7 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
7 TEŞRİNİEVVEL 1932 7 inci sene No. 2397 NUSHASI 8 KURUŞTUR Sanayiimizin himaye- si kat'i ve proğramlı bir şekle bağlanacak İktisat Vekili ile bir hasbuhal ve Celâl Beyin beyanatı Yapılacak proğramla hangi sanayiin ne rük tarifelerinde tadilât yapılacak ingiliz” * ödiplerinden Die | nin Türkiyede tatbiki bizdeki eserlerinde öyle muhay- | sanayiin inkişafına hizmet et- sösmilar yaratmıştır ki dai- | miş ve onlara ümitli bir saha hakiki atta emââllerine I meydana getirmiştir. Ancak bundan sonraki tedbirlerimizle sanayiimizin himayesini kat'i bir şekle bağlamak kararında- ei TE SE tarifesinde yapılacak tadilâta raptetmek kontenjantmandan doğan himayeye müreccah bir usuldür. Sanayiimiz için bir proğram tanzim edip ilân ede- ceğiz. Bu proğramla hangi sa- nayiin ne şekilde himayeye mazhar olacağı tesbit edilmiş olağaktır.” İktısat vekili Mahmut Ce- MiBeyle mülâkatım bir saat kadar sürdü. Celâl Bey; muhte veba TE pg ms uzun siya- iktisadi, mali ve mücadele yatında mühim roller oyna- Miş bir adam sıfatile Celâl Be- Yin daima muhatabına öğrete- mi ders vardır. Fakat muh- İrem vekilin muhatabma tel- kin ettiği en büyük derslerin biri de tevazudur. Milli müca- deledeki ehemmiyetli rolünden bahsedilince İş bankası gibi | Ancak dünya mikyasile üzül Sek bir eseri mevzuu bahso- hemen kızardığı görülür. çilizlerin tek bir. centilmen | i vazi Eş kelimesile ifade ettikleri yük, | vaziyeti etrafındaki görüşleri Wek meziyetlerin bütün manasi- | izah etti. Görüşleri, düşünüş- İS müşahhasıdır. Celâl Be | leri iş içinde pişmiş; bir devlet Yin yalnız kendisile temas- | adamında olduğu gibi pratik- bulunanlara değil, her- | gir, Me Le etiği bü hürmet) Çekiş Beyin izahlarından an bir zamanda İktısat vekâ. | Jşılan mana şudur: ine geçmesi bu kadar derin umumi bir memnuniyet u- Yandırdı. İktısat işleri her mil- Çin üye işleri olmuştur. Bir tüccarının bin kilo tütün ve ettiğini işitince, hepimiz iniyoruz. Marsilyaya giden mi sandik kavunun gümrükte | ğini duyunca, hepimi- ! içi kan ağlıyor. Yumurta e İspanya kabul edecek Mi? Ottava konferansmdaki rların kuru meyvalarımız ü Merine ne gibi bir tesiri olacak? İN istifbam işaretleri zihinle- z# runda bulunduğu mi vaziyet ve memleketimizin işleri; umu- Umumi kontenjantman tat- bikatta bir çok müşkülâtn şi- kâyetleri mucip olmaktadır. Kontenjantman etrafında An- karada tetkikat yapılıyor. Bu tetkikattan maksat, kontenjant İ manı esalı maddeler üzerine teksif ve tali derecede kalan maddelerin o memlekete ser- İ bestçe girebilmesini temindir. Tetkikatın hedefi böyle bir | usulün döviz noktai nazarin- İ dan da vereceği neticeleri tes- İ bite matuftur. mizi her an tırmalıyor. nem tetkikatta bulu- vekil kontenjantmanın mahzurlara bir lenpie İktısat İN i ie mal ve grâ- pe mofon iğneleri için lüzumu ka- dar kontenjan konmuş fakat dikiş iğnesi unutulmuştur: Ta- | biatile bunda bir kast mevcut değildir. Şayet gözden kaçma- mış olsaydı bu iğne için de kontenjan verilecekti. 20, 30 bin liralık iğne. döviz ihtiya- €miı kabartmaz ve piyasanın u- Zun müddet iyacını temin edebilirdi. İşte böyle küçük u- nutkanlıkların piyasayı daralt- masına mahal ryacak bir tedbir almak icap eder. Ce- dedi si yanlarına gil Wan, bu sualler ve daha bunlar i yüzlercesi dimağımın için- dönüp dolaşıyordu. — İstanbuldaki tetkikatını- Ün netice... Demek üzere iken, Celâl Üy tetkikat yapmağı bile te- a yedirmemiş gibi: >— İstanbuldaki ziyaretleri- tetkikat namını vermek doğ NX olmaz. dedi. Maksadım Mevcut faaliyet hakkında bir kir edinmektir. Tetkikat yap- . Görmek için