6 Ağustos 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

6 AĞUSTOS — 1839 (Baştaraşı 3 tüncüde) Yazıma başladım, ün İçin nie kadar yazsam, bü li duygularımı, bildiklerimi, işit iklerimi bitiremem, Bu yazımla, Atatürkün tarih tez. tindeki ilk çalışmalarını hatırla | ak istiyorum, 1928 yılında,fransı. “oğralya kitaplarnm birinde rk ırkının saci ırka mensup ol ğu ve Avrupa zihniyetine göre İ Kiş “sesondaite,, Devi bir insan ti- Mi olduğu yazılıydı. ie isine gösterdim. o Bu böyle r? dedim. “Hayır, olamaz, bunun üzerinde tey! olalım, Sen çalış,,, dediler. Besi tarih okutma vazilem © icabı ik 1929 da çalışmağa başladım. Verin, sahasında çıkmış en yeni ki" *pları Atatürk getirtti. e Burlarla Yeni bir kütüphane kurmuştu. Mem a tarihle uğrâşanları etralına Sola dı. Herkesten bir fikir dinli” bir kitap koltuğunda oluyordu. Min hulâsaları töplanıyör, Ata kendi okuduğu kitaplarla bera” “ bu hülâsaları tetkik ediyordu. ima uzun ve ekseriya fasılasız- » “Dürkler bir aşiret olarak Anado **lA imparatorluk kuramaz. “nun $£a türlü bir izaht olmak lâzım “. Tarih #lmi bunu meydana çr “malıdır,, diyordu. Etiler Anado kin en eski devlet kuranlarından Kiri olduğu için; Onun - zihnini en İNK işgal eden bir bahisti. o Acaba nizin kaybolmuş (ve yaşamış eski medeniyeti İle, Türklerin si nedir, suali sık sık tetkike 15“: Şöriyordü. Dülyanın muhte * Yerlerinde; bilhasta Türkiyede oktan halk Ve medeniyet getiren Hak kimlerdir? 'Türklerin cihan ta İline ye medeniyet âleminde ro) ki nedir? ikimyeti Milive,, (Ulus) mat veren ilk inin Anahatları kitabı “lit halinde bunu takip ederek ildı, Yalova kaplıcalarında Türk ih Kurumunun hâzır bulunan erine Atatürk bizzat riyaset et Anahatları kitabı bu müzakere: Meticesinde hazırlanıp basılmış İİ Matürk, bütün Türk tarihçilerini < * kurum etrafında topladı... Onu Hi di yüksek ve yakın himayesinde İİ “kümetin büyük yardımı içinde i atma ve çalıştırmak istiyordu. #âman Başvekil olan (o Reisicum- “ İsmet İnönü bu © çalışmaların ; şahidi oluyordu. o Hükümet tini konuştukları vakit, iki gel Önde. tarihi meseleler de yer al atürk büyük devlet işleri arasın Mühim bir zamanını bizzat te etüdler yapmak için ayırmıştı. ki, O, bizzat tarihten (o büyük Mibalar ve dersler almıştı. Kur değ Milletinin büyük işler yaptı > kaniydi. Kurduğu devlet gibi 7 devletlerin Türkler tarafından İ ğunu ve tarihte yaşadığını Li lu, Büyük devletler kuran ecdadımız ve şümullü (medeniyete de olmuştur, bunu aramak, tet- , Türklüğe ve cihana bil bizler için bir borçtur, dir . Türk çocuğu ecdadını tanr Zf, nn £ E z Eg Atatürk ve tarih tezi | Neştiler, kültürlerini oralarda kur , Onun son günlerini hatırlamakla | dular, Bazı muntakalarda o otoktor oldular, bazılarında ötokton olan diğer bir ırk ile karıştılar. Avrupa” sadüf ettikleri ırk tip dolikose- idi. Trak, Anadolu, Misir, Egel fal medeniyetlerinin ilk kurucuları Or taasyalı brakisefal arkın mümessi- leridir. Biz bugünkü Türkler de on" ların çocuklarıyız. İşte Atatürkün tarih tezi böyle hulâsa edilebilir. Hasta yatağında bir gün gene Ta rih ve Dil Kurumlarının çalışmaları üzerinde durmuştu. "Tarih tezi olgunlaştı, onun üze rinde