5 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
çi EYLÜL 1! 1932 7 inci sene No. 2360 NUSHASI 5 KURUŞTUR Türkiye'nin dostluk politikası, Türk- Fransız dostluğu.. Dostlukların kuvveti milletle. rin karşılıklı hislerile ölçülür.. Fransız dostlarımız yeni Türkiyenin tahakkuk ettirdiği inkılâbın mahiyetini tamamen anladıkları gün ortada hiç bir suitefehhüm bile kalmaz.. 'Temps gazetesinin İstanbul muhabiri, gazetesine bir mek- tup yazmış.. Bu mektupta Tür- kiye — Fransa münasebatınmn mazisi ve şimdiki hali etrafın- da bazı mütalealar söylüyor. Muhabirin ifadesine göre son zamanlarda Fransa hakkın da bir muhabbet cereyanı baş- lamış. bu cereyanm başlangıcı da Türkiye'nin Akvam Cemi- yetine girmesi ve Fransa meb'- usan meclisinde lehimizde te- zahürat yapılması imiş. Doğrudur, Fransa'ya karşı burada derin bir sevgi mevcut- tur. Fakat bu sevgi; denildiği gibi Cemiyeti Akvama duhulü- müz gibi yakın bir tarihten de- şi çok uzak bir maziden baş- lar, Türkiye'de £ Fransız düş- manlığı, hattâ umumi harpte, iki muhasım cephe (| halinde, iki millet birini o boğazlar- ken bile gönüllerde yer bulmuş değildi. Bunu her iki taraf ta görmüş, itiraf etmiş! Akvam: Cemiyetine girişimiz münasebetile Fransa dan gösterilen hususi matbuatımızın nasıl hanim dığmı hep hatırlıyoruz. Hal: buki muhabirin dediği (gibi bazı Türk gazeteleri Fran- sa'ya karşı sistematik bir tarz- da neşriyat yaptığından haber- dar de; Meslektaşımızın bu noktada yanıldığını söyle meliyiz. Vakıa zaman zaman bazı Fransız gazetelerinde çı- kan yazılara karşı matbuatımız Fransa'ya karşı mutlak bir #manlık.... İşte bu cihet, hiç bir gazetemizin mesleğine esas ol- mamıştır. . Temps muhabiri, mektubu- nen | bir yerinde diyor ki: .. Bazı Türk o politika a- damları, vaktile Kara Must: yin tarafından muhasara edi len Viyana'nın kurtarılması i- çin Fransanın karşı tarafa yar- etmesini. Mısırın Birin- ci Napolyon tarafından zapto- lurmasını, kumandan impa: torun Suriye hakkındaki istila tasavvurlarını, Fransa'nın Ce. zayir ve Tunus futuhatını ve e. umumi harpten 'nın Türk düşma- sasile ittifak etme- sini bir türlü unutamıyacakla- rmı iddia ediyorlaı » ka adamları hakikatte mevcut mudurlar, yoksa meslektaşım. zın hayalinde yaşayan (mev- hum birer tip midirler; bunu bil miyoruz. İyi bildiğimiz. şey. yeni Türkiye'nin devlet adam- | gığını söyleye iletemez İarı. politika adamları arasında maziye, tarihi © hâdiselere bu kadar sıkı bağlananları, günün müstacel ve müsbet politika- sında bu çeşit mülâhazaları hâ- kim kılanları yoktur. Yeni Tür kiye'nin idare (adamları; her şeyden ziyade realisttirler, On- lar hali hazırın icaplarmı. men- hiç bir sebeple hisle- hi hatıralarına en iğer taraftan Türkiye ile Yunanistan arasın- da bu kadar (derin ve samimi bir dostluk teessüs eder o mi idi 7 Kanaatimizce, mazinin buna benzer hatıralarını tazelemek. iki memleketin münasebatı | garba mahsus mevzuunda yalnız zarar verir. Uzak tarihe karışmış hatıraları deşmekten ne çıkar? Kaldı ki Tü irkiye — Fransa münasebatı ihinde o kadar aziz hatıralar var ki... Her halde Fransız dostlarımız, Yeni Türkiye'nin idari, siyasi ve umumi hayatın- da tahakkuk ettirdiği inkılâbın mahiyetini tamamen anladık. ları gün, ortada ne | suitefeh- hüm kalır, ne de ihtilâf ve dost luk münakaşası yer bulur, — “Acaba Türkiye'de Fran sa lehinde başlayan bu © yeni muhabbet cereyanı, Türkiye'- nin yeni ve eski bazı dostlukla finn kuvvetini, derecesini a- zalttı mı?.. Ken, suali soran muhabir, yine ken di kendine r cevabı veriyor: — “Böyle bir şeye inanmak, şark zihmiyetini bilmemektir), Muhabirin bu cevapla (o söyle- mel ediği şey; vazıh değil- dir. Biz burada © şarka veya bir zihniyet sez miyoruz. Vaziyetin ifadesinde cümhuriyet Türkiye'sinin dost luk politikasında gözettiği