21 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 21 KÂNUNUEVVEL 1930 5 inci sene, 'NO 147 NUSHASI 5 KURUŞTUR Zorlayış Falih RIFKI Aklı başında insanlarla gö inüz, memleketi dolaşip Ik tabakaları içine girdiğiniz zaman ancak şu hük- Mü veriyorsunuz: Cümhuriyet İenberi memleket emin bir inki- Saf yoluna girmiştir; Türkiye- 1 beş sene evvel iz kadar normal iktisat buhranının Ktraplarmı en az biz çekiyo- Tuz; şu kalem bir az bozuk, bu daha iyi, fakat meselâ bu #ne Türkiye ihracatı geçen 86- mekinden daha iyidir; devletin “daha görecek, başaracak bir çok İşleri ve önleyeceği müşkülât ta Vardır. Münferit şahıslar müphem Ücttler ve tenkitler yaptığı va- it inanmak yerine rakam 8öru- Muz: yüzde doksanı duralıyor! Bu tenkitleri biraz. kurcaladınız Mı, ağızdan işitme, kulaktan dolma olduğu meydana çıkıyor. Gazeteci, fırkacı olarak bir Yere uğradınız mı, karşınıza yal hız. derdi olan geliyor; derdi ol- | mayan gelmiyor. Eğer sizin ge- inizde vergi azalmak, bir ta- İm kağitlar kalkmak gibi ümit varsa, kazançta olanlar “da | Sikâyetlere.yardım ediyor. Da- ha fazla kazanmak hissi, kazan- mak hissi kadar tabiidir. Fakat memleketin hiç bir ta- tafında “İmdat” sayhası yok- tur, Şahsi felâketler, yanlış he- Sap edilerek yürütülememiş İşe Avrupa piyasasını ileri ge- ti dalgalarına üğramış teşebbüs İer, ve işsiz adamlar vardır. Fa- it, bunlar vaziyetin umumi ka- #kteri değil, her zaman her yer ola gelen mevzii, muvakkat ıklardır. İzmir zaferinden sonra Kü- tahyaya geldiğimiz vakit halkın | bize ınlattığı şu idi: Aman. San'at adamı muhacir gönd hiz. Çünkü arabamızı tamir et- tirecek, en basit işlerimizi göre Sek dükkân ve. tezgâhlarmmız Kalmadı. Kütahya böyle olutas Memleketin diğer ( tarafları Üşününüz. Anadolunun ticare- tini, zanatını, çarşı ve tezgâh- İarini selde tutan ekalliyetler kaybolmuşlardı. © Bugün Anadolu bu işlerin “€psini kendi yapıyor. Memle- ie uyanmış, bilmediği şeylere “Usmış, fakat her gün daha iyi- fini aramakta ve istemektedir. ba iyisini arayan ve isteyen talkın buhalini tenkit nedemek, Sevinçle karşılamamak mümkün Müdür? Memleketin bugünkü li ile kanaat etmesi kadar acı haber olamaz, Bütün bu dediklerimiz hükü- Metin bu kadar tecrübesizlik ve Müşkilât arasında muvaffak ol- ğunu göstermektir ve tutu- yol, biribirimizi her gün i- kaz ederek yalnış atılan adım- geriye ileriye, sağa Sola ala Tak, daha iyi tedbir ve imkân- iF arayarak işimize devam et- tir, Fakat ne zaman birkaç kişi $kar, hırstan gözü kararır, hiç bir iş yapılmamış, hiç bir şey olmamış gibi, bugünkü müesse- Seyi yıkmağa kalkışırsa mesele- hin rengi başka olur; bu hare- i tenkit, hürriyet,hak gibi ke re sliyerek aklıselimin emesinden kaçırmak | ürün değildir. Bugün yalnız münferit adam irin elinde kalan muhalifetin iii işte bu zorlayıştır. İlle Ortada büyük bir hâdise varmış, büyük felâketler varmış, affedil | ki cinayetler olmuş gibi bir nzara icat etmek istemesin- Koskoca memleketin kurul- mekanizması içinde aksak- | klar olmaması, her zaman bir Kriz -asgelinmemesi, tarafta birkaç menfaat ada- Mu çip şu veya bu fenalıkta Mılunmaması kabil midir? Bura a ma gikkat edilecek nokta sulisti Malin ve fenalığın bir sistem o- İt» olmadığı, hükümetin buna (Devamı 6-cı sahifede) e a Başman 11-1; Siirt MWeolrsın VU ASEM UTE BUĞGUN mektepleri - İşim lamıyor. Ismet Pasa Fethi Beye cevap verdi! Başvekilin mukni izahatı karşısın-! da Fethi Bey hakikati teslim etti Ahlat yedikleri söylenen köylerin maişet tarzları hükümetçe