8 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

| Söz öz sırası gelseydi Cahit Beye ne cevap EYESEKUMP Bir düşünce kötürümlüğünün iç yüzü.. Bütün elayapaselir. zaman ile beraber yürüyememekten. her ileri sü- rülen fikrin altında başka şeyler ara- maktan, geçmişe bağlı kalarak eski anlayışlara saplanmaktan ileri geliyor. Cahit Beyin Dil kurultaym- | Cahit Beyin. hâlâ geçmişten İarı değil. en ziyade satır ara- bir rek, “Hayır, bırakın, kendi ken dine olsun!” diyor. Yüz yıldır bu kendi kendine olmayı bekle dik. Olmadı. Yahut yarım ya- malak oldu. Cahit Bey bunu bilmez değildir. Fakat gene zi- hinleri şaşırtacak mantık oyun larile koca kurultayı ileri ham- lesinden çevirmek istiyor. Niçin? Cahit Bey bir taraftan ıstılah pe yapalım. türkçe t yapa- ım, gremer yapalım diyerek herkesi ii çağırıyor. Öte taraf iel “dil İni değiştir mek, yerlerine yı koymak biç ie bot iliği gelemez” di, umutları deha ilk günden kırıyor. Tekeki amma. Cahit Beye sor- — Size kim söyledi ki birgün içinde halkım dilini değiştirece. ğiz? Herkesin söylediği sözleri ortadan kaldırıp kimsenin bil- mediği sözleri türkçe diye ilân edeceğiz? Lügat, gramer yap- mayacağız da bin yıl evvelki ke Timeleri halka zorla söyletece- Biz? Böyle bir davayı kim orta ya koydu da bunlar olamaz di- ye ezin kalktınız? İşte, bence, işin en can ala- cak yeri burasıdır. Cahit Beyin © da okuduğu tezin yalnız satır- | bir türlü ayrılamayan kafasının içinde yaşıyor. bağlı kalmış. bir kere söylediği | sezi ni sonradan yanlışlığı meydana HARİCİ HABERLER | meselelerde vaziyeti ne imiş? CENEVRE, 7. A. A. — Milletler çıksa bile geri alamayacak ka- | gelmiştir. leleri seven eski hut biliyoruz sünek Cahit Bey. bu adamın içinde eriyip kayboluyor. İşte bize en acıklı gelen dü- nün bir ileri atılma adamının. böyle geçmişe bağlılık yüzün- den, ileri gidişlere karşı gelme sini görmektir. İnsanlarm içyüzünü bilmek, çok güç bir şeydir: Cahit Bey gibi hayatta pişmiş. çok tecrü- be görmüş bir adam bu yan- lış görüşlere bu geçmişe bağ- lanma duygusuna bilmeyerek mi kapıldığını, yoksa bile bile mi böyle haraket ettiğini kesti- remeyiz, Rilmeyerek yanlış yo- la saptığına sağım anla- yış ve sezişine inanımız yüzünden ee Fakat dil işinde, Ahmet Vefik Paşa- nm, Süleyman Paşanın. Ziya Paşanın. Şemsettin Sami Beyin Kemal Pş. zade Sait B.in daha önce söyledikleri bir doğruyu. dilimizin osmanlıca değil, türk çe olduğunu söylemiş bir m mın o sözün en parlak y. ri toplanacağı bir günde bile be tezinde İnce bir mantık kurnaz | !e ona karşı gelmesinide aklı- lığı var. Ortaya bir dava koyu yor ki kimsenin davası değil- dir. Sonra bu davayr vurup kırı yor. Böylece sanki bir kahra- manlık yapmış, herkes yanlış yola giderken o. ruyu söylemiş olmak yerine ge- çiyor! Niçin? Cahit Bey çok zeki bir adam- dır. Böyle bir şeye başkaları o- nu kandırmış, inandırmış, aldat mış olamaz. Öyle ise bu sanış- lar, bu yanlış görüşler nereden geliyor? Ben kafa hastalıkları bilgici değilim. Fakat bu işte bir anla yış hastalığınm izleri