9 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 9 NİSAN 1933 8 inci sene No. 2570 NUSHASI 5 KURUŞTUR . Yeni baştan sulh İ Meşhur sözdür: Bütün yollar ya çıkar. Cihan devletleri İlyanın dertlerine çare bulmak İl on sene çalıştılar. İktısadi me- İslerin halli için yapılan teşeb- geldi, siyasi meselelere da- adı. Silâhsızlanma için sarfedi- Mesai ayni çıkmaza girdi. An- hid ki devletler arasındaki siya ihtilâflar halledilmedikçe, mali pada, iktisadi sahada ve silâhsız ma yolunda tek bir adım atma- İN nik ve ihtimali yoktur. İşte ki Snlayıştar ki büyük devletleri ' şeyden evvel, si- Psi ihtilafların halli çarelerini a- a sevketmiştir. İyasi sahada bir anlaşma nasıl edilebilir? Bu suale cevap ver İk için cihan devletleri arasında- Siyasi ihtilâfların mahiyetini ha kikmak lâzımdır. Yeni beynelmi- hayatın başlangıcı sulh muahe- İtleridir. Ve bütün ihtilâf ta bu e muahedeleri etrafında temer- €tmektedir. o Binaenaleyh on ey sene içinde şu anlaşılmıştır ki, ler Avrupayı bir galipler ve mağ- lar, bir. memnunlar ve gayri Memnunlar zümresine ayıran bu Paliedeler tadil edilmezse, dev- en i mesainin tesisi mümkün de- dir. Bunun içindir ki son hafta- rarfınida siyasi faaliyet, sulh lerinin tadili etrafında olarmnş bulunuyor. On beş seneden beri, muahede- binasmın temel taşları Kikil ediyordu. Milletler Cemiye- Üde bu munhedeler ile kurulan İstemin idamesi için bir kile idi, İki haftadan beri artık imzanı Küsiyetinden bahsedilmez oldu. Miahedelerin tadiline en çok mur Viz olan Fransa bile bazı kayıtlar dinde ve bazı hudutlar içinde, on ye seneden beri beynelmilel ha- dn temel taşı olan sulh muahe- yerinin tadiline taraftar görünü- İÇ Muahedelerin tadili ile en ya- legan alâkadar olan küçük dev- lerin gelince; tadilât kendi aleyh yapılacağından bunların bü- kak devletler tarafından verilecek w Hariciye Nazırı . beynelmilel ibtilâflar halledilir. ken, bir devlete ait olan arazinin başka devlete verilmesi, bir hak- Nızlığı tamir ederken, başka bir zlık yapmak demek olacağı- Ri söylemiştir. Fakat tadilât yapı- küçük devletlerin muvafa- | Setleri de alınacağı hakkında İn- #iliz Başvekili Mac Donald tara- m verilen teminata rağmen, e klar liği. ini oku; ir. küçük devletlerin hiç biri, in sahibi olduğu araziyi kendi hakkı olarak işi . Sırbistan, büyük hârpte Sil, Alibiyeti neticesidir ki Avrupanın ş'tasında bir eski zaman impera- hudutları içinde â- sun'i bir devlettir. Binaena- galip devletler tarafından bu etlere ait arazinin mukaddera nda verilecek karar, on sene evvel hangi esasa daya. şimdi de ayni prensibe iş- edecektir.Bu prensip te hudut milliyet esasına göre yeni çizilmesinden ibarettir. On sene evvel hudutlar çizilirken bu prensip hâkim olacaktı. prensip tatbikatmda çevrildi. Lehistanda ve kolovakyada birçok Alman İİ Ma nüfusu Macar o- ti, özi verildi. Avusturya - Ma- h imperatorluğu yerine, aşa Sayar ayni unsurları bir araya Yugoslavya ikame edildi. 