3 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

İ EYLÜNL — 1938 f Yıktınız perdeyi, ettiniz. viran! Bllç 'EÜ— fakat gelecek yıl, öyle O güzelim at yarışları, M“Shlnm tam- mânasiyle ğa benziyor. Bugün ar- Yerlerde, eski mahalle ara- rak, ç:hk çomak, bır. "!ylreılen, kaç pmrdır, İ Çayırını dalduruyor ve bir forlar, haflar bekler için Şaklattıkları ellerini — şimdi ) ler, (Karanfil) Ter, (Mah !’ddervış) ler, (Bünnaz): lar NS ı ıî? larm yarı sirimi yarı | Mc“tlu binicileri içim şaklatır - k k&y tren ve otobüsleri,, Taop. %ıin bu: yıl acaba Vc.hr.fzn h“iltı.l.ı:ı:ı* taşımadılar ki? | Bazar, ikinci mewki tribünde | —!.' Meme veren bir emzikli ha. klh,' ::" Pazar, genç torunlarının w M“mda birinci tribünün mer- hqı. * güçlükle tırmanan seksen. J'ü]g nine Bile vardı. Diyebili- N'q ıî(hîlıef.mım Veltefendi olalr bu %n’ Meraklı bir kalabalık gör. 4 Bbuk yi 0%11 Bitti, yahut ki bize öyle gel. şh İtin, son yarış akşamı her şey he yazık! Ne yazık ki yarış- . - sabahını bnkliyen Ğlbı sevmçlı yarış hülya ve hq le Beçirmeğe başlamıştık. Nh ar, _ıokey Karaoğlanın uçurt. a Erviş birinciliği alıp ta mev. M Yarışı bittiği zaman.. Orada, Srasında yapılacak ufak — bir .N*’atdı ki nasılsa bu unutuldu. k_:_îlh bir merasim diyorum, ona hoş, ve küçük bir te- KÜ Rünü” diyebilirsiniz. Meselâ; : (ao%bırıncılen olan (Bıntepc) 'ğ?g der) in, (Karanfil) in ve t Tneden önceki sağa, sola ba. Sdindan dala mahmüur olan N *) kızın jokeyleri bir tşrafa ı% ?&i İokeylerde onlarım kar- x% cek, sonra hâkemlerden 'ı ya geçıp her iki tarafa şöyle ıırd:yı, ettiniz viran, Sahihine haber vereyim!. Si gelenlere karşı şunu söy N—ı— “ elimizden ucuz kurtuldu . l Y t. Mevlâ sağlık verirde ge- *ı 8ene bBurada buluşacak olur- E. elimizden zor —kurtulur. Ben Fan; yerine kır yoliyle arasında yürüyerek ’“4-: ! k*ı% hu—e; pa.:çı, mola vererek bu. beniim iğla kaşka | % d:h"' du. Fakat yarış günü,, k ha kestirme olur! diye bir â&“ hîhçeu mi nedir, bir ye- Bir de yüz, yüz elli adım, Fünra solumu kaplayan upu. ?'; dem.ıı, oımmhuıde korkudan hem oracıkta t KUpdaca Rq %ryo hem e: î";— “!t-hu;u_ Hee:y bah. ba:şm”“ Yetiş, koşl. Ğ lı:.ı'_ı. ğ ba"fl)'ordum Bereket 9Ç varmıs.. Yoksa, o gün oradan dağılmıya başlar.. | < Stladığım her soğuk sulu kır | ! Vaktiyle gene, | gx._hhlm hayli ekzersizim ol- | N%f pnarlan. ne hoş - ka. _' — Biten at yarışları için — ber yarış yerini değil, galiba canltur. taranla Hhastahaneyi — boylayacaktım. | Kır yöliyle karadan yarış yerine gitme- nin böyle tehlikeleri de olduğu halde hani bu hafta bir yarış daha olsaydı, hen gene, ayni yoldan değilse de biraz berisinden gene Veliefendiyi — boylar. dım, Ne iserartık, iştahımızı gelecek yıla saklayalım! . Bu yılki yarışlarda tribünleri ve tri. Bünlerin önlerindeki sahayı erkekler - den çok kadınlar dolduruyordu. Fakat, İstanbulda bu kadar at ve yarış merak. Iist bayanlar olduğu halde, ben, bu se- ne yollarda, kırlarda, sayfiyelerde, ne dense bir tek süvari bayana rastlaya - madım. Halbuki eskiden bizim taraf. lardaki kır yollarında arasıra böylele. rine rastlardım. Hem salt kadınlardan değil, bu yıl sivil erkeklerden de hiç bir tarafta bir tek süvari görmedim ğgibi bir şey.. Vakia, bazıları, makine, buhar, ben- zin devrinde atla dolaşınak olur mu? diyecekler.. Evet