20 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbulda. Falih RIFKI Reisicümhur Hazretleri çar- Samba günü İstanbulda bir kö- #ele, bir konserve, bir iplik, bir Mensucat, bir çimento, bir de Çorap fabrikasını gezdiler. Bu Klolaşmanm Reis Hazretleri ü- Zerinde iyi tesirler bırakmış ol- “duğunu ajans haberinden anla- İİ İşittiğimize göre, rasgele gi- dilen bu fabrikaların hepsi cüm Huriyet hükümetinden, onun tedbir ve kanunlarından mem- Mun olduklarmı, işlerinden &a— Zandıklarını ve inkişaf yolunda bulunduklarmı söylemişlerdir. İyi gitmeyen bir kaç iş arka- ndan bütün memleketi kara | görmek, oturduğu yerde, gelişi İ Züzel hüküm vermeğe “Politikacıların san'atıdır. Asıl San'at, bir memlekette iyi gi- Xlen ve gitmiyen işleri topla- Mak, aralarında kıyas yapmak, ana sebepleri": araştırmak ve banu ir delik bir politika oyu- Bu değil, bir memleket mesele- 8İ gibi görmektedir. Bundan bir kaç ay evvel İs- tanbula Belçrkalılar gelmişti, bulunan büyük bir şir- ketin müdürü ki, Belçıkalıdır, Vatandaşlarına bir nutuk söyle- di. Bu nutlun en mühüm kısmı fu idi: “Rumeli kaybolduktan Ve Anadolu şehirleri imkişafa iladrktan sonra, İstanbulun İyük ticaret merkezi olması- ha imkân kalmamıştır. İstan- artık kendisi için ve hemen Yalın taraflar için tüccarlık e- “ebilir. Halbuki (İstanbulda İankalar, müesseseler, yazıha- Neler, bütün faaliyet şebekesi, “ski büyük ticaret ihtiyaçlarma göre, kurulmuştur. Bunlar, faz- İadırlar.. Buhrandadırlar ve ia kalacaklardır. İstan- bul, ancak zanatlar merkezi 0- ilir. Bütün müesseseler ve liyet, bu yeni istikameti tut- malıdır. Reisicümhür Hazretlerinin Bezmiş oldukları müesseseler, Ve bu müesseselerin göstermiş “ldukları istatistikler ve inki- Baf imkânları, dört beş ay evvel “kumuş olduğumuz nutkun doğ Teluğunu isbat etm-itedir. Nor Mal olarak vazife" biten bir Müesseseye, anormal tedbirler vazife icat edilemez. İstanbula, zanatlar merkezi “İmak gibi bir vazife kalmış ol- Ması, büylk bir bahtiyarlıktır. Çünkü büyük harpten sonra bir takım şehirlere hiç bir vazife Kalmamıştır.. Ve her gün ümit- Miz bir uçurum içinde. kaybol Maktadırlar, Bulgaristanın Var Ması, Rusyanm Odesası, bize en Yakın misallerdir. İstanbul, gömür merkezine Uzak olmadığı ve Anadolu ya- Mim adasının bütün kıyılarınm Ve demiryollarmm başında oi- iğin, zanatlar, burada ko- İaylıkla ilerliyebilir.. Lozandan #vvel Türkiyede zanat olması İla imkân yoktu. İstanbul, yeni Vazife ve faaliyetini, Kapitölâs- Yonların kaldırılmış olmasma iş kani RR & , Medyundur. Bütün yabancı şir- lerde Türkçeyi mecburi Er , Türkleri koruyan kanunlar tedbirler, zanatları himaye Wen kanunlar ve tedbirler, şeh- kaybolan eski vaziyetinden, balın münkün olduğu kadar İZ müteessir olmasını temin et fstir, Zamanla, bu tee-sür hi- $€ inecektir, Eğer büyük harpten Mzeteler, İ: in ve müztariplerin şikâyetle- ni tahkik etmiş olsalardı, şim inden daha az bulmıyacak- Ni evvel İstanbulda zanatkârlar inkişaf erken, belediye ve hükümete yöYük ve esaslı bir vazife düşü- O*: Genişliyecek ve kesifleşe- olan amele