4 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Şeker ve kömürd Dahili fiat, Harici fiat.. Bir kısım istihlâk maddele- i zada fark, bazı hükümlere sevkediyor. Meselâ: Şeker ve kömürün dahili ve rd, SPAİN LA emeli rici fiâtları arasındaki farka bakarak yürütülen hükümler bu cümledendir. Şeker meselesi ve şekerin Piyasadaki fiatı mevzuu bahis olduğu zaman; hakiki vaziyeti bilmeyenlerden şu sözleri işitir- siniz: “Hariçten hudutlarımıza kadar gelen şekerin kilosu ye- Nasıl. oluyor da bizim pi uzda ayni şeker 37 kuruşa satılıyor? Demek ki bu büyük fark başkalarınm ce- bine giriyor!” Bu yanlış hükme sapanlar, en mühim noktayı unutuyorlar, gümrükte kilosu Yedi küruşa mal olan şekerin beher kilosu üzerinden hükümetin yirmi ye- di kuruş resim aldığını bilmi- yorlar, Bu hesaba göre her tür- İü masrafları hariç olmak üze- re şekerin kilosu 33—34 kuruş kadar bir şey ediyor. Burada bilinmesi lâzım olan hakikst yalnız bu değildir. Hu- dutlarınızda şekerin mal ol- duğ yedi kuruş, hiç şekerin mali- yet fiyatı değildir. Her memle- kette şekerin maliyeti * bundan bir kaç defa fazladır. Avrupada şeker sanayii bir asırlık hayata maliktir. Top- rakları ıslah edilmiştir. Orada her dönümden vasati olarak 25—3 ton kadar pancar alını: yor. Pancarın maliyet fatı bize misbetle'daha ücuzdur. Fabri- kalarınm çoğu, umumi harpte- ki körlarile tamamen itfa edil miştir. Fen adamları çoktur. Ayrıca mütehassıs masrafları Yoktur. Bütün bu hususiyet ve istisnai © vaziyetlere rağmen şekerin maliyeti kiloda 18—23 kuruş arasında değişiyor. Bu- na mukabil Türkiyede kurulan şeker fabrikaları maliyet fiatla rını indirmek için her çareye baş vuruyorlar, Fakat bu fiatı asgari dereceye indirmek için zaman, tecrübe ve tekâmül is- ter, O halde hariçten gelen $6- kerler bizim memlekette zara- rma mı satılıyor, Buna şüphe yoktur, Filhakika Avrupadaki şeker fabrikaları, istihlâkât faz İasmı şeker fabrikaları olma- yan memleketlere böyle ucuz bir fiatla satıyorlar, Bu zarar- larmı olsun, kendi mem İeketleri dahilinde sattıkları fi- at farkından telâfi ederler, Yoksa şeker istihsal eden mem leketlerde de dahili şeker fiatı bizim memlekette olduğundan daha az değildir. Kömür satışlarında biz de ayni suretle hareket ediyoruz. Zaman oldu ki, Zonguldak kö- mür havzamızdan çıkarılan kö- Mmürün tonu vasati olarak da- hilde on liraya satıldığı halde &yni kömürün Yı nistan ve İtalya: dar satıldığını görenler diyor- lardı ki: —“Bir ferdin. bir şirketin “Zararına mal satması gayrita- hidir. Tonu altı liradan harice satılan kömürden hiç kâr edil- mediğini kabul edelim. Fakat bu satışa nisbetle dört lira bir fark ile dahilde on lira üzerin- den yapılan satış ve alman kâr fahiş değil midir? Buna nasıl müsamaha edilir?” İlâveye ha- set yok ki, bu hükmü yürüten- | kâr. ler, harice verilen kömürlerin zararına satıldığına vâkıf bu- kömürlerin maliyet fiatı, altı uruş değil, bazı ocaklarda se- kiz kuruştan bile fazla olduğu- Bu bilmiyorlardı. Elimizde İş bankasının Zonguldakta İşleti tiği ocakların plânçosu var. İş bankası havzaya bir buçuk Yon lira kadar para dökmüş 931 senesinde aldığı, temettü- ün mikdarı 122 bin liradır. Yüzde ondan da asağı bir 4 EYLÖL 1933 7 inci sene No. 2359 NUSHASI 5 KURUŞTUR Ş «Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'üsü MAHMUT Umumi Noğgiya ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Türk Dili Tetkik cemiyetinin bu ay sonunda Gazi Hz. nin yük- sek huzurlarile Dolmabahçe