9 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

H elen karşılıklar iste: (24) ii dir (ölüm, dirim derler), an nişi, huy canın altındadır), nile oynayan, canin tehlike- N a İştigal eden adamlar: (a hayvan aldım), canir: diri demektir. İiniver, canver) — canlı demek ise de ede (canavar) şeklinde yırtıcı, vah- iyvanlara denilir. Canan — gönül Mcilmiş, sevilmiş olan demektir. Cânn > cin taifesi demektir. Cefa; âzar, incitme, incinme, eziyet, Mrk elesmiş, Cehit, ceht: Ziyade çalış » didinmek, emek etmek, türleçeleş- » Cehennem: Dibi derin kuyu ma dır, türkçesi (tamu) dur, dirlik. Melik, rahatsizlik, gayet sıcak yer, türk- Kesmiştir, Celâdet: Keskin yiğitlik, ba- K iğitlk, kalırımanılık. Cemaat : bö- mefküresi bir olan fırka, topluluk, Mn cemaati, ermeni cemati gibi, birlik Ea le: güzel demek olan (cemil) den Eb» koşa gitmek için yaranma, yaran Mik için yapma demektir. Cemile gö emek — birisinin hoyuna gidecek su- , birisine eyilikte bu toplanmasından meydana gelen Mim, (Cemiyeti fenniye, cemiyeti sar- İye), düğün ve derneğe de cemiyet İrler ; velime cemiyeti, hitan cemiyeti li perişan olmamak hali, topluluk, ce Niyeti hatir, cemiyeti şuur, ve cemiyetli ÖZ, türkleşmiştir. Cenaze: insan ölüsü, gi, taput asinadır. Cenmet: göl iel ağaçları havi bağçe, gönül acıcı yer Uğur, rahatlık, dirlik, düzenlik, cenn: Ün türkçesi (uçmak) ter. Gelecek itike- ina göre dünyada eyilik yapanlara mü- Kifaten konulacakları eğlence yeri, gü- #ilik, Cenin: ana karnındaki (döl) ce- Biti sakit — düşük demektir, Cenupi al karşılığı türkçede (tün ortası) de ir, Erenköy hazinedar oğlu Baha v.. Liste: (24) aşatan, yaşatma gücü, yaşayış. “Fitisı, gönül, sevgili, Cefa: İncitme, üz- Cehit: çalışma, uğraşma, Cehen- Mem: İnci yeri, sıkmtı kaynağı. Ce- det: erlik, yığıtlık, dayanıklık, Cemat: z erlik, y Ponukluk, taş kesilme, Cemile: gönülar İcik. Cemiyet: Topluluk. Cenazst ölü, * gen yer, sevinçli durak. Cenin: Doğmamış gocuk. Cenup: Altyan. Filorinalı Nâzim ... Liste: (24) Can; Çizik. Cefa: Bizik, çile, sıkıntı, Ütünrü, Ceht: İvde( irdelemek — çer k). Celâler: o Yiğitlik, yavuz! Cemaat: Köme, Cemiyet: Dernek, tap k, birlik. Cenaze: Ölü, ciziksir. Liste: (25) Defi, det: savmak, savulmak, © kov- kovulmak, gidermek, giderilmek, (dei hacet) —* abdest © boz Mak, sıkıntıyı gidermek. Bu manalarda fetmek, eylemek) maddelerile kullanılır. mi meful manasında kullanıldığı za- ia tl la maddesile irado- 5 meselâ Çdet oldu iş tekrar (defai ula) — ilkin, Çdefai sani” ye) — ikinci nöbete (defaten — birden Pire, ansızın, (bildefat) — kereler, mö- betler ile, mükerrer olarak tekrar tek Defter; türkçeleşmiştir, tomar deni- iebilir. Delâlet: yol göstermek, kilağuz- Yuk etmek, göstermek manasında da kul Tarılır, bu kölime Şu manaya delâlet e- der, bazan delil makamında iradolunur: (ada; di ilmeğe, bildirmeye ve bilinen şeyin ma- hiyetini, sihhatini ispata medar olan hu- , (delili