18 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

- —HABER — Akşam Posbası — Alman ordusu —— —- — ——— -— — —— ——— Peşteyemi yürüyor? Bağ” Baştaral 1 incide 'yılacağı siyasi mahfellerde ıöy- kırymndı dünya efkârıumumiye- amafih bu keylfiyettan, Alman nok- tai nazarının bu bahis üzerine değış miş olduğu gibi radikal bir mana çıkarmak için zaman bugün müsait * değildir. Alman mahfilleri, Maca- ristanın Ukranyada istediği tarzda hareket serbestisine malik olduğunu ! söylemekte devam ediyorlar.. Fakat iyi haber alan siyasi Alman mahfil- leri, ihtiyatkârdır ve —Almanyanın hattı hareketinin Macazistanın ha- retçetlerinin muvaffakiyet veya mu- vaffakiyetsizliği ile alâadar — oldu" ğunu tasrih etmektedir. Bu formül, gayet geniştir. Ve Alman gazetelerin deki tereddüt de bundan neşet ey- lem2'itedir. Almanyanın, Karpatlar Ukranya- sındân ordularını çekmesi için Ma- catistana ültimatom verdiği haberi, çok büyük bir kaydı ihtiyatla telâk ki olunmalıdır. Karpatlaraltı Ukranyası başveki- li Monsenyör Volosin dün — şimdi Viyanada bulunan — Karpatlaraltı Ukranyasmınmın eski hariciye — nazırı Revay ile telefonla görüştükten son* ra Romanyadan Belgrada hareket etmitşir. İyi haber alan mahfillerde söylen: | diğine göre Revay, — Ukranyanın henüz vaziyet almadığını — tebarüz ettirmiştir. — Söylendiğine göre Voölosin, Ukran 'ya hükümetine ait hazinenin bir kıs- mını da beraberinde götürmüştür. Diğer taraftan Macar ordusile Ukranyalılar arasında şiddetli mu-. har2beler olmattadır. Romanya da birkaç kasaba işgal etti Macarlarla Ukranyalılar ararında bilhassa İrsava mmtakasında müca- dela devam etmektedir. Ukranyalı general Parşala, umu- mi seferberlik ilân etmiştir. Bu sabah cereyan eden bir muha- rebede G0 Ukranyalı ölmüştür. Chust ile Bratislava arasında mu vazale kesilmiştir. Macar kıtaatı, gece Tecou şehrini işgal etmişlerdir. Slatinada şiddetli bir muharebe cereyan etmektedir. Bükreş, 17 (A.A..) — Rumen kı- lenmektedir. Hendersönun bugün Berlinden hareket etmesi müuhtemeldir. Mumaileyh hareketinden evvel hariciye müsteşarı Von Veizsaec- vker ile görüşecektir. | Tondra; 17 (A.A.) —Deyli He- rald gazetesi İngilterenin Berlin efirl Neville Hendersonun Çekos- lovakya vekş.yü münasebetiyle Berlinden geri çağırılacağının he- men hemen muhakkak olduğunu yazmaktadır. Henderson, tekrar Berline dön- miyecektir. Müsteşar Torbes sefa ret umurunu tedvire memur edi- lecaktir. Bütün gâazeteler Orta Avrupada cereyan eden hâdiseleri siyasi İngiliz mahfellerinin endişe ile karşıladıklarını yazmakta ve par- lâmentonun muhafazakâr azasın dan mürekkeb komitenin dün ak- İ gamki içtmal neticesinde büyük bir ekseriyetin mecburi askerlik hizmeti lehinde olduğu anlaşıldığı nı kaydsetmektedirler. Fraasada hükümete geniş selâhiyetler veriliyor Paris 17 — Elize sarayında cum hurreisinin riyasetinde yapılan ka bine toplantısında başvekil Dala- diye ve hariciye nazırı Bone, son Çekoslovak hâdiseleri etrafında i