gezdim ze» miz başlıca iş hacmini genişlet mek olmalıdır. İktisat vekilinin sadeliği ve tevazuu içinde çok bi -—a“-aına şekilde himaye edileceği tespit ve güm- | P* | yız. Ve bu himayeyi gümrük | sesasesesssx' Yurttaşlar, elbirliği ile iş başına! Halk dilinde yaşayan türkçe kelimeler altı ayda toplanacak er) Maarif Vekilimizin kıymetli beyanatı Kıymetli Maarif Vekilimiz Re- şit Galip Bey, muharrirlerimizden birini Dolmabahçe © sarayındaki mesai odalarında kabul ederek Dil Kurultayı işlerine o dair çok değimli sözler söyledi. Reşit Ga- Bip B. bize dedi ki: — Ortada çabucak türkçeleş- örilecek bir Osmanlıca var, Bu- nun için birinci işimiz, Türkiye lehçesinde, yani halkımızm dilin de yaşayan bütün kelimeleri geniş bir teşkilât ve en çok çalışma ile İlmi heyetler ne yapacak? Bir taraftan derleme işi yapı. ser — diğer taraftan ilmi heyet- ler, dilimizin bünyesi üzerinde tetkiklerde bulunacaklardır. lâh oyan ve- Ve ona sie ya kelimeleri ahlaştı rallerini tesbit siri Bulu İktısat Vekili Celâl B. dün avdet etti Dün sigortacılarla da görüştü, Borsayı teftiş etti ördüm. Bittebi © bundan ie bana bu meseleler hak- İn mektup yazıldığı zaman Tahar her hangi bir müracaat ismda kaldığım vakit mü- Miedelerime istinat edebilecek »iyetteyim, ri himayesi hakkın- , Sualime cevap olarak Celâl Şu sözleri söyledi: ” Kontenisntman sistemi emniyet telkin eden görüşleri ve izahları yüreğimizde derin bir inşirah ve memnuniyet ü- | yandırdı. Memleketin ruhu o- lan iktısat manivelâsmin bü Dün Ankaraya giden İh- sularda çok tecrübe görmüş | f2saf Vekili Celdl e Sirt usta bir kaptan elinde olduğu- nü görmek bugün ve Yar için | herkese itimat telkin eden en paya bir âmildir. Ahmet SÜKRÜ meb'usu Mahmuf B. ler Bir müddettenberi , şehrimizde bu Iunan ve tetkikatla meşgul olan İk- tisat Vekili Celâl Bey dün akşamki | irenle Ankaraya haraket etmiştir. Gazi Hz. Haftaya avdet Bir müddetten beri gehirimi-|| zi şereflendirmekte olan . Ulu Reisicumhurumuz Gazi Musta- fa Kemal Hazretlerinin önü. İğ müzdeki hafta sonlarında An| kara'ya hareket edecekleri ha- | ber alınmıştır. Gazi Haaretlerinin ayın on- temeldir. Kâzım Paşa Hz. de bu ayın yirmi beşinde Ankara'ya hare ket edecektir. na Roisicümhur Hz. dün akşam otomobil ile Boğaziçinde bir) gezinti yaptıktan sonra Dol. mabahçe sarayına avdet etmiş- lerdir. Maarif Vekili Reşit Galip B. nan kelimeler gazetelerle, bülten ierle neşredilecektir. (Devamı 6 ıncı sahifede) Ismet Pş. nın Iki mühim Nutku Başvekil diyor ki: Türkiye daima hazir bulunmak ve yarını bu günden iyi ve yüksek yapmak için uğraşıyor. MALATYA, 6 A.A, — Başve- kil İsmet Paşa Hazretleri, odün Kömürhan'da İsmet Paşa köprü- sünün açılış merasiminde aşağıda (Devamı 6 ıncı sahifede) Şehrimizdeki iktisadi mücssesat mümessilleri Ticaret, deniz ticaret müdürleri Oda ve borsalar erkânı ve komiserleri ve bazı meb'uslarımızla matlmat erkâni, İş Bankası müdürle ri Vekil Beyi teşyide hazır bulunmuş Müessif iki Ölüm —e— Tokadizade Şekip B. ile oğlu İzmirde vefat ettiler " , : IZMİR, 6. (Milliyet) — Tokadi ümatın da bir an evvel intaç edilme | zade Şekip B. bu sabah saat sekizde sini talep etmişlerdir. Cell Bey ba- | Karşıyakada bir kazinoda otururken, 7 zümreler sanma istasyona gelen | hastanede bulunan oğlunun vefat 6€ heyetlere de temennilerinin husulü | ğini hah ğenetde Fanı için çalışacakları vaadetmişlerdir. tür, Şekip B. in oğlu Mi B. Sigortacıların temennileri geek tahsil görmüş, Emlâk ban kası memurlarından . kıymetli bir momlele de kb emiş ve kendi | özet Tüpün YAR. Bal fa Vesile üzüm bir örüddet görüşmüştür. | “ya yds veri ÜL Vekil Bey