smıfları için * yavaş mahalleler ve iti müesseseler b ji ve za > kurmağa baş- Sınıfını tahrikâta karşı koru- (Devamı Snici sahilede) 5 inci sene, No NUSHASI 5 KURUŞTUR GUMARTESİ 20 KÂNUNUEVVEL 1930 1746 Gazi Hz. ge Gazi Hz. şereflerine süslenen Sirkeci ma a m a RR RR A ZErnsımaukharı iri: Sikti Molu NE EEE EE kyaya hareket ettiler , (Dün gece foto muhabirimizin aldığı resimlerden) garında... Gazi Hz. dün gece saat 21,40da hususi trenle Trakyaya hareket ettiler Gazi Hz.ne Trakya seyahatlerinde Şükrü Naili ve Ali Sait Paşalar refakat etmektedirler Reisicümhur Hazretleri Alpulluda trenden inerek şeker fabrikasını gezecekler, köylülerle temas edecekler, sonra Kırklarelini şereflendireceklerdir Büyük Reis Edirnede iki gün kalacaklardır. Edirne belediyesi şereflerine anbuldaki işsizle. ! büyük bir ziyafet verecek sonra Ege var 19 gündenberi şehirmizi şeref lendiren ve evvelki gün tetkik lerini bitiren Gazi Hz. dün akşı ma kadar saraydaki dairelerinde istirahat etmişler ve dün gece hususi trenlerile Trakyaya hare ket etmişledir. Müşarünileh Hz, nin bu seya hatleri münasebetile Sirkeci ii tasyonu Şark demir yolları kum panyası tarafından Türk bayrak irar ve çiceceklerle süslenmiş ve istasyondaki büyük merasim va kabul salonu açılmıştı, Reisicümhur Hz. nin husust vagonları dabu seyahat için 'Haydarpaşadan Sirkeciye geti- rilmiş ve müşarünileyh Hz, ile refakaktleindeki zevat ve mai- yetleri için 8 vagonlu bir tren hazırlarımıştı, Gazi Hz, merasim yapılması nr arzu etmemelerine ve vaktin geç olmasma rağmen kendileri ni samimi surette teşyie gelen zevt ile saat yimiye doğru Sir- keçi garı gölete (Dün gece aldığımız resimlerde Teşyie gelenler Gazi Hz.hususi vagonların: Teşyie gelenler arasında İs- | Vali muavini Fazlı, polis m tanbul meb'uslarından İhsan Pa | ii Ali Rıza Beyler, Darülfünun rile seyahatlerine dev> şa Hüseyin D. şehirmizde bulu |müderrisleri, şehir meclisi azala nan erkânı askeriye Halk fırka: İrr, devair erkânı, Şark demiyol st İstanbul tetkik heyeti reisi ları kumpanyası müdürü OM. Afyon meb'usu Ali, * Tekirdağ | Paskal da bulunuyorlardı. İstasyonda kalabalık Saat douza doğru <— —- mebusu Cemil Bile, matbuat erkânı, maarif emini Muzaffer — — istasyo- r. Avdette Gazi Hz. Istanbulda bir gün kalacaklar, m edeceklerdir nun etrafında Gaziyi yakındn görmek iştiyakiyle kesif | halk kitleleri toplanmıştı. Bir müddet sonra vali Muhid din B. de geldi, Halkın tezahüratı Gazi Hz. saat yirmi biri on geçe saraydan otomobillerile ha roket ederek yirmi biri yirmi ge çe istasiyona teşrif ettiler. Refakatlerinde hemşireleri tibi umumisi Tevfik, ser yaver Rusuhi, Kütahya meb'usu Re- cep, Sinop meb'usu Recep Züh- tü, Bozok mebusu Salih, Hasan Cavit, Kılıç Ali, Ruşen Eşref Reşit Galip, Riyaseticümhur ka lemimahsus müdürüHasan Rıza Beylerle Birinci ordu müfettişi Ali Sait Pş, ve vekâletlerin mü şavir ve müfettişleri bulunuyor- lardı. Gazi Hz. otomobillerinden İ- nerken etrafında toplanan hal- kın samimi ve hararetli tezahü ratiyle karşılandı. Bu candan tezahürata başla- rile mukabele