5 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM __POSTASI Sahibi vei Neşriyat Müdürü $ HasaniRasimUs İDARE EVİ : Astanbul Ankara caddesi Posta kafasa') İstanhul Tid. Talgref Gdresit Wtanbal HABER Yazı İşleri ,tehefonu : ,239872 idarö " 'n” : 24370 ilân öşk ö : 20335 ABONEŞSARTLARL Scaıııı' 14.600 Ka 2.100 Ün © aylık *3Ö 1.4680 & 3 öylik — 400 14 B00 «& * Gylük *4b0' & 200 , ötüdiseter,fikicler Bzım mahküm- lar ve modern es*ıcılık (Jhl 1D? Nizametlin Nazil Alahkümları , : çalıştırmak yeni bir buluş değildir. Taş taşımak, kürek çek- mek gibi ağır işlerde çalıştırılan — köü- leler azaldı mı Ortaçağ feodalinin em- ri altındaki “hâkim?,, veya bizzat asa- letlü fcodal hazretleri, basit suçları ba- hane ederek nisbeten hür yaşayan köy- lüleri ve kasabalıları ağır cezalara mahküm eder ve mahküm kölenin işinı yapmağa zorlanırdı. Böylelikle feodal “hür?!,, vatandaşlara cebir ve tazyik yapmakla itham edilmekten kurtulur - du. Bir işi angarya diye yaptırıp umu- mi infiala muhatap olmaktansa basit bir manevra ile o işi bir vazife saydır- mak daha zeki bir hareket clmaz mıy- dı?. Kalyonlara vurulan harp esirlerin- den. boşalan. yerlere süra'tle yeni esir - ler 'tedarik edemeyince amirallar kıy: geh.’ırlerâe bilhassa bu tedbire baş vu- rurlatdı, "Bizde de Galatada yakala - nân. serseriler gece yarıları tersaneyi boylarlar ve oradan ancak hareket ha- linde; bulunanm dönanmanın küreklerine bağlanılmak üzere çıkarılırlardı. “Dahâ gerilere gidip İlkçağdaki me- ma nin, büyük Tölünü gör- ntkmbedi gibi. M hatn'alum. Pal- mırîg Mew&e son izleri görülen eıki ğserlcrhı, Romanın, İstanbulun, dçhy. duğxuıu mçağm Ortaçağdan çok miyk “Köle * Kamçı,, formü-. llüden doğduğunu anlamak mümkün- &e daha berilere gelip Sonçağın bir çek memleketlerinde esirden boşalan iş yerlerinde bir erzatz arandığını sez- met te öylece mümkündür. Bu işe ilk önce Rus çarlığı başlamıştı. *Siyast mahkümları Oral dağlarında- kfaltiri madenlerine ve Amur — nehri kıyılarındaki tuz madenlerinde çalış - tırıp maliyet fiyatını düşürmek cihe- tine gitmişti. Bunu Amerikan modern hapishaneleriride kurulan sınat müeş - seseler takip etti. Bir müddet sonra da Amerika pamuk tarlalarından azad e- dilen zencilerin — işini mahkümlarına gördürmeğe başladı. Daha ucuz. » ve daha öldüresiye çalıştırılan mahkümun istihsalci hymsti ıslbötte daha yüksek oluyo,üdu..—— işi "krm ğüıyqn daki zirat men- K vne e&ermeıg olduğunu da bi- liyo:üt Baltiğı Karadenize bir- leştıren hna&mıhkâmlara yaptırdılar. Bu eser bu asrın, İlkçağın Ehramları kadar hayret uyandıran mühim bir e- seridir. Ehr_ım kölenin ve büyük kanal mah- kümun eseri oldu, İşte Saracoğlunun son seyahatimiz esnasında söylediği şu söz bu bakım - dan mühimdir: |- “Biz makineye gitmiyeceğiz. Bura- daki tesisattan maksadımız ucuz istih- sal değildir.,, Bu &özler İmralıdu, Edirnede, — İs- partada' toplanan ve çalıştırılan mah- kümu bizim, dünyada mevcut . “mah - kümu esirleştirilmek,, temayülıi Öİle an- hımm&ktı olduğumuzu izah etmekte- Elbette böyle olacak. Biz terbiyeciyiz, modern esirçi de- | Zil. ; : Nizameddin NAZİF Kocaeli wluwl. torafından terlip edilen üzüm bayramı dün Ilefekede büyük merasimle kutlulanmıştır. Merasimde, İzmitten ve İstanbuldan birçak davetliler ve bilküssa İzmit mebusları hazır bulunuyordu. Davetliler Hereke istlasyonunda trenden indikleri zaman “Kocaeli üzüm türküsü,nü şöyliyen genç kızlar tarajından karşılanıyordu. Kocaeli valisi Hâmid Ösküy da davel- hileri karşılamak üzere istasyonda bulunuyordu.:Üzüm meşheri meşhur Çam- hhahçede kurulmuştur. İstanbul Ziraat Müdürünün riyasetindeki hakem he. yeti 500 den fazla üzüm nümunesini üç saat gözden geçirmiş ve billüıl husur siyetleri