5 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 8

Kızıl ordular Trakyamız ne halde? imdadımıza geliyorlar mı? Ankara, 17. Ağustos. 1920 Dün Büyük Millet Meclisi Rei- si Mustafa Kemal Paşanın verdiği izahat, bir çok şüphelerin düğümü nü çözdü. Mecliste olsun, hususi mabfillerde olsun, herkesin kafa- sında bazı şüpheler dolaşıyordu: Bolşevik mi olacağız? Bolşevikler bize yardımcı kuvvet gönderecek- ler mi? İslâm Bolşevik ordusunun piştarları gerçek (Erzuruma gel miş midir? Şark cephesinde fev- kalâde hâdiseler cereyan ediyor mu? İşitilen bir çok rivayetlere, bazı ilâveler de yapılıyor. Bunlar yal nız kahve peykelerinde söylenmi- yor. Millet Meclisinde takrirlere, millet kürsüsünde nutuklara mev- zu oluyor. Şark Vilâyetlerimizin bazı meb'- usları bütün bu dedikoduları bir sual takririne mevzu yapmışlar. . Hükümetten malümat istiyorlar. Mustafa Kemal Paşa bunu vesile biliyor, Şark cephesindeki umumi! vaziyeti uzun uzadıya anlatıyor. Bütün bu dedikoduların cevapları, Reis Paşanm beyanatmda yardır. Beyanatın bir kaç fıkrasmı buraya kaydedeceğim: — Biz kime güveniyoruz, kim- den medet umuyoruz? Bolşevik o- lacak mıyız? Mustafa Kemal Pa- şa diyor ki — “İstiklâlimizi, mevendiyetimizi iz li i , Bendi kuvvetimize dayanmıştı. “Hiç dik. Bizim prensiplerimiz, Eolgevik prensipleri değildir. Bolşevik prensip- İerini milletimize kabul ettirmeyi hiç | düşünmedik. Biz milletimizin haz- | modebileceği fikirleri, prensipleri ta- hip ediyoraz. Hedefimiz İ ter. Kuvvetin, kudretini, hâkimiyetin doğrudan doğruya halkın elinde bu landurulması prensibidir. Vâkıa biz milliyetperveriz, i heyeti umumi” yesile mağdurdur. Bis her taraftan namütenahi taarruzlara, maruz bulunuyoruz. Bu vaziyet için- de esas; sakitane vahdeti muhafaza stmektir. Herkesin © kendi kafasına göre politiha yapması doğra olmaz!,, düklerimi söyliyeyim Sişün- ikimiz ve büyüğü > takdir edemiyorlar. h gr örmeyi işgal ordusu e Sline ki, Fransızlarla, > meti kendilerini imiz m yanılıyorlar. Binaenaleyh eğer çıkan sa, bunun mesuliyeti daha İ lili edimi ela mz a ne olursa olsan, madem ki milletin ta, dihi, âkıbeti bu mecliste takarrâr ede. cek; er geç; İstanbulu da, Trakyayı da yalnız burası ai s.. Mustafa Kemal Paşaya bir su- al daha soruldu: “İsmail Suphi Bey (Burdur) — Bizim ku imiz, Rus kuvvet. | lerile ittifak edeli epey zamen ol. | muştur. O zamandanberi o kuy. | Ankara Ticaret odasında vitrin müsabakasım kazananlara şahadetna- me tevzi merasiminden intibalar.. vetlerin buraya celbi düşünülmüş | müdür? Böyle bir teşebbüse lü- zum var mı? Mustafa Kemal Paşa — Neden böyle bir teşebbüs yapalım? Sebep | nedir? Kızıl orduların memleketi» mize davet edildiğine zatrâliniz vâkıf mısınız? İsmail Suphi Bey— Soruyorum, Paşa Hazretleri, Reis Paşa — “Yaptınız mı, yap- madınız mı diye © soruyorsunuz. Böyle bir suali sormak için vazi- yeti gayet iyi mütalea ediniz. Tah- lil ediniz. Biz böyle bir şey düşün- medik ve düşünmek istemiyoruz.,, 5 Reis Paşanın sözleri, bazı meb'- uslar üzerinde soğuk su duşu tesi- rini yaptı: Demek hepsi hayâl, hep- si ihtimal... İmdadımıza koştuğu söylenen Kızıl ordular, Yeşil ordular nerede kaldı? Kendi kuvvetlerine değil; başkalarının yardımına güvenerek gayesine erişmek istiyenler; tatlı hayallerinden mahrum mu kala- caklar?.. Ey Türk; sana ancak gene sen- den yardım gelebilir! Mici ... Cafer Tayyar Py. nın bir Mektubu Cafer Tayyar Pş. dan aldığımız bir mektubu aynen dercediyoruz: “Efendim, “Guzetenizin 27 mart 933 tarihli nüshasında (Ankaralmın defteri) sö- tununda şahsrma taallök (eden yazı hakkımda atideki cevabımın eyni sö- tuna geçirilmesini hürmetlerimle rica ederim. “İstiklâl milli kavgalarında Trak- yada evvelâ bir kolordu kumandanı olarak vazifemi yaptığımı ve sonra Trakyanın milli kumandanı sıfatile de hiç bir fedakârlıktan çekinmediği- mi “Yalnız şurası şayanı kayıttır ki Edirnenin İzmir ve İzmit gibi gerisin. de büyük bir emilli hinterlândı olma” dığı halde bunlardan sonra üç mun- tazam Yunan fırkası istilâs neti- cesinde ancak milli düşmanlar eline “Eğer siyasetle o vakitler meşgul olmuş isem bu meşguliyetim benim vaziyetimdeki diğer asker rüfekamn len ve ahvalin icap ettir- diğinden fazla değildir. “Takip ettiğim siyasetin şekline ge- lince; bunun makuliyeti tastik edilmiş- tir ki esaretten avdetimde Diyarbe- kirde yedinci kolordu kumandanlığı- na Mirlivalığa terflan tayin edilmiş- tim.,, Cafer TAYYAR i Yerleri | | Dahiliye vekâleti bele- diyelere daha fay- dalı emirler veriyor ANKARAA (Tayyare ile)— Köylü sa tıcı ile şehirli alrcryı bilâvasıta biribirile temasa getirmek;köylünün komisyonsuz | satımı, alıcının ucuz almas gayesile ve Dahiliye veköletinin bir tamimi *süs eden şebir ve kasaoslardaki sadi pazar yerlerinin halk ve köy lü tarafından ümit edilmedik şekilde rağbete mazhar olduğu görülmüştür. Bu kere bu pazar yerlerine vâki olan fevkalâde tehacümü gören Dahiliye Vekületi bunun asri icabatını ve sıb- hi lüzumlarını da düşünerek (alâka. dar vilâyetlere bu pazarların kurul. | duğu yerlerde yapılması zaruri olan iktisadi ve asri kundurma (plânları göndermiştir. Bu plânlara göre: Yapılacak sundurmaların küçük veya büyüklüğü halkm ihtiyacına ve yapi sistemleri de yapılacağı yerde <n ucuz tedarik olunacak malzeme ye göre tesbit olunmak üzere üç türlü olabilmektedir. ndurmaların çevre ve bölme du varları ya taş, tuğla veya betondan, yi ler keresteden, yahut ta çevre yerden 1,5 metve yüksekliğe kadar taş, tuğ» |! İs veya beton bölmeler & kerestedendir. || Taş veya tuğla duvarların içleri dış ları kireçli harçla sıvanır, iç #rvalarım !/ tabandan 1,5 metre yüksekliğe kadar veri yıkanmak için çimentolu harçla sıvanır. Ayaklar taş, tuğla veya betondan yapıldığı gibi kereste bol olan yerler. de temizlenmiş dört köşe ağaçtan da olabilir. Bu takdirde dikmeler altına beton veya yonma taştan kürsüler ya- pılır. Satış ve gezinti yerleri tabanları yı kandığı zaman pis suların akması i. | çin akıntılı yapılmalı. Bu yerler beton veya kaldırım üzerine çimentödan şap ile örtülmelidir. Pis suların dışa rıya akması için de trotuvar