ederek merasim salonuna girdiler. Büyük reisimiz burâda bekle yen zevatm ayrı ayrı ellerini sr karak iltifatta bulundular, Bu sırada Şark demiryolları (De e e Devlet Bankası Ankara, 19 ( Telefonla ) — Cümhuriyet Merkez Bankası bulunan büronun mesaisi bit- mek üzeredir. Bir çok yerlerden bordrolarile Maliye vekâletine gönderilmiş ve oradan büroya r Snici sahifede) 'Türk-yunan İtilâfı Yunan meclisi müzakere ediyor , İki meb'uş itilâfname aleyhinde &öz söylediler Atina 19 (Apo) — Yunan Meb'usan meclisi, “dün Türk- Yunan itilâfnamesini sureti kat! yede tasdik için ikinci defa mü zakereye başlamıştır. Mazbata muharrini M. Arkiropolos, kom şu devletlerin, hem civar olma- dıkları devletlere nisbetle daha sıkı münasebatta (o bulunmak mecburiyetinde bulunduklarını iki memleketin menafii sâmimi anlaşmalarmı icap ettirdiğini ve Türkiye Yunanistan ahalisi nin nef'ine olarak iki memleket arasında dostane münasebat te sisi herkesçe tasdik ve itiraf edildiğini söyledikten sonra bu itilâfı icap ettiren esbabı tada- da devam ile demiştir ki: — Diger taraftan akalliyet- ler, o muahedatı mevcudenin kat'i olduğunu ve hudutlarda muhtemel tebeddüller | icrası imkânı olmadığını sureti kati- yede anlamaları lâzım gelirdi. Türkiye ile Yunanistanın Bal- kanlar ile şarktaki istatonoyu takviye ve terhin etmekte men faatleri vardır. İki devlet arasın da başlayan ve sulhperverane bir siyasete istinat eden yeni devir, diger şark devletleri ara- sında da bu kabil itilâflar akdi- ni intaç edecektir. M, Venizelo- sun Ankarayı ziyareti, iki mem- leket arasında mazide mevcut niza ve itilâfların sureti kat'iye de bittiğine delâlet eder.., Meb'uslardan (o Kolombaki| Çiğdem oğlu söz alarak itilâf- | Türk - Yunan meclisinde misakı mü- BUGUN 2— ikra 2 nci sahifede — çatımız ishulârımızd. 4 üncü sahitede: 1— Adalar nisanda elektirik le tenvir edilecek 1— Haftanın yazısı ikiye İ- Roman Fener-Vefa maçından bir intiba ; kaleci şiddetli bir şütü tutuyo Lig maçları başladı F.Bahçe Vefayı 0-4, G,S. Beşiktaşı 1-3 yendiler Süleymaniye - Anadolu 2-2 ye berabere kaldılar. Maçlarda iki bin seyirci va: Lik maçları, uzun müns-|Süleymaniye 2 - Anadolu kaşa ve ihtilâflardan sonra ni- hayet dün Taksim stadyormun da başladı. Lik maçlarının da İlk maç ikinci kümeden bi- İrinciye terfi eden Süleymani ile Anadolu arasşnda cereya mış? diye sorup soruşturuyor-| yin edebiyatından da ha ilk haftasında, Fenerbahçe| ti. Maça 11,5 de başlandı. İki Vefa ile, Galatasaray da Beşik-| kımın kuvveti hemen hem , ” ç ösavi olduğu cihetle bu oldı taş ile karşılaştığı veçhile, stad|'”ravı o yomda ikibin kişi kadar bir <2 beYyedni Oldu. İki taraf seyirei.kütlesi toplanmıştı. İ Devamıbeşinci sahifeve FIKRA Falih RIFKI TERBİYE eder misiniz?... o Mehterem İlk günleri o ne terbiye, ne! Kayseri Meb'usunun fikrini an tolerans, ne İngilizlik idi. Söy- ıyamadım!,, Ter, cevap verirsiniz. Siz söyler.