var gibi görüyorum. Hani daltonizm de dileri bir göz hastalığı vardır. Bu hastalığa tutulanların göz- leri görür, Fakat herkesin kır- mızı gördüğünü yeşil. beyaz gördüğünü mavi görür. Acaba kafada da böyle bir hastalık var mıdır? Acaba bütün bu yan İiş anlamalara, yanlış anlatma. lara böyle bir hastalrk mr se- bep oluyor? Cahit Bey, ikinci defa söz al- dığı vakit: — Ne oldu? Ne var? Neden bana hücum ediliyor? Diye bir şaşırma gösterişi yaptı. Asıl biz kendisine sorma | İiydık: — Ne oldu? Ne var? Ortaya nasıl yanlış bir dava konuldu ki siz böyle köpürerek onun yan lışlığını anlatmağa atrldınız? Hayır! Ortda yanlış bir dava yoktur. Öyle bir dava yalnız bir başıma doğ | düzeltmek miz almıyor. İşte bunun için. gene bu ii bir indi Km mağ inanmak isteriz. İş yanlışlıktan geliyorsa onu kolaydır. Biz, bir ke re daha açıkça dileğimizi söyle yelim: 1, — İdealimiz öz türkçedir. 2. — Öz türkçe, kelimeleri kendisinin, ekleri kendisinin, ıstılahları kendisinin olan dil dir. 3. — Bu ideale elimizden geldiği kadar yaklaşmak için çalışmak istiyoruz. 4, — Arap, Acem, Avrupa dillerindeki sözlerden karşılı- ğı bizde olmıyanların karşılık. Jarını şu kaynaklardan arıya- cağız: a) Halkın canlı konuşma di- li, b) Halk dilinde bulunan söz- lere türkçe ekler koyarak ya- pılabilecek sözler, c) Eskiden dilimizde bulun. aş ve sonra bırakılmış söz- ler, d) Bu sözlere ekler getirile- rek yapılacak sözler, €) Başka Türk Tehçelerinde bulunan sözler, 4) Bu sözlere ekler getirile. rek yapılacak sözler... $. — Istılâhları sistem ha- linde türkçeleştirmek isteriz, 6, — Türk dilinin bir umu- mi lâgatmı, bir ıstılah lügatı- mı, bir iştikek lügatımı, bir leh- si lügatını yapmak isteriz, Mevcut muahedeler bozulmasın diği ballanmağı “ Esasen Fransa elyevm tatbik 6- dilen usule muvafık maamele tarz na ait bazr teferrünttn ierası müm- kün değişikliklerin yapılması hakkın da bazı murahhas heyetlerin ileri sür dükleri tekliflere muarız e değiller munı ancak bkimeterle ekalliyetle rin hüsnü niyetleri sayesinde atıla- bildiğini tasdik etmiştir. 8i bir hesap ve tertip o mahiyetini haiz olmaması lâzım geldiğini söyle miş ve 18 inci asırda Lehirtanın © kalliyetleri korumak bahanesile par- çalanmış olduğun. hatırlatmıştır. M. Beren zer'nin bu mudehelesi ha raretli surette alkış tar. Bir. çok murahhaslar bilhassa Zales- ki hatibi candan tebrik k Zeplinin getirdiği posta HAMBURG, 7 A.A. — Wolff ajansından: Graf Zeplin, balonu- nun cenubi Amerikaya yaptığı Brezilyadan Fried- riehahafen'e kadar getirdiği pos ta Hamburg'a tayyare ile nakle dilmiş ve onun P: eeo'- dan hareketinden üç buçuk gün sonra dağıtılmıştır karıştırılan bir o mukayeseli | mi gramerini yapmak İsteriz. 