8 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HABER — Akşam Posinsi Şeker Şirketinden şikâyetler Tüccarlar Yerli şeker alamadıkları için değil Bozuk şeker verilmek istendiği! için şikâyet ediyorlar Geçen sene dört fabrikamızın istihsalleri yekünunu birkaç sene 'evvel yalnız Alpullu fabrikası temin etmekte idi. ti arasındaki ihtilâflar gün geç- tikçe artmakta devam ediyor. | Büyük ve hakiki bir memleket! meselesi olan bu hâdise karşısn-| da, gazetemiz de her zamanki giyi ilk hassasiyeti göstermiş ve yur. dun, halkın menfaatlerini göz ö- nine alarak neşriyata başlamıştı. Gerek yerli, gerekse Avrupa şeke- rini tek elden sattığına göre, ismi şirket, fakat hakikatte bir nevi in- hisar olan Şeker Şirketi, büyük; küçük bütün tüctarların yükselen şikâyetlerine nedense doğrudan doğruya ve müracaat olmaldan ce. vap vermemektedir. Fakat buna mukabil geğen gün bir sabah gazetesinde Şeker Şir- ketinden alnan malüma'la yazı- dığı hissolunan bir yazi çıktı. Bu yazmın hülâsası şöyledir. Bir bakkal dükkâmnda kesme ve toz şeker... Şeker tüccarları ile Şeker Şirke-! bozuk bir markası olap'bu şeker-| nedir ? leri evvelden tanrmadıkların:, bil- meden ithal ettiklerini kabul dahi etsek 2 inci, 8 üncü, 4 üncü parti mübayaalarında ayni hatayı işle. mek ne dereceye kâdar şayanr tece vizdir?, * Bütün bunlara ilâvete bu malla“ rm stok ve aktarma suretiyle alın dığmı ve getirildiğini işitmekte- yiz. Şirketin hatası yüzünden ithal al e Gaf MN b Topkapı sarayında i Dahili elektrik tesisatı ! | yaptırılacak | Müzeler umum müdürlüğü Os, manlı tarihinin en şayatı dikkat &-| seri olan ve bütün bir saltanat lda- resinin sırlarını anklıyan oTopka- pi sarayının bügünkü neslin gözle. ri önüne tamamen açılması için sar) ni kısımları açılabilecek hale geti Pilmektedir. Bilhassa Topkapı sara- iymın en dikkate değer kısmın: teg- kil eden harem bu meyandadır. Müzeler idaresi Topküpt müzesi, nin bütün kısımlarının elektriklen , dirilmeşine karar vermiş ve olduk- ça büyük olan bu İşin başarılması için Jâzmgelen tahsisat ahamiş, Ptojeler hazırlanmıştır. İ Yalnız tesisat yapı en müzeler mimarı hetaret edecek, ışık terti - batı sâraym güzelliği bozulmadan fettiği gayret ile müzenin yeni ya.| edilen bözük kesme şekerlerin ce- | ve hiçbir noktasi tahribata uğra - zâsmı, asili suçu olmuyan, müsteh.!mudan bilhassa siyaretçilerin göz Hik çekmektedir. Mütavassıt th€-| zevkini bozmıyacak şekilde yapila. çar“ öylece alıyon ve-aldığı gibi) caktır. Bunün için Avrupada bü heimize yaptığı müradastlar Ve'ta-| de satıyor, Müstehlik ise tam küp| yi eski eserler dahil elektrik tesi, şeker parası ödediği halde. bak-| satı yapılırken tatbik edilen usul de kaldan yüzde 25, yüzde 35 dere. | gözönünde tutulmuştur. Bu suret- seninde tozlu küp şekeri alıyor. £ İle Topkapi sarayı (müzesinin bast 3 — Tüccar yerli şeker alama: | inilli bayramlarda geceleri de riya- dığı için şikâyet etmiyor. Sadece, | retçilere açılması kabil olabilecek” İ geliyor. Taksim ile Harbiye orasındeki ağaç hkh yol türlü şekle girdikten sonra şimdi de asfalt şekil lecrübe edil mektedir. lke ekirden w - B NİSAN — 193$ vik Üniversitede fakir talebeye «burs» işi mümkün olamadı Kendilerine müracaat edilen zenginlerimizden ancak bir kaçı! yardım vaadi Üniversite rektörü tarafından dün Üniversite talebesine bir çay ziyafeti verilmiştir. Bu ziyafet esnasında da, rek- tör talebelerle hasbihalde “bulun- muş ve talebelerin temennilerini alâka ile dinlemiştir. Bu arada, halleri, vakitleri