3 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dü Demokrasileri mi - tenkit ediyorlar, demokrasiyi mi Yazan: SUAD DERVİŞ AZI İstanbul gazeteleri var. Belki bilgisizlikten, belki mu. ayyen bir kastla bir iki senedenberi harict siyaseti mevzuu bahsettikleri vakit sistematik bir — surette totaliter İdevletlerin (muvaffakıyetlerinin) sebebini Trejimlerinde, demokrasilerin s#on muvaffakıyetsizliklerini de gene ayni şekilde rejimlerinde gösteriyor- lar. -. -. Ü .. Yani demokrasi ile idare edilen memleketler Trejimlerinin kö. tülüğü yüzünden inhitata uğramağa, felâkete düşmeğe mahküm- durlar. Totaliter devletler ise bu kadar iyi bir şekilde idare edil- dikleri için onlara istikbalde en büyük muzafferiyetler ve en bü. yük saadetler mevüuttür. Hattâ, bu nevi yazıları mütemadiyen yazan ve totaliter devlet. lerin muvaffakıyetlerini izah edebilmek için tarihi maddeciliği inkâr ederek bu rejimlerin mistik kudretlerini ileri süren, maddeye değil, ruha dayandığı için muvaffak olduklarını iddia eden ve kendini mütefekkir addeden bir muharririmiz bile son bir yazısın. da demokrasilerin mağlüp olacağını ileri sürerken bunca senelik dddialariyle tam tezat teşkil eden bir neticeye varıyor. Bunun ta- fiht bir zaruret olduğunu kabul ediyor. Yani demokrasi ile idare ednen devletlerin inhitata mahküm olduğunu söylemek için hrendi * ptensiblerini inkâr etmeğe kadar ileri varıyor ve maddeci gözüy- re kâinat hâdiselerini tahlil etmeğe bile kalkışıyor. Eğer bu yazılat sadE bir iki tane olsaydı ve sadece bu muharririn fantazist kalemin. den çıkan satırları ihtiva etseydi, bunun üzerinde tevakkuf — bile etmezdik, Fakat bu yazılar senelerdenberi muntazam bir şekilde in. tişar etmektedir. Muntazam sürette 'Türk okuyucusuna şu fikri aşılamak emelindedir ; — “Demokratik idare kötü bir şeydir. Fekâlete mahkümdur, an- cak #otaliter rejimle idare edilen milletler refaha, şerefe ulaşırlar..,, |— Fakat biz şuna bütün kalbimizle iman etmek mecburiyetinde- — yaz ki,' Türk milletin başr böyle kötü aşıları tutmaz.. ğ Çumhuriyetinin riyasetine, İsmet İnönü gibi demokrat, . halkçı O Af vatanperveri seçmek dirayetinile bulunan; hürriyetine, istiklâ. — İme âşık bu milleti, dayandıkları esaslar, bozuk bir takım fikirlere — İmmndirmağa cabalamak beyhude bir gayrettir. ; Böyle yanlış yollara belki de bilgisizlikleri yüzünden sapmış /— glanlara şünu göylemek isteriz ki 'Türk okuyucusunda artık kafa — #ökemmül etmiştir. O, oküduğunu anlamak, tahlil etmek, milli şuurunun mihengi- d vurmak seviyesine ulaşmıştır. Bu mihenk taşında bozuk ses #eren kalp fikirleri onlara sürmeği ümit etmek hayalperverlikten başka bir şey değildir . Türk okuyucusunu çocuk zannetmek birgaflettir. İlhamlarınt * 'Türk vatânının hudutları ötesinden alanlara memleketin içine bak. İ Di ğ e d l A K de hava serince olmasına rağmen, HIBER — Akşım Poıhııı İstanbul yavaş vyavaş bahar günleri ne kavuşuyor. Dünkü pazar günü gene günlük güneşlikti. Şehrin ya- kımındaki hırlara gidenler epey çoklu. Bu arada Taksim ve tlvarında da dolaşanlar büyük bir yekün teşkil etmekteydi. Sokaklar yazın yıkanal i ecek mi Belediye bu işin tetkikile uğraşıyor Belediye esaslı bir şekilde meş- gul olduğu şehrin temizliği işleri üzerinde yaptığı tetkikler sırasın. da hiç olmazsa yaz aylarında şeh. rin ana caddelerinin yıkanması işi. ni İde tetkik etmiştir. Bu tetkikat- ta, bilhassa arzözlerle ve serpinti halinde şehir sokaklarının sulan- ması değil, sabaha karşı ve öğle. den sonra olmak üzere hiç değilse günde iki defa bol su ile yıkanması göz önünde tutulmuştur. Bunun için şehrin bazı büyük çaddele. rinde tecrübeler de yapılmıştır. Fakat bu esnada belediyenin karşısına bir takım mâniler çık- miştır, Bunların başında sokakları bol su ile yıkamak için Terkos mus lüklarında bol &u bulunması mese. lesi gelmektedir. 