5 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 143 93felâketleri velgnatief Abdülhamit bütün mes'uliyeti har. bi ilân edenlere yüklüyordu.. Ta öte yandaki Iran bile, dan bitaraflığına bir mükâfat Rusya bekli- verilecekti Bütün bu ihtirasların merkezi olan letlerile birlikte umumi bir konforanı aktinden kurtulmak mümkü i. Onu hem İstanbu- İn ofkürmı, vaziyetini g İdi Türkiye, dehşetli bir buhran içinde i- | cek, hem de elinden geldiği kadar di: Harbin ia; de alışkın olduğu entrikalara yeniden gi- dince Abdülhamit, bütün mes'uliyeti | rişecekti. Padişahı Çarm dostluğuna harbi ilân ve idare eden kabine ile kar | bendemi; ük ile erasmı boz- mandanl tutulmuş, sonra lara yükletmek yolunu tutmuş | mak, vehmini tahrik ederek İng Paşa, Bolayır arasında fikir zıddiyetleri yaratmak. ahaliye bozgunes bir ruh telkin et- W. Sadrazam Etem Paşa azledilmiş, | mek, Rum ve Ermesi halkı Rusya hi- Dahiliye Nazırı Hamdi Paşanın Riya- mayesine telbetmeğe çalışmak, hep seti altındaki kabine de 27 gün işba- | Onu'ya havale edilen entrikaların he- si Sü ie. | Onaya havale edilen enerikaların Zye Sait, Damat Mahmut ve İngiliz Sait Paşalar kabine haricinde kalmıştı (1). Çatalca ve Bolayırda — elde kalan kuvvetler, Ruslar ileri yürüyecek 0 derdi, müdafaa edebilecek halde değil. Bitsin ve umutsuz hale gelen Tür- | torluğunun i alışmış olduğu bu faaliyetle biraz müteselli oluyordu. Rumlar ve Ermeniler, Onunun teşviklerle mu rahhas heyetler göndererek Grandük Nikolaya ve Ceneral İynatief'e ubudi- yet gösteriyorlardı. Bu murahhas he- yetler içinde resmen Osmanlı İmpara- iyetlerinde © buka memuriyeti, kiye, kendini Avrupalıların eline bı. | nanlar bile vardı. Bu da İstanbulda rakaca yapacağı müzaheret için şimdiden be- del olarak Kıbrısı istiyor, A: ii Rusyanın metalibatını tahfif ettirme #e çalışmak için Bosna - Herseği kar- gilık almağa çalışıyordu. Korkak ve hilekâr sultan, bir taraftan Meclisi Meb'usanı onun ilk reisine feshettiri- yor, diğer taraftan boyuna işleri ka- Tatırarak kendi vükelâsmı bile serbeta etten alakoyuyordu. Rusyanın da vaziyeti iyi | değildi. ichakof, Rus zaferinin hor yerde | anarşinin ne kadar genişlemiş oldu- ğunu gösteriyordu. o Meselâ Şürayı Devlet âzasından Nuryan Efendi, Se- raskerlik başhekimi İstapan o Paşa, Ermeni murahhasları arasında idiler. Ermeniler Anadoluda Ermeni muhta- riyetini istiyorlardı. Rumlar ise dal. kavuklukta daha ileri giderek, Çarın Türkleri Avrupadan © kovmasmı, mu- knddes Ayasofya mabedine yeniden haç dikmesini temenni (o ediyorlardı. İ Yavaş yavaş hareket umumileşti.Rum ve Ermeni Patrikleri bile arizalar yazmağa koyuldu! Onu, padişahm O başbekimi olan Rum Mavroyeni Beyi (sonra paşa ol- muştur) bile kendi tarafa © kazan muştı.. Abdülhamide Rus dostluğu fi- ie iy den, sonraları Deli Nusret Paşa ile birlikte — padişaha vel veorek Alet Val Pera bi nesini düşüren işte bu Rum hekimdir. (Devatmı var) (1) Bu hâdiselerin tafsilâtı, vüke- la tebeddüllerinin sebepleri, Meclisi Meb'usamın feshi, Süleyman Paşanın muhakemesi “93 seferi ve Abdülha- midin ük yılları, isimli eserimizde görülecektir. İşmatiefe lar. erse, bir yapın yükseltici demek ag, inciler hemen biç Br kere Bö ediz ama beylasafın kurup dü- | gı halde? yi dir? Hakikat sip Yam — hi anlamak güç hen emi m hema geni bir ei: | Bir çey değildir. Çünkü © birincileri şi tama Blm ider — sahdsrna ve bilgilerine uzak, i- N KE İ m DA ni ki — Ne i ” i — ü v— öiğürmen ARan de Eksi edimi | ölimler, en ziyade ihtesas sahiplerine ni meçhullerin zi, a hitap ederler. Edipler ve sanatkârlar ya el ie alanına, takar ke” © ise bütün insanlığa. Şu halde bu s0 e irice fayans Sirin | nuncular kadar eveelkilerin de müş- şnsandan dışarıya çıkacağım diye | ezilme eme e ka Bi şey değil Ge mp Hrabak; | ör iki sömrenin Bribrli tamamlayan ermek öl gi Parka, türlüdür. İşeğe | iki varlık oluşmdur. Onun işin dile ME başını taşlara vurup bere, | meliyiz ki âlimlerimiz, doğru- dei dek seapların Binlerce metre doğruya sorguya çekerek onun lar gibi olmak pa; razı balık. ; *n gizli ra bile yi Sanat- — Telâhki meselesif | larından topladıkları” uygu >> Evet öyle ama, benimki Böyle yâl köpükleri le biz çağın Sibi b işte Şorra unutma hi bir felsefe ziy, | tör türklüğün raha ti api yapma bir kürenin şe toprak | ——— belir yuvarlağına benzayişi kadardır diy alaycı adam şunu da söylemiştir; Ve. Konservatuvar ıslahatı citten, ilhamdan doğma bir deliliği gi | Konservatuvarda islah ? e, duygusuzluktar, İ mağa memur edilen e gelme akıl ve hikmete çok üstün görü. M. li sana başka bir şey sormak istiyorum: acaba mirin — insanlar bir tabiiyatçının, bir kimyagerin, bir riya. den ziyade meselâ irin dâkırdısına gönül bağlar ve ina- | Sağ nisan nihayetinde şehrimize cektir. M. Marke, üç hafta mizde kaldıktan sonra gele şehri. eski İstan. | MWTIYET ÇARŞAMBA 5 NİSAN . HARİCİ 1933 HABERLER Hitler'e nota | Sovyetler Almanyayı | protesto ettiler | leleri, tevkifleri, Sovyet müesseseleri i- i İzvestiyada makale MOSKOVA, 4, A, A, — İzvestin ga- zetesi, Almanya tarafından Sovyetler a- leyhine alınan tedbirlerden bahsederek Almanya'nın Sovyet Rusya'ya karşı ta kip etmekte olduğu siyasetin bir tahrik siyaseti olduğunu ve hiç sebebe müste- nit olmiyan araştırmaların ve € buna delâlet etmekte bulunduğunu yaz- maktadır. BERLİN, 4. A. A. — Volff ajansın. dan: Gazeteler hazırlanmakta olan bir emirnamenin bütün Alınan mekteplerin- de tedris senesi sonunda talebeye Ver- #ailleş munhedenamesinin Alman mille. ti için delâlet etmekte olduğu manayi izah eden bir risale tevzüni natık olaca. | ğun yazmaktadır. j durdu ! BERLİN, 4. A, A. — Volff sjanam. | dan: Hükümet rachafili geçen cumartesi gü nü Yahudilere karşı yapılan boykotun | — bazı istismalar bir tarafa brrakılacak olursa — beklenen tesiri hasıl ettiğini, Almanyada mezalim yapıldığına dair ec. nebi memleketlerde baş gösteren propa yanda ve mücadelenin tamemile durdu ğunu söyliyerek merununiyet beyan et mektedir. | Yeni bir emirname | Bu mehafil, noktaja yarın devam edi. | lemiyeceğini de bildirmektedir. Fransanın kararı, Ne M. Musso'lininin plâ-| Bı, ne İngi iz teklifi PARİS, 4 A.A. — Kabine, çe. tin bir münakaşadan sonra M. Boncour muhtirasınm 40â hattını tesbit etmiştir. Bu muhtıra, Musso- lini plânmın mukabili bir plân teş kil etmiyecek, ancak umumi dok- irin izah vr iğ vi ransa, iltere, a ve manya ile birlikte sulhu kuvvetlen dirmek için çalışmağa hazırdır. Çünkü bu 4 devlet, Avrupa'ya ait bütün mesuliyetlerin yükünü taşı. maktadırlar ve küçük devletler, bu 4 devletin Milletler Cemiyeti konseyinde daimi surette “za ol malarmı kabul etmek suretile on- | ların bu hakkını tanımışlardır. Herhangi devleti alâkadar eden bir mesele mevzuu bahtolduğu Ve | 4 devletin bu meseleyi tetkik ct | meleri icap eylediği zaman, alâka | dar devlet, meselenin ta başlang! cından beri müzakerat esnasın mümessil bulundurmağa davet edi lecektir. PARİS, 4 A.A. — Temps geze tesi, kabine tarafından hazırlan- makta olan Fransız rmuhtırasının İtalyan plânından ve İngiliz teklif lerinden pek farkir olacağını y8z- maktadır: Yeni Alman kru- vazörleri 5 »y bal BERLİN, 4 gelire Almen ni . inşası derpiş edilmiştir. Bu kruvazör lerin inşasına 1 Teşrinievvelde bağin- nılmıştır. Bundan başka, 4 torpido mubribi de 1936 senesinden evvel tez gühlara konulacaktır. Bir İtalyan tahtelhabhiri BUENOS - AİRES 4 (A.A.) — Ga- zetelerin verdikleri haberlere göre Uruguay hava kuvvetleri hüki leyhine isyan etmişlerdir. Maamafih bunların teslim olmaları pek yakın dır. Hükümet aleyhindeki mümayişler de birçok yaralı vardır. Tevkifat ya” pılmıştar. Haftada 30 saat İş VAŞİNGTON, 4 (A.A.) — Mümes- siller isi mesai encümeni, 30 sast lik çalışma haftası kanun lâyihasını kabul etmiştir. Bu lâyiha, ayni zaman hükümetleri ARİS,4 (A.A.) — Sabık cümbur reisi M. Dowmerin evcesi Madam Do- emer ölmüştür. Kadın tayyareci Halepte * değer bir dayanıklı Çaldaris'e itimat edildi Yunan başvekili meb'usan ve ayanda siyasetini izah etti ATINA, 4 A.A. — Başvekil M. Çaldaris dün parlâmentoda hükü- metin beyannamesini" okumuştur. M. Çaldaris parlâmento reji ni ruhunda kökleştirmiş olan Yu- | nan milletinin siyasi olgunluğunu kaydederek demiştir ki: — Milletin büyük duyguları 6 mart hâdiseleri esnasında kendisi- ni göstermiştir. Milletin cesaretli ve azımlı vaziyeti ve kara, deniz ve hava kuvvetlerinin vatansever battı hareketi sayesinde bu hâdi- seler milletin arzusuna karşı canı yane bir teşebbüs mahiyetinde kal mış ve akamete uğramıştır. Başvekil mali siyasete geçerek demiştir ki: — Hükümet ecnebi alacaklıla- rile bir uyuşma elde etmeyi zaruri görmektedir. Bu hususta meseleyi memleketin maliye ve kambiyo | nazarından mukavemet | noktai kuvveti esası dahilinde halletmek için alacaklıların mümessillerile müz girişilmiştir. Bankacılık teşkilâtımız takdire göstermişse ihtiyacı var- de yardım görmeye dır. Hükümet bu maksatla başlıca | mali müesseselerden bir kaçını birleştirmek fikrindedir. Bundan milli banka ile Yunan bankası ha- riç bırakılacaktır. Maamafih bu iki banka muhtariyetlerine bir ha- | lel gelmeksizin daha sıkı beraber çalı ar. olarak Bundan sonrâ M. Çaldaris hü- kümetin, ticaret ve milli sanayiin himayesi, amele sınıfının manevi ve maddi yükselmesi ve bu sınıfın iyet ve maarifin ıslahı hu- suslarında alacağı tedbirleri say- miş Başvekil, takriben bir milyar 200 milyon drakmiye çıkan bütçe açığını kapamak için hükümetin Afyonda giydirilen çocuklar AFYON, (Milliyet) — Afyon Hüma- yeletfal cemiyeti her sene olduğu gibi bu sena de 112 erkek ve 22 kız olmak üzere 134 yavruyu baştan ayağa kadar yerli malimizle giydirmiştir. kıbı tayin olunmuştur. ziranda toplanacak maa) — Cihan ikte- ken r. Hırvatların vaziyeti VİYANA, 4 (A-A.) — Hırvat ajan bir e boyunca uzanan yer- jandarma karakolları Hpvat- ların vaziyetini göz altında bulundu. | sam m m Iktisat konferansı ha- riyetinde olduğunu söyledikten sonra harici siyaseti anlatarak de miştir İli: Hükümet, sulhun kuvvetlendi- rilmesi ve bütün devletlerle dostlu un inkışaf ettirilmesi yolunda se- bat edecektir. Hükümet | Balkan