3 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

ZER NER Bel SAR lie ii “Siyasi ve tarihi tefrika 23 “KEMALİZM NEDİR? 5 Selânik - Anafarta - Ankara.. Yazan: Edirne meb'usu Mehmet Şeref İşte gençliği bunlardan u- zakta tutarak asıl gerç, nesil. den, rejimin, ilk istediği insan- lığın yüksek meziyetleridir. İn sanlık meziyetleri, beynelmilel tehzibin, medeni terbiyenin ese ridir, Türk içtimai heyeti ken- di kültürü, irfanı, milli hususi- yetleri ile nasıl yüksek bir in- san milli cemiyeti ise o nisbet te de medeniyetin düşünen ve işleyen bir uzvudur. Beynelmilel medeniyette va zife almış milletlerin. o muasır medeniyeti kurmakla tarihi ve mefharetli bir vazife görmüş | Türklerin (insanlık) meziye- tinde çok yüce mevkii vardır ve tarihi uçsuz bucaksız misal: | lerle doludur. Bu sebepledir ki rejim, yalnız medeniyetin icap ünün vatanı değildir. Ümmetin yaşadığı her yer onun vatanıdır. Bu ümmetin milletleri hattâ biribirini boğaz larken onu alâkadar etmez. Osmanlıcının vatanı da, is- | lâmcının vatanı da bir şeniyet irkün vatanı bir seniyet- tir, O vatanını her türlü sevgi- lerin fevkinde, müstesna ve| mümtaz bir sevgi ile sever ve gözünü karpmadarı seve seve 0- nun için en âziz olan hayatını bile verir, O vatanımı hiç bir küçük mü lâhaza sevkile sevmez.. O sev- iyi tahlil edince, onda yüksek bir duygunun yürüten, atılan sevki gi kâfi eğildi Halkı toprağa emda | bağlı bizim gibi bir memleke- Acaba medeniyetin icapları nedir? Bir kelime: İnsan olmak. için kâfidir. ) — Gazi Mustafa Kemal— Ya insan olmak nedir? - Duymak ve düşünmek! İşte şef te, gençlikte bu in- le gençlere sakınacakları şeyin ne olacağını açık bir lisan ile anlatıyor: (Medeniyetin. © muvacehei kudret ve ulviyetinde kurunu vustai zihniyetlerle ve iptidai hurafelerle yürümeğe çalışan milletler mahvolmağa veya hiç olmazsa esir ve zelil yaşamağa mahkümdurlar. | Gazi Mustafa Kemal Büyük Gazi'nin burada iç- tinap edilmesini tavsiye ettiği kurunu vüstai o zihniyetlerden Türk gençliğinin sakındığı gün onu kadit kolları arasmda ha- yattan uzak tutmak isteyen ma zinin bedbin ve menfi düşkün- lüğünden kurtularak yaşamayı sevecek ve müsbet işler göre- cek. dünya; ımur içinde ai duymak den ibarettir. Bu da tamamile kisbidir. İlmin, fennin neticesi- dir! Müsbet ilimlerle, ziyalı bir geriçlik büyük kalabalıkta ya- şayan halk felsefesini sezer ve bulur... Halkı rejimin milli kül türile yükseltecek yolları hazır- lar. onlarda fıtri olan selim ak- 3 medeni akıl ile kuvvetlendi- “Büyük kalabalık rejime iman ra medeniyetin icaplarını gös- termesini, zaten halk içinde çok kuvvetle yaşayan sıra ve saygıyı bir de medeniyet kuv- vetile, karakteri ik ve. gördü ile canlandırmasını beki Büyük Gazi genç nesle. genç evlâdına eski zihniyetleri a- tarak. medeniyetin icaplarına uymayı tavsiye ederken, başta insanlık meziyetini sayıyor ve bunun bir tek gayesi