amma denizlerde hâlâ pek revaçta olam yelken, kürek safa . İarımı unutmryalım ve bu bisiklet, ma. tasiklet bolluğunda biraz da kırlarda, ormanlarda at safası sürelim! Osman Cemal KAYGILI Barbaros ihtifali hazıriıkları Büyük Türk denizcisi Barbaros için | Preveze harbinin yıldönümü münasebe- | tile yapılacak büyük merasim dolayısile Beşiktaştaki türbe etrafında yapılan ha- zırlıklara büyük bir faaliyetle devam e- dilmektedir. Hayreddin paşa türbesinin | bahçesinde ve cadde üzerinde — bulunan ' İstibdat devrinin meşhur Beşiktaş muha- ' fızı Yedi - Sekiz Hasan — paşanın tür- * besinin kaldiırılması işi ikmal edilmiş- tir. Hasan paşanm kemikleri — Yahyae- fendi dergâhına nakledilmiş ve karanlık ' bir tarihin istibdat âleti olan bu meşhur » simasınıt mezar taşr da başucuna dikil- * miştir. Yıldönümü gününden evvel Hayreddin paşa türbesinin etrafı bir bahçe haline konulacak, cephe düvarları kaldırılarak güzel bir şekle getirilecektir. Bu işe mü- zeler mimarı Kemal Altan — nezaret et- ' mektedir. wnmm 'da öteki jokeylerden Diğer taraftan büyük Türk denizcisi - nin türbesji de temizlenmekte ve tamir , olunmaktadır. Bu iş de süratle ikmal olu | nacaktır. Bu arada Hayreddin iskelesi, ö* nündeki rıhtımın da tamiri munasıp gÖ- ; ı:ulmuştur HABER — Akşsam postast Japonlar tarafından işgal edilen Çin şehırlerınde nayat nasıl geçiyor * Geçen sene 8 ağustosta Japon kuvvet- leri Peipingi resmen işgal etmişlerdi. Bu, Japonların şimali Çindeki ilk muvaffaki. yetli hamleleriydi. Aradan biraz geçmiş, 1938 - ikinciteşrininde Japon — generali Natsui Şanghayın hâkimi olduğunu ilân etmişti. Noelden evvel de Çin hükümeti- nin makarı olan N sukut etmişti. tao gibi mühüm şehirleri birer birer Ja- 1938 senesinin başında Japonya şimali Çinin bütün mühim şehirlerini ele geçir- miş bulunuyordu. Yangise nehrinin aşar ğı kışmı ile Hangşav körfezinden Viladi- vostoka kadar olan saha da Japon işgali işgal ettiği bu yerlerde büyük bir yerleş- me faaliyeti göstermektedir. Ezcümle asırlarca Çinin bütüm — hususiyetlerini taşnmş olan Peiping süratle Jaçonlaşma ga başlamış bulunmaktadır. Harpten ev" w:l oradaki Japomn nüfusu 2000 den iba- ret iken bugün 12000 e çıkmış bulun- maktadır. Ve günden güne de artmakta- | dır. Japon nüfusunu iskân için şehirde bir komite teessüs etmiştir. Bir vakitler sakin, asüde bir Mançu: — şehri olan bu şehrin sokakları şimdi Japon askeri kam yonları, hususi otomobiller ve üç teker- lekiş Japon arabalarile kaynaşmaktadır. Peipingin hususiyetlerinden birini teş- kil eden deve kervanları artık şehrin ta- riht? kapısından girmez olmuştur. Birçok Çin mağazaları kısa bir zamanda Japon- İaştırılmıştır. Barlarda, — birahanelerde, bütün eğlence yerlerinde Japon bayrağı dalgalanmaktadır.. Yeni Japon rejimin- den beri Çinli mahallelerindeki esrar kah veleri pek artmıştır. Çünkü afyon istih- salini meneden Çin kanunu yerine şimdi Japonlar yeni bir kanun vazetmişler ve keşliği serbest brrakmışlardır. Şehrin hat tâ ecnebilerle meskün kısmı dahi veçhe- sini değiştinmektedir. Büyük otellerde ar tık beyaz ceketli Çinli garsonlar hizmet etmemekte, onların / yerimi Tengarenk kimonolarile çekik gözlü Japon kızları doldurmaktadır. Japon yemeği satan lokantalar türemekte, şehrin en bü yük sineması, bankası ve-ecnebilere ait büyük biralardan biri Japonlara geçmiş bulunmaktadır. Japonlar daha geçen ay Peipingin dı- şında bir de hava limanı tesis etmişler- dir. Bütün demiryolları Japonlar tara- findan işletilmektedir. Peiping şimendifer idaresinde büyük Çinli memurlardan yalnız biri mevkiin- de bırakılmış, dizerlerinin yerine Japon- lar getirilmiştir. Japonlar Peipinge o ka- dar yerleşmişlerdir kj orada ancak on beş senede ikmal edilecek su bendleri inşaatı- na bile girişmişlerdir. Japonların istilâ ettikleri Çin toprak- larmımda iyice kök salmak için bütün bu gayretlerine rağmen Peiping ve diğer Ja- pon istilâsına uğrryan Çin şehirleri gay- rimtıntazam Çin çetelerinin daim? tehdi- di altında bulunmaktadır. Bu çeteler bil hassa Peipingin on mil yanına kadar so- Peiping soraklarının yent kulmakta ve anf baskımmlar vererek Ja- ponları epeyce ızrar etmektedir. Japon tahminlerine göre Hopei, Şantung ve Şanside muayyen Çin askerlerinden gay- ri tamam 25.000 silâhlı çete askeri var- dır. Japanlar Çin çetelerinden o kadar yılmışlardır ki — Peiping, Tientsei ve Paotingfu arasında sırf çetelere karşı mültim bir taarruza hazırlanmaktadır - lar. Tientsen ile Şantung eyaletine dahil şehirlerde Japon tazyiki bilhassa kendini lâ Tsingtao limanında ecnebi — gemilere ver verilmemektedir. Japonlar sebeh ola- rak bu limanın askeri münakalât için ser best kalması lâzımigeldiğini ileri sürmek- te iseler de liman: daima Japon ticaret bahriyesine mensup vapurlar ve şilepler- le dolup boşanmaktadır. Tsingtao ile Tsi nan arasındaki şimendiler hattı münhası ran asker sevkiyatına tahsiz; edilmiştir. Buralarda seyahat etmek istiyen siviller konsolosluktan ve Japon kumandanlığın- dan izin almak mecburiyetindedirler, Muvakkat hükümet tarafından tedavüle çıkarılan: para da mahalli: ticareti balta- layan diğer bir haildir. Köylüler ve çift- çiler bu parayı kabulden çekinmektedir- ler. Çünkü çeteler önların üzerlerinde bu parayı buldukları vakit onlara vatan ha- ini muamelesi — yapmaktadırlar. Japon müstahsilâtı, bilhassa şeker, yağ ve kib- rit şimali Çini doldurmuştur. Japonlar buralarda ecnebi müstahsilâtının satıl - maması için ellerinden geleni yapmakta, ecnebi ticaret şirketlerine her türlü müş: külâtı göstermektedir. Tsintaonun ricat esnasında Çinliler ta- rafından yakılan muazzam pamuk ipliği fabrikası Japonlar tarafından tekrat ya- pılmaktadır. Bugün Tsingtaoya tamam 17000 Japon gelmiş bulunmaktadır. Ja- pon hükümeti buralara gelen Japonlara nakdi yardımlarda bulunmakta, oradaki Japon nüfusunu arttırmak için azami gayret sarfetmektedir. Japonlar işgal et- tikleri şehirlerde herşeyi Çinlilerden da- ha âyi idare etmeğe çalışmakta ve buna sönatarı: Jağon Radınları. > muvaflak da. olmaktadırlar.. Harp sıra- sında, bu şehirlerden kaçan- Çinlilerin zenginleri Japon işgali altımnda kalan. yer lerine avdet etmunektadızla. Geçen senenin. bi işgal edilmiş olan Hangçonun bugünkü nüfusu eski nüfusunun yarısına ünmiştir. Buna mukabil oranım Japon nüfusu birdenbire den bazıları ancak. büyük bir mücadele neticesinde zaptedildikleri için pek harap tırlar. Bunların içinde hâk ile yeksan. olmuş şehirler ve kasahalar pek çoktur. hirlerinden birji de Çinin sabık hükümet merkezi Nankingdir.. Bir vakitler etrafını