ve rüstlükten başka bir Politikada rımız; yeni dostlukların hiç bir sebeple es- ki dostlukları unutturmaması- dır. Çünkü ( dostluklarımızın mahiyetinde başkaları aleyhin- de bir mana, başkalarına teca- vüz fikri yoktur. ... Bezı Fransız gazetelerinde zaman zaman Türkiye eleyhin de yazılar (o görüyoruz. Halis Fransa'nın bu yazılarla alâka- sı olmadığına eminiz. Bunlar, Türk aleyhtarı tahrikâtçıların eseridir. Vakit oldu ki. Temps güzetesi gibi ciddi ve ağır baş- hı gazeteler bile — hüsnü zan- na memuruz — bilmiyerek bu tahrikâta alet oldular, Her hal- de ne bu yazılar, nede bunla- rm Türk matbuatında celbet- tiği mukabeleler iki (omilletin an'anevi dostluklarını. samimi hislerini incitemez, Mevzuu bahs mektupta yalnış görüşler olabilir; fakat bumu yazan zatta fena bir ruh, fena bir maksat olmadığı mu hakkaktır. davet eden neşriyatı daima karşılarız. Çünkü o Fran: yaklaşmak ve Fransa ile anlaş- mak fikri Türkiye'de, oktan beri yaşayan bir ır, Türkiye'de Fransız Fransız fikir ve san" nin çok ileri olduğunu ve bur: nin atlanılmaz bir şey olma- inansın ki. bu mesafe tasavvur çek, Türkiye ile Fransa arasın- da mevcut olan ihtilâflar, sui tefehhümler, anlaşamamazlık- lar nedir, diye sorulacak sualle- re kolay kolay cevap verilebilir mi? Pek yakında halledileceği- ni umduğumuz Osmanlı borç- larını, eskiden beri iki memle- ket arasmda siyasi bir | ihtilâf mevzuu diye | almıyoruz. İki şılıkdı hislerile ölçülür. Onun için Türk — Fransız dostluğu- nun kuvvetine, âtisine güve- nenler aldanmazlar. Siirt Meb'usu MAHMUT bugün | ” Relehstag meclisi retsi Hapiten Goehring PARİS, 4 A.A. — Petit Pari sien gazetesi, | Alman notasınm dün M. Herriot'nun nazırlar moc- Hisinde vermiş olduğu izahata esas teşkil etmiş olduğunu yazmakta- İ dır. Mumaileyhin beyan etmiş ol- ğu mütalcaların arkadaşları ile | icümhur üzerinde hâsıl etmiş Yarın Fransanın ceva- bı anlaşılacak Almanya tahdidi teslihat kon. feransına da iştirak etmiyecek! Fransızlar Almanyayı İmparotorluk Al “anyasından farksız görmeğe başladılar olduğu intiba cok müsaittir. M. Herriot, Almanya'ya ne su- derin ve çok | retle cevap vereceğini göstermiş, ancak evvelâ bir takım vesikaları tetkik etmesi lâzım olduğumu ilâ- ve eylemiştir. Bu vesikalar, hukuki ve tek- nik mahiyette hiç bir noktayı göl- gede bırakmamak ve diğer mem- eketler nazarında tam vurut ve “ yri kabil bir delil vücude getirmek maksadile tetkiki lâzım- gelen bir takım diploması vesi larıdır. Petit Parisien, ilâve ediyor: Fransız cevabi notasının kat'i metni önümüzdeki çarşamba gü- nü nazırlar meclisine tevdi edile- cektir Oyalamak siyaseti mi? BERLİN, 4 A.A. — Havas A- jansı muhabirinden: Almanya'nın hukuku musavatma dair olan te- şebbüsünü Fransa ( hükümetinin büyük bir sülün ile karşılaması met mahafilinde bir neşesizlik tev Tit etmiştir. Bu mehafil, Almanyayı oyala- si uzatmak üzere yapılan bir takım mansvralardan bahsetmektedir. Milliyetperver gazeteler, Fran sa'nın eski menfaatlerinin arkası erek sığınmak istediğini yazmakta ve Almanya'nın ortaya “Devamı 6 na çel Galatasaray lisesi müdürü Fethi B. Lise ve orta mektepler muallim kadroları tamamen mektep lere tebliğ edilmiştir. Bu sene kad- rolarda umumi ve mühim değişiklik olmamakla beraber bazı mekteplerin maallimleri hemen hemen kâmilen değiştirilmiştir. Anadoluya gönderi. len birkaç lise muallimi yerine İzmir den şehrimize birkaç muallim nakle- dilmiştir. Bu seneki & kadrolar bazı mekteplerde ademi memnuniyet u- yandırmıştır. Bazı muallimlerin özer lerinden şube dersleri alınmış, yalnız esas dersler bırakılmıştır. Söylendi ğine göre buna mukabil bazı masl- | limlere de esas derslerinden maada bir, hattâ ilki şube dersi verilmişti Maarif vekâleti esas derslere maaş vermekte, şube deri mektedir. Öğrendiğimize göre bir