7 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

SultaniHamit Tahsin,Paşanın. Halıratı. No: 106 (Tercüme ve iktibas hakkf mahfuzdur.) O müthişinfilâkın şiddeti hâlâ kulaklarda idi Tahkikat az zamanda hünkârın endişele- tini bertaraf edecek surette neticelendi YET Harici vaziyet hakkın ZAZAR KANUNUEV da âyan VEL 1935 teşkil edilemeyor! | S ve meb'usan meclisleri ihtilâf halindedir... Buhran Uzun süreceğe benzeyor. uzun süreceğe ben- zeyen bir kabine buhranı çıktı. Tardicu kabinesinin yerine na- sil bir hükümetin © geleceğini derhal kestirmek kabil değildir. Dün de bu münasebetle sö lediğimiz gibi Tardicu kabine: bir çok hücumlara uğramıştır. Son zamanlarda bu hücumları en şiddetlisi, şimdi mevkuf bu- Osmanlı borçları dedikodusu “Debats” gazetesinin başmu hariri M, Auguste Gauvain Türk dostu olmayan bir gazete- cidir, Ahiren - Türkiye - İtaly. İRusya - Bulgaristan, Yunanis- | tan, Macaristan . arasında bir zümre teşkil edileceği hakkında ecnebi matbüatta neşredilen ri- vayetlerden “ve hattâ Fransa- nın Türkiye aleyhine olarak İta İngilterede Amele hükümetine hücum..! Londra, 5 (A.A) —M. Lloyd George bu sab: 2 ah söylediği bir nutukta (amele) fırkası hükümeti in vazifesinde vaffak olama- dığınıbunun her kes (tarafından tasdık edilen bir key'iy et olduğu nu beyan ettik- I | HARICİ HABERLER. we Fransada kabine por kulüpleri vetalebe Maarif Vekâleti bir tebliğ neşretti Talebenin spor kulüplerine girmesine muvafakat edilmiş değildir Ankara, 6 (A.A) vekâletinden: Bazı — Maarif gazeteler talebenin spor klüplerine girme! mesi hakkında evvelce tebliğ e- 'dilmiş olan talimatnamenin kal dırıldığını yazmışlardır. Bu em- rin geri almmasını icap ettire- cek hiç bir sebep yoktur. Tale- be için esas mesele fikren ve be denen mütevazin bir terbiye al- mış olmaktır. Buda mektep lerimizde kabildir. Gençlerin yi bir tarzda beden terbiyesi görmeleri ve spor ihtiyaçlarımı tatmin eylemeleri için maaril vekâleti lâzım gelen tedbirlefi almıştır, ve alacaktır, Spor lerine gelince talebenin bunla girmesine muvafakat ediln€ mekle beraber bu klüplerin list ve orta derecedeki mektepli fevkinde bulunan ve mivktepifi haricinde kalan gençlerinbedeli faaliyetlerine hizmet | ed “e veçhile çalışmaları maarif sefi) letinin esaslı arzularından bif? dir. l lunan banka sahibi Oustric hak- ii Ş bak- iyaya bazı tekliflerde. bulunul kında yapılan tahkikat münase | duğundan bile bahsedildiğini ya betile yapıldı. Bu bankanm kir-| yarak bunların hepsinin asılsız sen sonra demiş- tir ki: “ — Şimdiki deraddı ingilâkıyıy muhtevi olduğu lıkta talirhane meydanına Jak Efendinin hanesinde ve yazıhanesinde yapılan taharri- yatta bu işe temas edecek hiç bir vesika bulunamamış ancak Ereğliden kömür getirmek üze re isticar olunan bir şilebin konturatosunda imzası oldi anlaşılmıştı. Tahkikatm bu derecesi bi arzolunmuş ve Hünkâr bu son teşebbüsün sıhhatinden büs icar luğu halde temmuzun 28 inci günü selâm- getirilerek işal olunan araba | ij it | İ bitta- | bütün şüphelenerek görülme-| ' yen bir telâş ve endişeye düş- müş, ötedenberi mutat olan otu ruş ve yatış vaziyet ve miatları- nı değiştirmek için bazı tertibat almıştı ki ben kıyası nefs ile bu nu muhik ve mazur görmüştüm. Çünkü hiç umulmıyan bir sut kastın vukuu henüz gecikme- mişti, O müthiş infilâkm şidde ti kulaklarda idi. Bereket versin komisyonu mahsus âzasını mü dekkik hukukşinasları tarafın- dan icrasına devam