28 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11

28 EYLÜL — 1938 Br amele HABER —? Alksaiisnütüer Beylerbeyinde dün akşamki feciinfilâk Ameleler tutuşan elbiselerini söndürmek için denizeatıldılar Öldü; 7si ağır olmak üzere 20 kişi- yaralandı Dün akşam Beylerbeyinde tabanca mantarı yapan bir fabrikada, bir kişinin ölümü ve 20 kişinin yaralanmasiyle neti- celenen bir infilâk olmuştur. 4 Beylerbeyi havalisini büyük heyecanh düşüren bu hâdise hakkında yerinde yap- tığımiz tâhkikatın bütün tafsilâtmıi yazı- yoruz: Beylerbeyinde, iskele caddesinde 22 numaralı eski ve metruk bir gazino var- dir. Gazinonun üstü, birkaç musevi ta- rafından verilen Bermayeyle ve Hakkı Fişek adında bir zat tarafından tabanca mantarı imal eden bir fabrika haline ko- nulmuştur, Fabrikayı kuran museviler, evvelce ayni şekilde İstanbulda da bir fabrika işletirlerken her nedense sonra- dan fabrikalarını Beylerbeyine naklet - mişlerdir. Fabrikanın Beylerbeyinde ça - lışmaya başladığı bir sene içinde ikli defa daha İnfilâk olmuş, fakat bunlar küçük zararlarla atlatılmıştır. Son günlere kadar mantarı yapan fabrika işini büyültmek i- çin yeni teşebbüslere girişmiştir. İnhisar- lar umum müdürlüğüne müracaat eden fabrika sahibleri, Cumhuriyet bayramı İ- çin 40.000 tane haval fişenk yapmağı ta ahhüt etmişler ve resmi makamlardan müsaade almağı beklemeden izinsiz ola- rak da bundan bir hafta evvel fabrika- da yeni teşkilât ;,aparak İmalâta başla- mışlardır. Fabrikada evyelce dört amele çalışır- ken işlerin genişlemesi Üzerine amele miktarı 39 u bulmuştur. Fakat ekserisi — Beylerbeyli olan bu ameleler bu işin mü- tehassısı değildirler ve sırf ekmek para- larmı kazanmak için calışmaktadırlar. Fabrika sahibleri de taahhütlerini yeri ne getirmek için mütehassıs amele ara- aa vakit huhm'—wı'îrdrr Hakın müracaati Diğer taraftan, bu şekilde patlayıcı maddeler imaliyle uğtaşan bir fabrika- nm mahalle arasında bulunmasını doğru bulmıyan Beylerbeyi halkı bir mazbata k yaparak alâkadarlara müracaat etmişler ve fabrikanın tenha bir yere naklini is- temişlerdi. Fakat bu-teşebbüsten hiçbir netice alınmamıştır. İnfilâk Fabrikanın son günlerde müsaadesiz bir şekilde havai fişengi gibi daha teh- likeli maddelerin imaline başlaması ni - hayet dün akşama kadâar devam etmiş ve vukua gelen feci infilâk bütün Beyler- beylileri mateme bürümüştür. Dün akşam saat 17,30 raddelerinde fab rika imalâtmın en hızlı bir zamanmda bu- lunmaktadır. Fakat bu sırada nasıl oldu- ğu anlaşılamıyan bir sebebden bir iki a- melenin çalıştığı yerdeki barutlar bir - denbire parlamış ve infilâk etmiştir. A- lev fabrikadakilerin ne olduklarını anla- malarma meydan kalmadan diğer taraf- lara da sirayet etmiş ve kıyıda köşede bulunan 70 kilo barut ve 2000 tane de (HPSSSx haval fişengi birdenbire müthiş bir infi- lâkla parlamıştır. Müthiş infilâkım sesini duyan bütün Beylerbeyi halkı ve amele aileleri evle- (© rinden fırlamışlar ve fabrikanın bulun- duğu yere doğru koşmağa başlamışlardır. bi ; lulanmıştır. Başta Ankara olmak ü. ğ zere, Sinop, Kütahya, Edirne, Tekir- ğ Fabrika civarma gelenler çok acıklı sah- nelerle karşılaşmışlardır. Alevlerle tutu- şan elbiseleriyle denize atlıyan, sokak ortasında