vardır; CİHANDA SULH! İşte insanlık meziyeti, bir çok nadürüst saiklar, gayrita- bii tahassüsler, ölçüsüz emel- © ler, kötü ve berbat ihtiraslar. taşkın hasetlerin tutuşturduğu zümre ve smıf kavgaları, siya- si ve poltika entrikalarının men faat hayrı için tutuşturmak is- tedikleri fitnelerin neticesinde sarsılmak istidadı gösteren sü- kün ve huzuru iade eder, Hulâ- sa: Cihanda sulhu arcak insan hik meziyeti ve kurtarır, Yalnız bu kifayet etmiyor. Sef gençliğe vatan muhabbeti ni anlatıyor. İnsanlık meziyeti yatan muhebbetile yanyana yü- rümelidir diyor. Osmanlıcının vatanı, Türk: günün vatanı değildi Maca | ır | toprağı için asla tereddüt etme — yenilip içildiği için | den atıra atlayarak düşmana ardı. i yürüyor.. i İtin vatanperverliği ümranda- dır. Bugünkü genç nesil, geçen nesile sibekle a; biliyer olanıdır. İstibdadın, & meşrutiyetin, Sline slüğimin, ; mürarekemin bin bir kahır ve elemi altında «silmiş bir gençlik ile bugünkü liği” mukaycs5 çdincn iş ğimi sey yoktu. Bir kitap okuyabil- | mek, bir şey öğrenmeğe Yol bı rakılmamıştı. Bugünkü gençliğe bir mi- sal söyleyebilirim. Şöyle ki, ben ve arkadaşım Faik, İzmirdeki Edirneli Meh- met Necip 'Dökontrasos- yal” ile bir “Espri dö luva” yı elde etmek için tamam ay Edirne Avusturya postanesi mü dürü Mösyö Zamro; kavuk sallayarak ve şark dilleri bak- tan rahibi Mr, “Rozenberk” in Protestan ibadet salonuna bir Protestan gibi aylarca devam eyledik, Halbuki: Bugün gençler i- çin her kütüphane açık, her «- serin celbi kolay ve hattâ on- lar için bütün öğrenmek ve yük selmek esbabı rayegandır. Şimdi gençlerimize bu tu- “ MİLLİYET CUMARTESİ 3 EYLÜL İktisat Konferansı Mütehassıslar teş- rini evvel de toplanıyorlar PARİS, 2. A. A, — Cenevrede| toplanacak olan beynelmilel mali ve | iktisadi konferansı hazırlamaya me- ur mutahassıslar komisyonu, Ce- | nevrede Teşrinievvelin onuna doğru içtima edecektir. Nevyörü belediye reisi istifa etti NEVYORK, 2 (A.A:) — Bele diye reisi M. Jimmie Waliker, isti- fa etmiştir. Bu istifa derhal meriyet mev- küne girecektir. M. Walker şun- ları söylemiştir: “Şahsıma tevcih edilen bu meseleyi, resmi vazife | lerimin noksansızlık ve selâmetin den tamamen malümattar ve ha- şeh zarı dikkat ve itibarıma vazediyo- rum, Hemşerilerimin vereckleri hükümlere itimadım vardır.” İsviçrede maaş tenkihatı BERNE, 2 (A.A.) — Salâhi- yettar federal meclisi encümeni federal memurların tahsisatların dan yüzde 10 ve aile sahibi me- murların tahaisatlarından yüzde beşten altıya kadar tenzilât icra” sma dair olan projeyi tasvip ey- lemiştir. İngiliz parlamen- tosu toplanıyor LONDRA, 2 (A.A.) — Parlâ- mentonun küşadı için tesbit edi- İ len 27 teşrinievvel tarihinden bir kaç gün evvel toplanması muhte- meldir. Avam kamarasının içtima: için tesbit olunan tarihten mukaddem toplanmağa davet edilmesindeki maksat Ottavı lâflarından mu- tahassıl kanunların uzun