zahat vermişlerdir. Neticede, mec listen fevkalâde salâhiyet isten- | mesi kararlaştırılmıştır. Saat 15 de parlımento toplan- mış ve harici siyaset müzakereleri , şiddetli münakaşalara yol açmış- | tır. Bir komünist mebus, Çeko-Slo ı vakyanın Almanya tarafından il- hakından &onra İtalyanın Fransa- dan taleblerde bulunacağını söy- lemiş, silâhlanma siyasetine şid- /|detle devam olunmasını istemiş- tir. Bir sosyallst mebuı. kabineye fevkalâde salâhiyet verilmesi le- I hinde söz söylemiş, Leon Blum şu beyanatta bulunmuştur: *——-Ceko-Slovakyada cereyan e- den hâdiseler Münih anlaşmasına , muhaliftir. Almanyanın bu hattı hareketini şiddetle protesto ede- riz. Almanya, Fransa mevcut de- ;ğilmiş gibi hareket ediyor. Mü- nih siyaseti tamamen iflâs etmiş , bulunmaktadır. Çeko-Slovakya- talari, Karpatlaraltı Ukranyasının nın ortodan kalkması, Fransanın Rumenlerle meskün aşağıda göste- milli müdafaasına bir darbedir. rilen kaszabaları işgal etmek Üüzere Yarın Musolini mutalebatını der- harekete geçmişlerdir: Nüfus Biserica - Alba 300 Apsa de Jos 8.300 Apsa de Mijloe 6.000 Slatina Oena 3.000 Rumen kıtaları daha bazı ufak kasaabları da işgal edöceklerdir. Öğrenildiğine göre, Romanya, bu mintakada — karışıklıklar çıktığına dair gelen haberler üzerine bu kata- rı vermiştir. Bu mıntakada — tedhişçiler, Ru- men halkmın hayatını tehlikeye koymaktadırlar. . Romanya hududunda tahşi lat Bükreş, 17 (A.A.) — Havas a- jansından: Karpatlaraltı Ukranyası mülteci- | lerinden 3.000 kişi, şimdiden Szige- te gelmişlerdir. Rumen — memurları tahliye işini tensik — etmektedirler.. Bütün mıntaka, kumandanlık m kezlerini Baia Mareda vücuda ge- tirmiş olan askeri makamat taralın- dan kontrol edilmektedir. Üç kolordu ile bir çok — mütehas- | sıslar, hudut boyunda tahaşşüt et- mitşir. Hudutta askeri kıtaatın mü- him hareketleri müşahede edilmek- tedir. Berlin; 18 (A. A.) — Havas, İngiltere sefiri Hendersonun fikri alınmak Üzere Londraya ça- gırılmasına dair, İngiltere hükü- meti tarafından verilen karar ü- zerine, Almanyanın Londra sefiri Von Direksenin de Berline çağı- meyan edecektir. Orta Avrupada pecereyan eden hâdiseler Fransayı ve Akdenizi yakından ve doğru- dan doğruya alıkadar etmektedir. Fransa, Alman iİleri hareketine mâni olmalıdır.' Başvekil Daladye, mebuslarca ileri sürülen fikir ve mütalealarâa gu cevabı vermiştir: “—Başladığım işte süratle ve a zimle devam etmeği azmeylemiş bulunuyorum. Fransayı müazzam bir tersane haline getirmek isti- yorum. Geçen eylülde Çekö-Slo- vakyaya karşı deruhte ettiğimiz taahhüdleri yerine getirmek için bir milyon kişi seferber ettim. Münih anlaşmasını imzaladığım- dan dolayı bügün de pişman de- ğilim. Şimdi sizden yeni salâhi- yet istiyorum. Bu salâhiyetle ne yapacağımı hariciye komisyonun da izah edeceğim. Tam hürriyet içerssinde kararlarımızı verebile- ,e©ek vaziyette bulunmalıyızı. De- |mokrasinin, tehlike karşısında |bir tenaküs rejimi olmadığını is- pat