tetkik edilerek tedbirler alındı İsmet Paşa bu köylerde asli gıda mevadı tesbit olunduğunu, açlık yüzünden hicret rivayetlerinin nereden çıktığım izah etti ANKARA, 20 (Telefonla) — Bugün mecliste İsmet Paşa Fet! hi Beyin sual takririne cevap| verecekti, Bu meselenin bugünkü ruzna- meye dahil olduğu malüm olma sına rağmen samiin İocaları na- Fethi Bey zarı dikkati celbedecek derece- de tenha idi. Bu da, bu nevi: mevzuların artık efkârı umümiyeyi alâka- dar etmediğine bir delildi, Fethmi B. ne diyor? Bâşvekil, Fethi Beye” cevap verdikten-sonra, takrir — sahibi yerinden ayğa kalktı ve dedi ki: — Efendim, İzmir civarında bazı köylerde tütün fiatlerinin düşkünlüğünden ve mahsulün olmamasından. girmende esinde ve bir kaç nahiyede maişet sıkıntısı oldu - gunu bundan evvelki haftalar zmir gaveteleri yazmışlar ve «aya muhabir göndermişler, mahallerinde tahkikat ira et mişlerdir, Şimdi Başvekil Paşanm verdi ği malümattan burada sıkıntı ol makla beraber halkın tama men açlık ve sefaletle karşı kar şıya olmadıkları anlaşılıyor. Zi raat bankasınca bunların tohum luklarını tedarik etmek, kendi- lerine yardım yapmak üzere ted bir alındığı da anlaşılıyor. Mem leketimizin her şeyden evvel münbit bir mmntakasında husu- le gelmiş olan bu maişet darlığı nın bu suretle fena bir dertce de omldığına ve-Ziraat Banka sının ve oradaki kooperatif teş- kilâtmın bu darlığı o tahfif için tedbir almakta olduklarına dair Başvekil : Paşanin beyanatını gerek bendeniz ve gerekse mec lisi âliniz zannederim ki, mem- nuniyetle telâkki etmiştir. Baş- ka söyleyecek bir şey yoktur. Bir tahsisat meselesi Reis — Sualin cevabı kâfi gö rülen Ruznameye geçiyo Münzaknien Biga meb'usu Şükrü Bey meçlise âit bir tahsi sat lâyi müstaçelen mür- zakere edilmesini teklif etti, Süleyman Sırrı B. teklife iti- raz etti. Lütije Bekir ve Safiye Hüseyin Hanımlar Istanbul kadınları muhtar olmak isteyorlar mı? Lâtife BekirH.kadınların muhtarlığı aley hinde fakat intihabata a iştiraki lehindedir Safiye Hüseyin H. kadınların bazı “ mıymıntı 21, erkeklerden daha iyi muhti Şehrimizde halâ “kadin muh tar olmalı mı?,, münakaşası ya- pılırken memleketimizin bazı yerlerinde kadınların muhtarlı- ği emri vâki oldu. Bu vaziyet İstanbul kadınları nı da harekete getirdi, münaka- şalar hararetlendi. Lâtife Bekir H. muh- tarlığın aleyhinde Bu mesele ile ehemmiyetli surette meşgul olan kadın birli ği reisi Lâtfe Bekir Hf. diyor “.- Bugün için kadınların muhtar olmasına taraftar deği- Bim... Kadmlara Belediye mecilsi âzalığı, meb'usluk daha ziyade) yakışır!, Muhtarlar, zabıta ile alâkadar bir takım işlerle de icap ederse geceleri de iştigal ediyorlar ki, kadınların böyle işlerle meşgul kn muvafık görmiyo- Pisa kadın heyeti ihti- yariye azalığını mükemmelen ifa edebilirler ve bu hakkı ver- ar'ık yapacaklarını söyledi mek ve kadınların muhtar inti- habatında da reylerini istimal etmelerine müsaadeetmeklâzım| dır. Bu mesleyi lâyıkile tetkik e- derek kadıların muhtar intiha batında rey sahibi olanları ve| heyeti. ihtiyariye azalıklarma intihap edilmek hakkına malik olmaları için icap eden teşebbü satta bulunacağız. Muhtar inti-|. habatında yalnız eskilik değil münevver olmak ta esas ittihaz edilmelidir. Bazı Yerlerde gayri kanuni olarak kadınlar muhtar intihap edilmişse bittabi mak- bul olamaz. Vakıa kadin ihtiyç olunca memleket için her fedakârlığı yapmağa hazırdır. Ancak fevkalâde mecburiyet olmadıkça kadın muhtar alma- malıdır. Çünkü ağır bir