mundan fazla ehemmiyet verdik. Hattâ adamın şahsına karşı (ser - seri) falan gibi sözler söyliyerek hiddetlenmekte bile ileri gittik. Hileli müflis dünyada nesli ke- silmiş bir nadir kuş değildir. Ya - bancı bir mücrimin iadesi de mem- leketimizde birinci defa olmuş bir hâdise de, O halde bunu ele rüyadan, yediği ye meklen, bozdurduğu paraya ka - dar - güya işitilmemiş bir haber ve rir gibi « yazmakta ne fayda var - dır? Yaşı yetmiş ikiyi bulmuş bir adam yetmiş iki senedir yemek ye- mektedir. Bu yaşa gelinceye kadar yaşadığı 26 bin küsur günden yal lek yemeğinde ayşe ın fasulyesi yemişise bu, karii alâkadar eder bir hâdise olamaz. Aydın otelinde de Niyork lokanta larının yüksek yemekleri bulunma yacağını herkes bilir, Eğer bilmem iç sene evvel kendini aç biraka- yak ölen İrlandada Kork şehrinin lediye reisinin o zaman yemek yediğini haber verseydik, belki dünyayı alâkadar ederdi. Amma iki senedir yemekte olan M. İnsu - | iPün yemek yediğini yazmak ga - | rip olur, Bir de, bizde başka bir huy da- | ha var. Eskiden böyle değildik. Bir adamın - her ne vesile ve sebep le olursa “olsun - kanun yakasına yapıştı mı, bir kısım matbuatımız da an'anemize uymayan yersiz bir zebunkeşlik Başlıyor. Cürüm fena | şeydir. Mücrimi kanun İlerbiye e - | der. Kanun âmme vicdanının hü - lâsasıdır. İnsull'de de iş biraz bu- na benezdi. Türkiye ve Amerika | hükümetleri arasında bir mücrim iade edilmektedir. Artık bize bu a- damı tezyif etmek düşmez. Zaten biz düşenleri hor göremeyiz. Çün- kü Türk yiğitliğinin an'anesi bu nu emreder, Ölüye hakaret, mah - Pusa hakaret, mahküma hakaret dünyanın en kolay yapılan şeyidir. FELEK Tarihi kitabeler Harap oldukları için yıkılmak - ta olan bazı binalardan düşen ge- rek yazı, gerek nakış itibarile kıy- meti olan kitabelerin kaybolma - © ması için bunları müzede muhafa za edilmeleri 'takarrür. etmiştir. Bunlar Topkapı sarayında Ortaka Pı ile Babüssaade kapısı arasında- ki baltacılar revaklarında muha - faaz edilmektedir. Kitabeler içe - risinde çok güzel alınan cetveldir) 4 Nisan 934 Mei Fiyatla İstikraz! va et, Ta 1903 a BOS Ğİ Elekerik Şark D. Yolları 260 £ Tremvay Unitürk 29,10 $ Tünel “ 2020 İ Kiki SOME 246 $ Mümessil Gümrükler 5 KN z Bağdat 75 ee ze ESMAM kanı, Nama 10 $ Mağ 410 a2 $ Telefon u 7 Terkon 18,50 hü. Çimentis 1235 öper Banka; GAM Se Tramvay 385 Şark dey, 1. olu Misee o 26 $ Balya iss Şir, Hayriye 155 Şark mocsa ÇEK FİYATLARI 1206 4 Prağ 100875 64950 | Berlin 20150 7S $ Madrit 54250 Belyret öl Zeü s2 40,31 Penzo 269 Amaterdem 1,1775 * Bükreşt 1962 Sofya BASS İ Moskova (o 10,87,75 NUKUT (Satış) Kuruş Pr Şile An 0 $ 1 Pezeta 3 1 Mark z 214p 1 Zeleii - » Belçikn — 1S İ 20 Ley ame! 244 20 Diner . İsviçre oo GIS İ 1 Çermeviş 20 Lava 20 Alus n EKONOMI Paralar için Sabit kıymet iş Beynelmilel ticaret odası müracaatta bulunacak Beynelmilel ticaret odası heye- , ti umumiyesi Pariste yaptığı son içtimada mühim bir karar vermiş- tir. Oda, dünya para işlerinde esas teşkil eden bazı memleketler pa- raları sabit birer kıymet alma- makta devam ederse buhranın zi- yadeleşeceği neticesine vasıl ol - muştur, Beynelmilel ticaret odası para- larına sabit birer kıymet vermele- ri için bu hükümetlere müracaat edecektir. Bandırmadan ihracat Bandırmadan İngiliz bandıra- hı Alceryan vapurile (o Londraya 27,940 lira kıymetinde & 508,000 kilo borasit