8. — Dilde dilin kendi sesi ve yapı düzenlerine uymıyan yabancı asıllı kelime bırak- mamak en büyük isteklerimiz- den biridir. İşte bizim önümüze ideal di- ye koyduğumuz dilekler... Ca- bie e as Hasan Âli Beyin sözle de imzasını koyaca- ii söylediği gibi. bunun da al tanı imzalamağa hazır ise, de- mek ki ortada yanlış anlaşıl- mış bir şey vardır. Bizim en çok istediğimiz de — Dilimizin öz- kullanış- | böyle bir yanlışlık olduğunun farının yollarını anl: Ur bir gtamerini, lehçeleri basri çıkmasıdır. İbrahim Necmi ik baik i | tan sonra Cadorna denilen Kıral Seyahatte Erithrede kışla ve istihkâm- ları teftiş ediyor ASMARAL 7 ALA, — İtalya ram refakatinde kabine âzismdan M. de Bono ile askeri imaiyet erkân: bu landuğu halde Guzai dağlarını açtık hudut ü- tur. Kral buradaki topçu kıtaatini tef tiş etmiş ve müteakiben Addiciye'ye giderek bu bavalide bulunan askere bir geçit resmi yaptırmıştır. İtalya krahı geç vakit Asmarin'ya dönmüştür. Tigre prenalerinden (ikisi karala arsı tazimat için buraya gelmişler dir. İtalya ve Yugoslavya LONDRA, 7 (A.A.) — Daily Mail gazetesine Romadan yazılan bir mektupta ezcümle deniliyor ki: “Fansada yeni istikrazlar akdi imkânsızlığına binaen Yugoslav- ya kralı bir taraftan İtalya ile Yu goslavya arasmdaki münasebabı kuvvetlendirmek ve diğer taraf- tan ticari bir uzlaşmayı vücude getirmek üzere Romay anazırlar dan Pilia'yi göndermiştir. Bu karar İtalyan gümrük tari- felerinde yapılan tahdidat ve İ- talyan dövizlerinin ihracatında» ki tenzilât neticesi olarak Yugos- lavyanm İtalyaya ihracatının gün üzerine den güne azalması ittihaz edilmiştir. İtalyan hukukşi- naslar kongresi ROMA, 7 (A.A.) — M. Museo lini, bibinci İtalyan hukulşinas- lar kongresini açmıştır. Yeni, motörlü İtal- iyantransanatlantiği « TRİESTE, 7 (A.A) — Neptu- nia ismindeki yeni İtalyan motör- iü tremaatlâmliği begüm Amerika- ya ilk seferini yapmak üzere hare ket etmiştir. emeli, Bahrimuhiti 7 geçecektir. —e— Avrupada Budist manastırı BERLİN, 7 (A.A.) — Bir Nor Ben bu ge sükün ve in- zivayı arayorum. Avrupada hu- zur ve sül emelindeyim. İhtimalki ya Fran- sada veya Almanyada bir budist manastırı tesis eyliyeceğim. Bilâ- hara yine Aksayr şarka dönmek ve burada ölünceye kadar yaşa- mak niyetindeyim. Deniz suyundan güerçile yapılıyor OSLO, 7 (A.A.) — Wolf a- Tarihi bir keşif BERLİN, 7 (A-A.) — Andes sradağlarınm Peru'daki kısmın- da araştırmalar yapmağı çıkan bir Alman keşif heyeti meşhur gfannevi Çuttanmıca vâdisini be) sün b e ortya çıkardığını haber Ba vü şimdi hatamız kadar eski vakitlerden beri yaz la bi kim ime ye neme dei mii niyetine ait bir çok eserler, bilhas sa yollar mazgallar kaleler, kara | çe kol kulübeleri, su yolları ve ke bulmuştur. Alimler İncas'lar zamanında bu havalide çek kalabalık bir hal kın yaşamış olduğu fikrinde bu: lunmaktadır. Martin İnsull BARRİE, “Antario” 7 (A.A.) — Martin İnsull, bugün Antario eyaleti zabıtasına gelip temsil ol | muştur. İnsull saat 14,10 a kadar ilmiştir. zman de | Müzakere, Müzakere.. — Şimdi de silâh ve cephane imali me- selesi görüşülüyor CENEVRE, 7. A. A. — Silâh kuv vetlerini azaltma konferans tarafın- dan teşkil edilen busesi komite be gün silâh ve cephane imali meselesi hakkında umumi müzakereye başla maştar, M. Youhmux hususi surette silâh & malinin tehlikelerini — ehemmiyetle kaydetmiştir. M. Youhuix