yanan elbiselerini çıkarıp çıril- çıplak kalan ve bu vaziyette alev alev tu- (H tuşmuş saçları, yara bere içinde kalmış yüzleriyle sokaklarda koşuşan kadın er- kek ameleler, halkı büyük heyecan ve teessüre düşürmüştür. Bu Aacıklı hâdise * bütün semti ve harkesi şaşırtmış, yara- : hları eczaneye taşıyan halk, doktorlarla beraber çalışmışlardır, Beylerbeyi ecza- nesinde bir damla pamuk, eter ve ten- türdiyot bile kalmamıştır. Hâdisenin ilk heyecanı biraz yatıştıktan sonra derhal Üsküdar kaymakam'ığına telefon edilmiş ve İmdad otomobili isten- (© rın yüksek duygularını bildiren tel- $ graflardan Atatürk pek mütehassis © olmuşlar ve teşekkürlerinin iletilme- ! miştir. Bazı amelelerin yaraları çok ığu-dn-. ş Kaymakamlık hâdiseyli öğrenince imdad ötomobilinin kâfi gelmiyeceğini anlamış N ve bir kamyon bularak göndermiştir. Ya- ralılar çırılçıplak bu kamyona doldurula.- yalnız tabanca | rak Haydarpaşa hastanesine kaldırılmış- lardır. Bunlardan Hilmi bir müddet son- ra hayata gözlerini kapamıştır. » Hastaneye kaldırılan ve 7 sinin yara- lart ağır olan 20 kişi şunlardır: İsmail kızı Handan, Ali kızı Ayşe, Hü- seyin kızı Hanife, Selim oğlu Hüsnü, Hasan oğlu Murat, Mustafa oğlu İbra- him, İdris oğlu Hakkı, Sadık oğlu Abbas, Arif oğlu Murat, Mehmet oğlu Hadi, Süleyman oğlu Mehmet, Kâmil oğlu Fey- zi, Mehmet oğlu Feyzi, Salih oğlu Süley- man, Hakkı Fişek, Vasil oğlu Simon, Mehmet oğlu Haydar, Yusuf oğlu Kâ- zım, Abdullah oğlu Vasıf. Yaralılar Beylerbeyli olduklarından bü- tün havali matem içindedir. Bir kadının yardımı ile Dört — senelik tayyarectilik — ha. yatında diğer ar- kadaşlarının — bü-| tün ömürleri müd- | detince — karşılaş. (ç madıkları tehlike- İt lere rastlayan ve! bunların — hepsini atlatan uzun me- ? safe pilotu Leve-| lin geçen gün uğ- İ radığı bir kazada B ölmüştür. , İngilterenin kra- liyet akademisi re- |f isi Vilyam Leve- lin'in oğlu olan David Levelin'in kurban gittiği bu kaza çok âni ve | feci olmuştur? Pilot, muavini | ile tayyareye bini. yor ve havalanıyor. Tayyare elli met- re kadar yüksel- dikten sonra — meydandakiler — bir gürültü işitiyorlar ve tayyarenin düş - tüğünü görüyorlar. Etraftan koşuşanlar tayyarenin en- kazı altında Levelini ölü buluyorlar. Muavini henüz sağdır, fakat o da has- tahanede ölüyor. David Levelin, 1935 de kadın tay-. yareci Cil Vindam ile beraber Kap - İngiltere seferine çıkmış ve bu mesafe- yi 6,5 günde kat'ederek Emi Consonun rekorunu 18 saat 48 dakika farkla kır- mıştı. Leyvelin iki sene evvel tayyare ile A- merikaya gitmiye teşebbüs etmiş, fakat daha İngiltere üzerinde tayyaresi hbir kazaya uğrayarak cldukça ağır surette yaralanmıştı, Haftalarca hastahanede ka lan tayyareci, çıktıktan sonra Amerika seferinden vazgcçmi;. tekrar Londra ; Dılbayramı Atatürkün teşekkürü rafında çoşkun — tezahürat ile kut- dağ, Yalova, Diyarbakırda parlak | merasimler yapılmıştır. şükranı arzedilmiştir. | Diğer taraftan kardeş Hatayda da jl Dil Bayramı nihayetsiz bir sevinç | içinde kutlulanmışstır. Atatürkün tesekkürleri İstanbul; 27 (A. A.) — Riyaseti © ctümhur Umumi Kâtipliğinden: Dil Bayramı münasebetile yurdun her tarafından gelen ve vatandaşla. $ sine Anadolu Ajansını memur etmiş- Ölen tayyareci