kenarla- rına betondan harklar yapılmalıdır. Çatılar boton veya ahşaptan Yapı- lr üzerleri her iki şekle göre va tap veya kiremit ile örtülür. Pencereler havanın değişmesine mü sait olacak şekilde yapılacaktır. Hay- van bağlanacak yerlerin kolay temiz. lenmesi için tabanlar beton olacağı gibi su tesisatı da ona göre yapılmalı: dır. Helâlar İtinalı yapılmalı ve köku vermiyecek sifon tertibatı haiz olsa hdır. Satış yerlerindeki bankolar taş, tuğla veya betondan yapılıp üzerleri gehrni bu pazar yerleri de çok rağbet gör- mektedir. Belediyemiz o de pazar ma- hallerinde bu sundurmalardan yaptı- racaktır. İzmirde belediye şimdiden ve fnkat açık bir şekilde pazar yerle ri yaptırmıştır. Bu mutavaasıtarı, W cuz pazarların halk çok faydasını görmüştür. Birinci umumi müfet- tiş Ankarada ANKARA, 4 ( Telefonla ) — Birinci umumi müfettiş Hilmi Bey husus işler için dün şebri- mize gelmiştir. ; çevre taş veya tuğla ve bölme. |! Ecnebi işçiler Gidince Ankara Esnaf cemiyet- leri şimdiden çok fayda! lı tedbirler almaktadır ANKARA, 4 (Tayyare ile) Son samanlarda kâtibi umumi Hil- mi Beyin idaresi altnda müşterek bir muamelât ve hesap bürosu tesisine de karar veren on dokuz esnaf cemiy: nin, merkezi umumileri olan bu bina- da içtima eden dört inşaat cemiyeti fevkalâde murahhaslarından mürek- kep komitenin kararlarından bahset- miştim. Türk vatandaşlarma tahsis ©- dilen küçük sanat ve hizmetler hak- kındaki kanunun meriyete girmesinin yaklaşması üzerine tetbirler alan bu komite; bütün vatandaşlara Türk iş- çilerinin ecnebi işçileri derece ve ka- Biliyetinde olduğunu göstermek, şeh- rimizin ihtiyaçlarını tamamile ve hak kile temin etmeğe çalışmak ve lüzum hu olan yerlere ehliyetli Türk ustalar üzerinde Esnaf Cemiyetleri teşekkülüne dahil inşaat cemiyetleri reis ve azalarından bazıları Ortada (X) işaretli Esnaf cemiyetleri umumi kâtibi Hilmi Bey ücreti, şimdiye kadar kendisine iş yap tıranların onlar hakkındaki düşünce» lerini gösterir, daha etraflı malümatı havi cüzdanlar verilmesine, yaptırcı ile işçi arasındaki hususi itilâfın tes- bitinde âmil olmıya, bu yıl içinde An- karada yapılacak resmi ve hususi in- ianta göre usta ve işçi mikdarlarının tesbitine, şayot Ankarada bu inşanta kâfi işçi ve usta yoksa Çıray mari ve Bursa ile muhabere ederek bunları temin etmeğe, osnafın san'atine ait bilgilerini arttırmak maksadile ya- bunlara bü- Ankarada genebi taşçı, dıvarcı, sıyazı ve boyacı olarak 200, demirci, elek» trikçi, kalöriferci ve sucu 100, maran gor, doğramacı, dülger olarak ta 200 işçi daha bulunduğu tabmin olunmak tadır, Komüle daha osaslı kararlar ver mek üzere her gün toplanmakta. Gidecek ecnebilerin yerini doldurma! üzere, diğer alâkadar esnaf cemiyet- leri de esaslı. kararlar vermek için ya- kımda toplanacaklardır. Yurtdaş! Yerli malından şaşma. Milli İktisat ve Tasarraf istanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Alpullu Şeker Fabrikasının İstanbul depolarından kristal toz şekeri atideki fiatla her isteyene bin kilodan eksik olmamak üzere satılır. Kristal