kavi, delili di delili yemi ie ems Cem'i edile) ve (delail) dir, türkçeleşmiştir. Derç; Araya sokmak, sokulmak, idhal *tmek, edilmek, maneviyata müstamel. dir, (bu fıkranın lâyihaya derci gerek), m cem etmelk, biriktirmek manasın- da kullanılır: (defçi denanir ve nukuda iris idi), hattatların yazdıkları meşk tomarı, fariside münakkaş kâğıda yazı- Müş yazı manasınadır, Dercin türkçesi “okuşdurmak. Dersen: yükselme basa- Mağı, aşağıdan yukarıya olan paya, ba- Mimak, mertebe: (ne derece) — ne ka- , ne mertebe, termometre (otuz beş eceyi gösteriyordu. Kısım, bölük, bir ire muhitinin mütesaviyen 360 şa tak “lunur, meselâ dereceyi — tul, dereceyi AZ cem'i derecat gelir, | türkçeleşmiş- tir. Derkenar: Der türkçede (de), kenar türkçede uc, son, kiyı demek olup (der- ) bir yazılı kâğıdın kenarma yazı. ân şey, türkçeleşmiştir. Derman: üâç, Süre: (derd veren dermanı da verir), ta- « kuvvet manasında kullanılır. (der. hi : limak, (cografya dersi) ders vermek: tmak, akıl hocaliği etmek, dere na- ders vekâleti, dersi ârmm, ders al- — okumak, okumağa çalışıp öğren he dersi ibret — uspayı, insanın gözü- Me şey, cem'i odürüştür, ders kğkçeleşmiştir. Dert: taşa, kaygu, iç © #ikmtr, hastalık makamında dahi tahini iler, dertleşmek, iki kişi birbirine Deça anlatıp konuşmak, türkleşmiştir. Varer? üzerine almak, başarmağa söz k, üste üzerinde, haznedar oğlu Baha EEFİYE İMEMLEKE 7 4 3 Mamur beldelerimizden | Konyaya bir bakış Bu güzel vilâyet merkezimizin tarihi ve bugünkü vaziyeti nedir? | Konyada İstasyon caddesi KONYA, (Miliyet) — (Kon- ya) kadim Likonya hükümetinin payıtahtı olmak üzere tarihte defa (İgonyom) nammı alan bir şehirdir. Rivayetrele, esatire ve kamusulâlimdaki malümata göre, güya bu şehire bir ejderha musal- lat olmuş, ara sıra kadın ve kızla- ra hücum edermiş. Bunları parça- yarak yermiş, bunu ilâhlardan Jüpiter'in oğlu Parisyus görerek ej derhayı öldürmüş ve şehiri bu be- lâdan kurtarmıştır. Şehir ahalisi kapılarından biri- yom) ismini vermişlerdir. Selçuk- lar ihtisar ederek (Konya) demiş- lerdir . İşte kadim tarihi, esatir devirle rine kadar çıkan Konya, Likaün- yalılardan sonra Asuriler, Hitit. ler, Lidyalılar, eski İranlılar, bü- yük İskender, Bergamalılar, Ro- mallar ve nihayet Rumlar ve Türkler tarafından istilâ ve 479 hiçret senesinden 699 hiçret sene- sine kadar Selçuklar, 699 dan 880 Karamanlı- 1920 senesinde Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1923 senesinde Türkiye Cümhuri- yetinin âdil idaresine geçmiştir. Belediyesi Konya Belediyesinin tesis tari- hi hakkında mazbut bir kayıt yok sa da, diğer Anadolu vilâyetleri gibi burada da muntazam Beledi- ye teşkilâtmın ancak 23 - Eylül - 1293 tarihli Blediye Kanununun neşrinden sonra tesis edilmiş bu- lunması kuvvetle muhtemeldir. Binaları ., Şehrin müfusu 55000 dir. 180 kilometre yol, 33 kilometre parke ve âdi kaldırımla döşenmiştir. Resmi binalardan