sa- cak ilk Kurultayı- idai hususatı tesbit için ri heyet, dün saat 15'te Sa- Rifat B.'in riyasetinde saray- da içtima etmiştir. Bu içtimaa Kâ- tibi umumi Rüşen Eşref B. le âza iştirak etmişlerdir. İçtimaı mütenkıp görüştüğü- müz reis Samih Rifat B. dedi ki: saisine ait iptidai ve ihzari husu- sat görüşüldü, Kurultay günü, he- nüz kat'i olarak kararlaşmış olma makla beraber, eylül sonunda ola rak tesbit edilmiştir. | Kurultaya kimlerin ve ne suretle iştirak ede- gazetelerde şilan tebliğimizde yazılıdır. Ku- konuşulacak madde, teb Tile de yazıldığı veçi Türk Dilini, menşelerine, ilmi, medeni ihtiyaçlara ve müstakbel inkişaf- lara göre tethik ve tesbit etmektir. Gaye, medeni ihtiyaçlara göre li- sanı yapmaktır. Lisanı menşele- rini aramak keza mecburiyettir. Müstehbel inkişaf o ihtiyaçlarına göre'lisanı tetkik ve tesbit etmek te gene bir gayedir. Bu gayelerin, Dünkü içtimaa riyaset eden Samih Rifat B. ilmin hangi esas ve şartlarına gö- re aranacağını ben şimdi cek vaziyette değilim. Bu, kongrede ve kısmen kı sonra teşekkül ede. tetkik ve tesbi Ankaraya gidecek heyet geri kaldı.. Dün gümrükler vekili ile görü. şüldü ve bir içtima yapıldı Pazartesi gene toplanılacak Dün sanayi birliğinde trikotaj, çorap, fanila ve mensucat fabrika törleri bir içtima yapmışlardır. Bu içtimada yeni kararnamede fabrikalar ca muktezi maddeler (Devamı 6 tncs sahifede) Tabii ki, bu nisbette bir kâr lerinde pek az sayılır. Eğer harice, zararına bile olsa kömür satılmazsa, belki şirke tin lehine bir şey olur. Fakat bu suretle istihsal maliyeti artar, dahili satış fiatı da tabistile yükselir, Bu yüzden, müstehlik halk, hem de döviz noktasından memleket zarar görür. Dünyanın her tarafında kö- mür havzaları, harici satışlar için — hükümetlerinin müzahe- retile— fiatları mütemadiyen indiriyorlar, aradaki farkı da- hili satışlarla telâfiye or- lar. Her halde m bil kü harici satış fiatı, açıktan a- çığa zararma bir satıştır. Bu muamele; mahreçleri kaçırma- mağa ve memlekete döviz gir- mesine matuf bir satıştır. İş ve ticaret hayatında, memleketin ve hazinenin men- faatlerine en çok uygun olan muamelelerin işlerin iç yüzünü bilmemek yüzünden tenkit ve muahaze edildiği çok defalar vâki olur, Sirt meb'usu MAHMUT ISon dakikada aldığımız telgraf haberleri harici haberler sütunumuzdadır.| en m m Büyük dil kurultayı için sarayda toplanıldı Dünkü toplonmada kurultayın hazırlanması etra. fında kararlar ittihaz edildi | Dil inkılâbımız ve Samih Rifat Beyin şayanı dikkat beyanatı Kai Hz. üzeri motörle bir deniz tenez- ühü icra buyurmuşlardır. B.M. M. Reisi Kâzım Pş. Hz. dün akşama doğru saray» da Gazi Hz. ne mülâki olmuş lardır. İsmet Pş. Hz. Başvekil İsmet Pşi Hz. dün Heybeli bıraderlerinin höş- klerinde istirahat etmiş, dışa- riya çıkmamışlardır. Şükrü Kaya B. Dahiliye Vekiti Şükrü Kaya B. dün sabah Kadıköy'ünden İstanbul'a inerek bazı ziyaret lerde bulunmuştur. i Masonlar Toplanıyor! Avrupa murahhasla rının çoğu geldi Buradaki ikiliğin de kal- dırilmasına çalışılacak Beynelmilel mason kongresi yarın şehrimizde toplanacağında sop murahhaslar gelmeğe başlamış lardır. Dün sabah “Devamı 6 ıncı Sahitede) Telefon Müdürü Çekildi ——— İstifaya sebep bir ihtilâftır! Telefon şirke- müdürü M. bir ihtil†dolayı: İğ sile vaki olduğu söylenmekte dir - M. Watsonun va- zifesine M. Krem- pton vekâlet etmektedir. Ele geçen Fesatçılar 21 komünist mev- kufen muha- keme edilecekler Komünistlik propagandası yap tıkları esnada