Toz, Kilosu 36,35 Kuruş Taşradan vuku bulacak siparişler yüzde yirmisi peşin ve mütebakisi hamule senedi mukabilinde ödenmek üzere derhal gönderilir. Depodan itibaren bilcümle masarif ve mes'uliyet müşteriye aittir. Müşteri isterse sigorta ettirilir. gsistanbul, Fahçekapı, 4üncü Vakıf han 4üncü kat, Telgraf adresi: İstanbul Şeker Telefon: 2470.79 $ ı Ee >. Ankaranın güzel caddelerin den birisi: Millet meydanı Hükümet merkezi: Ankara İdeal Ankarayı yapmak ve yaratmak için ne lâzım ANKARA, 3 (Milliyet) — Mo- | dern bir şehir olmak, Anka- ra için er, geç mukadderdir. İçin- de bulunduğumuz umumi buhran; bunun tahakkukunu biraz gecikti- riyor. Nihayet bu teehhür ârızidir. İşin fena tarafı; © güzel, modern, bütün'medeni ( ihtiyaçlarile yeni bir Ankara yapmak fikrinin bazı muhitlerde zâfa uğramasıdır. Hü- kümet; bilhassa devletin ve hükü- metin reisleri eski « kararlarında duruyorlar: İdeal (o Ankarayı ya- ratmak! .. Bu zaruret aşikârdır. Çünkü güzel ve mâmur bir Anka- ra yapmak, bizim için bir süs de- ğildir. Belki rejim ile (alâkadar bir esastır. Cümhuriyetin yarattı- ğı maddi ve manevi güzel şeyler arasında Ankarayı da gösterebil meliyiz. Roma misali elimizde, ö- nümüzde duruyor. Yeni Roma plâ- wmın tatbikatı; bütün zorluklara rağmen, intizam içinde yürüyor. | Akarada yeni yapılan inşaattan... Devlet merkezi Roma; bugün Fa- | ,. Fi 3 bire artması muhtemel değildir. Yil len nite beyin var fa. | Sehir, e kadar geniş kir kat bugünkü telâkkide ayrı bir hu- sere yarım milyonu bulsa bile süslyet vardır. Müsölini; >“yazg | evieikllâi olmaz, Tesleşti oi VE Roma plânmı kendisine maletmiş: |" geniNetmek daima e tir. o Bütçenin darlığına rağmen Romanın imarı o için her sene on milyon Türk lirası veriliyor. Sene- de 100 bin tevellüdat artıyor. Mus- solini; köylerden şehirlere inmeyi menetmiştir. Onu bu karara sev- keden şey, Almanya misalidir. Al Son iki sene içinde hususi inşa” at azalmıştır. Mevcut evler, apar” tımanlar ihtiyaca kâfi geliyor. Dar ha doğrusu, Ankarada toplanan halkm, memurların çoğu, yüksek bir icar veremiyorlar. Ankarads il i mesken buhranı vardır; fakat bu man; 45 milyon nüfusu şehir- dur; me lerde toplanmıştır. Almanya, bu in yea e cenin a ararım Çekiyor. bie, | ilâve edezimi Yülkenk İsar İtiye>. reti İatiama Mesin bir | lerin de hakkı yok değildir. Kir” Tika balanin badana kl iri demi er çok yi İinün Römeda yerleşmesine mü. | HeliYa muştur. İş, gene sande ediyor. AŞ nüyor, dolaşıyor; memleketin, de" ha doğrusu dünyanm umumi şers” itine dayanıyor. Bu şerait değir medikçe umumi hayatta hiç bir düzen olmıyacak. . şe yoktur. Ankarada nüfusun ç0- Zalması bir tehlike teşkil etmez. Esasen bugünkü bakışa ve gidişe nazaran, burada nüfusun birden. | ANKARALI A a NE MARA Ankara SİNEMALARI Yeni B Bu üp i ogün gece © Kulü ei ği kz Şimdiye kadar mleli görülmemiş şöhret sal an Dik Sür şaheser Harold Lloyd'in Fransızca şaheseri Luisinemaci Baştan sonuna kadar neşe ve kahkf” ha dolu, mevsimin en gülünç filmi PAPRİKA | (Ateşin Gençlik) | Türk Anonim Şirketinden: 9.