edeceğiz. ” Ayan meclisi pazar günü fev- kalâde bir toplantı yapacak ve sa- 'lâhiyet kanun lâyihasını tetkik e decektir. Çemberlayn bile kızlı! Lorilra, 17 — İngiliz başvekili Çemberlayn, Birmingham - beledi- ye dairesinde söylediği bir nutuk- ta hazır bulunanlara 70 - yaşma bast ğını, bununla beraber kendi- sini dinç bulduğunu bildirmiş, or. ta Âvrupa hâdiseleri etrafında İn- giliz hükümetinin noktai nazar . larınt şöyle izâh etmiştir; ça Çekeslovakya — hâdiseleri- si en büyük sarsıntıyı hissetti. Ba. zı gazeteler, bu hâdiselerin Münih anlaşmasının neticesi olduğunu ve mes'uliyetin bana ait olması icar sttiğini yazdılar. Münihe gitme- miş olsaydım, bugün şahid olduğu. muz hâdiseler, geçen eylülde ce- reyan edecekti. Bundan dolayıdır ki o zaman herkes beni alkışlamış- Ü. Bununla beraber itiraf ederim ki Münihte elde ettiğim — netice, arzu ettiğim netice değildi. Fakat ortada ihmal edilmiş bir hastalığa benziyen bir vaziyet vardı. Bu da, şoktanberi halledilmesi. lâzım ge- len Versay müahedesinin muallâk. ta bıraktığı işlerli. Hastalıklı bir vücudu ölümden kurtarmak için ameliyat yapan doktorlar gibi hareket etmek mec- büriyetinde olduğumuz için, Mü- nihte Avrupa sulhunu kurtardık. Bu suüretle Münih - seyahatimin ilk gayesi temin edildi. O zaman harbi isteseydik, muzaffar çıktığı- mız takdirlde bile Versay muahe- desinin yarattığı Çekoslovakyayı aynen ihya etmek imkânsız olacak t Bu vesile ile bütün Avrupa me seleletini mütekabil anlasmalarla halle çalıştım. Hitler, Südet AL- manları — meselesinin — hallinden sonra Avrupada herhangi yeni bir arazi talebinde bulunmryacağına dair bana teminat vermişti. Bizzat Hitler, bilâhare irad et- tiği nutkunda bu teminatı tekrar ederek bir tek Çeki bile ilhak et- mek istemediğini alenen söyledi. Hitlerin imzasını taşıyan Mü- nih anlaşması gibi, İngiliz. - AL mari beyarınamesiyle Hitler bu te- minatı tekrarlamış'ı, Mükerrer ve resmi teminata güvenerek, Çek meselesinin hallin. den sonra umumi anlaşma. siyase. tine devam etmek kabil olacağını ümit ettim. Bununla beraber, her ihtimale karşı silâhlanma progra- | mımızı da tâcil eyledim. Münihten sonra bütün İngiliz - ler beaim gibi ayni ümidi besliyor. lardr. Bugün de ben, bütün İngiliz lerin duyduğu infiali duyuyorum, zira bütün Ümidler suya idüşmüş- tür. Son hâdiseler, resmen deruhde edilen taahhütlerle, teminatlarla nas | telif edilecektir?, Almanya bizim de reyimizi ala- sak yerde Çekoslovakya Cumhur reisini Berline davet ediyor, diğer taraftan ida orduya hududu aşma - sını emrediyor, Çek milli seryeti. ne sanayiinne, iktısadiyatına vaz'ı- yet.ediyor. İşin en feci tarafı, Al- man gizli polisinin faaliyete giri - gerek aralarında birçok tanıdıkla. tımız bulunan güzide Çekelri tev- kif etmiş olmasıdır. - Hürriyet ve istiklâlden mahrum edilen- kahraman Çek milletine karşı büyük sempati beslemekte - yiz, ; Bu vaziyet-karşısında vaziyeti- mizi yeniden ve cildiyetle tetkik 2derek, icap eden