'Terkos tesisatında yapılmakta olan takviye ameliyesiyle Terkos| suyu ancâk şehrlinin ihtiyacına ' mağı, Türk milletinin neyi mukakldes bildiğini, neye taptığını ve ne gibi mefhumlara ölünciye kadar bağlı kaldığını anlamalarını, — bu gibi yazılarla bu memlekette antipatik olmamalarını tavsiye e- o deriz. Suat DERVİŞ — Denizyolları Harp okulu için - kooperatifi Sivil liselerden de '_ Derizyolları kooperaüfininınc— mezunıar alınacak Bizbank kooperatifi halini almak i. gin yaptığı içtimada mevcudun ik. $tısat vekâletince kâfi görülmediği- nİ, martm 29 unda yapılan içtima- — da da memleketin en büyük ve en “ğok ortaklı kooperatifinde gene ek. ı t temin edilemediğinden içti- “ma kabil olmadığmı yazmıştık. — Kooperatif idare moclisi senelik am 19 nisanda tekrar yapıl. karar vermiştir. Bu ikinci Hmada nisabr ekseriyet aranmıya Er için mevcut ne olursa — olsun yapılacaktır. Halbuki ilk iç. mada 300 kişi kadar toplandığı ilde içtima yapılamamıştı. Bu iç- na ile Denizyolları kooperatifinin bilânçosu tetkik ve yeni idare meclisi seçilecektir. Fakat koöpe - Hif yine Denizyolları kooperatifi olarak kalacaktır. B'u şirketin De. hizbank kooperatifi haline gelmesi çin yeniden ortaklar fevkalâde bir ntrya çağnlacaklardır._ Bu içti 3 da cemiyetler kanununun em gi sülüsanı ekseriyet temin e. | © zaman ortaklar yeni. '.'-ı “İçtimaa çağrılacak ve yine ek- 6t olmazsa davet tekrar edi- ç Sülüsanı ekseriyet bulunun . kadar bu hal devam edecek. Çü.n.kü cemiyetler kanunu ni . #inamenin başka şekilde tadiline î ber <ü naAsın hezse Sivil liselerde tahsillerini ikmal eden gençlerimizin — de askerliğe intisaplarını temin ve Harp Oku. lunun kadrosunu takviye maksa - diyle bu sene de Harp okuluna askeri liseler haricinden lise me. zunları alınmasına karar verilmiş- ve kayıt muamelesine başlanmış. tir. Harp okuluna, sivil İiseden me- zün olup olgunluk imtihanını hiç bir ilişiği olmamak şartiyle veren. ler alımacaktır. Yalnız bu gençle. rin vücutlarının tamüssrhha olup olmadığı, tam kadrolu bir askeri hastahanede yapılacak muayene ile tesbit edilecektir . Diğer şartlar şehrimizdeki as. kerlik şubelerine bildirilmiş ve bu şekilde askerlik gibi şerefli bir vatan hizmetine girecek olan 1i- se mezunu gençlerin müracaatları- nın kabulüne başlanması bildiril. mistir. n Her genç bulunduğu yerin az. kerlik şubesine müracaat edecek. tir. Ankarada bulunan gençler ise müracaatlarını doğrudan doğruya Harp okuluna yapacaklardır. Müracaatların nihayet 15 tem- müza kadar kabulüne devam edil- mesi tekarrür etmiştir. Bu suretle ağustos başında kabul edilen 1ise mezunu gençler harbiyede bulu. nacaklardır. yolları kooperatifinin bütün ör- İ ; çalışan iİnsanlar olduğu gibi zehirlendi bir kısmı da denizde bu . ktadır. Bu vaziyette nasıl ha. gedileceği bir mesele olmak. Cibalide oturan yirmi yaşlarında Mehmet kızı Rabia kalaysız tence- rede pişirdiği yemekten zehirlene- rek baygın bir halde Haseki hasta- yetecek bir miktara vasıl olacak- tir. | O zaman —gündüzleri olmasa dahi sabaha karşı caddeleri sula. mak mümkün olacaktır. Fakat buna göre tesisat yapmak ve sey- yar su hortumları almak ikinci me sele olarak gelmektedir. Üçüncü nun takviyesi olarak meydana çık- maktadiır. Çünkü yapılan tetkikler, temiz. lik işleri kadrosunun ihtiyacı kar- şılamaktan uzak olduğunu