bu humus- ta idenl hal çaresinin hususi sarette silâh ve cepbane imalâtını tamamile ortadan kaldırmaktan ibaret olduğu- Du, hiç olmazsa konferansın bu türlü imalitı tahdit ve mürakabe © etmesi lâzım geldiğini sözlerine ilâve | et- miştir. İngiliz sanayicileri- nin bir muhtırası O OLONDRA,7 (A.A) — İngi- miştir. Bu muhtıra şa teklif tel- kinleri ihtiva etmektedir: İngiltere ecnebi hükümetlere ticaret muahedeleri yapmak için Sağı zamanı beklemek daha iyi ticaret siyaseti- giltere ile birlikte çalışmak iste- yen ve çalışabilecek olan Arjam- tin, İsveç, Norveç, ve Danimarka Pi çine Hosta dl rara va lâflar aktederek dünya ticareti nin bir an evvel canlanıp yüksel- mesini temin etmek te mümkün. dür, Nev-York belediye reisi dönüyor NEVYORK, 7 (A.A.) — bık belediye reisi Walker Nevyor ka dönmek üsere bindiği posta vapurundan gönderdiği bir telsiz de B teşrinisanide yapılacak inti- babatta kendisini yeniden beledi ye resiliğine seçtirmeğe çalışma" yacağını çünkü Bea ü mitlerini tehlikeye imediğini ve mensup sea nm menfaatlerini kendi arzu ve emellerinden üstün tutulduğunu bildirmiştir. Bundan dolayı Nev- york demokratları meclisi MWal ker'in vekili olan, Obrien'i beledi ye reisliğine ittifakla namzet gös termiştir. M. Obrien intihap edildiği tak dirde M. Walker'in gelecek sene nihayet bulacak olan intihap müd detinin bakiyesini dolduracaktır. Kıza ne oldu? PARİS, 7 (A.A.) — Brükeele gitmek üzere dün Romanyadan gelen 17 yaşlarında Pia Pop adi bir genç kız Pariste tevakkuf et miştir. Yanında aile dostlarından zabıtaya Kozluda yeni bir spor kulübü KOZLU, 7 (Milliyet) — Be Halkevinin himc vesinde Koz İu mevkiinde spor klübünün açıl m aresmi yapılacaktır. Vali Ha- Ut, frka reisi Mitat Beylerle bir çok zevat ve Halkevi gençliğin- radyo tertibatı vardır. Klüp spor, temsil ve musiki şubelerine ayrıl. Kazluda belin konferanscı KOZLU 7 (Milliyet) — Hal- kevi on beş günde bir tertip etti ği konferanslar serisine devam etmektedir. Dün gece ikinci kon. feransı Dr. Handan Ziya H. ver- » Handan H. burada ilk kon » Yüzlerce - | çüncü gelen at Mn, Anna Sabri Beyindir. Başvekil Pş. Hz. nin Malat-' yadaki ziyaretleri MALATYA. 7 (A.A.) — Başvekil İsmet Paşa Hazretleri önünde halk Şereflerint verilen öğle ziyafetinde hazır bulunduktan sonra saat 14,30 de Malatyaya dönmüşlerdir. pa Paşa sehayatlerinde bir << i dinlemişler, i araştıracaklarını vsif buyurmuşlardır. Müşarünileyh Hazretleri Malatya çarşısında yeni yapılmakta olan asri ve fenni kasap dükkânların gezdikte? sonra vali konağına avdet Ankara son bahar at yarışları ANKARA, 7. A. A. — Sonbahar at koşularının birincisiugün yapıddi Hava güzel saha kalabalıktı. Dahiliye Vekili Şükrü Kaya ve İletisnt Vekil Celâl Beylerle birçok yüksel zevat bazır bulunuyorlardı. Birinci koşu, hiç koşu kuzanmamış üç yaşında yerli ve arap tayları mahsustu ve mesafesi 1200 metre idi. Yedi hayvan'aın iştirak ettiği bu WP şuda Emir Salih Ağan Semhanı birinci, Mikdad Efendinin Serdarı Binbaşı Şevki Beyin Avcısı üçüncü geldiler, Ikinci