polis birinci şubesi kalanan e tevdi fen muhakeme edilmelerine ka rar verilmiştir. Türkiye haricindeki komünist teşekkülleri ile hali temasta bu- Tandukları anlaşılan bu suçlular” den biri kadındır ve ismi Sıdıka Dördü şofördür, isimleri Emin, (Devamı 6 ıncı sahifede) | dirilen adam Kurtuluşta o Çeşme M. Watson | Keriman H. i Rahatsız ! İmali için akra- badan bir zatın evine gönderildi Keriman H. ın evi hâlâ ziyaret cilerle dolup boşalıyor. Uzun Av- rupa yolculuğundan sonra, niha- yet yorgun argın evine kavuşan Keriman H. a burada da ei vermediler. Vaz böyle de- vam edip gideceğini ve ne kızma, dan bir zatın evine göndermiş. Halis B. kızımı nereye S de söylemeyor. o Sadece diyo Kızım çok yorğundu ihtiyacı vardır. Dün akşam arttı, Onun için kendisini bu- İ gün akrabasından birinin o evine gönderdim. Yani Keriman tagay- yüp etmi: Bu suretle Keçimen Hi - | banduğu yerdeki icra dairesine müra Keriman H. iyileştikten sonra, gazete idarehanelerini ziyaret 6 decektir. Mezardan Çıkarılacak! Bir adam dövüle dö- vüle öldürüldü mü? Dün o müddeiumumiliğe (şayan dikkat bir müracaat yap, bir adamın dövüle dövüle rüldüğü ihbar edilmiştir. Bu ihba- rı ehemmiyetle nazarı dikkata alan müddei umumilik derhal tah j kikat ve takibata başlamıştır Dövüle dövüle öldürüldüğü bil meydanında 82 numaralı evde o- turan Salih oğlu Hüsnü isminde | bir şefördür. Bu sabah © müddelumumi mua- vinlerinden Şefik Beyin huzurile mezar açılacak, ceset çıkarılacak ve morga nakledilecekdir. Yapılan otopsi neticesinde Hüsnünün dayak neticesi öldüğü sabit olursa dövenler hakkımda derhal takibata geçilecektir. Falih Rıfkı Beyin “Milliyet,, için ha zırladığı son eseri —— Plâj çıplağındaki ahlak? Bu asrın çıplak Istandardı? İstanbulun tuzlu suyu? Yakında tefrika- ya başlayoruz. Yeni kanun bugün | başladı : Borcunuzu nasıl ödeyeceksiniz? Hapsi icap ettiren sebepler, evleri boşaltmayan kiracılar teslim edilmeyen çocuklar Yeni kanundaki Yeğişikiik'eği Yeni İera ve İflâs kanunu bugün- den itibaren tatbik edilmeğe başları mıştır. Kanunun icap ettirdiği yeni teşkilât ikmal edilmiş gibidir. Bey- oğlundaki icra daireleri bugün Sul- tanahmetteki Adliye sarayın alt katma nakledilecektir. — Altıncı icra dairesinin muamelâtı da bugünden itibaren Üsküdara © nakledilecektir. Üsküdarda yeni bir icra memurluğu ihdas edilmiştir. Bu yeni içra me- murluğu da göne bugün vazifeye baş layacaklardır. P Kanundaki değişiklikler Yeni kanunda eski kanuna nis- betle bir çok değişiklikler vardır. £- lâmlı icralardaki 15 günlük mühlet beş güne, ilâmsız icralardaki on beş günlük mühlet on güne indirilmiş, hacizden 24 sant evvel borçluya ih- barnamo göndermek keyfiyeti kaldı ve. canta mecburdur. Alacaklı kendi bu- caatla muamele yaptıramayacaktır. İcra dairesinde yeni Borç nasil alınacak? büro teşkilâtı Yeni İcm ve ale kanununa peri na eni tebliğ edecektir. Bu ödeme yolile veya mia piya yerkimer | “ye si suretile yapılacaktır. Rehir'n tu- n tında borçluya olunacaktır. İcra reisi Suat Bey Boeyin öğe ela olma ii. 2 $ razı varta on gün içinde tarı e ödemeye yk İğ si dl takip edebilecektir. Borçluya bir öde Balkan tenis şampiyo- | nasının ikinci günü.. Bugünkü maçlara: Romanya - Yunanistan - Türkiye maçları diyebiliriz! Balkan tenis şampiyonasının. en hararetli günlerinden biri ba- gündür. Tenis; maalcsof Türkiyede yalnız mahtut bir zümre tarafından ta- kip edilir. Bunun neden böyle ol- duğunu izah edebilmek için evvel (Devamı 6 sacı sahifede)