kı sım muallimlerin whdesindeki şube dersleri, esas dersler gibi manşa kal bedilmiştir. Yeni kadrolar neticesi 0- Jarak mutazarrır olan bazı muallim. lerim Manrif vekâletine müracaat €- da bulundukları söylen- mektedir. İtiraz edenler arasında bu İ sene terfi müddeti dolduğu halde kı “ Yeni kadrolardan memnun ol- | mayan muallimler var Galatasaray /lisesi müdürü istifa etti. Şikâyet niçin?. Şikâyetçi yalyatte kalan muallimler Vekâlete müracaat ediyorlar.. Galetasaray lisesinden mikdarda muallim çıkartılarak yel i.. başka muallimler tayin edilmiş. tir. Galatasaray Bseti müdürü Fethi Vey, idari vazifesine inzimemen ay- ni waaşla olmak üzere, çok dere ve- rildiği için istife etmi, istifanamesi ni Maarif vekâletine göndermiştir. Vekâlletin bu istifayı kabul etmeyece ği söylenmektedir. | Bugün de Toplanıyor Ankara'ya gidecek heyet ve bugünkü içtima.. Mülli sanayi birliğinde | İsi bul fabrikatörleri bugün bir. içti | ma yapacaklar dır. Bu içtimada gene yeni konten- jen Bistelerinde mevaddı Gümrük ve İnhi- sarlar vekili Ali Rana Beyle temas Vüsf Bey ler heyeti reisi Nazmi Nuri Bey bu içtimada heyeti umumiyeye İ- zahat verecektir. Bundan sonra bu akşam İktı- le temas etmek üzere | a gidecek ol mesai tarzına dair gi Heyet İstanbul meb'u: in riyaseti altında bulu Gazi Hz. Reisiciimhur Hz. dün Dolmabahçe sarayın- daki dairelerinde meş- gul olmuşlardır. | Dil inkılâbı Kurultayı Kurultayda çalış- | mak için pek çok müracaat var İ Ruşen Eşref Beyin iza- hat ve beyanatı Ruşen Eşref Bey Türk Dili Tetkik Cemiyetinin bu ay sonunda Reisicümhur Hz. İ nin yüksek huzurlarile Dolmabah Şe sarayının büyük merasim salo- nunda yapılacak ilk kurultayma ait hazırlı! a hararetle devam edilmektedir. (Devamı 6 incs sahirede) | Terkosun Devri | Dün Valinin riya- setinde toplanıldı Susuzluktan Rurtuluş yaklaşıgor Hacı Adil B. Dün vali ve belediye reisi Muhit- İ tin Beyin riyasetinde Terkos şirketi nin belediyeye devri hakkında mü- (Devamı 6 ıncı sahifede) Falih Rıfkı Beyin “ Milliyet ,, için Iğhazırladığı tefrika Bugünkü cemiyet ve tipler hakkında hiciv- ler, müşahedeler ve tahliller 1 — Sultan Hamidin cenazesi, 2 — Rafet Paşanın İs- #anbula girişi, 3 — Keriman Hanım Hadımköyünde, Bu üç hadise arasında ne münasebet var? () Teşrinievvelde Tefrikaya Başlıyoruz.. Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET ire Keriman Ece Fa- toşun ağlamasın- dan bir yerde duramıyor! 'da ve eli'de geçen saatler.. Dünya Güzeli Keriman Ece, dün sabah peder ve validesi refakatinde Fındıklı A, dan çıkarak bir ,partımanın. otomobille Cerrahpaşa hastahanesin- de tahtı tedavide bulunan yiğeni Sait Beyi ziyaret etmiştir. Keriman Ece, Cerrah, SIZ D Dün bir sabah refikimiz birinci sahifesine, 30 Ağustos zafer bayra- mma ait bir resim koymuştur. Bu re sim, merasimde Darülfünunu temsil eden gençlerin kolordu kumandanı tarafmdan teftiş edildiğini gösteri- yordu. Bu sabahı gazetesi, böyle bü- yük ve milli bir yıldönümünde Darül fömun namına beş gencin merasime iştirak ettiğini, bu vaziyetin çok acı olduğunu yazıyor, binlerce Darülfü 1 — (Stolyanos - Nikolnidis) Dünya güzeli hastane heyeti sıhhiyesi ve yeğeni ile beraber yeni paviyonda bulunan yeğeninin Bezdinde yarım saat kadar kaldıktan ve gene geleceğini söyledikten sonra hastahane heyeti si İ tile eski paviyonu (Devamı 6 4 Yapılan neyi | hak- ve garezkârane midir? arülfünun müderrisleri ve talebe ateş püskürüyorlar Muslihittin Adil B. in beyanatı | munlu nerede, ateşli Devamı 6 ıncı sahifede) Yunan ve (Ahmet Ferit - Tregu | boff) Türk ekipleri maçtan evvel). 2 — Yunanlı Nikolaidi: Mehmet İ Karakaş ile yaptığı piüid, servis attıktan sonra. 3 — Duble maçında Ahmet Ferit ve Treguboff'un maç esnasındaki haleti ruhiyelerini, | sayet vazıh bir surette görleren bir enstantane.