tedbirleri alaca. Tız. Bunun için de herşeyden ev- vel imparatorluğumuzu- * teşkil e- len meleketlere ve çok yakından bDağlrı — bulunduğumuz Fransay? züveniyoruz. Hayati menfaatlerimiz bulunan zenubi Avrupa işlerinde sesimiz ve reyimiz duyulmal dır. Sulh uğ- runda fela edemiyecesim hiç bir şey yoktur. Fakat feda edemiyece. ğimiz bir tek şey varcır: Yüzler. e senelik hürriyetimiz! İngiltere, hiçbir zaman bundan feragat et niyecek, teslim lomıyacalıtır. Altı ay evvel bir nutkumda dür vayı zorla hâkimiyeti altına almak İstiyenlere — karsı Cemokrasilerir iyaklanacağını söylemictim. Ben. milletimi bir felâkete sürüklemek istemem, fakat eğer Orta Avrupa Fal | —ı ' “_( . MV —a —__—:x-n— -T ida cereyan eden hâdiseler dünya hâkimiyetine bir başlarıgıç mâhi. meydan okuma hareketiyle kargı. laşacak olursak, bütün kuvvetimiz. le ve derhal karşı koyacağız. Bi sahada bütün ingiliz imparatorluğu ile beraber, sulha ve ondan daha zi yade hürriyete bağlı bulunan di. ğer milletlerin de bize müzaheret edeceklerine kani bulunuyorum.., Amerika bitaraflık kanu- nünü tadil ediyor Vaşington; İ8 (A. A.) — Ha- vas: Matbuat konferansı esnasında reisicumhur Ruzvelt Avrupa hâdi- selerinin, kongrenin şimdiki iç- tima. devresinde bitaraflık kanu- nunun tadilini istilzam eylediğini beyan etmiştir. Ruzvelt, bu hususta koöngreye mesaj göndermiyeceğini tasrilh etmiştir. Mumaileyh cumhuriyet- çi İspanya ile diplomatik münase- betlerin idame edildiğini teyid et- miştir. Siyasi mahfellerde söylendiği- ne göre, reisicumhur Ruzveltin bi taraflık kanununun tadiline dair be- yanatı, kongre muhitinin mezkür kanunu hükümetin arzu ettiği tarzda tadil etmeğe müsald oldu- ğuna dair hükümet mahfellerinde hasıl olan kana.atm bir ifadesi- dir. Son günlerde cereyan eden hâ- diselerin Avrupa demokrasileri- nin zaafını gösterdiği söylenmek- te olmasına ve ayni hâdiselerin in firadçıların tezini takviye etmiş ol masına rağmen burada hâkim o- lan kanaat, Amerika tarafından âelâketı tesri edeceği merkezlmle—» ir. İnfiratçılar, şimtdi sulh, — zâmia- nında olduğu gibt harb zamanın- da da parası pesşin verilmek şar- tiyle her nevi malzemenin satıl- masına muvafakat etmeğe hazır- dırlar. Hükümet taraftarı olardar, To- masın tadil teklifini tercih eyle- mektedirler. Bu teklifte müteca- vizle tetavüze kurban olanlar ara- sında bir fark gözetilmektedir. Fa kat hüzümet ağlebi ihtimal İn- giltere ile Fransanın gerek ibti- dai maddeler, gerckse silâh cihe- tinden devamlı bir surette takvi- ye edilmesini temin edecek şekil makla iktifa edecektir. Medeniyetin temelleri tehlikede | Summer Velles, beyanatta — bulu- narak demiştir ki; “—Amerika hükümeti Avrüpa sul hunun beynelmilel bir işbirliği ve hakka mMmüstenit bir programla te: min edilebildiği kanaatinde olduğu: nü mükerreren bildirmiştir. — Ferdi dürriyet ve demokrasi prensipleri üzerine kurülmuş olan ve bu pren- siplere sadık kalan hükümetimiz, serbest ve müstakil bir milletin elin: den