yürümek, durmadan çalışmak lâzımdır. Bazı imansızlar o olabilir, i bunlar yol kesenlere benzer, aldır mayınız,, diyordu. Dil üzerinde beni daha çalışmak isterim. diye de ilâve) etti, Atatürk Milletine büyük inkılâp" lar hediye etti Bu (inkrlâplardan biri de tarih üzerinde oldu. Orun kısa tarihçesi budur, O fâni bir in san olarak tabiatin ezeli kanununa tabi oldu. Fakat yarattığı eserlerile Türk Milletinin kalbinde (yaşıyor! ve yaşıyacak. O Türk kültür tarihi- nin yapraklarını doldurdu. Tarih Onun eserleri için yapraklar açıyor. (Belleten. Sayı 10) kısaca İngiliz gemisini gezmeğe giderken Bir kız denize düştü Kendisi kurtarıldı, fakat 60 lirası kayboldu Limanımızda bulunan İngiliz harp gemilerini ziyarete giden Londra, 5 (A.A.) — Londranım merkez mahallesinde dün vuku” bulan infilâkta yaralananların â- dedi 150 dir, Bunların bir çoğu a gır yaralı ise de ölenler yoktur. İtalyan ordusu- nun manevraları Torino, 5 (A.A.) — Manevra ların yapıldığı, mntakada kral « dan başka Piemonte prensi, Muso- lini ve mareşal Bâdoglio ve Gra- ziani de bulunmaktadır . İtalyan membalarından verilen haberlere göre Po ordusunun yü- rüyüş kollar; tayyarelerden gir- lenmek hususunda memnuniyete şayan neticeler almuşlardır. Her mühim cüzütam kumandanmın eiinde bulunan !; 25.000 mikya” sındaki topoğrafya (o haritaları geçilecek omıntakadaki ağaçlar. çalılıkları, ormanlar: hattâ düş - mân tayyarelerinden saklanabile- cek mahalleri tafsilâtiyle (o göster“ Londrada müthiş bir infilak oldu! Çoğu ağır olmak üzere 750 insan yaralandı Tedhişçi faaliyetlerine methaldar olduğu sanılan 57 İrlandalı hudut haricine çıkarıldı , İtfaiye ve polis krtaatı yolları | muhtevi paketlerin veya zarfların | temizlemeğe gece geç vakta ka: | gönderildiği dört viliyet merke dar faaliyetle devam etmişlerdir. | zinden gelen postayı dün birer bi” Maamafih infilik yerine mülcüvizi| rer tetkik etmişlerdir. Bu suretle sokaklardan geçmek henüz müm. tetkike tâbi tutulan mektupların kün değildir. sayısı da 8 binden farla idi. 200 den fazla ev ciddi hasara| (Sir Samuel Hoare, bugün ted - uğramıştır. Saint - Paul kilisesi| hişçi faaliyetlerde methaldar ok evvelce zannedildiği gibi mühim | duğu sanılan ört İrlandak için | hasara Uğrtamamıştır. Yalnız ta-| daha tebit emrini imzalamıştır. Bu rihi camlarından bir kaçı parça - | suretle bir haftadanberi (o hudut lanmıştır. | baricine çıkarılan İrlandalıların Polis memurları, (bombaları adedi 57 yi bulmuştur. Ingiliz ve Fransız askeri heyetleri Moskovaya hareket ettiler Ingiliz ihtiyat filosundan 130 gemi geçit resmi yapacak Londra, 5 (A. A.) — Fransız bah | tarafından, önümüzdeki çarsamba riyesi genel kurmay başkanı ami - | günü ihtiyat filonun Portlandda ral Darlan İngiliz amirallık dairesi | yapacağı geçit resmini, kralın ya- tir. Şoför yakalanmıştır. daha büyük işler yapmak için|bank ve Etibanka mensup sana' inde kuvvet bulacaktır, O ya:|Yi ve maadin müesseseleri bir. bir tarihte göç etmiş olmakla bu |!e$tirilerek İktısat vekâletine bağ nen hakiki sahibi olamaz, Bu fi-|1 bir kız talebe, dün denize düş” müş, fakat kurtarılmıştır. Bu Ulus talebe yurdunda bu. lunan Hataylı Aliye isminde