bir za- man munilâkta bırakılmaksızın kabul ve tasvip edilmeleri maksa- dına lir, vetlidir. Türk neslinde bir va- tan haini çıkmamıştır. Bir çok misalini gördüğü müz vatan hainleri bizim soyu Klin, Bini böyembilei © haf gelir.. Avusturya postanesi. | gildi. Evet, bu milkin, Türk devle- tinin | er köşesinde işte hiç bir mürakabeye tabi olmayan, her devletin resmi postaneleri var- dı.. Bizim postalarımızın onlar üzerinde hiç bir mürakabe hak kı yoktu. Gençler o bunu bir masal ibi dinlerken hür Türkiyenin, hür gençleri vatanseverliğin ne demek olduğunu çok kuvvet le anlarlar sanırım... Asırlar asırlar bakımsızlık» milli softalığın telkinlerinden. zühdi ve tasavvufi teslimiyet ve fena fillallah tasavvurlarının yer bul masından, dünyanın yalnız ah- ret tarlası olduğu hakkında bin bir hurafeli akidelerden ei ahlâk ve etvara sahip bir takım (ne idüği belirsiz) ler idi, Sakaryada, Dumluda, Kara hisarda, Meriç kıyılarında, A- ras boylarında, Ayıntap yamaç larında, Adana etrafında çarpı” şan Türk çocukları vatansever- liğin tarih kadar azametli tari- hi timsalleri olan Türk vatan- severleriydi. Vatan severliğin (o şiarı bir taraftan vatanı hayatı (Okadar | korumakla beraber onu ümra- tevek- | na. refah ve saadete © mazhar kül harabelerine çevrilmiş gü- zel vatanımızı ümrana, şehir- lerimizi, kasaba ve köylerimizi diriliğe mazhar etmek vatanse- verliğin emridir. Vatanseverlik Türkün eze- ve ebedi şiarıdır. Yurt sev- gisi, Türk sevgisidir. Karısma. servetine, canma (okadar her şeyi feda edebilecek kadar va- tanseverlik gösteren. yurt için | bu en aziz şeylerini veren Türk, vatanınm ufak bir parçasını fedaya razı olamıyor. Büyük (Mete) nin hayatı. onun zamanı ne parlak misallerini göstermektedir . Mete, yurtta sulh için bü- tün varını veriyor... Mutlaka barışıklığı bozma- ğa kalkışmış Tatarlara her is- tediklerini, hattâ karısma ka-| dar gönderiyor. ji Yurtta sulhu kurmak için yapmadığı fedakârlık £ kalmı- | ö yor.. Lâkin vatanının bir karış | kılmaktır . | | Bununda bir tek çaresi var | dır. Muntazam ve bilgili çalış- kari olmak. Gençlerimizin çalışkanlığı güzel vatanımızı ümrana kavuş turmağa kifayet eder. İ güzelleştirmek irsan İ tabii bir histir. İşte Kemalizm ( rejiminin bir ucu da ümrancılığa çıkar. Yeni belediye kanunu yapı- lırken, yalnız bu umde üzerin- de yürünülmüştür ki bunun da ancak çalışkan bir gençliğe ih- tiyacı vardır, Tertemiz bir Türkiye: Dün yanın. en insicamlı milleti ve üs İ tünde biç bir tufeyli mevcut i yok. Şu halde çalışkan bir genç liğe memleketi teslim eden re- için en ve köyleri az zamanda mamu releştirmek çalışkan bir genç- | liğin İdirki zifesidir ve bunun için- iz rel, Onlar va kültürünü kav. i Sevdiği şeyi güzel görmek, | | flançeride | Japonlar | | İstödikleri; > yerde asker bulundurabilacekler| TOKİO,2.A.A.