21 Temmuz 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

İç aa L 21 TEMMUZ — 1939 Alı POSTASI' Sahibi ve Nejriyat Müdürü — ,-m';ııırı Rasim Us büra E EVİ İdara . Y 2310 K A ÂBSNETSAKTLKR İdam cezası E zaman gazeteler, uzakta ve- * Ya yakında, bir adamın idam ed”diğini haber verseler, içimde a-| ğbî benzer bir sıkıntı hissederim. U, asılana, kafası kesilene acımak- | Çok başka bir şeydir. İdam edi- lenin Mmerhamete lâyık bir insan ol- — Madığınr bilirim: Çoğu zaman, yap- tı]'da"lnm hikâyesi insanın tüyleri. Di ürpertecek bir canavardır. Mese- —h Seçenlerde Fransada kafası kesi- —- len Weidmann; altı kişiyi, paralarını ;mak için öldürmüş. Nesine acınır? ak kızıp da onu paralayıyerse: | “Yazık oldu!,, demek kimin gön * Ünden geçer. Adli hata ihtimalin - 9;" de bahsetmek istemiyorum. Anlışlık daima mümkündür; fakat Yle bir yanlışlık yüzünden idam iş olanların çok az olduğun - M eminim: binde değil, belki bir înu?ı'onda bir. Katil diye asılmış o - ıîımal'm, hepsinin de suçlu olduğunu abul adebiliriz. “akat buca rağmen idam cezasını . STu bulamıyorum: onda insanı “Nİrlenc:ren, bepimizin içimizden 'Eddetiğimiz bir şey var. Sorarım: Hsadlar arasında cellâtlığı kabul /— *decek kaç kişi vardır? İdam ceza- “Nin en hararetli taraftarları bile cel l%dî nefretle bakmaktan, onu aşağı bir mahlük sıymaktan kendilerini alamazlar, Nemek ki idama ancak Nazart olarak taralftardırlar; “İdam © hükmünü verebilirler, fakat o hük- © Mün infazını daima başkalarına, © Sehdilerinin hürmet edemiyecekleri,| | Önlerine çıktığı zaman elini sıkamı- Yacakları, yani aşağı buldukları bir fdafha bırakırlar. Birçok memleket- *de cellâtlar, asıl hüviyetlerini ş ahallelerindeki insanlardan sak - *Mağa mecbur olurlarmış. Kendi - Miz kabul edemiyeceğimiz halde Askalarının yapmasını lüzumlu, iyet için faydalı- bulduğumuz îia'_la birçok işler vardır; fakat o iİş- “tİ görenleri cellât kadar hakir say. Mayız. Tdam cezası yalnız bazı kim- seleri öldürdüğü için değil, bazıla - Tinı da cellâtlığa - kettiği için çir - in bir şeydir. — ( dam edilecek adamın halini bir IasaWur edin: sabahleyin uyandırı- İYor, kendisine haber veriliyor. Öl- İlmesine daha bir, hattâ iki sa- iat. Var, Bu zaman zarfında onun ğ.““ bir düşünün. Canidir, edebsiz. lgr Mahlüktur, merhamete katiyen e ik değildir; hepsi doğru. Fakat tiP'ı iki saatlik zaman zarfında çek- tgı dzabın tasavvuruna bile insan aîlh%mm edemiyor. İdam edilecek E 3Maümid kapısı brrakılmıyor. k“ &zılr caninin öldüreceği adam Urtulmağı, soh ana kadar, ümid edebilil': oradan kendisini kurtara- bir adam geçer, caninin merha- Mete gelmesi, hattâ birdenbire ölü - Vermesi kabildir; hattâ belki o öl - d“rm!