bir kız izlebedir.Dolmabahçeden'san dala binen Aliye, deniz orta sinda muvazenesini kaybederek sulara yuvarlanmış, ayni sandal. Ar bulunan askeri tıbbiye oku mf tundan 47 numaralı Ahmet der. ağustos bayramı hal denize atlayarak Aliyeyi kur tarmıştır. Yalnız Aliyenin elin. | Atina, 5 (A. A.) — Atina ve bü- deki çantada buluan 60 lira pa” tün Yunanistan 4 ağustos bayramı- rası denizde kaybolmuştur. pp: heyecan ve rejime karşı bağlılık, tezahürleriyle okutlamıştır. Bütün mekte olduğundan kıtalar sür'atle Tombardiyadan Piemonte'a (Oka. dar . yürüyebilmişlerdir. Yunanistanın 4 ———— 5 gün Atinanm meydanları, caddele Sultanahmette bir olomo-|si ve yoları Yunantstanın her ta, bil kazası rafmdan gelen milli kıyafetlerde halk kütleleriyle delip taşmıştır, Memleketin hor tarafmdan gelen * İheyetier önlerinde kendi mızıkaları te olan şoför Muharrem oğlu olduğu halde şehirde dolaşmış - Vahabın idaresinde 1715 numa *İtardır. ralı otomobil Sultanahmet camii Öğleden sonra bütün heyetler yanındaki yolda ani olarak önü. staâyomdn Yunan dansları yapmış- ne çıkan bir şahsa çarpmış VOllardır. Stadyomdaki 60 bin seyirci. ağır surette yaralamıştır. İden başka civar tepelerden 200 bin İfadeye gayri muktedir ,bir |Ksdar balk bu dansları seyretmiş halde, Bi eye kaldıılan tir. En aşağı yarım milyon kişi de lının hüviyeti tesbit edilememiş, |ZaPplon parkmı ve divar sokakları Başvekil Metakansın stadyoma gi rişi bir çeyrek süren coşkun teza- hürat ve alkışlarin karşılanmıştır. Şenlikler meydanlarda vo sokak- larda gece geç vakitlere kadar de- vam etmiştir, Dün gece saat 22 de Sultanah mette At meydanından geçmek | —— Sümer Bank ve Eti Bank lâğvedilecek | İska ya Bu mevzu üzerinde © Jia « ağenee a tetkiklere başlandı. |sağartarını tebarüz ettirmiştir. Ankara, 5 ( hususi) — Sümer Smiğkiki Macâristanda döviz kaçakçılarına “Devlet Sanayi © İşletmeleri verilecek ceza İarihen, ilmen yanlıştır. Türk Kurumu,. namile bir umum mü İSE, “e ilk zamanlarda, iklimi müsa- Ortaasyada idi. Iklim tabif dahilinde değişti. # 3 F Taşı fal ırkı Anadoluda ilk devlet İdürlük halinde idare edilecektir. bir millettir. Bu ırkın kültür Bü mevzu etrafında tetkikler ya pılmasına başlanmıştır. Bu tetkikler istenen neticeye vardığı takdirde bu müessesele Budapeşte, 5 (A, A.) — Döviz kanunu projesi nazırlar meclisi ta- rafından tasvib edilmiştir. Kanun projesi pazartesi günü parlâmento- Şa tevdi olunacaktır, Yeni kanun projesi, döviz kanu- cilâlamağı bulan, ziraat ha-İri #inanse etmek için eski sana,Jhuna muhalif hareket ödenler hak Ma erişen, madenlerden istifade) yi ve maadin bankasına benzer |kinda çok ağır cezal hükümler ih, vi halk kütlesi, göç #İİyeni bir banka kurulacak, daha |tiva etmektedir. Meselâ, şimdiye meciyr kaldı. Ortaasyadan.