devletleri arasında ğı hususi bir teveccuh ile derpiş et- mektedir. Bulgaristan ve Arnavutluk ile Yunanistan arasındaki iktısat ihti- lâflarım yatıştırmak için bu iki memlekete çok müsait imkânlar gösterecektir. Sulhu isteyen Yunan hükümeti ordu mevcudunu azaltmaya ve as- kerlik müddetini kısaltmaya hazır dır. Ancak semleket müdafaası için lâzım olan kuvvetleri temin etmek şarttır. Âyanda ATINA, 4 A.A. — Başvekil M. Çaldaris âyan meclisindeki beya- natı sırasında şu sözleri söylemiş Ayanm hükümetin icraatını hem de şiddetle mürakkabe etmesine mâni olmayı hiçbir vakit düşünme dik. Bilâkis biz bu mürakabeyi arı yoruz. Ancak bunun biz muhale- fette iken yaptığımız gibi doğru ve namuslu bir mürakabe olması. nı isteyoruz. Bizim bu mürakabe- mizi M. Venizelos örnek olarak tavsif etmişti. Eğer âyan tarafm- dan eserimize karşı bir obtrüksi- yon veya torpilleme görecek olur sak, memleketin sükünü uğrunda kendimizi müdafsa etmek mecbu- riyetinde kalacağız. Hükümet hâ- diselerin vahimliğini göz önünde tutarak muhalefetin mebusan mec lisinde ve bilhassa âyanda parlâ- mento rejiminin tabii olarak işle- i olmayacağını ümit ATİNA, 4 A.A. — Meclis hükü- mete itimat etmiştir. M. Venizelos Çaldarisin beyanatımı esas itibari- le tasvip eylemiştir. MEMLEKETTE ii Şarklı muhacırlar » köylümüzün müşterek | yardı- miyle müstahsil vaziyetine geçmişlerdir. Tekirdağda Mimar Sinan ihtifali TEKİRDAĞ, (Milliyet) — Mimar Si Tekirdağda lisan kursları TEKİRDAĞ, (Milliyet) — Halkevi. Ss ü dürü SAMSUN (Milliyet) — İzmir Ticaret müdür! Samsun Su şehri ayrılacak mı? illiyet) — Şibin Kara- GİRESON, (Miliye) > Şir Kare (Prim dağıtılacâa | Bir milyon iiralık pri” için hazırlıklar | ANKARA, 4 ( Telefonla ) “ İ İptidei maddeler gümrük ve me | amele vergisi muafiyeti için İkt” l sat vekâleti bir milyon liralık P* rim teoziine karar vermiştir. Âl& kadar makamlar keyfiyetten M İştir. Tayyare ile gelenler ANKARA, 4 ( Telefonla ) Istatistik Umum Müdür vekili © İş Bankası ikinci müdürü Fazıl 8 bugün tayyare ile İstanbula gil lerdir. Rusyadaki heyetimi- zin tetkikleri zon > zama MOSKOVA, 4 A.A. — Türk * heyeti Leningrat'tan Moskovd'”” dönmüştür. Heyet, Leningraf'd” müstakbel Türk mensucat fabrih” larına ait malzemeyi teslim 88” cek olan büyük müesseseleri :i9f ret etmiştir. Heyet şimdi leva” mun intihabile meşguldür. B: yacaktır. Heyet, yakında Ivanov'ye gid” rek mensucat fabrikalarında (8 kikatta r. edilenler RUM, 4 A. A, — Ağır” Bartın'lı Feyzullah le Hasan'ın, Zileli Muharrem'ik Rados'lu Ali'nin muhakemesi" devam etmiştir. Feyzullah ile Ali'nin mahak' mesi o başka güne bırakılmıştı” Bunlar türkçe ezan aleyhinde 9 lunmaktan suçla idi. Maharrem'i Bursadan lecek bazı sorgulara bırakıldı... | analı Hacı Ali muhakeme Maznun, şapkayı vesile edip bö) ii eli N Ee ? ini MSR GRİL pmu © ga a5 man teciline ve 133 lira para sına mahküm olmuştur. cinayet İZMİR, 4 (biliyer) — Bu) alışveriş yüzünden bir “ muş, tütüncü Nuri Ef. seyyar seci Şükrü Efendiyi altı Yerin, ağır surette yaralamıştır. Katil, kalanmıştır. Yaralının vaziyeti likelidir. ; Gümrük mebel Şeri aın İzmirde tetkik!?. İZMİR, 4 (Milliyet) — mizde tetkikatla bulunan Sesi mütehassısı bugün komüis; | birliği idare heyeti ile ticaret! Ne e map sında mesleki hasbühalde muştur. Çorumda m | Daha sonra Biğa'dan gelen Bit” y z i a #r marop #TESPOYİ 3 EĞ — EFES EŞ