ihraç edilmiştir. Liman tarifeleri raporu > AR on idare heyeti bu- gün toplanarak İktisat vekâletine gönderilecek müşterek liman tari- Mr) hazırlanan raporu tet- Tütün kongresine gönderi lecek rapor Ticaret odası tütüncüler encü- meni Ankara tütün kongresine gön derilecek raporda bazı noksanlar gördüğünden raporu layan komisyona İbrahim Paşa mah - tumlarından Hüseyin Beyin de iş. tirakile bazı noktaların ilâvesine lüzum görmüştür. Encümen cumartesi günü son defa toplanacak ve noksanları ik- mal edilecek raporu tetkik edecek- tir. Yunanistanda tütün satışı Yunanistan son zamanlarda | muhtelif memleketlerle ticaret an- laşmaları yapmaktadır. Bu anlaş- malar bilhassa Yunan tütünlerinin satılmasını istihdaf etmektedir. Yunanistan Fransadan sonra şimdiden İügiltere ve Almanya i- le müzakerededir. Esnaf. cemiyetlerinde aylık içtima Esnaf cemiyetleri reis ve umu- mi kâtipleri cumartesi günü ce - miyetler mürakiplerinin de iştira- — aylık içtimalarını yapacaklar - ar. Peşte sergisi 4 mayıstan 14 mayısa kadar de. vam k Budapeşte beyne vi- lel panayırma hü AMİZ kus- men davet edilmiştir. Maamafih bu sergiye oo resmen iştirakimiz pek muhtemel değildir. a yeni vazife alanlar | , Türkiye dış ticareti milli ofis- | lerinde yeni vazifeye tayin edilen ve kadro tebligata tebligat yapılmıştır. Bu nazaran ofis raportörlerinden İk, | rahim Halil ve Zeki Beyler , me- | murlardan Bedriye Hanım, Lütfi, | Ali Rıza, Necmi Beyler 15 nisan. dan itibaren kadro harici kalmak- tadırlar, Faruk, Ziya Emin, Nejat Bey- ler Türkofiste yeni vazifele, - yin edilmişlerdir. Er İzmir iktisat müdürü Vasıf B. de Türkofise tayin edilmiştir. Ağ. dığımız malümata göre İstanbul ticaret müdürü Muhsin Bey yeni teşkilâtta şehrimizde, diğer bir va- zifeye tayin edilecektir. Afyon piyasası Uyuşturucu maddeler İnhi: | daresine Uzak Şark” memlekele | zinden 400 sandık afyon sipariş edil İ “Babıâli,, Salkımsöğütteki tarihi k tamiri için Maliye vekâleti 800 Ie ye e a riniştir. Emlâki mil belkide verecek. nini mü: v Kalabalık vapur icaret müdürlüğü irketi Hayriyenin Üsküdara ir bah postaların Kuzguncuğu di uğranıasından çok kalabalık oldu. ğu ve yerbrlunamadığından şiki. | yet edilmiştir. Ticaret müdürlüğü va ğ iie? müdürlüğü | PC İstanbulun dertleri mmm la “Tramvaylara asılmak yasaktır, z İN ” “ Tramvaylara asılmak tehlikeli ve yasaktır! ” | Di " Ni ukarıki res- me bakınca insan bu yaşağın nasıl tatbik edildiğini aynen söze hacet görüyor. Resmin bu belâgati karşısmda (fazla var mi ? BELEDİYEDE 5 milyon borç Perrier bankası ile müzakere başlayor Belediyenin vaktile OPerrier bankasından yaptığı borçların öde- me şekli için, borçlar hamilleri i- le belediye arasında yakında mü- zakerata geçilecektir. Bu borç 15 milyon Türk lirasıdır. Bu borcun şimdiye ka- dar bir çok ta faizi birikmiştir. Aldığımız malümata göre, dev. letin Osmanlı borçları o anlaşma- sında yaptığı avantajlı o kombi- nezon , belediyenin ( borçlarında da ittihaz edilecektir. Hâmillerle Ankarada müzakereler cereyan e- decektir. Aldığımız habere göre Adli. ye vekili Saraçoğlu Şükrü Bey de bu müzakerelere nezaret edecek - tir, Umumi meclis bugün toplanıyor İstanbul umumi'meclisi bugün toplanacaktır. Bugünkü toplantıda kavanir encümeninden gelen ba- zı mazbatalar tetkik olunacaktır. Bebek bahçesi Belediye Bebek bahçesinde Lü- na Park halinde bazı