İeyvel Eti bankalarının teşkil . |kadar yalnız fki sene hapisle oem. ş, cenube. vepte Hazer Deni-|larında genis m'kyasta bir tebed lan&rlan suçlar, bundan böyle 10- ” simal ve csrubunda olmak Ü-İ dil yapılacaktır. |15 sene kürek cezasına çarptırila - © Yayıldı. Gittikleri yerlere ver : caktır, Ata İngiliz filosu (Baş tarafı 1 incide) “— Güzel Türkiyeden ayrıldı ğımızdan dolayı çok müteesşirim. Memleketinizden güzel intibalar la ayrılıyoruz. Bunun için burada ki ikametimizi mümkün mertebe temdit ettik. Ankarayı görmek ve Reisicümhur İsmet İnönü tara * fendan kabul edilmek, bize ayrıca şeref vermiştir. Türkiyeden aldığı mz intibalar, her türlü tahmini * mizin fevkindedir, Biz, Maltadan eski dostlarımızı götmek için geldik. Burada bu dostluğu ihya etmek istedik. By rada bir çok iyi dostlar bulduğu muzdan dolayı kendimizi bahtiyar addederiz. Türk matbuatı, bize lâyık oldır ğumuzdan fazla bir teveccüh gös- terdi. Bilhassa Türk gazetecileri- ne müteşekkirim.,, Ziyaletten sonra hususi bir vapurla Boğaza bir gezinti ya” pılmıştır. İstanbul o halkı dün öğleden sonra saat 16'dan 18 e kadar İn- giliz amiral gemisini ziyaret etmiş lerdir , Başta Varapite amiral gimisi ol duğu halde misafir İngiliz gemi leri Maltaya dönmek üzere bu sabah saat dokuzda limanımızdan Akdenize hareket etmişlerdir. Ge” milerin hareketi esnasmda Varspi- te İle Yavuz zırhlımızdan toplar atılmak suretiyle ved. resmi ya” pilmış, Türk sancağı İngiliz ge milerinin direklerine çekilmiştir. Malaya İzmirden ayrıldı İznir, 5 — Limanımızda bulu” nan İngiliz Malaya (gemisinde dün gece süvari tarafından 200 kişilik bir ziyafet verilmiştir. Ziyatette, vali, kolordu ku mandan: belediye reisi İngiliz ko- İonisi hazır bulunmuştur. İngiliz zabit ve efradı dün oto mobillerle şehri gezmişlerdir. Mi- safir bahriyeliler Malaya ile bu- gün İzmirden ayrılacaklardır. Gerek limanımıza gelen İngiliz amiralı, gerek İzmiri ziyaret e den Malaya sarhlısr kumandanı sularımızdan ayrılırken teşekkür. lerini telgrafla sildirmişlerdir. tmda ve kralın yanmda takip eyle, meğe davet olunmuştur. Yabaner bir bahriyenin şefi İngi, lis bahriyesi tarihinde ilk defa o - larak, İngiliz kralınm yanında İn - Eliz bahriyeğinin "bir kokit resmin, de bulunmaya davet edilmektedir, Çarşamba günü yapilacak olan bu geçit resmine; 130 harb gemisi iştirak eyliyecektir, Askeri heyetler Londra, 5 (A. A.) — İngiliz ve Fransız askeri beyetleri, bu gün öğle üzeri Londradan hareket et . mişler ve İstasyonda ezcümle Sov « yet büyük elçisi Maiski tarafından uğurlanmışlardır. Heyetler, saat 16'da Tilburyed City of Exeter va- puruna binmişlerdir, Vapur, Lenin. grada çarşamba günü varacaktır. Moskovadaki İngiliz murahhası Londra, 5(A, A) — İngiliz. Fransız - Sovyet görüşmelerini ida- re etmek üzere Moskovada gitmiş olan hariciye orta Avrupa dairesi umum müdürü Sirang pazartesi gü nü tayyareyle Londraya dönecek tir. Tondra diplomatik mahfillerinde tebarüz ettirildiğine göre, Moskova müzakereleri, halen, Strangın vü . caduna artık ihtiyaç hissetirmiye- cek derecede ilerlemiş bulunmak - tadır. Diğer taraftan Londrada ida. re Etmekte olduğu dairede de mu- maileyhin vücuduna ihtiyaş vardır. izmirde Tramvay işçileri Şirket ile ıhtilâflı bir vaziyelte bulunuyorlar İzmir, 5 (A.A.) — İzmir tramvay ve elektrik şirketinin yevmiyeli iş çileriyle şirket arasında yevmiyeler, iş saatleri, İş şartları, hasta ve izin li olanlara çalışmadıkları günler yevmiye verilmemesi ve âyni şerâi' *çinde çalışanlara farklı ücret veril mesi yüzünden çıkan ihtilâf halledil mediğinden