büyük bir hü kümet konağı ile askeri kışla ve karargâh binaları, Maarif Veküle- tine merbut bir âsarı atika müze binası, bir kız, bir erkek Muallim mektebi, bir Muhtelif orta mekte- bi, bir Lise, bir Jandarma zabit mektebi, bir Gedikli ihzari küçük zabit mektebi, bir Ticaret ve zahi re borsası, bir Ziraat Bankası, Pos ta ve telgraf, bir Umumi hapisha- ne, 17 İlk mektep, Memleket has- tahanesi, bir Askeri hastane, bir İar mektebi, iki Kütüphane, ir Demiryolları işletme müfettiş- leri binasından Da demiryolla- rma ait muhtelif binalar vardır. 15 Ni dört el Yo. an, dö bir Do- ğum ve çocuk bakımı evi, 12 Dis- panser ve mua) Ecza- ne, 3 Matbaa, 1 yenehane, 7 8 Lokanta, 15 Ga- zino, 2 Tiyatro ve sinema (birisi Belediyenin, diğeri Zabit yurdu. nundur), 7 Otel, 7 Fabrika, 53 Fr. rın, bir Osmanlı Bankası, bir İş Bankası, bir Yerli İktısat Bankası, bir Ticaret Bankası, bir Ahali Ban kası, iki Mnsucat imalâtanesi, 3565 Dükkân ve mağaza, 150 den fazla Mescit, 7 Büyük cami, 6 Park ve muhtelifmesireleri var- dır. Elektrik İmtiyazı Belediye tarafından a lmarak bilâhara Belediyenin de büyük bir hissedar olduğu (Kon- ya Elektrik Anonim Şirketi) ne devrolunan elektrik tesisatı mez- kür şirket tarafından idare edil- mekte ve doğrudan doğruya Bele- diye tarafından idare olunan tesisatı ise şehre otuz kilometre mesafeden itibaren 24 saatte 3800 metre mikâbı su celp ve tevzi et mektedir. Fenni mezbaha inşaatı 8 ayda ikmal edilmek üzere bir müteahhi de ihale edilmiştir. Si Geçenlerde daimi spor sahası olarak tahsis edilen ve Cümhuri- yet Halk Fırkası tarafından satın alınarak spor teşkilâtınm istifade- sine terk ve tahsis edilmiş ve ha- len mevcut olan spor sahası Bele- diye tarafından ayrıca tanzim o- lanmuştur. o * Cemiyetler Şehirde Cümhuriyet Halk Fır- kasileHalkevi teşkilâtmdan mada, Tayyare Cemiyeti, HilâliahemrCe miyeti,Himayeietfal Cemiyeti, Ma arif Cemiyeti, Muallimler Birliği, İdman Cemiyeti, Asarı Atika Mu- hipler Cemiyeti, Malül Gaziler Ce miyeti, Milli Tasarruf ve İktisat Cemiyeti, Muhtelif Esnaf Cemiyet leri, Etibba Odası, Zabit yurdu vardır. Camiler, mektepler Selçuklar devrine ait Sahibi | Âtâ camii, Hasbey Darülhüffazi, Sırçalı Medrese, Alâettin camii, Şahsadreddini Kunevi, Darülhadis namı diğeri (İnce minare) Kara- tay medresesi, Hocafaki camii. Osmanlı devrine ait: Kapu cami i, Âzize, Sultan Selim, Şerafettin camileri. Cümhuriyet devrine ait: Gazi- Mustafa Kemal, İsmet Paşa, Haki miyeti Milliye Erkek Lisesi ve As keri orta mektebi binalarile elek- trik fabrikası da bu devrin görül meğe lâyik âsarındandır. Memleket faaliyeti ve imarı Kıymetli idarecilerimizden o- lan Valimiz Vehbi Beyfendi esa- sen imar faaliyetini geri bırakma- makta ve vilâyetimizini nafia işle rindeki göstermekte olduğu hiz- met te takdire şayan ü dir. Belediye Reisimiz Şevki Ben- fendi; genç olmakla beraber, ça- lışkan ve Belediye bütçesinin ev- velce aldığı