tesisat yap- mak niyetindedir. Bunun için bir grupla anlaşa- Fransanın maruz bulunduğu ma- li müşküldt son zamanlarda artık şifa bulmaz bir hale gelmiştir. Büt çedeki dört buçak milyarlık açığı kapamak için bulunan yamaların hiç birisi şimdiye kadar lözemge - len faydayı temin edememiştir. Fil- hakika bunun için bazı çareler var- ere — Mestlâ vergileri - meki vergileri fazlalaştır — Dahilden ve hariçten bir is - tikraz yapmak? “ — Tasarruf etmek? Birinci şıkkı nazarı itibara alır - sak; bunun imkânsız olduğunu gi rürüz. Çünkü bir Fransızın bugün hükümete verdiği vergi mikdarı harpten evvelkine nazaran iki mis- lidir. Bumu daha fazla bir hadde herhalde halhın son ma- li rezaletleri * görmesinden sonra imkân dahilinde olmasa gerektir. riçten yaplacak istikrazla, tasar- raf aklır... Filhakika Fransa hükümeti bu harici istikraz çarelerini aramış ve Ameterdamla müzakerata girişmiş tir. Fakat bunun üzerine derhal et- rafta tenkit sesleri yükselmeğe baş Tamiştır, Bir devlet hariçten istikraz ya « parsa ne çikar?.. Bir devlet hariçten istikraz ya - parsa mükelleflere yeni bir külfet tahmil e Bu küliet istikraz edi- len meb faizidir, Ve bu faiz ha Biz böyle düşünüyoruz, “Siz acaba ne dersiniz? rice gitmeğe mahkümdur. Biüâena Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? MAARİFTE İlk tahsil seviyesi Önümüzdeki hafta köy- lerde imtihan yapılacak İlk tedrisat meselesini tetkik et mek üzere BüyüleMillet Meclisi: de teşekkül eden komisyonun gös- terdiği lüzum üzerine, memlekette ki umumi ilk tahsil seviyesini anla mak üzere, önümüzdeki hafta bü tün Türkiye köylerinde umumi bir imtihan yapılacaktır. İmtihanlara 3, 5, 8, sene evvel köy ilk mektep- lerinden mezun olan vatandaşlar dahil olacaklardır. İmtihanlar mek tep muallimleri ve müfettişler hu- zuriye yapılacaktır. İmtihan neti - cesi tetkik olunarak, muhtelif sene lerde mezun olan ilk mekteplerin verdiği randıman mükayese edile - cektir. cak ve bahçeyi bu grüpa kirala yacaktır. Dr. Noymark'ın konferansı Pr. Noymark bugün saat 16,5 ta belediye binasında umumi mec- lis salonunda bir konferans vere- cek, belediye bütçelerinden bahse- decektir, Konferansa Şehir Meclisi aza- larile, matbuat erkânı, üniversite profesörleri, yüksek ticaret mekte- bi muallimleri . davet edilmişler - dir. leyh bir vatandaş bu tahdirde sa- de hidematı âmmenin ve dahili borçların masrafını vermek için de ğil ayni zamanda Rarici alacaklı - lara para ödemek için de çalışma- ğa mecbur olacaktır. Ve bu para - lar memleket dahilinde kullanıla - cak yerde ecnebilerin ticaretini bes liyecektir, “Bundan maada bir devlet hariç - ten istikraz ettiği zaman milli hür riyetinden bir kısmını da feda et - meği göze almış demektir. Meselâ geçen sene Fransa, Londradan is - u sene buna ce- pamuk rinden dolayı bir ihtilâf vardı, O- nun için İngilterenin bu meseleler aldanmamak ME lurma: . Artık yapılacak bir iş kalıyordu: Tasarruf etmek. Fakat zaten büt » çede azami derecede tasarruf ya- pılmıştı. Buna rağmen vergiler kâ - nunusani ve şubat aylarındaki tah- minlerden 9o 11 noksan idi. İşte bu vaziyet karşısında M. Doumergue imeti on binlerce memuru te - hkaüde sevketmeği düşündü. Bunun “bütçe müvazenesini” te- min edeceğine şüphe edilemez. Fa- kat herhalde “içtimai müvazene” bu suretle altüst olacaktır. Şimdiki halde Fransanın yeni bir badire ari fesinde