kanun mucibince key fiyet hakem kuruluna tevdi edilmiş» tir. Kurul yakında valinin başkan lığında toplanarak meseleyi tetkik edecektir. Memleketimizde kanunun hüküm<timiz: Jp hükmü ilk defa İzmirde tatbik edilmiş olacaktır, Temiştir, olduğu halde gezmiş, teftiş etmiştir. söylemiş, bu memnuniyetini gemi" nin defterine yazmak suretile de ay- Bğsüllelrle * Dün İzmirde deniz kenarında & aylık karnı şişmiş bir çocuk cesed” bulunmuştur. Polis tahkikata bayle mıştır. # Bu senede incir ve üzüm mah sulü çok boldur. Piyasalar 19 ağusla açılacaktır, * Suriyeden şehrimize gelen Lülh- Ban gszelecilerinden Mişel Kauli dün akşam Parise hareket etmiştir. # Belediye, kendisile o yapılacak den evvel huku, | işleri müdürlüğü tarafından tefkik e | dilmesi Tüzumunu alâkadarlara bildir miştir, * Viliyetin Mecidiyeköyünde yap» | taracağı 1000 yataklı hastane plân | Sıhbat vekâleti müsteşarı Asım tar» z fından da tasvip edilmiştir. # Orman, ziraat ve baytar fakültele rinden bu sene birinci, ikinci ve ü- çüneülükle mezun olan talebeler Ro manya ve Macarislana gilmişlerdir. “ Dahiliye vekâleti vilâyetlere bir tamim göndermiş, beynelmilel geçit olan yollara beynelmilel işaret ko- nulmasını bildirmişlir # Bakırköy belediye tohsildarı Os” manoğlu Sadık vergi makbuzlarında tahrifat yaptığı iddinsile waüddeiumu emliğe verilmiştir. # İstanbul arabacıları vilâyele mü racaatle arabalarını kendi kullanan» lar hakkında şikâyette bulunmuşlar» dır. * Fırınlarda üstü başı pis işçilerin çalıştırılmaması kontrol edilecektir, # İkamet tezkeresi olmıyan çene bilerin işleri görülmemesi alâkadar- #0 bildirilmiştir Şarki Erdunda yeni kanun esası Amman, 5 (A. A.) — Tegrii mec- lis, Londrada İngiliz hükümeti ile şarj Erdün hükümeti arasmda vu. kus gölen anlaşma çerçevesi dahi, iinde kanunu esaslde yapılan tadi. lâtı, müzakeresiz ittifakla tasvib ey Emir Abdullah hem devlet reisi, Bem de ordunun başkumandanı ol «- maktadır. Hüklimdar, kanunları ya» par ve bunların tatbikma nezaret eyler. Nazırları nasb ve (azleder. Vazifeleri hüsusi bir nizamname i, le tesbit edilecek olan hükümet, yalnız hükümdara karşı mes'uldür, İml Denizyolları müdürü Denizyolları işletmesi umum mü- dürü İbrahim Kemal Baybora bir müddettenberi idarenin gemilerini / | teftiş etmektedir. Şimdiye kadar “Eğe,, “Trak,, ve diğer birkaç gemi- yi bu suretle teftiş etmiştir. Yarın 3 da “Etrüsk,, gemisini teftiş edecek” € ven Umumi müdür eyşelki gür “Trak,, vapurunu, o refakatinde u munı müdür muavini Yusuf Ziya Kalafatoğlu ve enspektör Mustafa Süvari Şefik, ikinci kaptan Yusu! ve kamara memuru Adnanın delâle- tile vapuru yolcu s lonundan kumanya deposuna, mü rettebat kamaralarından omakine dairesine kadar baştan başa gezen umum müdür gördüğü intizam ve temizlikten çok memmun olduğun» rca ifade etmiştir. Bu arada refaka tindeki umum müdür o muavinine böyle temiz tutulan gemilerin bu iş- lerle alâkalı mürettebatına muay: yen fasılalarla yapılacak — teftişler sonunda İkramiye yerilmesirin iyi olacağını söylemiştir. ulgaristanın A'mtı; aya sıparışı Barin, 5(A A.) — Bek akın, Almanyaya sekiz bucuk (Omiyon marklık demiryolu malzemesi sipa rüş vermiştir,