olunan tah- kikat az zamanda Hünkârm en- dişelerini bertaraf edecek suret te neticelendi. Atina sefaretine yazılan isti- zahatı havi telgrafnameye veri len cevapta Pire polis idaresin- ce bazı ahvel ve harekâtmdan dolayı tevkif olunan “Leon A- paryan,, ın üzerinde zuhur eden ve selaretçe tercüme ettirilen kâğıtlarda “Jak Efendi, . aley- hindeki ihbarın ayni bulunmuş ve bunun Sultan Abtülhamidi tethiş ve komitenin izini sakla- Sulkastçılardan Belçikalı Jaris Jurisin zevcesi Anna 'ka şayan. haberlerden ve Zabti- ye nezaretile Beyoğlu, Üsküdar mutasarrıflıkları ve şehremane- ğı ve sarayın hususi istihbarat şebekesi tarafından müstemir. ren vuku bulan istitlâata müste nit maruzattan ve Bulgaristan komiserliği canibinden tevarut eden malümattan pek yakm va- kitlerde bir suikastın, yahut is- yan ve ihtilâlin zuhure geleceği anlaşılmakta olmasile bütün alâ kaçar devaire vemabeynin husu si memurlarına her zamandan ziyade müteyakkız olmaları ve icap eden bilcümle tedabiri ma- niayı ittihaz etmeleri sureti kat'iye ve müşeddedede: tenbili ve olbapta müekketradatı seni- ye tebliğ olunmuş idi. İstanbula denizden - gelecek olanların rusumat ve liman zâ ti ve birinci fırka kumandanlı-; kuk müşavirliğini etmiş olan ,adliye hazırı kendini müdafaa etti. Başvekil de kabine arkada- şma yapılan hücumları reddet- ti. Fakat adliye nazırı bundan sonra takibatın cereyanını her ne suretle olursa olsun işkâl c- der gibi bir vaziyette kalmış ol mamak için çekilmeği muvafık buldu. Tardieu kabinesi bu su- retle müessir bir darbeye oğra- mış demektir. Bundan sonra Hele Oustric meselesi hakkın- da parlâmento tahkikatı yapıl- ması kabul edildikten sonra ka- binenin vaziyeti daha nazikleş miştir, Kabinenin istifası için orta- da görünen son sebep ve hâdise harici siyasetin münakaşasın- dan sonra Âyan meclisinde Tar- dicu kabinesinin itimat reyi is- temesi ve neticede de ekalliyet- te kalmasıdır. Bu bahis üzerinde biraz dur- mamıza müsaade edilirse son zamanların bir kaç mühim hâ- İdisesini göz önüne getireceğiz: İnibavet ve, İolduğunu ve Şarkta | tehtitkâr İ hiç bir tertip mevcut olmadığın İ kaydederek diyor ki: “30 teşrinievvel Türk - Yu nan muahedesi, ferdasında da söylemiştik, iki memleket ara- sında asırdide ihtilâfr artık ka amak ve iki memleket araşm- İda siyasi bir umumi fikir ol- imadan ticari münasebata giriş- mek için M. Venizelos'un arzu- su ile olmuştur. M, Venizelos ni ruhla Bulgaristan — ile de müzakereye girişmeğe hazırdır Eğer muvaffak olursa bu yeni muahedeye herhangi bir taraf? karşı fena maksatlar isnat et mekten çekinmelidir.” M. Gauvain bundan Ba'kan mitletli İetler karışmadık. rma daha iyi anlaşmaları olduğunu kaydederek © borç meselesine $i naklederek diyor ki: “Hamillerle Osmanlı borç- larına dair 13 haziran 928B8 iti lâfr ancak meriyet imevkiine gir işti ki tediyat talik edilmiş diyerek Türk hükümetinin sonra tir. garplı bankerleri mürabahacı addettiklerini, borç alman para alınıp bittikten sonra alacaklı. nın taşa tutulduğunu, böyle ter tiplerle Türk devletinin bulun- duğu müşkilâttan kurtarılamı- yacağmı söyliyerek makalesine r lerini sevmem!.. Diyerk mutat serin kanlılık- la urun uzadıya cevap verdi. Al manyada Fransa aleyhinde inti- habat esnasında şiddetli nutuk- lar irat edilmesinin resmi dev let adamlarını telâşa düşüremi- yeceğini söyledi. Neticede kabi mak için yapıldığı zikredilmiş|bıtasınca ve karadan gelecekle- ve diğer