— Japonlarm noktai nazarına göre yeni mare muahedenamesi, Japonya r hiçbir hak eski hukuku teyit elm Ja; hı tinin maki | ponya hariciye nezaretinin maki | 2 | li kelâm olan zat, yeni Mançuri dev | letinin mali ve harici meselelerde İ tam bir serbesti muhafaza etmesi ha | sebile Mançuride Japonya tarafın- dan bir himaye sistemi tesisinin mev zuu bahis olamıyacağını israrla kay deylemiştir. Mümaileyh teferrün! çin bilâhare askeri bir i muhtemel olduğunu ihsas eyi tesbiti İ munhedenin gizli hiçbir maddedyi ihtiva etmediğini o temin eyliyerek muahedo suretlerinin o imzadan mü- kaddem büyük devletlere tebliğ edi- İ leceğini beyan etmiştir. Japonya hükümeti mezkür mua İ susumde henüz hiçbir karar verme- | ” | mir kulunmaktadır. TOKİO, 2. A. A. — Japonya ile yeni Mançuri devle si 15 Eylülden evvel imza ve meri. yet mevkiine vazedilecektir. Bu muahede arazi hususunda mü tekabil hukuku hükümraniye riayeti eylemekte ve Mançurinin her tarafında asker bulundurmak hakkı- nı Japonyaya bahşetmektedir. Diğer taraftan | Japonya da yeni Magar doylaltln dahili ve harici müdafaasını deruhte eylemektedir. İskenderiyede bir yangın ISKENDERİYE,2. A, A. — Hükümete ast balya pamu- ğu ihtiva eden bir depo yanmış- tır, Balyaların yarısı kurtarıl miştir. Mahvolan pamukların kıyme ti 25 bin mısır lirasıdır. Yangını söndürmek için et- faiye 5 saat o uğraşmağa mec- bur olmuştur. İtfa ameliyesine, biri sabih olmak üzre 5 tulumba ile 50 ka dar etfaiye Siradı iştirak eyle- miştir. Avusturya başvekili Münihte MUNİH, 2 (A.A.) — Avustur ya Başvekili bugün tayyare ile bu raya gelmiştir. Bavyera kabine mumaileyhin şerefine reisi bir zi- yafet vermiştir. EDİRNE: Edirnenin eg en mühim İ dir. Umum Trakyada çıkan bu İ nefis tütünlerin mikdarı iki mil | yon kadardır, Bunlar keyfiyet | itibarile cidden nefistir. Geçen sene zürram bir kısmı tütün ida resimin ar YA e rağmen yine işl tarzlarında İ fena lemiş olduk madıklarından, devşirmesine itina eylemedikle rinden ve denk kapaklarile dir- seklerine görmez cinsinden tü- tünler koyduklarmdan ve ku- rutma mahallerinde şimal rüz- görlarmdan korumadıklarından ve bir de eskiden bir takım köy | Şi simsarlarının köşe bucak kah- vehanelerde pazarlık suretile tü tünleri görmeden ve bir taraf- tan da zürra, kendi haklarını bilmeyerek bu tütünleri bittabi ucuz almağa çalışmakta ve bu yüzden zürra da yenii yi tazarrır olmaktadır. Şu halde hep kabahat imal İş- te tütün iösresinin pederane na ii | bir fabrika bilgisizlik HARİCİ HABERLER Eguateur'de İsyan Üç günde ölenler 380, yaralılar 732 kişiyi buldu GUİTO,Z.A.A. — 3 günde vam eden muharebe kurbanlarının | adedi 380 ölü ve 732 yaralı olarak tahmin olunmaktadır. Şimali garbi hemen bütün akşamı hükümete se dık kuvvetlerin işgali altında bulun maktadır. Asiler teslim olmaktan / katiyen imtina etmektedir. Fransa ile İtalya ara sında bir itilâf ROMA, Z A.A. — İbtiyarlık, malüliyet, yeni çocuk doğurmuş valdelere muavenet ve hastalık- | lar