ı—ek adam da, bir punduna Betirip, düşmanını yere serebilir. Nün için ümid kabildir, Fakat si- *etgâha götürülen idam Mahkü- TU için hiç bir ümid kapısı kalma. F * Vali diyor ki: milel Her cihetçe kusursuz olması için açılması Önümüzdeki çarşam ba gününe tehir edilen on birinci Yerlimallar sergisi, Başvekil Re- fik Saydam tarafından açılacaktır. Ayni zamanda Yerlimallar ser- gisi komite reisi bulunan Vali Lütfi Kırdar, dün irzurüm mebu- su Nakiye, İstanbul mıntaka iktı. sat müdürü Halük ve belediye ik- tısat müdürü Saffet olduğu halde sergiye gitmiş, hazırlıkları göz « den' geçirmiştir. Vali serginin her köşesini ayrı ayrı dolaşmış, ser- gi komite dairesinden Sanayi bir- liği reisi doktor Halil Sezer ve ümumi kâtip Halid Güleryüzden izahat almıştır. Bu arada İstan- bulda yapılması düşünülen idaimi sergi binasının Maketini tetkik et. miş, projelerin sonra kendisine gönderilmesini, bunları tetkik e- deceğini söylemiştir. Vali kendisi ile konuşan gaze- cilere sergi hakkında şunları söy- lemiştir : “—. Noksanları çok olan sergi- mizin, buna rağmen güzel bir e- ser olacağı anlaşılıyor. İstenilen mükemmeliyetin temin ve geç ka- lân firmaların da iştirakini temin v li Tei yet, öteki memleketlerden daha çok olmuyor. Bunun bir seviye mesele- si olduğu da iddia edilemez: Fele . menklilerin, İsviçrelilerin seviye iti- barile İngilizlerden, Fransızlardan, Almanlardan üstün oldukları söyle- nebilir mi? Onlar da bittab' ' **”n insanlar gibi ihtiraslarına tabi, iç - lerinde iyileri de, kötüleri de bulu- nan kimselerdir; iyileri, memleket- lerinde idam cezası olmasına rağ - men cinayete kallı:mıyor; öteki memleketlerin kötüleri ise idam ce- zası bulunmasına rağmen cinayet işliyor. (Bittabi böyle iyi ve kötü diye ayırmak da, kolaylık olsun di. ye, indi bir tasniftir.) Bu idam cezası kaldırılmalıdır: inszanlık için bir lel:2.0'z. Başka tür- lü ceza mı yok? Asmadığınız, ka- fasınmı kesmediğiniz adamı ıslah et- mek imkânı da vardır; halbuki idam bu ihtimali de kaldırıyor. Nurullah ATAÇ G yorlar: lediği zamana ait olmak üzere pılrp kendisinden istenecek, Yerli m - sergisi Küşat resmi Çarşamba gününe bırakıldı Vali Lütfi Kırdar dün sergiyi gözden geçirdi Istanbulda gelecek sene daimi sergi binasını inşa edeceğimizi umuyorum. Sergi saraâyının Taksimde yapılması ihtimali vardır. Beynel- sergi işini düşünüyoruz. böyle bir sergi için bütün şartları haizdir Sabık vali ve belediye reisi Muhiddin Üstündağ vilâyet encümenine Tiyaset ey- 7068 lira hakkı huzur almış, Bu paranın gayrikanu, ni verildiği analşılmış olduğu için kendisin- den istirdadı kararlaştırılmış. Tebligat ya. İyi ama, Üstündağın yedi bin şu ka- dar lira gayrikanuni hakkı huzur aldığı ne allar Iİstanbul maksadiyle küşat merasimini çar- şamba gününe bıraktık. Sergi bundan evvel 10 serginin hepsinden üstün olacaktır. Bu se- ferki sergide dekorasyon tekniği bilhassa yüksektir. İstanbulda gelecek sene daimi bir sergi binası inşa edeceğimizi ümid ediyorum. Aglebi ihtimal bü sergi sarayı Taksimde olacak- tır . Diğer taraftan beynelmilel ser. . gi meselesini daima düşünmekte- yiz, İstanbul böyle bir sergi için bütün şartları haizdir. Beynelmi - lel bir sergiye lâzım evsafı nef « sinde cemetmiştir. Fakat İzmir fuarına mâni olmı.