taraftan dahi filhakika'rin şimendifer istasyon zabıta- Jak Efendi namına bir şilep ki-| sınca sıkı bir tetkik ve takibe ralanmış ise de bu Jak Efendi-| maruz tutulmaları ve han, apar- nin ötedenberi kömür ticaretile| tıman, pansiyon, otel gibi umu- meşgul İspanyalı bir kimse öl-İmi mesakinin misafir'defterleri duğu mahalli kapitan dö Port inin günü gününe kontrol edil- nenin harici siyaseti tasvip edil- di. Fakat şimdi âyan meclisi bu- na muarızdır. Kabine âyan inec Düşen kabinenin hariciye nazırı | İlisinin itimatsızlığı karşısında M. Briand İdüşmüştür. İki meclis arasında Son beş senedenberi Frans (İbüyük bir noktat nazar farkı hiilkümet, 18 ay- Ik mesai devre- sinde bir çok faa İ&loyd Gerorge liyet ve icrant- ları kaçırmıştır. Bununla bera- ber, M. Baldwinin riyaseti altın da yeni bir hükümet teşekkülü- pe kimse arzu etmemekte- üntahipleri liberal fırkaya yeniden itimat göstermeğe İk- na etmek imkânı halâ mevcut- tur. Liberal fırkası iktidar mev- kiine gelmediği takdirde ikinci bir şık daha varittir. O da libe- rallerin bütün mes'uliyetlere te mamen iştirak etmemek şartile şimdiki hükümetle teşriki me- sai etmeleridir. Bu suret mümkün olduğu takdirde liberal fırka şimdiki hi nete vukuf ve tecrübesile rdum eder, Bu husus için ne pazarlığa ne de misaka lüzum yoktur. İleride bir anlaşmamaz isk hâdis olmaması için bu cihe| tin iyice anlaşılmasını arzu edi-| yorum, Liberal fırka liderlerinden M. Herbert Samuel de şu beyanat- ta bulunmuştur: “-— Liberallerin hattı hareke ti kendi siyasetlerine uygun ola rak ittihaz edec,Zi bütün ted- bilerde istiklâllerini muhafaza etmek şartile şimdiki hükümet le samimiyet dairesinde elele vererek çalışmaktan ibarettir. Kesif sis LONDRA, 5 A.A. — Pas de Calais'yi gayet “kesif bir sis kaplamıştır. Rüyet şeraiti çok| fenadır. Gemiler, ağır lemekte ve düdüklerini müitema diyen öttürmektedir. Madenciler GLASKOV,S A.A, — Ma- den amelesi murahhasları kon- | feransı Pazartesi günü tekrar işe başlamağa ittifakla karar, vermiştir. Gilaskov, 5 (A.A) — Murah- haslar maden sahiplerile eski şerait dahilinde 3 aylık bir mü- tarere yapmak ve bu müddeti İngilterede buhran ıktısadi ihtiyaçlı arın tesbit! için bir komisyon toplanıyor LONDRA 6 (A.A.) — Kabi- meye memur beş nazır tarafın- dan bugün neşredilecek bir be- yânnamede milletin hakiki ik- tisadi ihtiyaçlarının o tetkik ve Gelecek Yunanlılar dan teminat akçesi aranmayacak ATİNA, 5'— Türkiye sefiri İ Enis Bev bugün Hariciye Nazt- | rı M. Mihalakopulosu, Hariciye nezaretinde ziyâret ederek Tür kiyeye gelen Yunar tabüyetin- deki adamlardan şimdiye kadar alınan teminat âkçesinin bun- dan sonra talep edilmemesine ürkiye hükümetince karar ve- Yunan Hariciye Nazı rildi; İrina tebliğ eylemiştir. Belediyede barem itatbikinde müşkilât ANKARA, 6 (Telefonla) — İstanbul belediyesi memurin müdürü Samih Bey belediyeye ait işler hakkında temaslarda bulunmaktadır. Bilhasa İstanbul belediyesin de baremin tatbiki kabil görül İmiyen bazı noktaları hakkında İstanbul belediyesi tarafından iler- tesbit edilen kısımları vekâlete | ye nazırr M. arzetmiştir. Bir kısım belediye memurla- fi baremin tatbikinde evvelce aldıkları maaşım nısfını almak Dahiliye vekâleti bu. noktaları bütü ila tesbiti için İngiltereni müstehlik ve müstahsil sen Da mensup bir çok azadan rekkep bir komisyonun te teklif olunacaktır. Tasvip edildi! Türk-Yunan itilâfını encümen tasdik ett ATİNA, 6 (Anek.) — Di