8 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

P 8 KÂNUNUEVVEL 1930 5 NUSHASI 5 KURUŞTUR Fikir ve hayat Pikirler birer realite balinde Yata temas ve intibak ettik- $& hayatın da ahenk ve kuvveti ârtar. Hayatın fevkinde kalan fikrin içtimai bir kıymeti olma- İN: gibi, asrın fikirlerine İnt- bak edemiyen hayatın da inki- #af kudreti azalmış demektir. E Sâen bir cemiyet içindeki bü- tün karışıklıklar, sarsıntılar, b fikir ile hayatın imtizaç e- memesinden ileri gelir. Ba- Zan tikir yürür, hayat durur ba- Zan da hayat yürür, fikir. geri lir. Netice itibarile bunun iki Si de zararlıdır. Hayat ve fikir) €lele beraber yürümelidir. Fikir ile haytın karşılıklı va- #iyetleri itibarile memleketimiz ne haldedir? Ufak bir tetkik ve tahlil neticesinde “görürüz ki Memleketimizde fikir ve hayat üz yanyana yürümekten ve miktar bir marızume teşkil et e çok uzaktır. Yeni haya hâkim kılmak istediği- Miz bir çok fikirler henüz hayat eraçelerdemişlerdir. Mem İeketin bir gok yerlerinde, hal- wn bir çok sinıflarnda hayat *ski istikametinde, eski bilgile- göre devam etmektedir. Merkezden muhite doğru dağıl- Ması ve ideğ force halinde bü- tün millet hayatına müessir ol- “ası lâzım gelen yeni fikirler Yolda âdeta kaybolmakta veya- €ski fikirlere mevkiini bira karak ya münevverlerin dimağ- çarnda veyahut kanunların sa- Wrlarında uyuşup kalmaktadır. im asıl derdimiz fikir nok Sanlığı değil, fikirleri hayata hâkim kılmak hususundaki aczi Mizdir. Çıkardığımız kanunlar iki fikir itibarile iyi ve kuvvet- olduklarına şüphe yoktur— Yüzde elli nisbetinde hayata mü €ssir olsalar içtimai hey'etimiz R» e kadar başka bir manza ia almış olurdu. Belediyelerimi | in yeni belediye kanununu, ye Ni sıhhat kanununu kosmen ol- Yun tatbik edebildiklerini düşü #elim: Şehirlerimiz, kasabaları | #hz birer mamure nümünesi o-| « Fakat hâlâ koca bir şehir| a tramvaydan © inme ve Dirme talimatını tatbik ettire- Miyen bir belediyenin tatbik ve ib vasıalarının zâfını göz ö- € getirince bu düşüncemizin Zayıf olduğuna hükmetme- elden gelmez. er memlekette fikri münev- zümre temsil eder. Münev- Mr zümre halka yakın olduğu ri anlayabildiği nisbette ir ile hayat biribirine yaklaş olur. Memleketimizde ise e Kai manzara görüyo- ünevver' zümre halktan e ayrılmıştır. Lisanile, fikri- iyadile halktan hayli uzak- İm Bunun için münevver renin temsil ettiği he- İN tanımıyor, halkm yaşadığı e ta fikrin cazibe ve tesirin| ia, bariç kalıyor. “Fikir ve ha- k AZARTESİ inci sene, No 1734 | Gaz Hz.nin intişar e resimlerinden: Dohüühdüğe arap çıkıyorlar Teşkilâtı mü ülkiyede bazıtadilât ve ıslahat icap ettiren sebepler vardır Fakat bu tadilâtın şekil ve mahiyeti hakkında henüz ne verilmiş bir karar, ne de hazırlanmış bir proje vardır.. Işaa edilen şekiller doğru değildir. Bunlar sadece Gazi Hz.ne seyahatleri esnasında refakat edenlerin intibalarından çıkarılmış hükümler olabilir.. Dün bir akşam gazetesi, Gazi Hazretlerinin i i esnasındaki tetkikat neticesi, idari teşkilâtta mühim tadilât yapılacağını yazmış- tır. Bu gazeteye göre, valilerin salâhiyetleri tevsi edileceği gibi memlekette bir takım umu- mi müfettişlikler ihdas ediletektir. Müfettişi u mumilerin yanında muhtelif vekâletlere men- sup müfettişler olacak ve halk doğrudan doğru ya şikâyetlerini beyan için bir merci bulacak. tır. Umumi müfettişlerin yanmdt ifayı vazi- fe edecek olan Mülkiye, Maarif, Maliye Na- fra, Adliye vesaire müfetişleri halkın şikâ- yetlerini tahkik ve icabma tevessül edecekler- dir.. otoritelerin mahalli ihtiyaçları, meseleleri ve| dertleri hal ve tesviye etmek ve re soğa kadorusunun muntazam işlemesini mek hususundaki faideleri rr 5 Bu b kinci hususu zaten şarkta bir tanesi bulunan | umumi müfettişliğin teşmili temin edebilir.