gözönüne alarak kararımı vermiştir. Gölcük kazasının saraylı köyünden Sivritepe mevkiinden Halim Özcan hem vilâyet ve hem de kaza biriniciliğini kazanmışlır.. Tavşancıldan Habkor Cüi 5S EYLÜL — 1938 e o4 Arka da ıuiu yet ıkmrısı vİ Gebze Imzasmm bırmcısı olmuştur. Gölcükten Sar. —eT mi Sezer, Tavşancıldan Tahir Tosun, Karamürselden Tevfik Çakmak, K“"r Bi mürselden Nuharrem Talay, zmitlen Ziya Erkin, İzmitten Mehkmet Pişkitt Bekir Güngör, Celâl Altan da muhtelif mükâfatlar kazanmtışlardır. Bunlar" Tan başka Saraylıdan Abdurrahman, Herekeden Ahmet Aydım, Talfi“'“"ı' dan Hilmi, Gölcükten Abdurrahman, Değirmendereden Adil, Adapazafl”“" Mehmet İlhami, Tavşancıldan Muhiddin, Ali Fethi, Bekir Güngör, Şaraylı dan Nuri, Ahmet Yurt, Mustala Güzel, Hasan, Ahmet Akkor, Nuri ve İsmü” il, takdirname almışlardır. İkramiye ve takdirnameler vali Haâmid tar ' dağıtılmışdır. Arkasından völi bir nutuk söylemiş ve vilâyet taratından da vetlilere bir ziyâfet vetrilmiştir. 4—'/ EHİRDE ve Belediye seçi- mine hazırlık Aile f şlerine göre defierler hazırlanıyor Belediye ve mebus seçimlerine esas tu- tulmak üzere memleketimizde ilk — defa aile gruplarına ve soyadlarına göre tan- zim edilmekte bulunan fişler bütün kaza- larda evlere dağıtılmış ve doldurulan fiş- ler evlerden toplanarak tasnife tabi tu. tulmuştur. Şimdi bütün kazalarda soyad:. ları eşasına göre ikinci kısım — yani esas ,defterler tanzim olunmaktadır. Çok daralmış olan zaman zarfında bu işin ikmali için lise mezunlarından ve ü- niversite talebelerinden de istifade edil- mektedir. Bilhassa Beyoğlunda kurulan kursta yetişen lise mezunları çok işe ya- ramaktadır. Bu gençlere diğer kazalarda da vazife verilmiştir. Esas defterlerden muayyen nahiyelere ait olanları ikmal eden kazalar bu nahi. yeler halkını günler tayin ederek merkezi yerlerde defterleri imzalamağa davet et- mektedirler. Defterleri aile namına fişleri doldurmuş olatı aile reisi imzalryacak ve bu suretle yapılacak seçimlerde o soyun efradının medeni hakkı olan rey verme i- şine iştiraki muamelesi tekemmül etmiş olataktır. «Mavi köşen de bir hâdise Bira şişesiie bir genci yaraladı!'ar DBDün Taksimde Myvaiköşe birahanesin- de bir hâdise olmuş ve bir adam diğerini bira şişesile başından yaralamıştır. Erenköyünde — Kozyatağında oturan Sadettin birahanede oturup eğlenirken yanma Abdülhamit isminde — birisi gel. miştir. Polis raporuna nazaran muhabbet tellâlı olan Abdülhamit Sadettinle bir müddet oturup içmiş, fakat nedense bir az sonra bağıra bağıra biribirlerine külf- retmeğe başlamışlardır. Bu ara etraftan yapılan müdahalelere rağmen — yumruk ve tokatlar savurmağa başlayan kavga- cılar ayrılmışlar, Abdülhamit bu sırada birdenbire masadan bir bira şişesi alarak MEMLEK E Orta mekteplerin talebesi seneden seneye arlıyor Bu sene iİlk sınıflarda ta'ebe mevcudu 30 bini geçecek rebu _seue ilkmektep mezunlarından — ilk tahsili kâfi görerek tahsil — hayatını bırakanların vasatisi çıkarıldıktan sons ra — örtamekteplere yeniden girecek ta-. lebe miktarı 28-30 bin arasındadır. Orta mekteplerin ilk smıfmdâ kalan talebe ile beraber yalnız birinci sııflardaki tale, betin yekünu 30.000 i çok geçecektir. Bu Fioryada bir. çocuk boğuldu Oğluyla gezmeğe giden zavallı baba tek başına döndü Dün Floryada gene -bir boğulma hâdi- sesi olmuştur. ; Tophanede Karabaş mahallesinde 5 nu- marada oturan makine tamircisi Ahmet ve oğlu 11 yaşlarında Mehmet Küçük - çekmeceye gitmişlerdir. Mehmet burada gömleğini çıkarıp babaşmma vermiş va de- nize igrmek için sahile gitmiştir. Fakat aradan bir iki Saat geçmesine Trağmen oğlunun gelmediğini gören Ahmet yaptı- ğt bütün araştırmalarda bir netice elde edememiş ve akşam evine