İhariciye encümeni ve Tür Yunan itilâfının lüzumu tasdi hakkında mazbata muharriri Ş. sabık Ankara Yunan sefiri X lArgiropulos tarafından tir” İedilen mazbatayi tetkik ve 8* vip etmiştir. Meb'usan mec0ğjjİ İhey'eti umumiyesi gelecek 9 İta Türk - Yunan itilâfmı mü İkere ve tasdik edecektir. Balkan matbuat konferansı SOFYA, 5 A.A, — Solyai toplanan Balkan matbuat feransı mesaisini ikmal eğ tir. Konferans, müstakbel Bt kan matbuat birliğinin Bü mame projelerini kabul ei! tir. Bu projeler sonbaharda İtanbulda toplanacak olan Ki İterans tarafından tasdik edi cektir. N SOPYA, SA. A.— Hi Buroff, Bal matbuat konferansı murahiğiği tı şerefine bir akşam (| ZİYA vermiştir. Nazır, bu bir nutuk irat ederek ehemmiyetini kaydetmiş, LA İ mil matbuat ve sulh dos. sarfettikleri mesainin Ea 4 dar olmasmı temenni ve ransta elde edilen müspet lerden dolayı murahhaslar! rik eylemiştir. yeniden tetkike başlamıştır. Ziraat Bankasına olan borçların tecili ANKARA, 6 (Telefonla) — Ziraat Bankası tarafından bir Navali canibinden beyan ve tas|mesi ve işsiz, gücsüz, şüpheli). Almanya arasında bir taraftan | var ki buhran uzun #'ireceği | zarfında çalışma saatlerinin ser| çok yerlerden vaki olan müra-| (Konferans reisi Roma? dik kılındığı bildirilmişti. kimselerin memleketten ib'adı Hariciye nezaretinin İstanbul-| emredilmiş olduğu misillâ bil daki ecnebi sefaretlerine vuku) hassa Beşiktaş zabıtası geceli bulan iş'ar üzerine muhtelif barı| gündüzlü Yıldız sarayı civar ve kalardan Silivriyoçi namxnâ Çe-| etrafını tarassut etmekte ve he kilen paralar le cuma günleri “camii şerifin Viyana - Engul Avusturyan dahili ve harici şiddetli surette bank- Galata üzerine 3000 frank| teftiş ve muayene edilmekte i- Sofya. Bank hasyondl Büulgari- | di.Bukadr tedabiri mania ve ta- Galata üzerine 3000 frank, Ati-| kayyüdatı inzıbatiyeye rağmen na- Yünyen bank limtit- Paris bomba cinayeti failleri mütead- üzerine 2000 frank, meçhul şahıs! dit defaalr Yıldız sarayının met Filibe- Davit Çrası şürekâsi- halindeki set üzerine gelerek Galata üzerine 5000 frank? Fili-| misarifini ecnebiye arasına karı be tüccarmdan Ervant Alacacı:| çın selâmlık resmini temaşa ve- yan tarafından mübayaa edil- miştir. Filibe- Ervan Alacacıyan ta- rafından mübayaa edilmiş 3500 rank, keza Jenude- Krediliyo- ne bank Galata- üzerine frank bir şahsı meçhul, Liparisi namına çekilen Atina- Yünyen bank limtit - Paris üzerine 2500 frank diger 2500 - 4000 - 3000 bir şahsı meç hul, Filibe - Davit Çrasi şürekâ- sı- Galata üzerine 1000 frank, Jenu- Krediliyone bank - 6000- 4000- 7400- 2600- 2000- 6000- 4000. dır ki, bu parlar 1905 sene) si nisan, mayıs, haziran, tem- muz, eylül, te: sani, şubat ayları zarfinda mer- kuman tarafından alınmıştır. Yukarda dercettiğm vusu- silesi ile yapacakları Sui kastın tertibatını mütalea ve fenni su rete tetkikatı tecarübiyede bu- İlanmuşlar. ve set üzerinden el bombaları atmak suretile mu- vaffakıyeti meşkük gördükle - rinden aşağıda yazacağımız veç hile “Maşın enfernali, hamil ara ba ile ikaf cinayeti kararlaştır- maışlardır. (Bitmedi) Hindistanda muhakeme LAHOR, SA. A. — Fesat tertibatı ve katil teşebbüslerile igenç Pencap'lılardan ibaret bu- lunan 26 mevkufun muhakeme- isine bugün başlanmıştır. müteveffa Alman hariciye narı- rı Stressemann, diger taraftan Fransanın kaç senedenberi ha- rici siyasetini o idarecden M. Briand arasında bir itilâf ve an- Taşma yolu