sigortacıların temennileri | || (2<v4m © #06 sahifede) Iç yakından alâkadar olmuş ve barı | İ sönller sormuştur. Celâl B. bundan sonra yatıkanda İş Bankası umum müdür vekili Manmmer Bey bulunduğu halde Kambiyo borsasını ziyaret etmistir. Vekil Bey borsada uzun müddet kal | gıp dün alışam Çiçerin vapurile mış ve bir çak süaller sorarak izahat | ve Odesa yolu ile Moskova'ya git almıştır, İ miştir, İş Bankası meclisi idare reisi ve Baş muharririmiz Mahmut Beyle banka umumi müdür vekili Muam- mer Bey de Vekil Beyle birlikte An- karaya haraket etmişlerdir. Vekil Bey trenin haraketinden ev- vel kendisini teşyie gelen zevatla ko Duşmuşlar, devair müdürlerinden ba | zi hususat hakkında yeniden malü- | mat isteyerek evvele» istenilen ma- Tümatın Moskova sefirimiz gitti Buyuruyorlarl beşinde hareket etmeleri mah-f| Büyük Millet Meclisi Reisiğ| Moskova sefirimiz Hüseyin Ra» | İstanbul'un Kurtuluş Bayramı, dün pek parlak merasim ve teza- it edilmiştir. Bu müna> icarethaneler, li- ulunan ve işliyen aklı vapurlar ve metörler, Dil köşesi: bilir? yurttaşın kelimeler, tekli lar, lâbikal bakkında kısa tel sa ecnebi İisanlarından bir kel diğimiz tabirlerin Türk lâhikaları ile kelime! olacağı hakkında fik rın kısa ölmasıdı lerimizin sualleri; lerimizden istemiş olacağı: rınm da yardımını isteyeceğiz. “Saygılı efendiler,, Bir kariimiz şöyle diyor: “Saygılı kelimesinin “muhte- rem” yerine kullanıldığını işi- tiyoruz; Halbuki “saygılı” ke- limesinin bugünkü konuşma di linde tam manâst yeri vardır. Saygılı demek, edebi erkân bilesdemektir. Belki fransr dan alıp takt diye kullan mız kelimenin yerini tutabilir. Saygılı. saygısız ve saygı kelimelerinin yeri belli oldu- ğundan “muhterem” yerine dır, A karşılığı. İ © Bir diğer kariimizin suali İ “Biz senelerden beri ahlâki Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Kurtuluş nan ibemiekakla dün yapılan Zöçit bol bir kuş ta İN seesiseillekiiserieseeseeeneseasenapayesayee Istanbul kurtuluşunu sevinçle yadetti .Dün bütün şehir donanmıştı Taksimde parlak bir geçit resmi yapıldı Gece ordu şerefine ziyafet verildi | şehir, humusi ve | tar. tramvsy, otobüs, otomebil ve ara. balar bayraklarla dönatılmış, ge- ce de elektriklerle aydınlatılmış İstanbul'un Kurtuluş bayramı- nı tesiden dün askeri kıtaat, mek (Devamı 6 mc: sehifede) Ecnebi kelimeler yerine hangilerini koyabiliriz? Okurlarımızın tekliflerini, süal ve cevaplarını, münaka- şalarını bu sütunda neşrediyoruz.. Kurultay tarafından kabul olunan son takririn maddelerinder bire de gündelik gazetelerde Dil işlerine yer verilmesidir. Bunun 80 bebi meydandadır: Kurultaya nasıl ber Türk âza olabili ki Dİl cemiyetine de her Türk yardım edecektir. Bu yardım nasıl ola» iyorsa, şimdi. “Milliyet” bugünden itibaren bir « Dil köşesi » açıyor. Bu Dil ıstılahlar ve rini, münakaşaları, sual cevaplarını neşredeceğiz. “Dil kö- şesi” ndeki yazılar bir araya toplandıktan sonra, dil cemiyetine neşretmek isteyoruz. başka bir kelime bulmak lüzrm | | macıktır. ba- İlk şart gönderilen rederken, cevaplarını da yine kari Ayrıca memleketin belli başlı lisancıla» ... rini kullanıyoruz. Bunlar fran- sızcanın moral, immoral, amo- ral kelimelerinin karşılığıdır. Bunların yerine “ahlâklı, ah- lâksız, ahlâkdışı” diyemez mi- yiz? Bu suretle “lâyik” karşılığı da “lâdini” değil, “dindişi” o- Nur Sun'i Karilerimizden diğer biri sun'i” için üç karşılık teklif Bali ve şöyle kullanıyor: 1 — Bu yapma bir kelime. dir. 2 — Hüseyinin anlayışı yap 3 — Ahmedin tavurları ta- kınmadır. Ayni kariimiz soruyor : “Tabii” ye ne karşılık Bula: | gayriahlâki, lâahlâki kelimele- | biliriz?