1919 senesinde yapılan ha- di |, amir bi bir gal etme- | İktisat konferansı için ilk hazırlıklar Devletler ilk müzakerelere başlan. zorlamak üzre, Amerika o M. Roosvelt devletleri mürahhaslarını göndermeleri için Vashingtona davet et- BH. Buradi müzakerelerin ©- hemmiyetini kaydetmeğe lüzum yoktur, Silâhları bırakma konferansından daha çetin olacağına şüphe olmayan iktisat konferansı için, müsbet | neticelere yol açılıp açılmıyacağı Vashington müzake- relerinin seyrinden belli olacaktır. | Başvekiller çağırıldılar VASHİNGTON, 8. A. A, — Fransa, İtalya ve Almanya hükümetleri reisleri “Cihan iktisadiyatınm kalkınmasını te min için müzakeratta bulunmağa” da- vet edilmişlerdir. Bu davetler, mezkür hükümetler sefir lerine şifahen yapılmış ve her birine hü- kümet reisleri bizzat gelemedikleri takdir de hükümet erkânından diğer bir za gelebileceği ilâve olunmuştur. Aksi tak- dirde, müzakereler diplomasi yolu ile ya pılacaktır. Neler görüşülecek? VASHİNGTON, 8. A. A. — Ameri- ka, cihan iktisat konferansma müteallik olarak yapılacak ilk müzakerelere işti- rak arzusunda bulunan ve Vashington bükümetince tanınmış olan diğer hükü- metler murakhaslarmı da davet etmiş- tir. Resmi bir menbadan görenildiğine gö- re, konferans programin ana hatları bu müzakereler esnasında ileri sürüle- cektir. Bu er, umumi konfe- rans şeklinde yapılmayip her | Devletle ayrı ayrı yı b suslara sit tahditlerin azaltılması olacak ter. Burada harp borçları meselesi, şimdi- Başvekilleri Vaşingtona çağıran M. Roosevelt ki vaziyetin amilerinden biri olarak te- lâkki edilmektedir. M. Roosevelt'in evvelden | zemin te- mizlenip hazırlanmadığı takdirde Lond- ra'da muhtelit komitelerde aylarca boş yere müzakerelerle vakit (geçirileceği filerinde bulunduğu söylenmektedir. Fransa için Herriot gidiyor PARİS, 8. A. A, — M. Daladier, M. Herriot'yu Vashingtonda icra edilecek müzakerelerde Fransayi — temsile davet etmiştir. M. Herriot, vereceği cevabı sonra bildireceğini söylemişse de kabul edeceği zannolunuyor. İstinaf mahkemeleri Bu sene teşkilâtın tehir edileceği haberi doğru değildir akkındaki şayiala rın doğru olmadığı ie dır. Arifeden bir gün evvel şehrimi. ze gelen Adliye Vekili Yusuf Ke- mal Bey de yeni Adliye teşkilâtı kanununun Mecliste olduğunu, İs- tinaf mahkemeleri teşkilâtının te. hir edileceği hakkmda hiç Da cö rüşme olmadığını söylemişti. Bu da göstermektedir ki İstinaf mah- kemeleri teşkilâtmın bu sene te hir edileceği şayiaları doğru de- Zildir. Yeni Adliye teşkilâtı Kami- nu Meclisten mayıs ortalarında çi- ki ba irandan itibaren tat- Bu kanuna nazaran ancak İs- tanbul, Bursa, Ankara, Edirne, A- dana, Konya ve saire gibi büyük Vilâyetlere inhisar eden üç hâkim li iye mahkemeleri lâğvedile. cek, yerine tek hâkimli ilk mah. zamanda yapılamıyan sulh, şimdi on beş sene sonra hisler sakinleş tikten sonra yapılacak demektir. Ahmet ŞUKRU kemeler teşkil olunacaktır. İlk mahkemelerin kararları İs- tinaf edilebilecektir. Bunun için de istinaf mahke- meleri teşkil edilecektir. İstinaf mahkemelerinin kaza daireleri Vekiller Heyetince tayin edilecek, bilfarz İstanbulda teşkil edilecek istinaf mahkemeleri Edirne, Bur- sa, İzmit, Kirklareli, Tekirdağ Vi- lâyetlerindeki mahkemelerin ka- rarlarını da istinafen bakabilecek tir. İstinaf mahiemeleri ceza ve hukuk dairelerini ihtiva edecek, kanunun tayin edeceği hudut ve ahval dahilinde temyizi kabil ol. "mamak üzere karar verecektir. Muhtelif mmtakalarm ber bi- rinde icabına göre müteaddit is- tinaf ceza ve hukuk daireleri bu- lunacak, her dairenin bir reisi, i- ki azası olacak, bunların fevkinde de bir reisi evvel olacaktır. Te- myiz mahkemesinde de tadilât ya- pılacak, ticaret ve icra daireleri lâğvedilecek, bu iki iş te yeniden ihdas edilecek hukuk dairelerinde görülecektir. Yeni teşkil edilecek istinaf mah kemelerine şununveya bunun tayin edileceğini söylemek doğru değil. dir. Çünkü Adliye tayinleri, azala- rı Temyiz mahkemesi azalarından müteşekkil Adliye intihap encü- meni. tarafından ve hâkimlerin smıflarına göre yapılmaktadır. Tayin edilecek reis ve azalar me- yanında isimleri geçen zevatın bu- İunması da muhtemeldir. Fakat şimdiden katiyetle bir şey gözenek eN değildir. niz yeni ilâtta elyevm avukatlık yapan mütehassıs hu- kukçu ve cezacıların istinaf ve tem yiz mahkemelerinde tavzif edil. meleri ve bu meyanda İstanbul barosundan kıymetli elemanlar a. Imması ihtimali kuvvetlidir. İstinaf mahkemeleri teşkil edil. diği takdirde, istinaf müddei umu. milikleri de teşkil edilecek, istinaf müddei üumümilerinin muavin be- yeti bulunacak ve istinaf müddei- umumileri bulundukları mıntaka- nın en büyük adli idare amiri vas- fını haiz bulunacaklardır. . Niçin geri kaldı? ANKARA, 8 (Telefonla) — İsmet Paşa Hazretleri bayram tatilinde İktisat vekili ile bera- ber Zonğuldağa gitmek, kömür | İİ havzasını yerinde tetkik etmek kararında idi, Seyahat karadan, İl etomobil ile yapılacaktı. Bir ta- İ| #aftan yağan yağmurlar yüzün- İl den yolların bu seyahate müs | it olmaması, öbür taraftan Baş- İİ vekil Hazretlerinin biraz nezleli Bulunması seyahatin geri kolma İl sıne sebep oldu. Fakat Başvekil İl Paşa ilk fırsatta behemehal Zo.. guldağa gitmek kararını muha- faza ediyor. Tevfik Rüştü Beyin seyahati ANKARA; 8 ( Telefonla ) — Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey 25 nisanda Cenevreye hareket ede cektir. Kıymetli eserler | Bir heyet tarafından tercüme edilecek M. Malche Darülfünun ıslahı için Pr. M. Malche'in hazırladığı raporda en mühim olarak “yüksek tercüme heyeti” nin teşekkülü ileri sürül- mektedir. Bu heyet önümüzdeki yaz teşkil edilecek ve mesaisine başlıyacaktır. Yüksek tercüme he- yeti bütün dünya ilmi ve sanat âle- | minde şimdiye kadar çıkmış ve çıkmakta olan kıymetli eserleri li- sanımıza tercüme ederek, bunları bastıracak ve Darülfünun talebe- sinin, münevverlerin eline gayet ucuz bir fiyatla verecektir. Bu şe- kilde Darülfünun muhiti beynel- milel ilim ve sanat âleminin her şubesile daima temasta bulundu- rulmuş olacaktır, M. Malche'in raporuna göre, bu tercüme heyeti bugünkü Darül fünun ve yüksek mektepler müder rislerinden tefrik edilecek bir kı- sım ile teşkil edilecektir. M. Mal che bütün Fakülte ve yüksek mek teplerde yapılacak