- yacak şekilde hareketi de hesaba katmaktayız. Yerlimallar sergi - leri benimsenmiş, muvaffak eser. ler olduğundan bunu tekâmül et- tirmeğe çalışıyoruz.,, Toros ekspresi Bir çocuğun ' Başını kopardı Ekspres-bu yüzden -dört! ““ Ssaat yöldâ kaldı Toros ekspresi Niğde civarında koyun otlatmakta olan Naim Ça- mur adlı 10 yaşmda bir çoban çö- cuğunü çiğneyerek başmı koparmış tir, Hâdise hattın bir viraj yerinde olduğu için makinist çocuğu gördü. ğü zaman iş işten geçmiş, makineyi durduramamıştır. Bu hâdise sebe , biyle tren dört saat yolda kalmış- tır. Makinistin ifadesine göre, ço - cuk hattım üzerinde yatıyormuş. Teşekkür Ölümü ile bizleri kederler içersin. de bıirakmış olan aile reisimiz İz- mir tüccarlarından Ödemişli Hüse. yin Hüsnü Özödemiş'in cenaze me-| rasimine bizzat gelen ve telgraf ve- ya mektüb göndererek teeşsürleri. mize ortak olan bütün akraba ve dostlarımıza en samimi teşekkürle- rimizi sunarız,. eei Postası E SKİ bir söz vardır: Verler. metmek tarzı, dır. dır. Yiyorlar tabiri yanlış: Yemek içiyorlar!.. mediliyor. tadır. bir insanı değil midir?,. dolma yutmaktan kurtarmalıyız. Ne yediğini Söyle, ne olduğunu söyliyeyim !... Yazan: M. DALKILIÇ — Ne yediğini söyle, sana ne olduğunu söyliyeyim!... Bu sözde dalima gözden kaçmış, temel hakikatlerden birinin yattığı muhakkaktır. Çünkü yemek, yenilen maddenin nevi ve kalitesi, onu haz- bir insanı olduğu gibi, bir milleti de yüceltecek veya tereddi ettirecek kadar mühim bir mahiyette olacağı aşikâr. Nevyork sergisi münasebetile ziyaret etmektlen dönen bir dostumuz hayretlerle Amerikalıların yamek tarzını anlatmakta- Bugünkü Amerikalı asla bizim anladığımız mana ile alâka- sı bulunmıyan bir şekilde yemek yiyor. Süt, tereyağı ve hemen hemen yalnız her türlü meyva suları yiyorlar, Bu şekilde yemek gayet süratle ve lezzetle yenildiği gibi, sık sık yenebiliyor ve yıldırım süratile, asla enerji sarfetmeden haz- Bu yemek tarzı, muhakkak ki, bugünkü Amerikalıyı, dinç, gürbüz, çelik gibi çevik, enerjik ve neşeli Amerikalıyı yaratmak- Acaba bizim yemek tarzımız, multfak an'anelerimiz modern midir? Ve büyük kusurlarımızı yaratmakta cn büyük cinayet payı yediğimizde, yeyişimizde değil midir? Muhakkaktır ki, yağlarda kızartılıp adetâ bir kimyager elin- şle mide bombaları gibi pişirilmiş patlıcan dolmasmı hazım 8 saat uğraşan bir vatandaşımız ortaçağ devirlerinin geviş getiren Gürbüz ve enerjik bir millet olmamız İçin spor kadar yemek yemek itiyatlarımızm da modernleşmesi elzemdir. Hiç olmazsa yeni nesillerimizi insan gibi yemek yemek yerine fakat çok büyük, için, İngilizler ve Almanlar Yaş üzüm ve meyvelerimize talip Birçok İngiliz firmaları, memle - ketimizden yaş Üzüm satmalmak ü. zere müracaat etmişler ve buraya bir mümessil * göndermişlerdir. Bu mümessille, satış — kooperatifleri birliği arasındaki temas ve müzake- reler uyuşma ile neticelenmiştir, Diğer taraftan “Almanlatf da yaş üzüm Ve taze meyvaları bol miktar da almak istiyorlar, Devlet —demiryolları — idaresinin getirttiğini dün haber verdiğimiz yeni frigorifik vagonlardan bu hu- susta istifade edilecektir. ——— Tırhan vapuru Havuzlanma işi bitirildikten sonra Sürat tecrübesi yapılacak Karadeniz hattı