açılmıştı. Bu yolda devam edildi. Fakat eylülde Almanyada yapılan umumi intihabatta mü- frit bir takım zümreler mühim ekseriyete sahip olarak millet meclisine girdiler. İntihabatın bu neticesi Almanya - Fransa a- rasındaki itilâf siyasetine karşı bir tezahur şeklinde göründü. Başta Almanya olduğu halde umumi harbin diğer o mağlüp memleketleri tarafından yükle- nilen ağır muahedeleri değiştir mek için hararetli neşriyat ya- pıldı, nutuklar söylendi. Bundan endişe eden Fransızlar kendile- rinin aldatıldığını iddia ediyor- lar,Briand'ın itilâf siyasetine hü cum edenler çoğalıyordu. Ge- çenlerde M. Briand meb'usan meclisinde harici siyasetini an- lattı.Son derece serin kanlı, ha- zır cevap olan hariciye nazırı kendisinden Almanyaya karşı ievvel, kânunu| zannaltında bulunan ve ekserisi | gevşek değil, metin bir vaziyet alması lâzım geldiğini söyleyen lere: — Ben metanetin harici te- bundan da anlaşılıyor... PARİS, 5 A. A. — Döbats gazetesi kabine © bührânmdan bahsettiği sırada, âyan meclisi- nin milletin arzu ve temennile rine, doğru bir siyasete muga- yir bir harekette bulunduğunu yazmaktadır. Bu gazete, imeb'u- san meclisirüniekseriyetini hesa ba katmıyacak her harigi bir hü kümetin 3 gün veya nihayet 3 hafta zarfında ölüme mahküm olacağını ilâve etmektedir. “Temps” gazetesi de her han İgi renk ve şekilde olursa olsun teşekkül edecek yeni kabinenin | Tardiecu hükümetinin programı nı kendisine tamamile mal etme dikçe yaşayamıyacağını yazmak tadır. PARİS, 6 A.A. — Reisicüm hur M. Doumergue istişareleri- ne devam etmektedir. Müşarü- nileyh, bugün birçok sahsiyetle ri ve ezcümle M. Berard, M. Boncour, M, Poincarg, M. Her- riot, M. Fabry, M. Franclin Bou illon, M. Tardicu, M. Painlev& yi kabul etmiştir. M. Doumergue, yeni kabine- nin teşkilini M. Poincarf'ye ha- vale eylemişse de mumaileyh esbabı sıhhiyesinden dolayı bu vazifeyi kabul etmemiştir. bestçe intihabı usulünü tatbik| etmek tasavvurundadır. Bu su- | retle müzakeratım devamına im) kân bulı olacaktır. | Rusyadaki muhakeme MOSKOVA, 5 A.A. — Müd deiumimi sinai fırka maznuhla- tından 8 izinin idamını telep et miştir. Japonyada işsizler TOKYO, 5 A.A. — Japo: yada işsizlerin adedi resmi me hafile göre 400 bin kişiden iba rettir. Gayri resmi tahminlere göre işsizler daha fazladır, TOKYO, S5 A.A. — Yol ya- pılması ve sair inşaat için 400 milyon yenlik bir istikraz yapıl- ması hakkındaki mukavelename kabine tarafından tasvip edil miştir, Bu istikrazdan maksat işsizlere iş bulmaktır. Cenubi Amerikada MONTEVİDEO, 5 A.A, — Peru ve Urugvay hükümetle” Brezilyanın tavassut ve delâl, le barışmışlardır. Bu iki hi met, Peru'da Leguia idaresinin sukutundan beri siyasi münase-| betlerini kesmişlerdi. Peru hü- kümeti muvakkatesi OUrugvay orta elçisini M. Legga ile şahsri imtina etmişti. tlar üzerine zirai borçların murahhası M, Klamet, gazi radesinin bir seneden 3 seneye alg” iblâğı için tetkikat yapılmakta- dır. Ancak kefaleti müteselsile tediye sistemi tevsi edilecektir. nutkuna cevap vererek Bi tanın murahhaslar. hakkı”, gösterdiği hüznü kabulden “© layı teşekkür etmişti: Zaro ağa gençler arasınd? Amerika gazetelerinde Zaro ağanın resmine tesadüf etme- mek kabil değil, İhtiyar Zaro okadar dalmış (görünüyor ki kendisini bü resimlerde 5 tanıyamıyoruz. İşte siz€ sim ki Zaro ağayı Am pir ea Sontluğundan dolayı kabulden |ağa Yeni dünyanın cazibesine |dilber sinema yıldızlarile Pİ rada göstermektedir.