rahneyi elyevm düzelt mekle ve Belediyeyi eski borcun. dan kurtarmak gaye ve maksadiy le yeni yeni çareler aramaktadır. Belediyemiz halen borçlu oldu ğuna nazaran bu şerait altında ge ne memlekette mümkün mertebe Belediyemiz imar kabiliyeti ve kudretini buna rağmen göstermek te geçikmemektedir. müştür. Bir esrarkeş Esrar almıyan karde- şini boğup öldürdü Malatya 6 — Abuş isminde bir berber senelerdenberi esrar çeker. Kardeşi 12 yaşmda Hulüsi mek- tep talebesidir, smıfınm da birinci sidir. Yemek yiyip ders çalışacağı sırada ağabeyisi esrar aldırtmak istemiş, fakat çocuk esrar aramağa gitmemiştir. Buna kızan Abuş gö- zü dönerek zavallı kardeşini bo- ğup öldürmüştür. ü Kaya B, İZMİR 6 — İstanbuldan bura- ya gelen Dahiliye Vekili Şükrü Kaya B. Bergamaya gitmiş ve dön .».. İZMİR, 8 A. A. — Şehrimizde | bulunmakta olan Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey, bu sabah refa- katlerinde vali Kâzım ve ordu mü fettişi Fahrettin Paşalarla Beledi- ye reisi Salih B. olduğu halde Ö- demiş'e gitmişlerdir. : Vekil Bey, akşama avdet edecekler ve yarın öğleden sonra İsmet paşa bulva- rının açılma merasimini yapacak- lardır. pie vin Diyarbekirde 5 nisan Diyarıbekir 6 — Büyük Gazi- nin hemşeriliğimizi kabul ettiği 5 nisanm yıldönümü münasebetile Diyarıbekirliler dün bayram yap- mışlardır. e Kamyon devrildi, üç kişi öldü Fevzipaşa 6 — Şoför İsmailin idaresindeki kamyon içinde kadın Il: erkekli sekiz yolcuyla Fevzipa- şaya gelirken kamyon freninin bo zukluğu “yüzünden bir yokuşta devrilmiş” yolcular altında kalmış- Kamyonun şoförü İsmaille ko- misyoncb Kocabaş Mustafa Efen- di ve bir yolcu ezilerek ölmüşler- dir. Diğer yolculara bir şey olma- mıştır. «8 Sİ Nr . Sinir yüzünden cinayet İslâhiyeden yazılıyor: — Sıtma mücadele memurlarından Elâziz- Hi Abdullah E£. sinir hastalığına müptelâdir. Mücadele doktoru E- min Beye müğber olarak, taban- casmı çekmiştir. Bu sırada Sıhhat memuru İbrâhim Ef, araya girmiş, çıkan kurşun İbrahim Ef. ye isa- bet ederek ölümüne sebep olmuş- tur, Silâh sesi üzerine odacı Ha- san yetişerek, katilin elinden ta- bancayı almak istemiş, boğuşma esnasında tabanca yere düşünce, katil bu sefer bıçağını çekerek 0- dacıyı ağır surette bir kaç yerin- den yaralamıştır. Yetişen jandar- maya katil bu defa yerden aldığı tabanca ile ateşetmişse de, musa- demede maktulen yere yuvarlan- mıştır, Karısını öld Çineden bildiriliyor: Yörükler de Martin Mehmet isminde bir sürücü, gece evine geldiği za- man içerde bir erkekle konuştu- ğunu duymuş ve'duvardan tırma- narak içeriye bakmış, karısını ge- ne sürücülerden Abdi isminde bi- riyle görmüştür. Bunun üzerine ta bancasını çıkarıp ateş etmiş, karı- sı Hafızayı öldürmüştür. a —— Zonguldakta büyük damar bulundu ZONGULDAK, 3 — Kilimli havalisinde büyük damarın bulun ması için senelerce uğraşılıyordu. Nihayet bu damar bulunmuştur. Bu müvaffakiyet burada davul zurna ile bayram