güzel kâgir binaların duvarladığı — geniş caddeler şimdi kilometrelerce imtidat e- den delik deşik bir yangın yeri manzara- sı arzetmektedir Koca şehirde ancak bir kaç büyük mağaza açık kalabilmiştir. Şehrin zengin tüccarları da ortadan yok olmuşlardır. Bir sene evvel sokakları dol- — duran 2000 otomobilden ancak yirmi, otuz tanesi kalmıştır. Bir milyon nüfus- tan yarısı kaçmıştır. Evvelce 6000 kişi- den ibaret olan polis kuvveti B00 e in- miştir. Her köşe bBaşında — bir süngülü Japon nöbetçisi beklemekte, — geçen çin- lileri durdurarak üstlerini başlarını ara- maktadır. Üniyersiteler bomboştur.. Ja- ponların yeniden teşkil ettiği — belediye meclisi ise Nankingin Japon sermayesile yeniden inşasına karar vermiş. — bulun- maktadır. . Sanghayda enternasyonal mıntakanın Japonlar tarafından işgali yüzünden bir çok karışıklıklar ortaya — çıkmıştır. Ja- ponlar Çin ticaretini ecnebilerin elinden alıp Japonyaya tevcih etmek — için çok uğraşmaktadırlar. Bir taraftan harp bü- tün hararetile devam ederken Japonlar diğer taraftan ele geçirdikleri — sahaları Japonlaştırmak için büyük — bir gayret sarfediyorlar ve parasızlıklarına rağmen her türlü fedakârlıktan gerl durmuyorj lar. ' i « TT başında toplanmış olanlar bu siyahlı kadının bugün Hînoî 5 îîîgn ğîuî 2 î . orada olacağını düşünmüşler, bir hayli araştırmışlar MERİKALI kadınlar Rodolf Valarttinoyu hâlâ unutamıyorlar. Meşhuür aktörün ölümünün yıl- mezarmın ba- dönümü münasebetile Losancelosdaki fakat bulamamışlardır. çelenk de vardır. şında binlerce kadın toplandı, nutuklar söylendi, sıcak gözyaşları döküldü. Bu münasebetle mezarlık bekçisi garip bir râdise anlatmıştır. Bir senedenberi, mezarlık kapıları kapanır 'NGIL'IERE'de Dorçesterde dünyanın en küçük kapanmaz mezarlıkta baştan aşağı siyahlar — giyinmiş bir kadım peyda oluyor ve Valantinonun mezarı etra- fımnda dolaşmağa başlıyor. Mezarcı, bu ifadesile, birkaç aydanberi Los Ancelosda bir sayia halinde dolaşmal- ta olan bu dedikoduyu tasdik etmiş oluyor. Ölümünün vıldönümü münasebetile aktörün meza- Dünyanın en küçük öteli satıldı teriye yatak hazırlanır. Mezara gönderilen binlerce çelenkk arasında Londra ve. Berlin kadınları namına gönderilmiş iki kocaman öteli satılmıştır. Bu otelin yalnız bir mutfağı ve bir yemek odası vardır. Gecen otelde kalmak istiyen or kursa yemek odasında bulunan masalar, mutfağa nak- ledilir. Bir dolaptan çıkarılan karyola kurulur ve müş- metçiçsi olan ihtiyar bir kadın ise mutfakta yatar. Otelin hususiyeti yalnız küçüklüğünde — değildir. Dünyanım en küçük oteli ayni zamanda yeryüzünün en basık binasıdır. Uzun boylu bir adam otel içerisinde tavana dokunmadan yürüyemez.. Tavana — dokunmak üse çok tehlikelidir. Çünkü seneler tavanı iyice mantar- laştırmıştır. Uzun boylu müşterinin üzerine bir hayli toz toprak dökülür, Otel 1527 de yapıldığına göre de &II senelik bir bina demektir. İşte geçenlerde bu otel müzayedeye — çıkarılmıştır. Bu eski binayı kim alır demeyiniz. Çünkü oteli 2,000 İngiliz Hrasına bir yahudi almıştır. Yeni sahibinin bu- rayı aynen muhafaza edeceği, yanı başında yeni bir o- tel yaptıracağı ve dünyanım en ufak otelini merak e- dip gelecek Amerikalılardan para kazanmak ümidinde olduğu söyleniyor Otelin hem ahçısı, hem garsonu, hem de oda hiz-