olduğunu tahmin etmek herhalde müeküi İzüdir. ma i in bir bütçe senesi fen otuz mülyon sterline fazlar va ridat tahakkuk ettirdiğini izde nuniyel: e de geçmiyecektir. MAHKEMELERDE Nümayiş hadisesi Davası —— Dün de bazı şahitlerin ifadeleri alındı Üniversite talebesinden bazı- sının Razgrat hâdisesi münasebe- tile bir nümayiş yaptıkları malüm- dur. Bu arada bir kaç genç zabıta- ya hakaret ve tecavüz etmekten suçlu olarak mahkemeye verilmiş- lerdi. Tevkif, Şükrü Kaya, Adnan Cemil Beylerle arkadaşlarından mü rekkep olan bu grupun muhake- mesine dün üçüncü ceza mahke- mesinde devam edilmiştir. Dünkü muhakemede emniyet müdürlüğü muavini ü Beyle 6 polis şahit olarak dinlenilmiş - lerdir. o Memuriyeti Anadoluya nakledilen emniyet üçüncü ( şube müdürü Mehmet Ali Beyin de i- fadesinin istinabe suretile alınma- sına karar verilmiştir. Nüfusu sorulacak Evvelki sene Hacı Ömer ismin- de bir adamı öldürmekten suçlu Battalın muhakemesine ağır ceza mahkemesinde dün de devam edil. miştir, Mahkemede Battal yaşımın kü- çüklüğünü iddia etmiş, fakat bu- nu nüfus tezkeresi ile isbat ede- memiş, bunun için (mahallinden kaydının getirilmesine karar veril. miştir. o Muhakeme başka güne bırakılmıştır. Kadın yüzünden katil Bir kadını paylaşamamak yü- zünden Abanozda Ferit isminde bir genci öldüren Nazım Pehliva- nın muhakemesine de dün ağır cezada devam edilmiştir. Şabitle- rin dinlenmesine devam edilecek- tir, Takibata lüzum görülmedi Polis hüviyet varakalarını tak- Mit ettikleri iddiasile emniyet mü- dürlüğü tarafından kayıtları t:rkin edilerek müddeimumiliğe tevdi 0- İunan polis Kadri, Cemil, Maz- har ve Sadettin efendilerle müret- tip Mazhar efendi o hakkındaki müddelumumilik tahkikatı #kmal edilmiştir. Yapılan tetkik (neticesinde matbu hüviyet varakaları resmi mü bürle mühürlenip tasdik edilme dikçe resmi varaka ei z tisap etmiyeceğinden ve hiç bir i- şe yaramıyacağından cürüm teşkil etmiyeceğine ve suçlular hakkında takibata mahal olmadığına karar verilmiştir. Pr. Malche mem- / leketine döndü “Üniversitemiz yakında muvaffak semerelerini verecektir,, diyor Maarif Vekâleti müşaviri Pro- fesör M. Malche'in mukavele müd- deti mart sonunda bitmişti, Profesör M. Malche yeni arif vekâletine tak dim etmiş ve dün- akşam saat 18 de Kampidoğliyo va- purile Marsilya ta rikile memleketi o lan Isviçreye hare ket etmi Dün profesörü vapur » da Tıp fakültesi reisi Tetfik Sa - lim Paşa, Fen fakültesi reisi Ali Yar Bey ve daha bazı profesörler teşyi etmişlerdir. Profesör M. Malche memleketi - mizden ayrılırken şunları söylemiş tir: — Pe m müddet zarfında benim için gös - terilen misafirperverlik cidden be ni mü, ir Güzel Türkiyede geçirdiğim günlerin hâ tıralarını hiç bir zaman unutmıya- | cağım. Türkiye parlak bir istikba le doğru koşuyor. Memleketin ilim istikbalinden çok ümitvarım. Çok yakın bir gelecekte yeni Türk Üni versitesi muvaffak semerelerini ve recektir. Üniversitenin teşkilâtı ve kad- rosu tamamlanmıştır. İstanbulda çok kuvvetli bir ilim merkezi te - essüs etmitşir. Celbedilen ecnebi profesörlerin hep itimada lâyik kıymetli varlıklardır.,, * — | | i Bir mukayese | Sinemalarda en hoşlandığım | fimlerden birisi, dünya havadisle “| reni gösteren kurdelâlardır. Filha kika bunların çoğu propaganda | mevzuu olmakla beraber bu arada beynelmilel şöhreti haiz bir çok insanların perdede