yapılmak sure tile tesit edilmiştir. Samsun sporcuları ş Samsunda TRABZON — Samsun Ordu sporcuları şerefine Cümhuriyet Halk fırkası bir çay verdi, sami- mi konuşmalar yapıldı, karşılıklı nutuklar söylendi Bu sene geçen seneden fazla kavun kar puz ihraç etmeğe hazırlanan Tekirdağ İzmirde bekçi teşkilâtı İZMİR — Mahalle bekçi teşki- lâtı Dahiliye Vekâletinin emri ile bir nisandan itibaren ilga edilmiş- tir. Badema , eskiden ol duğu gibi mıntakalara ayrılarak yine bu bekçiler tarafından bek- lengcek, bekçi ücretlerini bekçiler bulundukları mmtakalarda kendi leri tahsil edecekler ve bu para yi- ne kendilerinin olacaktır. Bekçi- ler eskisi gibi yine Emniyet mü- dürlüğüne merbut kalacaklar, res- mi elbise giyeceklerdir. AE Trabzonda elektrik TRABZON — Elektrik şirketi, rağbeti artırmak ve herkesin isti- fadesini temin etmek için, elek- trik fiatları 20 kuruştan 10 ku- sep Le b yerinde bir karar vermiştir. Me Yeni bağlar TEKİRDAĞ (Milliyet) — Vila timizdeki Amerika asma fidanlığın. dan bu sene halka binlerce bağ çubu- ğu tevzi edilmiştir. Meccanen dağrtı- lan bu bağ çubuklarını meraklı bağcı- larımız ekmeğe başlamıştır. Dolayısi- le birçok yeni bağlar vücude gelmiş demektir. EE i Rus muharriri İtalyaya gitti İZMİR, 8. A. A. — Türk inkalâp te rihini yazmak üzere şehrimizde bir müd dettenberi tetkikatta bulunan Rus mu- barriri M. Nileolini, bugün İtalyaya ha- reket etmiştir. DED 23 nisana hazırlık AYDIN, (Milliyet) — 23 Nisan ha- kiniyeti milliye ve bayramının, çok parlak bir surette kullulanması i- çin halkevi idare heyeti şimdiden ha- zırlıklara başlamıştır. Bu hafta içinde Hi mayei etfal cemiyetile müşterek bir top- ant yapılarak © proğram tespit edile- ——— Kuduzla mücadele AYDIN, (Miliyet) — Aydın beledi- yesi Kuduzla şiddetli mücadele etmek- tedir, Belediye zabıta (va sılıhiye me- murları her gün rastladıkları köpekleri zehirlemekte devam ediyorlar. 0-2 Çine belediye intihabı ÇİNE, (Milliyet) — Bir haftalık bir tasniften sonra yeni belediye heyeti aza larımız dün belli oldu. Yeni heyete: A- tif, Şevket, kunduracı Tevfik, manifa- turacı Hüseyin, Sakip, kunduracı Meh- met, terzi Mustafa, Süleyman, Salih Zeki, Nuri Beylerle Hafız Hidayet, ho- ca İsmail ve Kara imam efendiler il mişlerdir. Reis intihabı bayram arkası Mey caktır. Riyasete Şevket veya Saki, lerden birisi li muhtemeldir. kisi de mül- kiye mütekait yük- sek tahsil görmüş satlardır. e kanki Bozdoğanda konferanslar BOZDUĞAN, (Milliyet) — Fırka- miz kaza heyeti, fırka her hafta konferanslar tertip etmektedir. Bu hafta kaymakam Nami Bey bir konferans vererek fırka O prog- ramı izah etmiş ve kadınlarımızın ketlerinden i Önümüzdeki hafta hakim Muhittin B. Elâziz vilâyet meclisi ELAZİZ (Milliyet) — Vilâyet mec Rİ, 5 ilmik tiye 15 nisanda ve mülhakat- tan gelecek azalarla birlikte toplana- rak müzakerata başlayacaktır. il Elizisde Gazi heykeli ELÂZİIZ (Milliyet) — Yeni vali- miz