| ... Derken sabır tükendi. İk- siniz, o cevap verir. İtidar yıldızı bir buluttan öteki — Fethi Bey Avam Kamara-| buluta gire çıka seçilmez ve t& sında mubhaliflik stajı mı yap-| nınmaz bir ışık oldu. Fethi Be- Kamara duk, İgitti, avam kaldı. . Ve doğrusu bizim güzeteler| Ama ne avam! Lehçesi kıt ol de ona karşı öyle idi: Mühte-'duğu için yalınkat bir avam! rem Fethi Beyefendi, lider haz, Yakınlarda şu fıkrayı işitmiş retleri..... tim: Adamın biri arkadaşına Eski tenkit üslübunun değiş- kendi terbiye kudretini göster» İmesine az kalmıştı: “Bana bak-|mek için kediyi bile medenileş- sans... Bu lâfr kime söylüyor! tirdiğini söğler ve zile “basar, - sun?,, Yerine: “Lütfen dikkat” (Devamı 5nici sabifed dafaa eden M. Mikalekapulos nameyi, Yunanistanm zararına İolduğundan bahisle - tenkidatta bulunmuşlardır. Müzakere vak- tin gecikmiş olması hasebile yarma talik edilmiştir. Yarın siyasi fırkalar rüesası da söz a- lacaklardır. Müzakere kâfi gö- rülürse itilâfnameler tasdik olu nacaktır. Kış geldi mi Soğuk bugün daha ziyade artacak Fakat kar yağması ihtimali yok Dün öğleden sonra hava bir denbire soğumuş, âdeta kış baş- ladı zshabmı tevlit etmiştir. Bir demogoji mevzuu Ismet Paşanın bugünkü cevabı pek şiddetli olacak Aldığımız malümata göre Başvekil Paşa Meclisin bu gün kü içtimamda Fethi Beyin ikin ci sual takririne cevap verecek- tir. Hatırlardadır ki, Fethi Be- yin takriri şu idi: “İzmir civarında bazı köyle- rin açlık ve sefalet içinde ahlat yemek suretile hayatlarını kur- tarmıya mecbur kaldıkları gaze- telerde okunmuştur. Bu haber doğru mudur? Doğru ise hükü- met bu zavallıları açlıktan kur- tarmak için ne tetbir düşünmüş- türd,, : Anlaşılıyor ki sabık liderin sorduğu mesele hakkındaki bü tün malümatı yalnız gazetede içti- | akt, Hemen her yerde ame | hakikate en yakım neticeler ver mektedir, Halkın hisse senetlerine işti- rak mıktarı gerek (İstanbulda gerek İzmir vilâyetile orta Ana- dolu vilâyetleri ve şark vilâyet lerinde mühim bir miktara baliğ olmaktadır. İştirak (miktarı Dün mili telebe kongresine iştirak eden zevatten bir grup ( Tatsilât iç sayfalarımızda o 14,000:000 Hrâva vaklasmıstır. tevdi edilmiştir. Banka hisse mese İdarlarının miktar ve derecei iş- ye eye tirakleri hakkında evvelce yapı için “kar müj- lan tahminler son günlerde ik-| decisi,, bile de- | mal edilen tasniflere nazaran| mişlerdir. Kandilli rasa- tanesinin verdi- ği o malümata nazaran dünkü soğuk, perşem- Rasatane mü- be günkü soğu- dürü Fatin B. ğa nisbetle az- dır. Perşembe günü derecei ha- (Devamı 2 inci sahilede) okuduğu fıkradan ibarettir, Her hangi bir gazetede hükümeti mes'ul ve kabahatli mevkiinde, bırakacak her hangi bir haberin intişarı, Fethi Beye bir sual ve demagoji mevzuu teşkiline kâfi geliyor. Her meb'usun sual hak kı vardır. Hiç kimse meb'uslâra bu hakkınızı niçin kullanıyorsu nuz, diye itap edemez. Ancak meb'ualara düsen bir Dün ikinci takririne Başvekil tara- fından © “wp verilecek olan Fethi B. İvazife daha var ki oda kendisin ce mümkün olan tahkikatı yap- tıktan, mesele hakkındaki bü- tün malümatı topladıktan sonra bu hakkını istimal etmesidir. Gümüşhane meb'usu, eğer sualile yalnız hakikati öğren (Lütfen sahifevi ceviriniz) İbu