dönmüştür. Evinde de oğlunu bulamayınca büsbütün telâşa düşmüş ve tekrar bir otomobille Floryaya giderek karakola müracaat et- miştir. i Geç vakit yapılan uzun araştırmalar- dan sonra Mehmedin cesedi sırt Üstü su yun üzerinde bulunmuştur. miktar memleketimizde hiçbir zaman or:! ta tedrisatta görülmemiştir. / Maarif vekâleti ortamekteplerin , aduh ni çoğaltmağı bir zaruret addetmekte ve buna karar vermiş bulunmaktadır. Fa- kat bunun — ya:ztında bir de ortamektep muallimi bulmak meselesi vardır ki bu ci- het ehemmiyetli bir safha arzetmektedir. Bu yıl yapılan ilkmektep muallimlerin, den ortamektep muallimliğine terfi imti- hanları pek muvaflakiyetli netice verme- miştir. Muvaffakiyet derecesi noksandır. Gazi orta muallim mektehi enstitüsünden mezun olanlar da dahil olduğu halde or- tamektep muallim kadrosu ihtiyacı karşı; lamaktan çok uzaktır. Bunun için,bu se. ne ortâmekteplerde — bilhassa kalabalık Yd şehirlerde —- çift-tedrişata>: “daha geniş- yer verilecektir. Maarif müdürlüğü kayıt, muamelesi bitince bu mektepierı tesbıt edecektir. i ; ' “Sadettinin başma' xîtîmuştur. Başından yaralanan genç derhal tedavi altina a: lınmış Abdülhamit de yakalanmıştır. Tonton amca âşık Beygir çllteslyle iki Çocuk yaralandı Son günlerde beygirler de adam ya- ralamağa başlamışlardır. Bir. kaç gün evvel attıkları çiftelerle iki kişinin. ö lümüne sebep olan iki hâdiseden sonra. | evvelki gün bir, ve bugünde iki kişi yaralanmıştır. . -. Büyükderede Cami sokaumda otu * ran 13 yaşında Tahsin, karpuz araba- siyle Büyükderede dolaşırken arabaya bağlı beygirin inantçılık ettiğine kız - mış ve elindeki kamçıyla hayvana vur- mağa başlamıştır. Fakat beygirin bir- denbire bir çifte vurarak Tahsini yere yuvarladığı görülmüştür. Yüzünden a- ğır surette yaralanan Tahsin tedavi altına alınmıştır. İkinci hâdise de Karagümrükte ol - | ıE İ Tarihi camılefırı Mimar Sinanın jki eseri tamir edillâ'ow Büyük tariht ve mimari — kıymtt! eyköl camiler ve türbelerle medreselerm üdaresince tamirine ait taalıyete zV“ı âcilen tamiri iktiza edenlerin bir 39' tamiri için eski eserleri muhafazâ ir meni tetkiklerine devam eımek“d Ve nevi eserlerin isimleri ya Vaklflâî sine verılmekçe 'veya eldeki tah ş miri için iş müzeler ıd"amîne lumnaktadzr a Bu meyanda; Topkapıda ,,. nın orijinal esetlerinden biri 8” var fatihi gazi Ahmet paşanm yan cami ile etrafındaki medreselef Ti 90' harap bir şekil aldığmdan encüm”” eti 'yük Türk mimarının bu yüksek aıaa tarihi eserinin derhal tamirini h idaresinden istemiştir. Vakıflar İ camiin tamirini programa almıştır- M Karagümrük civarında gene M Sinanın yüksek eseri olan Besim vl”’ ,paşa camiinin üç senedenberi d€ 'den tamirinin ikmali ve esaslı Dİ ",,. 'yerilmesi” takarrür etmiş:ve- İŞ€ müştir, Caminin altındaki eski tİP df*"' 'lar da tamir edilecektir. ' -Bu meyanda Yenicamiin hünki' filinirt de tamiri takarrür etmiş V" 'başlanmıştır. . Yeni plâknlaf " DG hazırlandı —4 İstanbul belediyesinin motüf ıyı . nâkil vasıtalarma taktığı — plâkalâf Tip, — hiç de hoş görülmiyecek — bir şekile Ku Ankara belediyesi, geçen sene yapn. plâkalarla bunların çok zerif bir " — — nesini ortaya koymuştur. : Gi Bunu nazarı dikkate alan beıedl eıiü;' taksilerle resmi ve hususi otomob baag:' çin bir müddettenberi damgaâ mat dl da yeni plâkalar hazırl ay 90“ plâkalar ikmal edilmiştir. Bu 4Y da tevzilerine başlanacaktır. B - yif müştür. Sultan mahallesinde Mîâö isokağında 10 numarada oturan yaşında Fikri dün sokakta oy:;,in Lorada dolaşan İbrahim isminde " beygiri küçük yavrunun , yüzün” hiş bir çifte ıııurmugtur: Debir dit yüzünh 'î“i' / rin yaralarla baygın bir hale Fde_n ti İmdad otomobiliyle Cerrahpast tahanesine kaldırılmıştır ;