hakkı İtalya ile Fransa a- rasında bi akdedilmiştir. İtalya bu itilâf ile Fransada bulunan İtalyan muhacirleri için bir takım sühuletlere müsaadeler teminine muvaffak olmuştur. Kum altında ölüm BUDAPEŞTE,2. A.A. — Bir kum ocağında oynamakta olan 4 ço cuk birdenbire vuku bulan bir he- yolan neticesinde kumlar altında kal inişte. Cocukların dördü de ölmüş- tür. Laneashire ihtilâfı LONDRA ,2 (A.A.) — Pamuk sanayündeki ihtilâfı halle medar olacak bi zemininin araştı. İ rılması için iki taraf arasında bir mülükat vukuunu temin etmek ü- zere Lancashire meb'uslarından üçü tarafından bugün yapılan ta- vassut teşebbüsü akim kalmıştır. İngilterede yeni güm rük rüsumu LONDRA. 2. A. A. — Dün bildirilen yeni gümrük rüsumu Eylülün beşinde gece yarısın- dan itibaren tatbik mevkiine konulacaktır. Muhabir mektubu Tütün Ziraatine iyi itina edilmeyor Şark şimendiferleri nakli. yat yapan tüccara kolaylık göstermeli iradıkları | de yeni # yüzünden zürram uğ zararlar hep kendi hatalarının bir neticesidir. Yoksa tütün mü esseseleri tütün alımında çok âdilâne hareket etmekte ve iyi işlenen tütünlere gerek idare ve ye 50:60 ku- ruş vermektedirler. KONSERVE Merkezi vilâyette yevmiye beş on bin kutu konserve yapan ve serma Şarki ünde emel Ea kalış. Edirmenin Di ley He seray iktisadi kann bir kedik açmasma sebep olmuş- eri Fabrika sayesinde bahçe- el ez ve halk ta iş bulurdu. ise felâkete uğramış bir öz reisile evlâtlarının feci va- ziyetini andıran şu manzara ne kadar acıklı bir levhadır. Bursa daki konserve fabrikası müdü- rü İhsan Celâl Bey gibi, Avru- pada bu san'atı öğrenmiş bir Budin kalesinde Son Türk müdafii için ya. pılan abide küşat edildi PEŞTE,2 (A.A.) — Budin'in son Türk müdafii Abdurrah- man Abdi Paşanın hatırasını ebedileştirmek üzere Budin kalesir önüne dikilen âbidenin küşadı bugün hükümet, Türkiye sefareti ve matbuat mümessillerinin iştirakile ve büyük merasimle ya- pıldı. Eskişehir ve Uşakta kurtuluş günü hararetle tes'it edildi ESKİŞEHİR; 2 (A.A.) — Eskişehirin kurtuluşunun onuncu Yıl dörümü bugün coşkun tezahüratla tes'it enildi. Eskişehirden duşmanın atılışmı ve ordunun şehre girişini temsil eden mera- sim yapıldı. Bundan sonra halk namına kolordu ziyaret edilerek orduya halkın minnet ve şükraları arzedildi. Şehir baştanbaşa sevinç ve heyecan içindedir. Gece belediyede ve Halkevinde şen- likler yapıldı. Fener alayları tertip edildi. UŞAK, 2 (A.A.) — | eylül kurtuluş bayramının onuncu yıl dönümü fevkalâde tezahüratla tes'it edildi. On sene evvel ilk süvari kuvvetlerimizin Uşaka girdiği dakikada iki Uşak tayya- resi şehir üzerinde uçuş yaparak halkın tezahüratına iştirak ettir beyannameler attı, M. Venizelos yeni intihabatta kazanamazsa.. ATİNA, 2 (Hususi) — Burada bazı gazeteler M. Venizelos eğer intihabatta kaybederek hükümet teşkiline muvaffak olama- dığı takdirde, meclisi feshedip yeni intihabat