yerinde olmıyan hukuk talebelerinin yurt mesele- ride mevzuu bahsedilmiştir. Bü talebelerin bütün gayretlere rağmen hâlâ bir yurda kavuştü * rTulamamalarının sebepleri göz“ den geçirilmiştir. Konuşmalardan anlaş'lmüştır ki, Üniversitenin, sırf bu talebeleri bir yurda kavuştur- mak maksadiyle 250 kadar zengi- edilmekte olduğu için asıl şikâyet te bu ithal olan miktardan ileri Yukarıda söylediğimiz gibi tüe-| car yerli şekeri daha iyi, daha ko-| nde bulundu lepler, müsbet hir netice verme. miştir, Üniversitenin talebine (250 zenginimizden ancak on, on Deşİ pe erer; Emniyet Sandığının yeni nizamnamesi Sandık neler mukabilinde borç verecek ? Istanbul Emniyet sandığı nizam nâmesi bugünden itibaren meriyete girmiştir. Yeni nizamnameye göre, sandık, kuruluş o maksatlarma ait faaliyetini #Jameye ve inkişafa ya” ramâk üzere Ziraat bankası idare meclisi kararile Istanbulun muhte- nde ve memleketin diğer kişi mahdut bir yardımla , muka- şehir we kasabalarında şubeler ve belede bulunmuştur. Rektör, ta | ajanslar açabilecektir. lebelere, bu ihtiyacın, münasip bir Sandığın halka ikrazları, halkm şekilde mutlaka halledileceğini vaad etmiştir, Bu vaat bütün tale. beler tarafındar büyük bir sevinç le karşılanmıştır. Konuşmalara mevzu olân mü- him dileklerden* birisi de, imti . hanlara mütealliktir: darda kaldıkları zamanlarda ihti” yaçlarırı gidermek maksadını kol- Iryacaktır. Bu ikrazlara karşılık teş kil edebilecek mallar şunlardır: 1 — Türk borsalarında kote edil- miş hisse senedi ve her nevi tahvil- lerle, bunların kuponları. Talebeler, şifahi imtihanlar ara- ? nda, , fasıla, bulunmamasından | Mutazarrır olduklarını söylemiş” İerdir. Rektör bu mitihanlara birer gün fasıla verileceğini vaad et.| 4... fnci, işlenmiş ve işlenmemiş miştir, elmas, pırlanta ve sair kıymetli taş Gene talebelerin ricaları üzeri.|lar. ae rektör, eleme imtihanlarmın| 5 — Satılması kabil, sandığın de 2 -—- Türk ve ecnebi altın ve gü” paralar ve plâtin, altın veya müs, imüş külçeleri 3 Plâtin, altn've © gümüşten her türlü eşya. “Yerli fabrikaları is- İbozuk şeke ilmek tir, şeker umuz uk şeker verilmek istendiğiltir. Sy, ânı kirli olarak atreb i tihsalâtı memleket ihtiyacımı iar- | işin mmüştekidir. Nitekim bugün şılayamıyor, Mktısadi anlaşmalar | piyasada iyi neviden tozsüz küp! menfaatlerini korumağı kendine imkânları dahilinde getirilen &ene- ; şekerleri vagönda 100 - 150 Mira en büyük vazife bilen HABER, bi şekerler. nakliye istifadesi “do. laymiyle sahil piyasalarına arze-| dilmektedir. farlasiyle satılmaktadır. * — Alpullu ve Eskişehir şeker| için tüccarların fikirlerini ve iste. | | İabrikalarınm bu seneki istihsal, | diklerini yazdığı gibi Şeker Şirke-| hâdisedeki bitacaflığını göstermek ve israr İle Alpullu şekeri almak istiyor, Halbuki şirket, pek tabii! olarak, yerli fabrikaların istihsa, İlâteni kendi mıntakalarının mahal M ihtiyaçlarına tahsis etmekte, na İ İstedikleri kadar ve istedikleri | leri ancak kendi mühitlerini tat | &nin de cevabını sütunlarına mem (70 ucuzluğu ve ticaret merkezi! zaman yerli şeker alamıyan tüccar bu vaziyet karşısında omemnuni- yetsizlik gösteriyor. Geçen seneki istihsalat ancak 43.000 tondur. Bu yazıyı okuduktan sonra, gehrimizdeki muhtelif şeker tüc- carlarının bazılasile temas ettik! min edebilecek bir hadde olmasına rağmen bu muntakalardan İsten- bula her gün $ - 10 vâgon şeker getirilmektedir. Bu da İstanbul ve| kirlerini de dinledikten sonradır siz #evahil ihtiyacını karşılamak