Levelin ve Mis Vindan - Kap rekorunu kırmağa teşebbüs et- mişti. Fakat, yolda hava ve makinedeki bir arıza yüzünden, rekor kırmaktan vaz- geçmiş, sadece gidip gelmekle kalmış- tı. Ondan sonra bir kaç kere daha İn . giltere - Cenubt Amerika seferlerine çıkan tayyareci geçen sene Tamanika gölü civarında bir kazaya daha uğramış fakat.yaralanmadan kurtulmuştu. Levelin evli idi ve 8 yaşında bir oğlu vardır. Kadın tayyareci Cil Vindam ile rekör kırdıkları zaman karısından ay - rılacağı ve Cil ile evleneceği söylen - miş, fakat aslr çıkmamıştı. Bununla be- | raber, Cil Vindam o nun en iyi arkadaşı olarak kalmıştır. Levelin bu rekoru kır- makta Cilin kendisine büyük bir yar. dımı olduğunu daima söylemiştir. Dil Bayramı memleketin her ta- f_ Halkevlerinde yapılan toplantılar- (l da Dil inkılâbrmızin ehemmiyeti ve ©j $ şumulü hakkında konferanslar veril- t miş ve Ulu şef Atatürke milletin )) ırsınız ik edebili kitaplarınızı VAKIT YURDU Mektep p evinden tedar Kita Bağ- Başlarajı 1 incide rine gitmektedir. 35 milyon maske da- gıtılmağa hazır bir haldedir. Tehlike esnasında mekteplerin tahliyesi için de tertibat alınmıştır. Fransada Emniyet tedbirleri alıyor Paris, 27 (A.A.) — Başvekil Daladye bu akşam matbuata aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: “— Buhranlı bu yeni günün akşamr size iki müşahedede bulunmak isterim: Dahili sahada bir kere daha ehemmi- yetle kaydederim ki, memlekette tam bir sükün hüküm sürmekteir. Millet soğuk B | kanlılığmı müuhalaza ediyor ve ittihazına rekor kıran tayyareci Son bir uçuşta 50 metreden mecbur kaldığımız emniyet tedbirleri tam bir intizamla tatbik olunuyor. Enternasyonal sahada, sulh yolundaki mücadele bitmiş değildir. Müzakereler devam ediyor. Bu müzakereler bugün de birçok hükümet merkezlerinde — tebarüz etmiştir. Eski bir muharip - sıfatile riyaset ettiğim hükümetin şeref — içinde sulhu muhafaza için hiçbir imkânı ihmal etmiyeceğini söylememe bilmem lüzum var mı. ğ Bahriye nazırıyle görüşme Paris, 27 (A.A.) — Başvekil Daladye bugün öğleden sonra bahriye nazırile bir saatten fazla müzakerede bulunmuştur. Gazeteler altı sahife Paris, 27 (ALA.) — Fransız gazeteleri vakayı dolayısile bugün azami altışar sa: hife olarak çıkmağa karar vermişlerdir.. Belçikada 6 Sınıf silâh altına alındı Brüksel, 27 (A.A.) — Belçika, altı sr- nıfi silâh altına davet etmiştir. Otobüslere vaziyet Brüksel, 27 (A.A.) — Ciheti askeriye Brükseldeki bütün otobüslere vaziyet et- miştir: : “Hükümetin tebliği Brüksel 27 (A.A.) — Bugün öğleyin fevkalâde toplantı yapan Belçika kabi- nesi, saat 14 de dağılmıştır. Toplantıdan sonra aşağıdaki tebliğ neşrolunmuştur: Hükümet, evvelce alınmış olan âskert ihtiyat tedbirlerini tamamlamağa karar vermiştir. Ordunun takviyesi emir olun:- müuştur, Bu kararım yegâne saiki emni: yet ve sulh arzusudür. Hükümet ayni zamanda vaziyetin za- rurf kıldığı bir takım ekonomik mesele- leri de tetkik eylemiştir. Kabine, cuma günü tekrar toplanacak- tır. Hudut muhafı larının yatları Brüksel, 27 (A.A.) — Belçika hüküme- ti hudut muhafaza kıtaatı — ihtiyatlarını silâh altma çağırmıştır. İndependance Belge gazetesine göre, salâhiyettar ma- hafilde bir seferberlik değil bir ihtiyat ted