vazife. dir. Lâkin kadınların belediye re- isi olmaları şayanı temennidir. Diğer memleketlerde böyle (Devamı 6-cı sahilede) lüyordu. İmar kanum' da en- cümende tadil edilip gelmişti. Bu adli Marhar Müfit Beyin (Devamı 601 sahitede) H. Fırkası Ocak kongreleri bugün başlayor Diger kazalarda da müteşebbis hey'etler teşkil edildi Halk fırkası istanbul teşki- lâtını tetkike memur hey'et tet- kikatmı o bitir- miş, dünden iti- !bareh ocak kon; | greleri filen baş lamıştır. Vil$- yet hey'eti mü- teşebbisesinden başka Beyoğlu, Beşiktaş, Üskü idar, Kadıköy, Bakırköy, ove Beyazıt kaz? larında da birer (o Ali Bey | heyeti müteşebbise teşkil olu- İnarak Beyoğlu hey'eti riyaseti- ne baro ikinci reisi Mekki Hik- met, Beşiktaşa Abdülkadir Zı- ya, Kadıköyüne Faruki, Üskü- dara Dr. Hikmet Hamdi, Beya- zıta avokat Methi Sait, “Bakır- İköyüne de Beyazit kazası rei; Kemal B. ler intihap edilmişler. dir. Bu hususta teşkilât hey'eti reisi Ali B. dün bir muharririmi ze şu beyanatta bulunmuştur : — Bütün teşkilât kademsle- rinde tetkikat bitti. Bugünden itibaren kaza ve (o nahiyelerde tarafta birden ocak kongreleri başlamış olacaktır. Kongreler den husule gelen neticeleri ya- ni tedricen intihap edilecek olan ocak hey'etlerini ve intihap mü messillerini isimlerile gazetele- re tebliğ edeceğiz. Ali Bey dönüyor ANKARA, 20 (Telefonla) — İstanbul C. H. Fırkası teşkilâi mil Beyler dört güne kadar An- karya avdet edeceklerdir. Cemil Bey bilâhare bir müddet için tekrar İstanbula gidecektir. kongre mesaisine başlandı. Her| memur heyetinden Ali ve Ce! Gazi Hz. Kirklarelini teşrif ettiler Büyük Rez memleket işleri: hakkında her sınıf halkla temas ettiler KIRKLARELİ, 20 A.A. — Reisicümhur Hazretleri refakat lerindeki zevat ile saat “15 te Kırklareline muvasalât buyur- muşlardır. İstasyonda biriken binlerce halk kurtarıcı Gaziyi misli görülmemiş bir heyecanla karşılamıştır. Sevinç ve heyeca- nini “yaşa, var ol” — sesleri ve yaşlı gözlerile ifade eden bu halk kitlesi kurtarıcısını yakm- zundan athiyor, otomobilinin ar kasındah koşuşarak minnet ve şükran hislerini izhar ediyordu. Reisicümhur Hazretleri vilâyet makamını, askeri kumandanlığı ve belediyeyi ziyaret etmişler, burada belediye azalarile mem- leket işlri hakkında bir müddet görüşmüşlerdir. Bundan “sonra Cümhuriyet Halk fırkası merke zine giderek her sınıftan halk mümessillerile temasta bulun- muşlardır. Alpullu, 20 GMüliyâe) — Ga zi Hz. bu sabah saat beşi altı ge çe hususi trenle Alpulluyu teş- rif ve şeker fabrikasmı ziyaret buyurmuşlar, Fabrikanın hatı- rat defterine atideki ibareleri yazdılar: “ Alpullu şeker | fabrikasını gezdim, gördüğüm vaziyetten çok memnun kaldım, Müessese Cevap, hükümetimizi tatmin etmedi Alman ve İtalyan hâmiller, hükü- metimize hak vermektedirler.. Sefirlerimizin verdikleri izahattan ve alınan haberlerden istintaç edilen netice nedir ?. ANKARA, 20 (Telefonla) — Düyunu umumiye mec 'Türk dainler vekili Zekâi Bey vasıtasile bildirdiği noktai na- zârı hükümetimizi tâtmin etme miştir. Düyunu umumiye mese lesi Heyeti vekilede - müzakere ve tetkik edilirken gerek sefirle rimizin verdikleri izahat, gerek se muhtelif yerlerden alman ma Jümiat, Alman ve İtalyan kupon hâmillerinin hükümetimizin ü- zörinde israr ettiği Feviziyon İl teklifini tasvip etmekte ve bu noktada hükümetimize hak ver mekte olduklarmı göstermiştir. Kadınlara beyanname ! Hanımlar birliği yılbaşı gecesinde hanımları tasarrufa davet edecek.. Şehi imizde yılbaşı eğlencele- | toplanarak