yapmak hakkımı malik olmak üzere Reisicümhur M. Zaimis'ten bir emirname is- tediğini yazmaktadırlar. Bu hususta son dakikada alınan malâ- mata nazaran bu şayia tamamile esassız bulunmaktadır. Maarif vekili Mersinden Jçel'e hareket etti MERSİN, 2. A. A. — Maarif Vekili Esat B., şehrimize geldi ve hararetle karşılandı. Vekil Bey, vali konağında şerefine veri- len öğle yemeğinden sonra tetkikat yapmak için İçel vilâyetine hareket etmiştir. Cumartesi günü Mersine dönecek ve burada da tetkikatta bulunacaktır. Türk - Sovyet sanayi mütehas- sıslarının tetkikatı DENİZLİ, 2. A. A. — Türk-Sovyet sanayi mutahassısların- dan bir grup dün Burdura gitmiş diğer bir gurup ta Sarayköy ve Nazilliye hareket etmiştir, Burada kalan mutahassıslar tetkikat- larına devam etmektedirler . Izmir limanının bu seneki altı aylık faaliyeti IZMİR.2. A. A.— 1932 senesi ilk altı ayı zarfında İzmir li- mana girip çıkan sefain hakkında yapılan bir istatistiğe göre İzmir limanma ilk altı ay zarfında 843 bin 72 rüsum tonilâtoluk 579 vapur ile 16.698 rüsum tonilatoluk 1014 motör ve yelkenli gemi girip çıkmıştır. Bu 270 i Türk 26 ısı Alman. 25 i Hollanda, SI i İngiliz. 104 ü İtalyan, 19 Sovyet Rus. 13 ü Yugoslavya 11 i Yunan, 9 u Amerikan Beşi Bulgar; Yedisi İsveç üçü Norveç ve mütebakisi muhtelif devletlere aittir. m mm ama na büyül oi olur ki Dre asarı filiyesi görülememiştir. Yegüâne ihracat mahsulü olan buğdayların âcilen ıslahına ii imi tizar olunmaktadır. miiliülm beke ali mız vardır. MÜSKİRAT İŞLERİ Burada iki rakı imalâthane- si vardır, Bunlar üzüm ve in- cirden iki cins rakı çıkarmak- tadırlar. iç fabrikası 20000 ve selâmet fabrikası da 14600 kilo ki cem'an (34600) kilo ra- kı istihsal ve dahili vilâyette sarfolunmaktadır. İlk zaman- bir takım mühim dertleri var- dır. Bunları sırasile bildirece- ğim. Kuvvetle ümit ederim ki ait oldukları makamat bunları ber halde nazarı dikkate alacak ve icabının icrahına inayet bu- yuracaktır. vi — Edirne ve Trakyanm lele Vi atel ü K nkike ik eye ia ğunda ez ez tirilmesi ve lâzım gelen serma- | $aiyesi azalmıştır. Buraya ge- yenin de tedariki suretile fab- | len bir Alman mütehassısı yap- rikanm isletilmesi Edirnenin | tığı tetkikat neticesini baranor 2 — Şark © demiryollarının nakliye tarifesi yüksektir. Bu- na inzimam eden Yunan top: rak bastı parası da ayrıca bir derttir, Hiç bir devlette tatbik olunmayan bu usulün Yunan topraklafında tatbiki dostluk şrarile mütenasip o olmadığın- ni Levant ve Enter Kontinan- tal simsa şirketlerine ikramiye veriyordu. Bunun mezkür şir- ketlere verilmeyerek doğrudan: | dosruya tüccarlara ve halka is- konto ve tenzilât. yapılması | talep edildiği halde kumpanya bu tenzilât; kaldırmış ve kendi kasasına r. Madem ki böyle bir tenzilât © icrasına imkân varmıs o halde bunu tü€ carın nef'ine yapmasının ni hükümetimizin yüksek kude retinden istirham olunmakta” dır. |