biri mevzuubahs olduğu kaydedilmekte - dir. Kral vaziyeti tetkik etti Brüksel, 27 (A.A.) — Başvekil Spaak bu sabah Millt müdafaa — nazırile genel kurmay reisini kabul etmiş ve müteaki- ben başvekil ve nazır kral tarafından ka- bul edilmişlerdir. Öğle vakti kabine topr lanarak beynelmilel vaziyeti ve bu vazi- yetin Belçika üzerindeki tesir ve akisle- rini tetkik etmiştir. Danimarkada Bahriye efradının terhisi ge- ri bırakıldı Kopenhag, 27 (A.A.) — ihti« Danimarka Harp hazırlıkları bahriye ve sahil müdafaası — efradından — terhisleri zamanı gelenler, şimdilik silâh altında ipka edileceklerdir. Isveçte Zabıta kuvvetlerini seferber yaptı Stokholm, 27 (A.A.) — İsveç, bütün —| zabıta kuüvvetlerinin seferberliğini emret- Mezuniyette bulunan bütün zabıta me- — müurları 1 teşrinievvele kadar — vazileleri — l başına mutlak surette döneceklerdir. İ Kral hükümet merkezinden — 4 ayrılmıyacak Stokholm, 27 (A.A.) — Kral siyasi vas ziyet dolayısile hükümet — merkezinden katiyen ayrılmamağa karar vermiştir. Holandada Lahay, 27 (A.A.) — Enternasyonal — vaziyet dolayısile Holanda hükümeti hu- — | duüd kıtaatımın takviyesine karar vermiş" tir. K Silâh altında bulunan — kıtaat, harp ';j hali vaziyetine getirilmiştir. İ Almanya seferberli- — ğgini tekzip ediyor — | Berlin; 28 (A. A.) — Alman ıstıh- barat bürosu bildiriyor: Londradan gelen bir haberde bugün saat 14 e kadar Prağ Alman muhtıra- sını kabul etmediği takdirde ayni saat- te Almanyada ümümi seferberlik ilân edileceği bildirilmektedir. İyi haber alan Alman mahfelleri bu haberin doğru —olmadığını beyari- et- mektedirler. o İtalyada tekzip ediyor ğ Roma; 28 ÇA. A.) — İtalyada umu- K mi ıeferbr.rlık ilân edıldıgme daı; çcne : bi memleketlerde neşredilen haberler harbiye nezareti tarafından katiyetle z | tekzip edilmektedir. ğ Roma; 28 (ÂA. A.) — Resmen henüz — hiç bir askeri tedbire tevessül edilme. miş ise de bir çok subay ve mütehas- sıs, ferdi olarak çağırılmışlardır. Diğer taraftan bütün bankalara etne bi döviz tevdiatını kesmeleri emrolun- — İtalyada asabiyet Roma, 27 (A. A.) — İtalyan gazete- leri, vtansanin ve İngilterenin temadi e- den askeri hazırlıklariyle meşgul olmağa — başlamıştır. . Giornale d'İtalia diyor ki: Bu tedbirler, gerginliği vahimleşstires ' cek mahiyettedir. Hususiyle ki Çekoslo« vak meselesiyle hiçbir alâkası olmıyan mıntakalara da teşmil edilmiş bulunuyor. — | Ezcümle Fransızlar Talyenin kara ve —— deniz hudutlarında askeri tedbirlere to- — vessül ettikleri gibi İngiltere amirallığı — ve harbiye nezareti, Akdenizde ve Mıs- —— Bırda ciddi hazırlıklara tevessül etmiştir. Bütün bunlar bizi, bunlarmn ne demek olduğunu sormağa sevketmektedir. Ne maksatla ve ne fikirle bu tedbirlere te, vessül edilmiştir? : Bugüne kadar bütün itidalini muhas faza etmiş olan İtalya, hiçbir askeri tede vi bire tevesslil etmemiş olan İtalya bu sua- li açıkça sormakta tamamiyle haklıdır. İ- talya bu tedbirleri lâyık olduğu ehemmi. — | yetle tetkik edecektir. 'a Türk Hava Kurumu BüYüK PiYANGOSU 6 ıncı keşide: 11 3irinciteşrin 938 dedir Büyük ixkramiye 200.000 liradır Bundan başka: 40.000, 25.000, 20. miyelerle (50.000 ve 200.000) liralık iki adet mükâfat vardır , 15.000, 10.000 liralık ikra