bu beyannamenin ri-için büyük hazırlıklar var. > İşeklini hazırlayacak ve matbuat Yeni seneyi tes'it için yılba- |la neşredecektir. şı gecesi yapılacak israflar ara- Bu beyannameler yarından M. Vayt yin daha seyasei ermesini Şİİ sında yalnır şampanya masrafı. itibaren tabedilerek - Birlik ve ye kadar olduğundan fazla mı vaffak olmasını dilerim, Memleketimizin her müsait mıntakasında şeker fabrikaları- 'nın çoğalması ve bu suretle memleketin ihtiyacının temini mühim hedeflerimiz sırasında tanınmalıdır.,, Gazi M. Kemal Edirne, 19 (A.A) — Edime halkı büyük bir heyecan ve sa- bırsızlıkla Reisicümhur Hz, ne intizar etmektedirler. Halk bü- (Devami 6-ci sahitede) Türk-Yunan İYeni muahedeler mecli- isin tasdikına sevkediliyor ANKARA, 20 (Telefonla) — İTürk - Yunan muahedeleri Ha riciye vekâletinden başvekâlete takdim edilmiş bulunuyor. Yu- nanistan bu muahedeleri tasdik etmiş bulunduğundan hüküme timizde bugünlerde mezkür mu ahedeleri Büyük Millet Meclisi ne tevdi edecektir. Maliye vekilliği Ferit Bey vekâlete gelecek mi? ANKARA, 20 (Telefonla) — Londra büyük elçimiz Ferit Beyin Maliye vekâletine tayini ihtimalinden bugün Meclis koridorlarında daha kuvvetle bahsediliyor - dn. Devlet ban | kası müdiri u- | miliğine İktı- sat vekili Mus tafa Şeref Be- yin getirilece-| ide ayni me- hafilde söylen: Ferit Bey omekteydi. Mustafa Şeref Bey ise bana bu hususta kendisine hiç bir tek lit vaki olmadığını söyledi. Saraç oğlu Şükrü Bey bugün lerde istirahat için İstanbula gi deccütir. İstirahat müddetini Şükrü Kaya B.in Modadaki €- vinde geçirmesi muhtemeldir. nın 60,000 lirayı geçeceği mu: |tasarruf cemiyeti “azaları tara- hakkak görülüyor. fındari halka dağıtılacaktır. Bu fuzuli israf akınının önü- Yılbaşı göcesi'de : radyo ile ne geçmek, hiç değilse zararla-|bu mevzu üzerinde bir Mene rmı tahdit etmek için şimdiden |rans verilecektir. €ndişeye düşen Kadın Birliği| (Birlik erkânı kadınların israf bir beyanname ile vatandaşları |tan çekinmeleri erkekleri de ta- yıl başında şampanyadan ve di- |sarrufa alıştıracağı ve bu itibar ğer israflardan tevakki etmeğe ve tasarrufa davet eylemeğe ka- rar vermiştir. İa yılbaşı gecesinde israflarm ö- nüne geçmek hususunda kadin- Jlarm çok müessir olabilecekleri Birlik idare hey'eti o bugün kanaatındadır. Yetimlere, dullara, müte- 'kaitlere maaşları veriliyor Maaş sahipleri hasta ise para almak için musaddak bir senet göndermeğe mecbur Eytam ve eramil ve müteai-İrın vekil olarak göndermiş ok İdine kânunuevvel, kânunusani, dukları zevata maaşlar ita edil- İŞubat üç aylıklarının itasıma memekte ve maaşları verilebil. İdiinden itibaren başlamıştır. Bu'mek için maaş sahibi tarafmdan maaşlarla birlikte 12 aylık küsü tevkil edildiğine dair zat maaş- rat ta verilmektedir. ları muhasebeciliğine hitabön Maaş itası bir hafta devam e- bir tezkereyi ve maaş sahibinin. İdecektir. Şubelerden vaktinde | hasta olduğunu mahalle heyeti maaş alamayanlar maaş hi- ihtiyariyesince musaddak bir il tam bulduktan sonra merkez- mihaberi hamil bulunması talep den alacaklardır. Dün merkezde edilmektedir. ve gerekse zat maaşları muhase! Bu yüzden bir çok hanımlara beciliğne merbut 10 şubeden ma'maaşleri verili ve tevzi gi aş tevzii kadınlara mahsus ol» İşeleri önünde büyük bir izdiham duğu cihetle bir çok hanımlar toplanmıştır. maaş almakta idi. | Bazı hanımlar zat maaşları Maaş almak üzere mazeretleri muhasebeciliğine ( müracaatle dolevsile gelememiş hanımla: - Lütfen sahileyyi çeviriniz