tasfiye netice- sinde açıkta kalacak hocalardan bu tercüme heyetinde istifade et- mek lâzm geldiği fikrindedir. Kürsülerden ayrılacak olan hoca- lar, kendi sahaları dahilinde bu tercüme heyetinde mütemadiyen eser tercüme edeceklerdir. Bu hocalar tercüme heyetindeki vazifelerini almakta oldukları ho- calık maaşile yapacaklardır. Hem bu şekilde tasfiye neticesi kürsü- lerden almacak hocalar açıkta kal mamış olacaklardır. İş bankası İstanbulda yeni şube- ler açıyor ANKARA, 8 ( Telefonla ) — Memleket dahilinde kırk üç şubesi olan İş Bankası İstanbulun muhte lif semtlerinde üç dört şube daha açmak kararını vermiştir. Küçük bir kadro ile kurulacak olan bu ye ni şubeler Galata, Kadıköy, Üskü- dar, Fatih veya Beyazıt semtlerin. de olacaktır. Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Bayramın birinci günü oynana n Fener - Boçkay maçından güzel bir enstantane Dünkü maçta Fener 1-0 mağlüp oldu Macarlar, kesti yaptıkları bir penaltıya itiraz ettiler Bu bayram Boç- kay takim şehri mizde üç maç yap- tu. Bu maçların ilk ikisinin bütün taf- silât Hilâliahmer refikimizde çıktı. Biz burada yalnız üçüncü maçı yaza- cağız. Dün oyna- nan maç bayramın birinci günü oynan mış olan Fenerbah şe - Boçkay maçı- Bun, rovanşa mahir yetinde idi, Misafir lerimiz esas itibari le bizden çek iyi oynayan oyuncular İ dan mürekkeptir. Bilhassa pas tevzia hacimleri, sol haf- ları ve santrhafla- rı Avrupayi vasati takımı nin her takımında oynayabilecek bir vaziyettedirler. Dünkü oyuna gelincet Bayramın birinci günü yapılan ilk maçta 3 - 1 ile mağlüp olan sari lâci- vertliler dünkü maçı pekâlâ kazanabi rlerdi. Lâkin buna evvelâ Fikretin 25 inci sene merasiminde Fenerbahçe birinci başla kaptanlarile beraber ilk penaltıyı kaçırması, saniyen ikin- ci defa verilen penaltıyı Macarların itirazı üzerine Zekinin atmamasıdır. Fenerbahçe sahası kâmilen denilecek kadar dolmuştu. Bir gün evvel kuv- (Devamı 2 inci sabifede) ayramı bu sene neşeli geçti Dört gün içinde içerde ve dışarda epeyce şeyler oldu Kurban Bayramı bu sene neşeli geç- ti. Havaların iyi gitmesi, çocukların ol duğu kadar, herkesin yüzünü güldür- dü. Çok fazla soğuk olmadığından Belediye bu Bayram, salıncak kurul- masma müsande etmişti. Yalnız eski- si gibi yüksek kayık salıncakları yok tu, Beşiktaşta, İhlâmurdaki Bayram yerinde ve daha bazı yerlerde birkaç Bayram münasebetile kapanan dal reler ve bütün mektepler bu sabahtan itibaren tekrar açılacaktır. Tatilden bilistifade yüksek mektep ler ve Darülfünun talebesinden muh- telif gruplar Anadoluya seyahata çık mışlardı. Bu kafileler bugün İstanbu- la döneceklerdir. Bayramı geçirmek | üzere şehrimize gelen birçok taşra mektep talebesi ve munllimleri de bugün avdet edeceklerdir. Vali Bey Veli ve Belediye reisi Muhitti ni evlere giderek siyaret etmiş, bay- ramlaşmıştır. Kurban Bu sene kurbanlık koyun! olduğundan şehrimizde serler pek fazla idi. Bu sene beş İi- radan itibaren kurbanlık koyun sa- tulıyordu. Her sene 30 - 40 liraya alı- nan koyunları, büyük koçları bu 46- (Devamı 2 inci sahifede)