koşu, 1932 senesinde kazandığı ikramiyelerin yekünu 750 lira geçmiyen haliskan İngiliz at ve kısraklara mahsustu ve mesafesi 1400 sofi re idi Mm. Anna Sabri Beyin Pazarı birinci, Ahmet ve (Fikret Beyleri Drokurtu ikinci, yine Mm. Anna Sabri beyin Kalmeti üçüncü geldiler. Üçüncü koşu, dört ve daha yukarı yaşta hiç koşu kazanmamış yerli * arap at ve kısraklara mahsus ve mesafesi 2.000 metre idi. Ahmet ve Fikri Beylerin Maltayi birinci, Kâzım Efendinin Yavuzu ikinci, Binbaşı Şefi Beyin Ceylanı üçüncü geldiler. i Dördüncü koşu, üç ve daha yukarı yaşta 932 senesinde kazandığı iki miyeler yekünu 2250 lirayi geçmiyen baliskan İngiliz at ve kısraklara m8 sustu. Mesafesi 1800 metre idi. Üç hayvanın iştirak ettiği bu koşuda AMİ Beyin Betyarı birinci, Ahmet ve Fikret Beylerin Piyeri ikinci geldi. Ü Beşinci koyu, Hendikap koşusu idi, 1800 metre mesafeli olan bu kot da Prens Halim Beyin Hakanı birinci, Ahmet Beyin Tayyarı ikinci, AP met Efendinin Çankayası üçüncü geldiler. Milletler cemiyetinde sulh teşkilâtı CENEVRE, 7 (A.A.) — Milletler cemiyeti altıncı komif” yonu sulh teşkilâtma matbuatın yardım müzakeresine girişmiştir. Mazbata muharriri Milletler azasınd! sulh âhengini ihlâle müsteit yanlış haberler meselesi hakkınd? tanzim edilen rapora gazete cemiyetlerince verilen cevabı se takdim eylemiştir. Cevapta ezcümle matbuntın rem karşı tamamiyle serbest ve müstakil bir vaziyette bulunduğt malt ölrinde eyveğin re okamiliktadır: Keruiz mira ları gazetelerin büsbütün müstakil bir surette hareket edebilme leri için gazetelere her türlü kolaylıklar gösterilebileceğini .öğ ledikten sonra kendi fikirlerince bir nevi süküt ve ketumiyfi eviyle başka bir şey olmayan sansör usulünü şiddetle t8K bih işlerdir. İngilterenin verdiği paralar CENEVRE. 7 ENA — Ingiliz murahhas heyeti milletl& cciniyetinin bü altında İngiltere tarafından vukulan ikr2* lara ait tahvilât sabipleri İngilizler tarafından mezkür hâmillet idare meclisi reisi Sir Osten Çemberlayna verilen bir muhtıra milletler cemiyeti meclisine tevdi eylemiştir. Muhtırada, İngi tere hükümetinin mes'uliyeti altında yapılan bu gibi istikrazlarff kuponlarnın ödenmemesinden bir çok İngiliz tasarruf düştükleri elim vaziyet üzerine milletler cemiyeti mecnlisinin dik kati celbolunmaktadır. Izmirde ehli hayvan sergisi IZMİR, 7 (A.A.) — Yüksek yarış ve İslâh encümeni ile Z raat Vekâletinin müştereken şehrimizde açılmasına karar ve” dikleri ehli hayvan sergisi açılmıştır. Sergiye gezen senelere n# zaran bu sene daha çok hayvan iştirak Mütehasaıslardan teşkil | edilen jüri hepi buzurund muvaffak olanlara ikramiyeler tevzi olunmuştur. Lortlar kamarası ıslah ediliyor LONDRA, 7. A. A. — Bilackpool'da toplanmış olan muhafazakâr fi kası konferansı daha şimdiki parlâmentonun içtima devresi esnasında 1 lar kamarasının sslâhı lüzumuna dir bir kararı ittifakla kabul eylemiştir. Beşler konferansı tehir edildi (Başı 1 inci sahifede) | iz ol çen mülk vücuda getirilmesine hiçbirşey mani e e Bir de dörtler konfera* |