için yapılıyor. Bu gayet basit görünen bâdise nüniyetle geçirecektir. Ancak iki tarafm iddialarını ve ük cunafın fi. | bilhassa halkla ki İki bu ehemmiyetli mevzudaki ken- di fikirlerimizi yazacağız. Iktisat Vekâleti neşriyatı- olmak dolayısiyle de memlekete| giren eçnebi şekerinin çoğunu bit. tabi İstanbul gümrüğünden sok-| Bu yüzden de İstanbul daha faz- i la ecnebi şekeri istihlâk etmek va. ziyetiyle karşılaşmaktadır. İ neticelerini de büyük imtihandan Asgari dört gün evvel bildireceği- ni söylemiştir, Esnaf cemiyetleri reisleri Seçimleri tamamlanmış olan &s nal osmiyetlerinin yeni reisleri dün İ esnaf cemiyetleri merkezinde Tica: ret odası esnaf şubesi müdürü Kâ“ ım Yorulmazın riyaseti altında bir toplantı yapmışlardır. po ve muhafaza teşkilâtma göre a“ map saklanması mümkün olan ha- It, kilim, örtü, biblo ve harcıâlem 0- up kolaylıkla elden çıkarılabilecek sair ev eşyasile, kitap, fotoğraf ma- kinesi, saat gibi zata mahsus sair eşya. 6 — Her nevi güzel sanat eserleri. 7 — Paraya çevrilmesi kabil her nevi sair menkul mal ve kıymetler. Her nevi muamelede bir şahsa verilecek paranın en yüksek haddile sekil ve tarzları ve bu ikrazların ye” nilenmesi veya vadelerin uzatılması Onlarm bu mütelen karşısmda ka-| Şeker Şirketine" asgari 250 bin bi. Görülüyor ki Şeker Şirketi yal- naat ve noktai nazarlarını “şöyle-İralık fuzuli bir masrafa malola mızı nazarı dikkate aldı | pız şeker ihtiyacını karşdamakla| “Toplantıda, esnal cemiyetlerinin şartları, dahili talimatnamelerde ; , —..m ce tesbit ettik: 1 — Geçen sene dört fabrikamı. caktır. Vaziyeti anlatalım: Gerek Alpullu, gerekse Eskişehir Şeker Ankara, 8 (Hususi) — İstan-| deği, birde yerlisi ve ecnebisi ba-| halk sandığından temin edecekleri| tayin olunacaktır. Sandığın idaresi, buldâki toptancı şeker tüccarları. | kımından, bir müvazene takip ve kredi işi müzakere olunmuştur. Es" İ bir müdürle muavinleri, muhasebe zın istihsalâtmin . sadece 43,000) fabrikalarının 938 senesi mahsulle: |” 2 aki mağ tesisine mecbur oluyor. Her z8-İnaf cemiyetleri reisleri halk verir. mir le aa ton oluşu başlıca hir mevzadur. |ri kendi muhitlerinin ihtiyacından | bahsettiğimiz. şikâyetleri ile İkte-|man tüccarm istediğini yapamın| gandan lâyıki veçhile istifade edile" | mürekkep bir ide . Halbuki iyi bir faaliyet neticesi bir kaç sene evvel yalnız Alpullu şeker fabrikası bu miktar İstihsal yapmıştı, Son senelerde ise 4 fab- kanın İstihsal yekünu ancak buna tekabül edebilmektedir. Bu büyük istihsal noksanlığı denildiği gibi bilâtefrik her mintakada pancar mahsulünün yanmasından me ileri gelmiştir? Başka sebepler de yok müdur?, Bu cihet başlı başına te kike değer. 2 < İktrsadi anlaşmalar imkân- İarı klişesi, ithal ettikleri bozuk şe: kerler için bir mazeret veya kek kan olarak kullarılmak istermiş. tir. İletısaii anlaşmalar Çek şeke-| ri getİirmeği zaruri kilabilir. Fakat| Çekoslovakyanın ötedenberi en| fena cinsi olarak tanınmış olan ve| diğer markalara nazaran eskiden bir farkı fiyatla alman bu markayı israrla çelbetinekte de bir sarüret olabilir mi?, Bu mârka şekerin bozuk oldu. ğunu şirketin bilmesi lâzımdı. Bİ- #g memeleri aslâ bir mazeret teşkil edemet. Şeker sünaylinde fevkalâ- Mine de müterakki olan ve pekiyi ve birinci nevi şekeri de bulunan sa. imle Cekoslevalvanın en fena ve fazla olmadığı halde bugün oralar dan İstanbula sevkolunan şek ri yarın oraların ştokunü tamamla mak için İstanbuldan bu mahalle- Te şeket »seviketmâk zörüreti kar- şısında