meyda. na köymüştür , Bütün bu mânilere rağmen, Va- li ve Belediye Reisi Lütfi Kırdar şehrin ana caddelerinin yıkanma. sını temin etmek azmindedir. Bu mesele üzerinde israrla meşgul ol- maktadır. —— — Avcılar cemiyeti kongresi toplandı İstanbul Aycılar cemiyeti dün Alayköşkünde senelik - toplantısını yapmıştır. Senelik toplarıttının mart ta yapılmayıp nisanda — yapılması hakmmda nizamnamede olacak deği- şiklik kabul edilmemiş ve bu mad- de aynen kalmıştır. Bundan sonra bir senelik faaliyet raporları okun- muş ve yeni idare heyeti seçimi ya- pılarak toplantıya nihayet verilmiş- tir. FARE A, SĞ Evkaf memurları arasında tayinler İstanbul vakıflar — başmüdürlü- günde kısım âmiri İhsan Saydoğan oğlu terfian Bursa vakıflar müdür- lüğüne, mümeyyiz Ekrem — Sezen 1hsandan boşalan yere, Kadıköy va kıllar müdürlüğü muhasebecisi Ni- yazi Ekrem Sezenin yerine, Beyoğ- lü veakıllar muhasebe tetkik memu- ru Hüsnü de terfian Niyaziden bo- şalan yere tayin edilmişlerdir. Bur- s& vakıflar müdürü — Hulusi de Sıvas müdürlüğüne — nakledilmiş, wSt_vnı _vakıf_ln: müdürü Mithat da meselede -temizlik işleri. kadrosu-,| hastahane İstanbul umumi meclisi bügün nisan devresinin ilk toplantısmı yapacaktır. Mecliste müzakere edilecek olan belediye - bütçesinin haztrlanması bitmiştir. Bu &ene inşa edilecek yeni mek- tepler için 200 bin, yollar için de 500 bin lira tahsisat vardır. Bun. dan başka bu Bene içinde vilâyet M Ve Istanbulda yeni bir Yeni Belediye bütçesinde bu iş için de tahsisat ayrıldı yapılacak bütçesinden Aayrılacak — tahsisatla bir hastane İnşasma başlanması da kararlaşmıştır. Bu hastane sari ol- mıyan hastalıklara mahsus olacak. tır. Hastanenin yeri henüz tesbit edilmemiştir. Bunlardan başka vilâyet dahi- lindeki mevcut fidanlıklarım geniş- letilmesi de kararlaşmıştır. Şişli kazasında karar Otobüs şoförü hap'se’ mahküm .. oldu.. KUN dar evvel Şişlide bir adamın ölmesi" le hiten bir otobüs kazası hakkiımı” da karar vermiştir. Hâdise kurbanı Şişlide Küçükbah çe sokağında 19 numarada otüran Denizbank — memurlarından Mah- mut Çeviktir. Bir sabah — evinden hştne gitmek üzere çıkan Mahmut Şişliden gelen trarhvaya yetşmek i- çin caddenin öbür tarafına — doğru koşmuş, fakat bu sırada Taksim ta- rafından boş olarak gelen —- şoför Habibin idaresindeki Şişli-Fatih o- tobüsünün altında kalarak ölmüş- tür. O zaman yapılan muhakemede keşif raporuna ve şahitlerin - ifade- lerine göre şoför Habib beraat et- mişti. Fakat sonradan davacı tarafı bu kararı temyiz etmiş — ve dava Temyizde nakzolunmuştu. Dava- cılar 10 bin lira zarar istiyorlardı. Son celsede — suçlu müdafaasını yapmış ve mahkeme — müazkereye çekilerek kararımı vermiştir. Buna göre, şoföryHTabib bu —defa 8 ay hapse 500 lira da manevi zarara mahküm olmuştur. Maddi zarar i- çin de davacıların hukuk mahke- mesine müracaat etmeleri kararlaş- muştır. Hüküm kabili temyizdir. — Mahrukat kanununa dair bir tamim İktisat vekâleti yeni — mahrukat kanunu mucibince alâkadarlara bir tebliğde bulunmuştur. Buna — göre, resmi binalarla, fabrika ve müesse- selerde taş kömürü, linyit, Kok, pet- rol yakılacaktır. Mahrukat kanunu na tabi müesseselerin senelik mahru kat ihtiyaçlarını biray zarfında İkti —ai Kadın kavgası Makbule komşusu bir kadın ile kav ga ederken karnına yediği bir tek- Dün nöbetçt'olan asliye”- birinerkme— ceza mahkemesi bundan üç ay ka> w“w;k Ği İ e€ sat vekâletine bildirmeleri lâzımdır.. Yeşilköyde hamam sokağında 16 numarada oturan — İbrahim kızı me ile ameliyat dikişleri - sökülmüş ve Haseki hastanesine kaldırılmış- Askeri . mütekaitlerin - kongresinde »Yeni-bir” dare- Heyatı “Umüm “mütekâatdini cemiyeti,, dün Veznecilerdeki 'mer- tır. Toplantıya cemiyet reisi emekli albay Ali reislik etmiş ve ilk olarak Ebedi Şef Atatürkün hatırasına hür metle üç dakika süküt edilmiştir. — Bundan Söfnra senelik — raporlar, ökunarak cemiyetin yaptığı yardım- lar hakında malümat . verilmiştir. tan sonra, Millf Şef İsmet İnönün- den imzalı bir — fotoğrafi rica edil- mesine ve reisicumhur ile Büyük Millet Meclisine, Mareşal — Fevzi Çakmağa ve oörgeneral Asım Gün- düze tlegraflar çekilmesine dair tak ir alkışlarla kabul olunmuştur. Soön olarak yeni idare heyeti se- çimi yapılmış, — oörgeneral Cemal Mersinli, albay Yusuf, Ali, Yarbay Azmi, Aziz, Mehmet, Hüsnü, Şera- feddin, binbaşı Rüştü, Lütfi, Vehbi, yüzbaşı Lütfi've Cemal intihap edil mişlerdir. Ki i Kızılay sanat evi Selânik fuarında birinci mükâfatı aldı Selânik beynelmilel — fuarı sergi komiserliği, jüri heyeti tarafından verilen bir takdirnameyi Kızılay w mumf — merkezine — göndermiştir. 'Bunda Kızılay sanatevi — işlerinin çok beğenildiği ve birinci mükâfatı kazandığı bildirilmektedir. Kızılay sanatevi, Nevyeık sergi- sine de iştirak etmektedir. Ev, 1913 senesi 25 temmuzunda kurulmuş- tur. V zi y Ankara radyosunda “Tuna gecesi,, Ankara radyosunda bu akşam bir “Tuna gecesi,, — tertip edilmiştir. Mesut Cemilin idaresindeki — koöro muhtelif Rumeli ve Tuna türküleri kezinde senelik kongresini yapmış- | * Yeni sene bütçesi de kabul olunduk | 79 Kilo kaçak ipekli kumaş Suriyeden gelen bir adamın eşyası arasında bulundu Evvelki gün Daçya vapurile Su- riyeden şehrimize gelen bir kaçakçı yakalanmıştır. Ahmet isminde oları bu adamın Suriye ile şehrimiz ara- smda mütemadiyen gelip gittiği şüphe uyandırmış ve dün eşyaları arasında yapılan bir aramada yor” meydana çıktığını gören kaçmak istemişse de muvaffak ola- mamıştir. Ahmedin. üzerinde yapı- ipekli kumaş daha yakalanmıştır. Dün gece Ahmedin evinde de bir arama yapılmış, orada da külliyet- li miktarda kaçak ipekli kumaşlar etmektedir. ——— Hava seferleri başladı Bu sabah Yeşilköyden bir. tayyare Ankaraya gitti Bu sabahtan itibaren İstanbul . Ankara - İzmir ve Adana şehirle. ri arasındaki hava nakliyatı #efer- lerine başlanılmıştır. Bu sabah Baat 8 de İlk tayyare şehrimizden — Ankaraya uçmuştur, Bu geferler şimdilik tecrübe mahi- yetinde olup yalnız posta ve gazete nakliyatı yapılacaktır. İstanbuldan Ankaraya pazardan başka her gün saat 8 de —Ankaradan İstanbula 15,40 da ve İzmire de 10,15 de bi. rer tâyyare uçacaktır. Gülhane hasta- hanesi yıkılacak Şehrimizde bunun yerine başka bir hastahane açılacak 'Yeni imar plânma göre, Ahırka- pıdan Çatladıkapıya kadar olan sa- ha hafriyata ayrılacağından bura- lardaki bostanlar ve ve klübeler kaldırdlacaktır. Yıkılacak binalar a- rasında Gülhane hastanesi de var- dır. Milli Müdafaa vekâleti yeni bri hastane inşa etmek üzere bütçesine bir milyon lira tahsisat koymuştur. Yalnız binanm nerede inşa edile- ceği henüz kararlaşmamıştır. — |İKirkor Kömürciyan ihtira beratı istedi 'Ticaret mektebinin eski muallim- lerinden Kirkor Kömürcüyan vilâ: yete müracaat ederek uzun seneler çalışarak vücuda getirdiği bankalar takvimi için ihtira beratr istemiştir. Çok yaşlanan bu emektar hoca vi: çalacaktır. Neşriyat programı çok - © aÖ e b lâyete çocuklarının k0Darma_gırmış l ra e setae a akleelele —e e ll — İt el gan ve yastıklar içinde 74 kilo ipekli — kumaş meydana çıkarılmıştır. İşin kaçakçı lan aramada da beline, kollarına ve ' bacaklarma sarılı beş kilo çle geçirilmiştir. Tahkıkat devam |