| Bu müfettişliklerin Okaç tane olması lâzım geleceği ve müfettişliklere ne hiyetler verilmsi icap edeceği esaslı düşünüle cek işlerdendir. Bir havadis olarak gazetelerde çıkan bu yazı umumi intibaların müdavelesin- den çıkarılmış bir ihtimaldir. Bizim görüşmüş olduğumuz zevatın ehem- miyet verdikleri başlıca nokta, yukarıda dedi- ğimiz gibi, umumi idare mekanizmasmın müs- takil parçalara ayrılmış olmasındaki mahzur. lardır. | Bizim aldığmız malümata göre şimdiye ka dar bir proje olarak böyle bir şey hazırlanma; mıştır. Bu havadis olsa olsa, Reisicümhur Haz İretlerinin seyahatleri esnaamda refakatlerinde bulunanların intibalarından çıkarılmış olabilir. Çünkü her tarafta muhtelif vekâletlerle alâka dar makamların tamamen müstakil olmaları- amman mmm na FE T Gazi Hz Büyük Reisimize bir çok istidalar veriliyor Gazi Hz. dün Dolma bahçe deki'dairelerinde meşgul ol- muşlar, hiç bir yere çıkmamış || Tardır. Müşarünileyh Hz.dün |! ayrı ayrı kendi daireleri için Yaşamakta devam ettikçe İk ile münevver zümre de bi- birini anlamakta, birbiri üzeri ki, Nüessir olmakta güçlük çe- Or, ve memleketin normal ve ki iki inkişafr ba yüzden müş- ik uğrayor. Bu derde her İde bir deva bulmak lâzımdır. iç ir hayattan daha seyyal mahiyet olduğu için onun al doğru inmesi ve onâ yol ğe ib icap eder. Fikir, ve ©e itibarile münevver züm- bir defa halkın emniyet ve iti mn kazanmakla işe başlama ür O vakit hayatın yeni fiki, ars olan mukavemeti 2a- İlker ve, intibak kuvveti artar, İlişş &n itimadı nasr! kazanılabi- hiz Bunu ayrıca tetkik edece- ZEKİ MES'UT Dikkat! ir. Muhterem halkı ve o ularımızı bir daha ikazı (e buluyoruz. i Hey'et bu suretle İstanbul teş- #İmemnuniyettir. Ocak kongrele- | bir halde vilâyet : konesresinde de ziyaret için kimseyi kabul || Reisicümhur Hz. nin refa- katlerinde bulunan tetkikata memur zevat tetkikatlarında devam etmekte ve neticeyi ! Gazi Hz. ne arzetmektedirler, Dün de Reisicümhur “Hz, ne takdim edilen istidaların kabülüne devam edilmiştir. 100.000.000 Bir Alman grupunun mühim teklifi Ankara, 7 (Müliyet) — Kuvvetli Alman grupu dün Nafi vekili ne 50 milyonu şimendifer, 50 nu Nafin işlerine sit olmak üzere 100 milyon lirik bir teklifte bulunmuş» Dün C. H. E. merkezi tetkik hey'eti Boğaziçi nahiye ocaklarını dinlerken Halkın bütün ihtiyaç- ları tesbit edilecektir C.H. F.merkezinde dün de toplanıldı. Esnaf işlerine hususi bir alâka gösterilecek.. Halk fırkası İstanbul teşki- |rinin içtimaa başlamasıda bir lâtını tetkike memur hey'et dün | gün meselesidir. Kongrelerin de Anadolu hisarı ve Beykoz |hanği gün toplanacağı hakkın- nahiye ve ocak reislerini davet |da bir iki gün içinde bir karar ederek kendilerile temas etmiş, | verilecektir. Ocaklarn: adedi İ icap eden malümatı almıştır. “teklife göre Nafın inşaatı hükü metin mürakebesi altında ve Türk müteahhitler marifetile grup tarafın- dan yapılacaktır. Grup ilk 5” senede biç para almıyacak, müteakıp 5 sene- de parası tediye edilecektir. Nafın ve kâleti bu teklifi tetkik edecektir > —— — — ——— görüşülecektir. Memduh Şevket B. in ne za- man işe başlayacağı ( hakkında henüz kat'i bir malümat yoktur. Maamafih kongreler devam e derken mumaileyh te vazifeye başlayarak csnaf ve ameleye ait islerle messi olaraktır. nisbeten çok olduğu cihetle kon gre müddeti biraz fazla devam edecek ve ondan sonra Sırasile ki le temaslarını ikmal etmiş vaziyette bulunmaktadır. İstan bul teşkilâtı hakkında “yapılan tetkikatın şimdiye kadar husü le getirdiği netice çok (| şayanı nahiye, kaza ve vilâyet kongre- leri toplanacaktır. İstanbulun iyaçları tekâsüf etmiş EE EEE A İN a ga Nm azman Enaz: r 4x: Sirt Molunsun ME A RENEE Teşkilâtı mülkiye değisiyor mu? Fıkra Ric'at ve hareket Dün “Halk Dostu,, gazetesi- nir. ilk sayfasında şü Sima siyah İbaşlığı okuduk! “İnkilâpte ric'- oktur: Borçlar kanunu tadil iilemez.., İnkılâpta rie'at yoktür, sözü ö kadar doğrudur ki, mühür ola tak kazdırılabilir. F. iki nokta konarak gelişi “güzel her cümlenin başina - göçirile- mez, Hiç bir kanunun, Adliye, Ma- liye, Maarif, Dahiliye, Sıhhiye kanunlarının hiç birinin tame- mı inkılâp kanunu değildir; in- kılâp esaslarıma uy: kanunlardan ve her sasla, olunabilir. Teşkilâtı esasiye ka- Dunu bile tadile uğradıktan son ra, her hangi bir kanunun bü- tün maddelerinin değişmez ol- duğunu söylemek nasıl - doğru olabilir?. miz ric'at yoktur; fakat eket vardır. Askerlik gibi, Ea da ric'atın ilk adi| çizdi, mı durmaktır, Reddedildi Dayinler, devletleri aleyhimize teşebbüse sevketmek istediler Italya, Ingiltere, Alman- ya bu teklifi reddetti. Dayinler vekinerinde M. Vayt ve Dekloziye Ankara, 7 (Milliyet) — Hükümet, düyunu umumiye için esaslı tetkik) ler yaptırmaktadır. Buradaki mevsuk malümata naza- ran dayinler, Fransa, İngiltere, Al manya ve İtalya hükümetlerinin siya si müdahalelerini ra #tmişler ve ret cevabı almışlardır. Diger (taraftan o Hükümeti - mizin hâmillerin son protestosuna | yerdi cevaba hömiller. meclişinden) ip gelmemiştir. Hükü-| İm mevcut vaziyeti maliye kar) İssında bütçeye daha fazla bir azla bir yükün tahmil edilemeyeceği vabmnm hâmiller een öneride üzerinde lehi İ mize bir tesir yaptığı ve verilecek ce- vabın bir sureti halle doğru bir adım olabiliceği kuvvetle ümit edilmekte” dir. Burada, hükümetimizin Osmanlı Bankasına bâmiller hesabına tevdi et Şehitler abidesi Meclise mühim bir takrir verilecek. İstanbul meb'usuları çok et- raflı bir takrir hazırlamışlar. dır. Bu takrir Çanakkalede ya pılacak şüheda abidesi hakkın. / dadır. Tarrirde şüheda âbidesinin bir şehire ait olmadığı, memlekete şamil (oldu- krolunmakta ve âbidenin nşaatına bütün vilâyetler ida- rei hususiyclerinin yüzde tesbit olunacak bir nisbet dahilinde iş İtirakleri teklif olunmaktadır. Bu takrir B. M. Meclisine tak! g anun şeklini | dim oluncaktır. K. hilekder öelb elli ilk önüne) BUGUN 2 nel sahifede ne Avrupa Harici — bir hazırlık baş müdürü ile iki karar verlidi Son Posta aleyhinde aç m dava Dağıtılan para geri al Ticaret Odas wne isteyor ? Kredi kolaylaştırılmalı; alacaklılar himaye edilm eli; muamele, kazanç, sayım ver vergileri indirilmeli! Rapor süratl Bugün, bu gece de toplanılacak Ticaret müdürlüğü de kooperatifler ve şirketler hakkında bir rapor hazırladı. Sanayi, o Hman, ticareti bahriye ve ihracat işleri de bugün görüşülecek... İstanbul ticaret odas meclisi dün sabah saat onda reis vekili Necip B.in riyasetinde fevkalâde