kalınacaktır, Bu takdirde tahmini bir hesapla Alpullu we Eskişehirden İstanbu- Ja bin vagon şeker getirilirse ayni miktarda şeker götürülecektir ki, bir vagön şekerin navlonu 120 li. rayı mütecaviz olduğuna göre bin vâgon şekerin mütekabilen gidip gelme navlonu 250.000 lirayı a$- maktadır. Şeker Şirketinin kasasından çı- kâcak olan bu fuzuli masraf, sırt İstanbulda şeker işleriyle ölâka- dar tevatın İstanbul ihtiyacını ev. velden nazarı dikkate alıp teldarik- li bulunmakta gösterdikleri ihma- Hin netitesidir. Bu gidi ihmaller, idarerizlikler Şeker Şirketine çok zararlara malolmaktadır.,, Yukarıki satırlara Şeker Şirke, tinin ne diyebileceğini bilmiyoruz; Tüccarlatın bu iddiaları karşısm- da şirket her halde daha fazla ef- kârı umumiyeyi şiddetle alâkadar eden bu işde bir cevab verecektir. Yalnız memleketin ve halkın #at Vekâletinin ilgilendiğini öğre- niyoruz. © Aldığımız mütemmim mâlümata göre şikâyetin ası) menbatr bir yüzden övüneceği- miz bir sebep teşkil etmektedir. Ö da kendi şeker fabrikalarımızın şıkardığı şekerin piyâsada her ci- hetten yabancı memleket şekerle i rinden üstün tutulmasıdır. Yerli İ ve ecnebi şekerin toptan fiyati j biribirinin tamamiyle aynıdır. Ya. ni Şeker Şirketi kesmeyi 28, kıris» talı 25 kuruştan vefmektedir. A- i nadoluya satılan şekerden zan ve i bahsedildiği gibi fazla olmak şöy. le dursun, aslâ bir kör mevzuu baheolâmaz, Şu Kadar var ki memleketin ih- tiyacını kendi fabrikalarımızın çı- kardığı şeker büsbütün karşılaya. madığı, dışarıdan Ja Şeker ithal yor. Geçimsizlik denen şey de bun dan doğuyor. | Bu halde şikâyeti kökünden £ö küp atmak için bir tek çare kalı- yor: Dışardan getirilen şekerin de kendi, istihsalâtımız ayarında İyi ve ayni olmasını temin etmek.. Bunun da belki fiyat haddine ria- belki de bizim şekerlerimizin de, tötünlerimiz gibi bir hususiyeti vardır ve bunun çaresi fabrikaları tam randımanla işletmek, yahut ta yeni fabrikalarımızın işlemesini beklemektir . İktımat Vekâletinin yaptığı tet- &ikler elbette en doğruyu ve en mümkünü ortaya koyacaktır. Tonton amca İ nın nezaketi yet zaruretiyle imkân: yoktur, | mediğini, bunun bazı formaliteler | dudur. den ileri geldiğini söylemişlerdir. Bundan sonra esnaf hastanesi in" şaatı meselesi üzerinde görüşülmüş ve hükümetten bütün cemiyetlerin topluca 50 bin liraya kadar tebemü edebilmeleri için müsaade istenilme sine kafar verilmi ——o——— Şikâyetler, temenniler Nüfus dairelerinde muameleler Harbiyede Kayahatun sokağın- Istanbul - Ankara telefon!) da 45 mumarada oturan karileri" hattı Ankara, 7 (Hususi) — İstanbul - mizden Hayreddin gönderdiği bir mektupla diyor ki: “Geçen s#nenin teşrinlevvel ayın” Ankara arasında Üçüncü telefon da ailemin nüf a e hattının yapılmatmz devam olün - maktadır. Bu iş yakında ikmal edi. lecokztir. Posta telgraf idaresi bun dan sonra İstanbul, Ankara ve İz- mirde olduğu gibi diğer vilâyetleri- mizde de otomatik telefon tesisatı yapmak için tetkiklere başlamıştır. İ hihi yapmak üzete Şişli nahiyesi nü fus memurluğuna müracaat elzriş tim, Bu ufacık iş için o kadar çok müşkülât çıkarıldı ki oaradan altı ay kadar bir zaman geçtikten sonra ancak birkaç gün evvel muamelemi” zi tamamlıyabildik. Müamelemi takip ederken benim gibi müracaat eden diğer vatandaş” ların da ayni güçlüklere maruz kal- dıklarını gördüm. Yüksek makamla rın nüfus işlerinde halka (Kolaylık gösterilmesi hakkındaki bir çok ta” mimlerini bildiğim için vaziyeti alâ” kadarların dikkat nazarlarına arze" diyorum,