hürriyetinin muvakkaten — alın: masile neticelenen bir takım hâdise- leri takbih ettiğini bildirmekten ge" ri duramaz, Çekoslovakya cumlri yeti, istiklâline kavuştuğu. günden: Deri ÂAmerika halkı onunla bilhasa sıkı vye dostane münasacetler ilamı tmiştir. Amerika hükümetinin tarzt hare seti daima serarat ifade ' etmiştir. Du tarzı hareket, muahede'ere vi verilen söze riayet — edilmesini, her" aangi bir mem'eketin diğer milletle zin dahili işlerine — karışmamasın İtizam etmekten ibarettir. Hül:üme! askeri tecavüz siyasetini mükerre 'en takbih etmiştir. Kasden ve key if olarak halka karşı yapı'an cebi: hareketlerinin dünva — sulhunu Ve moödern medenivetin temzllerini te! lit ettiğine şüphe yoktüur. Hükümetimizee tavsiva ediler nrensiplere riavet etmenin — zarur' oldufunu son üç Yün zarlında cere- e. be ça a yetinde ise ve şayet bu gibi bir | gösterilecek olan zaaf eserlerinin | kurulan Kanadlı adamlar klübünde Kuş gİbi uçmak gemrlardanber! İnsanlarm en büyük hayalidir #_ tayyareyle uçmak bile bu arzuyu tatmin edememiştir. ! İ8 MART — 1039 Kalif bu şekilde tecrübeler yap dır. Vücutlarma kanad şeklinde yel kenler takıp bunları elleriyle ciri| ket ettirerek “uçan” &porcular şim diki halde ancak beş, altı © yüksekten atlryabiliyorlar, Fakat il erde daha yükseklere çıkabil rini ümid ediyorlar. KU .-“_ Ş p C DÖN —a de kanunda bir değişiklik yap-| | altında neşretmelitedirler. rin üzerinde yeni balon tecrübeleri tir. Durup havaya bakacak vakti olmadığı söylenen soğukkanlı lizleri böyle gökyüzüne baktıran şey, yukarda gördüğünüz bal dır. Londranın hava hücumlarma karşı müdafaa tertibatı olarak nasında Londrayı düşman nazarımmda n gizliyecek ve bombaların ni azaltacak olan bu balonlar, harb olursa bütün şehrin üstünü « İ D ı*' yapılmalıtadır. Hava hucw van eden hâdiseler açıkça göstermiş- tir; Bohemyaya hâtim olan Avrupaya hâkimcir Roma, 17 (A.A) — D.N.B. — Gazeteler sön hâdiseleri — mihverin asırlık tatihe avdet edilmekte oldu- | Ytuna işaret eden büyük — başlıklar -Popolodi Roma gazetesi. Bismar- $ın, şu sözlerini hatırlatıyor; “Bo- hemyaya hâk'm olan, Avrupaya hâ- Çimdir,, gazete ilâve ediyor: Dözt senedenberi, mihver devlet- 'eri azkeri diplomatik,sahalarda dik- tate değer zaferler kaydeylemişler- dir: Habeşistan, Ren, — Avusturya, Südet'er, İspanya ve Çekoslovakya u devletler bu suretle Ayrupanın a- , ta mevzilerini €'e geçirerek kuvvetle | inin tevatzuhu tarzını baştan aşağı teğiatirmiştir. Payiştâğ toplanıyor Berlin 17 — Raviştağ, martımı 21 d toplantıya çoğurlmıstır. Flitler, yeni bir Avrupa teşkil etmekte ve Sılamak üzere hazırlanm ____.j H YÜY Pa Mezliste, Almanyanın müsukb'ı yasetine dair mühim bir nutuk liy ecektir. ll d' Berlin, bugün Viyanaya &! k’r lan Hitleri büyük tezahürat!lâ aktadir D g».oııü*"*' DARAAAAMAARAN/ Büyük rnma"U' E: uat Der wâı En - güzel romanl" HABER iç'n hazıri†Istanbulun Bir Ceces'& _ ismini taşıyan bu fev a ameze b aŞ başlıyacarı. AAA DANAANANİ