müteharrik re- simlerini görmek, bir çok hâdise- lerin cereyan ettikleri yerleri tanı. | mak, bazı vakayie ait tesbiti kabil olan manzaraları seyretmek, göz“ lerin olduğu kadar fikirlerin de ta bii bir ihtiyacı tatmin ediliyor. Dün bir havadis filmini seyre- derken İtalyaya ait şahit olduğum © bir parça, aylardanberi kafamı o- yan bir mevzuun bana bu sütunlar da beyan ve ifadesi fırsatını ver- di: l Gördüğüm bu film, İtalyanın «| şu dak'kada ismini lâyikiyle hatır layamadığım bir şehrinde her s€- ne tekrarlanan bir ananeye aitti, Bu ananeye göre o şehirde senede bir gün limon ve portakal muhare- besi oluyor. Halk, okka okka por- takal, limon satın alıyor, sokaklar. da karşılıklı saflar teşkil ederek “| ve yahut evlerin pencere veya bal- konlarında mevzi alarak b'rbirle- rini şiddetli bir yaylım ateşi şeklin de limon ve portakal bombardu. manma tutuyorlar, Belki bu anane, haddi aztın ve ilk bakışta bize aca'p görünü fakat İtalyanın Akdeniz iklimine malik bir memleket olduğunu ve başlıca mahsulât ve servetinden bi | risini Fmon ve portakalın teşkil eylemekte bulunduğu düşünürsek bu acaiplik derhâl ortadan kalkar ve bu ananenin çok yerinde ve m? kul olduğu anlaşılır. i Zannederim evvelki sene mem leketimizde fazla çilek ist hal © dilmişti. Fiatleri kırmamak için bi zim seki ve ferasetli kabzımal de- nilen zümre, çileği halka ucuz fi. atle yedirmemek icin onları sepet sepet denize dökmüştü. Ve bunun la aklı sıra müsbet ve doğru bir i yaptığı vehim ve zu'mında bulun- | muştu, İtalyada fazla portakal istihsa- Vine karşı onun istihlâki için alı nan şu tedbirle iki ağızlı bir sülük gibi bir ağzını müstahsilin iliğine, diğerinin müstehlik ve halkın da marlarına yapıştırarak kanmı © men bizdeki kabzımalın hareket ve zihniyeti arasındaki fark ne ha zin ve acıdır. Benim 'bu sütunlarda bahsetmek istediğim nokta, porta kal istihsalâtımızın fazlalığına rağ men onun için muhtelif dahili iş #ihlâk ves'leleri bulunduğu halde, bunu ihmal etmemizdir. sekili Türkiyede senevi milyonlarca#* kilo tahin helvası, binlerce kilo pisküvi istihlâk ettiğimiz halde or lara Hintten, Çinden, Somatradan, Cavadan ve daha bilmem hangi” şmemleketlerden gelen ve pek pa- halr olan bergamut, vanilya, çikula ta şeyler karıştırıyoruz da on lardan rayiha itibariyle ' bin kı güzel olan ve midevi olması nok“ tai nazarından daha çok faydalı ve © nisbette ucuz bulunan porta- kal kabuğunu ve üzümlerimizi ka- rıştırmanın hatırımıza gelmemesi! hayrete şayandır. Komşumuz Yu: nanlıları fazla üzüm istihsaline b” | istihlâk mahalli bulmak için onu” ekmeğe karıştırmak gibi gayri ta- bii tedbirleri karşısında bizim hel | valarımıza portakal kabuğunu, pis küvilerimize üzüm karıştırmak gi- bi tabii tedbirleri ihmal etmemi- zin olsa olsa gafletle ifadesi kabil | dir. Salâhattin ENİS ii Alınacak “ki vapur j Vapurculuk Şirketin yeni alaca» ğı vapurlar için, idare meelisi reisi Ruşen, Balıkçılık mektebi müdürü ve şirketin fen müşaviri Şevket Beylerden müteşekkil bir heyet İn- giltereye gitmi . “ Halkevi balosu Halkevi içtimai muavenet komi - İl | tesinin balosu bu gece Perapalas sa lonlarında verilecektir. Mevsimin son fakat, en mutena balosu bu 6- Ni lacaktır. ki ii ii gelme. 2 kişilik bir bi 2 2 — Yalovada üç gün ikamet i - in kişilik bir bilet, 3 Brendiziden Romaya tren ie gidip gelme için bir kişilik bir bilet.