için Almanyaya ısmarlanan Doöğu vapuru — ağustos başında limanımıza gelecektir. Bu vapur 3500 tonluktur. Bunun ben, zeri olan Savaş ve Eğemen va - purları iki aya kadar teslim edile- cektir, Bundan başka bü mevsim içinde Almanyadan Akdeniz tipi daha iki vapur gelecektir. Tırhan uzün bir yoldan gelmesi doalyısile havuzlanmasma lüzum görülerek Halice çekilmiştir. Bu iş bitirilince sürat tecrübesi ve resmi Ailesi “kapse mahküm oldu. Yani ne oldu: Rasgele — Yetişin! Yangm var!.. Diye feryadı basınca bekçi yetişmiş, fakat çıplak adam bekçiye de vazile es- nasında söğüp saymış., Nihayet ceza mah. kemesinde çıplak adam bir ay 26 gün kete ihraç edilen yapağılâardan “dört liman müayenesi yapılacaktır. bin liraya Mühim bir kaçakçılık Dört milyon kilo yapak Borsaya kaydettirilmeden Z gönderilmiş Ticaret borsasında mühim bir kaçakçılık yapıldığı borsa komiser- hiğine ihbar edilmiştir. e. milyon kiloluk bir parti borsaya kaydettirilmeden gönderilmiştir, Bu yüzden borsa mühim bir za, rara uğramıştır. Alâkadarlardan bi rinin borsa idare heyetinde bulün- ması işin ehemmiyetini arttırmiş- tır. Yeni idare heyeti intihabı bir- çok dedikodulara yol açmıştır. Halk partisi namzed gösterme - diğinden borsa âzâları iki kısma ayrılmışlardır. Azalarm ekserisi eski idare heyeti azalarının yeni . lenmemesi için uğraşıyorlar. ———o—.— Yenibir antrepo yapılâcak | Liman işletmesi idaresi, şehrimiz- de antrepo buhranına meydan ver- memek için tedbir almaktadır. Bu maksatla Galatada eski yolcu salo- nu karşısında büyük bi aai-cpo yapılaca!ştı.. Yeni inşa edilen yolk:u salonu ya- nındaki antrepo yıkılarak bir oto - mobil parkı vücude getiril:: 'diz egit Te Füp Pi FT EN SA Ü TÜ AA BAD REYE ÜGT VKĞT BAA AAA BŞT ĞİT RDER Anlayışta sürat!.. | AZETELER şöyle bir haber veri- diğeri Anadolu tarafı için Anadolu yaka, sında yapılacak, â Çöp fırmı deyip geçmeyin: Herbiri 8 mal oluyor. İşletme masrafları da senede 350.000 lira tutuyor!., Biz diyoruz ki, öyle de böyle de nasıl ekmek yiyeceğimiz malüm. Bari ekmekler de bu fırınlarda yapı- hversin de iş olsun bitsin vesselâm!,,. Bir saat edebsizce orplaklığa mukabil İki ay hapishaneyi giymiş oldu!.. * * * * * * Diğer söz sahipleri ne diyor? “lmlâ 'hahsinde —— Bir kaç sual “Aziz arkadaşım bulunan ÂAlüaca,, Has isimlerin imlâsma dair Vâ. lâ'nın teklifine iştirak — etmiyorsu- nuz. Bu iştirak etmemekte ben de sizinle müşterekim; fakat esasta da sizden ayrıldığımı zannediyorum,. Bü has isimlerin imlâsında düş- tüğümüz ikiliği gidermek için bir (karar) kâfi gelmez (ikrinde de değilim. Böyle bir karar mekteb kitablarında olsun bir şeklin üstün tutulmasında müessir olur ya? Bu bir kazançtır ve mühim bir kazanç. tır. Siz bu kadarını da (kolay) san- raryor musunuz? Bu birinci sualim, “Lâtin harflerini kullanan mil- letler biribirlerinin has isimlerinin imlâsını —muhafaza ediyorlar, el. bette bunun bir sebebi vardır.,, di- yorsunuz. Vâlâ'nm teklifi karşısm. daki misalleriniz bu “muhafaza” da bir kat'ilik göstermiyor; kat'i olâu bile bu muhafazada âmil —olmasını