bir içtima akte derek Gazi Hz .ne takdim edilecek ik tısadi raporun mühim bir kısmını bi” yep kadar devam eden bu| te şayan mukarrerat ittihaz olunmuş tar, Oda raportörü Hakkı Nezihi B. tarafından, , şimdiye kadar vakı olan esaslı şikâyetler nazarı itibara alına- rak vöcude getirilen ve Oda mecli- sinde okunan bu rapor iki kısımdır. Birinci kasım umumi vaziyete ve her kesin alâkadar olduğu meselelere ait- tr. Bu kısımda dahil olan meseleler den vergiler, gümrük ve kredi işleri, | muamele icra ve ifl any istatistikler, İstanbulun umu- dertleri mecliste | görüşül- ol çe Odam. İmar kalkandaği temennileri tesbit olunmuştur. Aldığımız malümata göre, Oda meclisinde şu kararlar alınmaştır : Gazi Hz. ne takdim edilecek 120 sahifelik raporun başında İstanbulun iktısadi vaziyeti hakkında Oda mec Yiaince tesbit edilen mutalealar bulun maktadır. Müteakiben birinci mesele olmak üzere kredinin azalması sebeplerin. den bahsedilerek ticarette itimat ve emniyetin sarsılmasına başlıca sebep olarak İcra ve iflâs kanunu gösteril. mektedir. Oda meclisine göre bu ka- nunda borçlu lehine birçok mussade- | ler gösterilmiş ve alacaklılar bunlar. dan mutazarrır olmuşlardır. Binaenaleyh alacaklılar da borçlu lar kadar himaye edilmelidir. Oda meclisi raporunda bunu, borç. ların kolayca ödenmesini temin ede- çek usullerin temin edilmesini, haczi| ihtiyati usulünün tekrar iadesini ve) muhakemelerin sür'atle rüyet edilme! sTevfik Rü Ankaraya başvekile iz e bitirilecek. Oda Reisi Nemlizade Mithat Hey sini, temeni etmektedir. Vergiler nasıl olmalı? Raporda temas edilen ikinci me- 'sele vergilerdir. Vergiler iki kısma ayrılmıştır. Kazanç vergisinin maktü olması Bakkında vaki olan teklif kabul edil- yapağı ihracatına mühim bir darbe İvurduğu ve tadili lâzım geldiği de raporda tanri olunmuştur. Raporda vergini için hülisatan deni- Hiyor hd: İhraç edilen eşyadan muamele rm doğru değildir. Vi fabrikalardan alnan yüzde altı muamele vergisi de çok ağırdır. Ziyan eden veya veresiye mal sa- tan fabrikaların da e vergini- ne tâbi tutulmas: birçok sikiyetleri mucip olmaktadır. Zeytin yağ fabrikalarından (70) İkuruş üzerinden vergi alındığı halde İ fabrikalar piyasanın düşmesi ytizün- den yağları 35 kuruşa o satmışlardır. Bu hesaba göre vergi yüzde on ikiye baliğ olmuştur. Musakkafat vergisi de ağırdır ve * | tadili lâzımdır." Raporda bunları mütcakıp istatis- tik ve gümrük işlerinin bataetinden bahsedilerek bu işlerin ıslahı ve sür'- at temini temenni edilmektedir. Ra porda esanlı bir fasti teşkil eden ti- caret mukaveleleri meselesi de dün- kü içtimada münakaşa mevzuu olmuş bazı ticaret mukavelelerinin memle ketin zararını mucip olan mevadın- İdan bahsedilerek bunların ihtiyaca göre yapılması temenni edilmiştir. Oda meclisi bu sabah ta toplana- Devamı beşinci sahifed», ştü Beydün vardı ve ahatverdi ANKARA, 7 (Telefonla) — İhzari tahdidi teslihat kon gresine iştirak eden Hariciye vekili Tevfik Rüştü B. bugün şek rihmize dönmüştür. Vekil B. i valisi, Hariciye erkânı Yunan istasyonda meb'uslar, Ankara sefiri, İran, İtalya, Rus sefaret müsteşarları istikbal etmiştir.Tevlik Rüştü B. bugün İsmet Pa şayı ziyaret ederek seyahati hakkında izahat vermişir. | dan bir balo Geçen gece “Ünyon Fransez, de Mülkiye mektebinin ördüncü senci devriyesi münasebetile talebe cemiyeti tarafm elli verilmişti, Resmimiz balonun tertip heyeti ile mek