Tevfik Sırrı Beyin imar teşebbüs- lerinden olmak üzere burada şehrin en mutena bir mahalline Gazi Hazret lerinin heykelinin kurulması, Halke- vi ve memleket hastahanesi binaları- nın yapılması takarrür etmiştir. Ya- kında fili tesisata girişilecektir. bir manzara Kastamonu elmaları KASTAMONU (Milliyet) — Elma tında memleketin yüksek men ambalâj talimatnamesi tanzim edile- rek ait bulunduğu yüksek makama takdim kılınmıştır. Tasdikın: mütea- kıp önümüzdeki mevsimde tatbikı ci- betine gidilecektir. Elma ihracatının ve mahsulünün çok amansız bir düş- manı olan elma iç kurtları ile müca- dele yapılması lüzumu vekâletin naza £: dikkatine arzedilerek vilâyet dahi- linde vâsi mikyasta fenni bir mücade- le yapılması vekâletçe kabul edilmiş ve verilen mühim tahsisatla ehemmi- yetli bir şekilde mücadeleye başlan- ması için bütün hazırlıklar ikmal ©- Tanmuştur. satimi, Şosayı kapatan dağ parçası ' ELAZIZ (Milliyet) Geçen sene bu günlerde burada tam mânasile bahar hüküm sürmüş ilen bu sene halen 80- ğuklar deva metmekte ve kış hükmü i ktedir. Arasıra kar düşü- yor, z - Diyarıbekir yolu halen açılmamış ve seyrüsefer hayvanla ve yaya olarak temin edilmektedir. Erga ni maden virajlarından kopup $0sa Ü- zerine düştüğü bildirilen büyükçe bir dağ parçası da kılıp kaldırılmak k- in zamana muhtaç olduğundan hava ar iyi olsa da bu yolun bir müddet açılmasının uzamasma tesir edeceği idir. İki vilâyet arasmdaki ELAZIZ (Milliyet) — Geçen sene burada inşasına başlanıp yarıya kadar yapılan muhteşem tiyatro ve sinema binasınm mevsim dolayısile tatil edil. miş olan inşaatma belediye reisi Hür- rem Beyin gayretile tekraren devam edilmeğe başlanmıştır. Altında Osman kı, Ziraat ve İktisat bankalarını da ih tiva edecek olan bu bina şehre güzel bir varlık olacağı gibi halkm temsil ihtiyacın: da temin edecektir. Hayvan ihracatı TEKİRDAĞ (Milliyet) — Vilâyeti mizde bir aydan beri hayvan ihracatı devam etmektedir. Yirmi günde İstan bula yüzden fazla kara sığır hayva» nat: ihraç edilmiştir. Burada vasat de recedeki öküzlerin çifti 28 - 30 liraya kadar satılmaktadır. Bu hafta içinde İstanbua elli hayvan daha sevkedil- miştir. Fikse Hayrabolu panayırı TEKİRDAĞ (Milliyet) — Vilâyeti mizin Hayrabolu kazasnda 8 nisan 933 cumartesi günü panayır kurula» cak ve üç yün devam edecektir. Pa- nayırda her törlü hayvan ve emtea a ış verişi yapılacaktır. Kastamonu izcileri KASTAMONU (Milliyet) — Bay- ram tatilinden istifade ederek lise iz- cileri müdür ve muallimleriyle birlik. te tetkik seyahati yapmak üzere İne- bolu yoluyla Samsuna gitmişlerdir. ——— Elleri kelepçeli kaçtı Adanadan bildiriliyor: — Kız kaçırmaktan suçlu Sofulu köyün- den Hasan oğlu Ali elleri kelepçe- li olarak ağır ceza mahkemesine nakledilirken (o kaçmıştır. Fakat jandarmalarla gardiyanlar tara- fından yapılan takibat neticesin- de Ulucami civarında yakalanmış tır. Kiloluk tartılar KARS — Ölçüler kanununun