tabit bulduğunuz sebebleri hiç araş- tırmak istemez misiniz? — “Elbette bir sebebi var diye biz de onlara uymalıyız,, hükmü ne dereceye ka- dar müdafaa edilebilir? Bu da ikin. ci ve üçüncü istifham noktası... Dördüncü bir sual: Lâtin harf- lerini kullanan milletler içinde bu harfleri bizim gibi eski bir alfabe, nin yerine yeniden ikame suretile — kabul eden milletler hangileridir? Nihayet #on bir sual: Lâtin al- fabesinin karakteristiği kelimoleri sesleriyle mi işaret"etmektir, yoksa medlülleriyle mi? Bu suallerin cevablarmı sizden, karşt karşıya konuşuürken de rica edebilirdim. Böyle yapmayıp gaze- teye yazışım ve cevablarını gazete. de isteyişim, bu bahis üzerinde benim de,yazmak istediklerimi oku- yanlara daha kolay anlatmama im. kân hazırlamak içindir. Hakkı Tarık US - Dinini değiştirmek — — isteyen genç — - Ortada yok Caçenlerde adliyeye müracaat e- Cazk katolik olmak ishtediğini bil- diren Avni ismindeki genç ortadan kaybolmuştur. Kendisinin akli muyazenesi yerin de olmadığı zabıtaca anlaşılmış ve aranmasına başlanmıştır. Ayni bulununca Bakırki-: cmra - zı akliye hastanesine gönderilerek müşahade altına konulacaktır, ——— ——— Inhisarlar Vekili Gümrüklerde meşgul olmıya başladı Bir müddetten beri şehrimizde bulunan gümrük ve inhisarlar ve. kili Raif Karadeniz inhisarlardaki tetkiklerini bitirmiş ve gümrükler- de meşgul olmağa başlamıştır. Vekil, memurlarım — çalışmalarile yakından alâkadar olmuş ve gördü- ğü intizamdan —memnun olduğunu bildirmiştir, Vekil bugünlerde tetkiklerini ta. mamlıyarak İzmire gidecektir. F Kastır, O, etrafındaki adamların da kadar çabuk anlaşılmış!.. "Ndisine acımadıklarını, onu ha - ' ** & $& AZETELER İstanbul fırmcılarının mühim bir toplantı yaptıklarını G yla avmıyacaklarını da bilir, Ha-| — Bir çıplaklık taraftarı giyindi!. İki masrafa ne lüzum var? yazıyorlar, Bu toplantıya hemen — bütün ah.ra -_kendîsinin bir gün ıntı?:aşîış muş: Necib isminde bir adam içki di. Ne kadar zamandanberi uğraşı- Cemiyet reisi fırmcılardan İyi — kalite İ bllemlîini. o cinayet öğrıînı'ldıgı içmiş, içki başma vurmuş. Sıcaktan bunal- hyor, bir türlü halledilemiyor. ekmek çıkarmalarını istemiş, onlar da söz Mi failinin tel'in edileceğini ü - mış, tutmuş anadan doğma soyunarak çır. Halbuki belediyemiz, bir taraftan çöp vermişler!., ğ için âer. İdam edilecek_ mahküm 'çıplak olmuş. Adamın annesile karısı: fırmları tesisi etrafmda da tetkiklerine Bizce bütün - fırımcıların söz vermesi t tesellilerin hiç * 'i yoktur. — Ne yapıyorsun? Kendine gel!... devam ediyor. kâfi değildir, i ç Cam tezasının bir faydası oldu- Demeye kalkışmışlar. Adam hiddetle İki çöp fırımı yapılacak, bunlardan Fırınlardaki binlerce fare de buna söz — Bu kadar senelik pul merak- î:ğu da zannetmiyorum. İdam ce-| — bunların üzerlerine yürümüş, O vakit karı. — — biri İstanbul ve Beyoğlu semtinin ihtiya- veriyorlar mı, ona bakalım!!... hsısın; ne zaman mektubların için kal'ünlan memleketlerde cina-| — sı: vermmi karşılamak üzere Haliç nihayetlerinde, pul istersem bulup vermezsin, Mim